RUSSISCH-FINSCHE
Regeering vóór
vervroegd
pensioen
betrekkingen verbroken
Kabelballon
dreef over
de Betuwe
De uitbreiding der
Herziening Pensioenwet
Land- en Zeemacht
Amerika tracht te bemiddelen
„Huidige Finsche regeering
moet aftreden"
Voor Nederlands
volkshuisvesting
maritieme defensie
Zeegevecht voor de
Noorsche kust
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Klompjes voor de
prinsesjes
De gevorderde
motorrijtuigen
Luitenant Klop
nog in leven?
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
donderdag
30 NOVEMBER 1939
67e JAARG. No. 8787
Amerikaansch aanbod
van goede diensten
Honderd millioen
aangevraagd
Tweede Kamer
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DE BILT SEINT:
Bij het departement
in studie
Onbillijkheden jegens miliciens
dienen weggenomen
in twee minuten gezonken
heldersche courant
Uitgave der Uitg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Gisterenavond te 22.30 uur p.t., nog voordat het Finsche ant-
vvooi d op de laatste Russische nota te Moskou was ontvangen,
heeft de regeering van de Sovjet-Unie door middel van den plaats-
vervangenden volkscommissaris voor buitenlandsche zaken, Potem-
kin, den Finschen gezant te Moskou een nota doen overhandigen,
waarin de regeering van de Sovjet-Unie mededeelt, dat zij de diplo
matieke betrekkingen met Finland afbreekt.
De Russische diplomatieke vertegen
woordigers hebben Helsinki reeds verlaten.
Te 24 uur p.t. heeft Molotof een
rede gehouden, waarin hij duide
lijk heeft doen doorschemeren, dat
Moskou beslist van plan is de hui
dige Finsche regeering te verdrij
ven.
„De politiek van de Finsche regeering, wel
ke vijandig is aan de Sovjet-Unie, verplicht
ons, aldus Molotof, onmiddellijk maatrege
len te nemen om de buitenlandsche veilig
heid van den staat te verzekeren. De on
derhandelingen. welke gedurende maanden
zijn gevoerd, hebben niet tot een oplossing
geleid. Finland heeft ernstig geprovoceerd
aan de grens en de regeering van de Sovjet-
Unie heeft besloten haar politieke en econo
mische vertegenwoordigers uit Helsinki te
rug te trekken. Ook heeft zij haar troepen
bevel gegeven zich gereed te houden voor
alle gebeurlijkheden".
Tenslotte kwam Molotof met de verzeke
ring, dat Ruslands actie niet gaat tegen het
vrije Finsche volk, maar tegen dezelfs hals
starrige regeering.
Cordell Huil heeft namens de re
geering der Vereenigde Staten een
aanbod van goede diensten gedaan
aan de Russische, zoowel als aan de
Finsche regeering.
Men twijfelt er in Washington echter aan,
dat de Amerikaansche voorstellen terstond
zullen kunnen slagen, aangezien de Sovjet-
regeering zich reeds te ver begeven heeft op
den weg der agressie. Het effect van het
voorstel zal echter, zoo hoopt men, in staat
stellen eenig respijt te verkrijgen, waardoor
eventueel een vreedzame oplossing van het
geschil zou kunnen worden vergemakke
lijkt. Wanneer verder een negatief antwoord
van een der beide partijen werd ontvangen
zou deze partij kunnen worden beschouwd
als de aanvaller,
Duitschland afzijdig.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede,
dat in tegenstelling met de geruchten, welke
in het buitenland de ronde hebben gedaan,
geen officieele of semi-officieele Duitsche
verklaring is gepubliceerd ten aanzien van
de spanning tusschen Finland en de Sovjet
Unie. Duitschland zal de rol van toeschou
wer spelen en toont begrip voor de behoef
ten van de Sovjet Unie zich een open weg
naar de Oostzee te verzekeren, waarnaar de
politiek van Rusland sedert Peter de Groote
streeft.
Sinterklaasgeschenk van een
Zeeuwschen gemeenteraad.
Aan de voorbereidingen om het Sint Ni-
rolaasfeest in vollen luister te vieren, ont
breekt het in de grensgemeenten van
Zeeuwsch-Vlaanderen allerminst.
