Hitiers weg naai iÉi§#Pil Een kleine scène - Lof voor Dr. Hacba Onthullingenvan Madame labouis Zandauto rijdt kantoortje binnen Eva betooverde Wreszynski -sxs.r--ra.3ffs Defensieve strategie, inplaats van groot offensief? Slechts normale controlemaatregelen DE LEVENDE WEKKER Zoodra de naam van „Madame Ta- bouis". de bekende Parijsche journa liste en redactrice van de radicale „Oeuvre" genoemd wordt, is waak zaamheid geboden. Er is waarschijn lijk geen vrouw ter wereld die over zooveel informaties, maar terzelfder- tijd over zooveel fantasie beschikt en er is stellig geen publiciste die bewust of onbewust zooveel aparte onjuistheden of tendentieuze beschouwingen in het licht geeft als deze in de wereld der Fransche di plomatie en pers zoo overbekende tengere Francaise: Geneviève Ta- bouis. Dat voor oogen houdend mo ge het aardig: heeten aan een harer jongste publicaties, ditmaal in een Engelsch dagblad, een en airder te ontleenen. „Hitier hoopt op een vrede zonder een groot offensief". Aldus luidt de kop van een artikel van Madame Tabouis in een Engelsch dagblad en zij vervolgt dan: „Terwijl de meest zonderlinge dreigings oorlog tusschen Engeland en Duitschland voortduurt, heeft het Derde Rijk in de laat ste vijf, zes weken een reeks teleurstellin gen ondergaan, van niet geringe omvang: het