Maar als zelfs het gemeentebestuur zich
met het verzenden van cadeautjes namens
de burgerij gaat belasten, moet daarvoor
toch wel een zeer bijzondere reden bestaan!
De keuze van het geschenk heeft aan den
gemeenteraad geen moeilijkheden opgele-
yerd: liet zal bestaan uit de mooiste klomp-
les, die de klompenmakers van Clinge
net centrum van de klompenindustrie in
Zeeuwsch-Vlaanderen kunnen maken....
Twee paar luxe-klompjes worden, aldus
net Hsbl., met alle zorg en vakmanschap
gereed gemaakt. Op Sint Nicolaasdag zul-
en zij worden aangeboden, als een ge
schenk van den gemeenteraad van Clinge in
-eeuwsch-Vlaanderon, aan de beide Prinses
jes. Jaren geleden hebben de klompenma
kers uit de grensstreek aan Z.K.H. Prins
tendrik bij Zijn bezoek aan Clinge zulk een
souvenir aangeboden; ditmaal hoopt men
de Prinsesjes met dit staal van eigen indu-
Re te verrassen!
HET VORIGE BUITENGEWONE CREDIET
AD 160 MILLIOEN UITGEPUT.
Ingediend is een wetsontwerp tot verhoo
ging van het tiende hoofdstuk der Rijksbe-
grooting voor het dienstjaar 1939 (buitenge
woon krediet).
Bij de wet van 6 September 1939 werd een
buitengewoon krediet van f 60.000.000 toege
staan tot het doen van uitgaven ten behoeve
van de voorziening van de Nederlandsche
volkshuisvesting met voedingsmiddelen voor
mensch en dier en grondstoffen voor de
industrie. Met behulp van dit krediet zijn in
middels voor rekening van de regeering be
langrijke hoeveelheden producten, in het bij
zonder ten behoeve van do voedselvoorzie
ning, in het buitenland aangekocht.
Voorts is door de regeering een aanvang
gemaakt met den aankoop van den binnen-
landschen oogst van akkerbouwproducten.
Door deze aankoopen is het toegestane kre
diet ad f 60.000.000.thans uitgeput.
De ontwikkeling van den politie-
ken toestand in Europa en de daar
uit voortvloeiende gevaren voor de
regelmatige voorziening van de Ne
derlandsche volkshuishouding met
de benoodigde producten en grond
stoffen maken het noodzakelijk, de
ze aankoopen zoowel in het bin
nenland ais in het buitenland voort
te zetten.
De ministers van Economische
Zaken en van Financiën zien zich
derhalve genoopt voor te stellen,
het reeds toegestane krediet te ver-
hoogen en wei in verband met de
reeds voorgenomen aankoopen met
een bedrag van f 100.090.060.
Zooals in de memorie van toelichting op
de wet van 6 September 1939 werd mede
gedeeld zullen de aangevraagde gelden in
hoofdzaak als financieringskrediet hebben
te dienen.
KABEL VEROORZAAKTE VEEL
SCHADE FABRIEKEN MOESTEN
STOPGEZET WORDEN, DAAR DE
ELECTRISCHE LEIDINGEN VER
NIELD WERDEN. WASCHLIJNEN
MET PAAL EN AL UIT DEN
GROND GERUKT.
De sleep van een kabelballon, welke dooi
den krachtigen wind met groote snelheid
over de Betuwe werd gedreven, heeft te
Geldermalsen gister groot ongerief ver
oorzaakt.
De ballon zelf kon men door het
wolkendek niet zien, doch de kabel
sleepte over den beganen grond en
bracht op zijn weg vrij groote ver
nieling aan. De bovenleiding van
het electrisch net nabij het station
Geldermalsen werd zoodanig ver
nield, dat men de op dit punt pas-
seerende treinen over het tweede
spoor moest leiden. Gelukkig ging
dit met weinig oponthoud gepaard.
Onmiddellijk werden montagewa
gens derwaarts gezonden- om het
euvel te herstellen. Behalve de elee
trische geleiding moesten te Gelder
malsen ook sc'hoorsteenen en dak
pannen het ontgelden.
Waschlijnen werden met paal en
al uit den grond gerukt en een
eindweegs meegesleurd. Voorts wér
den van verschillende huizen de rui
ten vernield. De chauffeur van een
vrachtauto, welke op den Lingedijk
reed, zag plotseling de ruiten van
zijn wagen springen, zonder te we
ten, wat de oorzaak was.
Geldermalsen was voorts gedurende eeni-
gen tijd van licht verstoken, doordat een
deel der geleiding van den slependen kabel
te lijden had gehad, tewijl daardoor het
electrisch gemaal geen drinkwater kon af
leveren.
Ook in Deil slingerde de kabel tegen de
electrische geleiding, waardoor deze brak.
Dit had tot gevolg, dat zoowel Deil, als
Enspijk, Runipt en Gellicum het gisteravond
zonder licht moesten stellen. Met een olie
lampje of kaars heeft men zich den verde
ren avond van licht moeten voorzien. Reeds
vroeg in den namiddag zag men zich in de
fabrieken rondom Deil genoodzaakt door
ontbreken van electrische kracht het werk
stop te zetten.
Naar wij vernemen, is het advies
van de Nederlandsch-Indische regee
ring omtrent het rapport van de
technische marine-commissie, welke
het vraagstuk der uitbreiding van
de maritieme defensie in opdracht
der regeering heeft behandeld, thans
bij de Nederlandsche regeering bin
nengekomen.
Krachtig wordt gewerkt aan een
wettelijke werkloosheidsverzeke
ring. Met klem om steunver-
hooging gevraagd.
Bij de behandeling der afd. Volks
gezondheid voor de begrooting van
Sociale Zaken, heeft minister Van
den Tempel gisteren in de Tweede
Kamer gezegd, dat er weinig aan
leiding bestaat tot critiek: de ge
zondheidstoestand van ons volk is
blijkens algemeene en bijzondere cij
fers de beste van Europa.
Deskundigen zijn van meening, dat er wat
betreft de resultaten der t.b.c.-bestrijding, een
terugval te besneuren is.
De kinderuitzending is verminderd door
het ontruimen der koloniehuizen vanwege
Defensie. Alle koloniehuizen zijn reeds tij
delijk ontruimd. Men doet thans wat moge
lijk is.
Voorts zegt de minister toe, overleg te zul
len plegen met andere departementen over
de ter sprake gebrachte schoolkindervoeding
en het geneeskundig schooltoezicht. Ten aan
zien van de ziekenfondsen erkent de over
heid het belang van voorzichtig ordenend op
treden, door samenwerking tusschen de be
langhebbenden kan veel worden bereikt.
Aan bezwaren ontstaan door subsidie-ver
mindering voor de drankbestrijding zal spr.
zooveel mogelijk tegemoet komen.
Naar een wettelijke
heidsverzekering.
werkloos-
Den zeven sprekers, die het woord hebben
gevoerd bij de af deeling Werkloosheidsver
zekering en Arbeidsbemiddeling antwoordt
minister van den Tempel, dat hij met kracht
zal voortwerken aan de totstandkoming van
een wettelijke werkloosheidsverzekering,
doch dat men daarop niet moet vooruitloo-
pen. Wat het inschakelen van de vakver-
eeningen betreft, hierover kan de minister
slechts mededeelen, dat de zaak door den
Hoogen Raad van Arbeid uitvoerig is onder
zocht.
Wachtgelders.
Ten aanzien van de wachtgeldregelingen
verklaarde de minister, dat hij daarvoor
steeds een open oog heeft en ze dan ook
bevordert Er is pas een regeling tot stand
gekomen, waarbij de ondernemers aan den
eenen kant en rijk en gemeenten aan den
anderen kant 50 procent bijdragen.
Voorts verklaart de minister, dat
de regeering vervroegde pensionnee-
ring, welke de algemeene instem
ming bleek te hebben, aanmoedigt.
Duurtoetoeslag gevraagd.
Tot slot wordt een aanvang ge
maakt met de behandeling van de
afdeeling werkverruiming, steun
verlening en jeugdzorg, De heer
Kupers (s.d.) dringt met klem aan
op verbooging van den steun, Hij
betreurt, dat de regeering nog niet
had ingegrepen, b.v. door verleening
van een duurtoetoeslag.
De heer dr. Vos (lib.) bepleit een systema
tisch onderzoek naar den omvang van de
werkloosheid en haar oorzaken.
De heer Bachg (r.k.) bepleit krachtiger be
strijding van de jeugdwerkloosheid
Hedenmiddag wordt de behandeling voort
gezet.
Een verzoek in verband mei de
terugbetaalde belasting.
De KNAC. en de ANWB. hebben zich
tot den minister van Financiën ge
richt met het verzoek aan de houders
van motorrijtuigen, welke tusschen
13 en 16 November 1.1. werden gevor
derd, terugbetaling te doen geschie
den van vooruitbetaalde motorrijtui
genbelasting van 13 November af, in-
plaats van 1 December, zooals thans
geschiedt.
De genoemde verkeersbonden meenen, dat
het' uit billijkheidsoverwegingen niet gerecht
vaardigd is te achten de houders der gevor
derde motorrijtuigen, die geheel buiten hun
vrijen wil afstand moesten doen hunner
voertuigen en die daarbij veelal reeds belang
rijke financieele en zakelijke oflers moesten
brengen, tevens nog schade te doen lijden,
doordat zij verplicht worden motorrijtuigen
belasting te betalen over een periode, waar
in zij niet met de desbetreffende motorrijtui
gen kunnen rijden.
Verwachting: Krachtige tot ma
tige, aan de kust tijdelijk
storamstige W. tot Z.W.
wind, zwaarbewolkt tot be
trokken, nu en dan eenigo
regen of motregen, zacht
weer.
(Onze parlementaire correspondent
schrijft ons.)
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat het
departement van Defensie reeds eenigen tijd
in studie heeft een herziening van de pen
sioenwet voor Land- en Zeemacht, omdat
beseft wordt, dat zij niet meer aan redelijke
eischen beantwoordt.
Voor in en door den dienst opgeloopen
volledige invaliditeit door miliciens wordt
immers slechts ten hoogste f 400 per jaar
vergoed en gedeeltelijko lichamelijke onge
schiktheid, welke toch in zoo menig geval
tot levenslange werkloosheid kan leiden,
geeft maar recht op zeer kleine jaarlijksche
bedragen, welke te onbelangrijk zijn om van
een wezenlijke schadevergoeding te kunnen
spreken. Voorts is het vaststellen van in en
door den dienst opgeloopen invaliditeit een
kwestie van den militairen geneeskundigen
dienst, die een „wettig en overtuigend be
wijs" vordert, hetgeen vaak tot groote moei
lijkheden enteleurstellingen voor de
betrokkenen aanleiding geeft.
Thans wordt do groote meerderheid van
de aanvragen afgewezen, omdat men in
twijfelgevallen huldigt het „in dubiis ab-
stinc", d.i. bij twijfel afzijdig-houden. Dat
daardoor schijnend onrecht mogelijk is,
ligt voor de hand, want noch voor hen,
noch eventueel voor hun nagelaten
betrekkingen wordt dan iets gedaan.
De nieuwe wettelijke voorziening zal een
algemeen meer bevredigende regeling moe
ten scheppen, welke echter niet zoo gemak
kelijk te ontwerpen valt. Er zijn verschil
lende groote moeilijkheden niét het
minst van financieelen aard en daarom
zal nog wel eenigen tijd heengaan, eer er
sprake kan zijn van concrete wettelijke voor
stellen tot herziening. Maar het besef, dat
spoed geboden is, is levendig.
Tusschen oorlogsschepen en
vliegtuigen.
Volgens inwoners van een plaatsje
in het zuid westelijk deel van Noor
wegen zou er Woensdag om 11 uur
een hevig gevecht tusschen oorlogs
schepen en vliegtuigen zijn begon
nen buiten de Noorsche wateren. De
vuurstralen waren zichtbaar.
De United Press deelt mede, dat men op
den marine-waarnemingspost te Stad, ten
zuiden van Oslo, Woensdagochtend een
vliegtuig zag, dat herhaalde malen dook en
bommen wierp naar een oorlogsschip, het
welk den aanval met vuren uit het lucht
doelgeschut beantwoordde. Het gevecht
duurde ongeveer een uur.
In Noorsche vlootkringen is men geneigd
aan te nemen, dat de aanval de „Deutsch-
land" betrof, die, naar verluidt, na haar
langen kruistocht, naar een Duitsche haven
zou terugkeeren.
Tegenover een correspondent van „Dag-
bladet" werd verklaard, dat het onmogelijk
is geweest vast te stellen of meer eenheden
aan den strijd hebben deelgenomen, hoewel
het gerucht van het kanongebulder een aan
wijzing zou kunnen vormen dat het westelij
ker tot een zwaarder gevecht is gekomen,
dan dat tusschen één vliegtuig en één schip,
hetwelk men heeft kunnen waarnemen.
Op tal van plaatsen aan de kust heeft
men het kanongebulder gehoord, maar ook
hier is men niet in staat geweest de natio
naliteit der eenheden vast ie stellen.
Het verslag van een ooggetuige uit Kro-
kenes vermeldt, dat het treffen ongeveer
vier mijlen buiten de Nooische territoriale
wateren geschiedde en dat twee schepen en
een vliegtuig er bij betrokken waren. Het
vliegtuig bleef gedurende een uur over de
schepen heen vliegen. Vervolgens verwijder
de het toestei zich, klaarblijkelijk 'onbe
schadigd, hoewel het vuur zeer hevig was ge
weest. Een der schepen was waarschijn
lijk een torpedojager, het andere vermoede
lijk een gewapend koopvaardijschip.
De ooggetuige was van meening, dat de
twee schepen op een convooi wachtten en
dat de aanvaller een Duitsch vliegtuig is
geweest. Rondom de schepen waren hoog
opspuitende waterzuilen zichtbaar, telkens
wanneer het vliegtuig terugkeerde. Ten
slotte verdween het in zuidelijke richting.
De United Press meldt voorts dat een
Duitsch vliegtuig in de nabijheid van Far-
sund op zee gedaald is. Het Noorsche stoom
schip „Bruse" heeft de vier inzittenden op
gepikt en aan boord van een Noorschen tor
pedojager overgebracht. Zij zullen worden
geïnterneerd.
Men heeft in de schemering nog zes of
Naar onze parlementaire mede
werker van Regeeringszijde ver
neemt, bestaat er officieel nog geen
enkele zekerheid, omtrent het lot
van den Nederlandschen luitenant
Klop, die betrokken was bij het Ven-
Iosche grens incident. Zooals meii
weet heeft onze Regeering te Ber
lijn geprotesteerd en tevens ophel
dering verzocht, doch daarop kwam
nog geen antwoord binnen. Aange
zien eerst ook gemeend werd, dal
een der Engelschen gedood was en
dit thans blijkbaar niet het geval is,
is er nog aanleiding voor de hoop,
flat de luitenant niet werd gedooa.
zeven andere vliegtuigen zien rondvliegen.
Naar uit Londen wordt vernomen, ver
klaart men in Britsohe vlootkringen, niet
te beschikken over inlichtingen in verband
met een zee- en luchtgevecht bij de Noor
sche kust.
Luchtgevecht in Zuidoost Schot
land.
De gemelde activiteit in de lucht boven
ae I'irtli of Forth gistermorgen vroeg, werd
gevolgd door berichten over een luchtge-
vecht boven een stad in Zuidoost Schot-,
land. Men hoorde machinegeweervuur
maar zag geen vliegtuigen. Ooggetuigen
meenden later een Duitsch vliegtuig boven
een andere stad te zien. Tenslotte werd
van gezaghebbende zijde gemeld, dat een
Heinkel bommenwerper aan de Noordoost
kust na een opwindend gevecht met een
utsch gevechtstoestel, was neergehaald,
in wolken van rook verdween 't vliegtuie
in zee De rookformatie was zoo zwaar
ven zee-oppendak, dat de bestuurder
van het Bntsche toestel sterk moest op
trekken om te vermijden, dat hij zelf in
zee vloog.
Dei tien Engelschen omgekomen.
Het te Aberdeen thuisbehoorende stoom
schip „Rubislaw" (1023ton) is aan de Zuid
oostkust van Engeland op een mijn geloo-
nen en liinnen twee minuten gezonken Der
tien leden der bemanning zijn om het le
ien gekomen. Vier opvarenden zijn aan
boord van een mijnveger genomen.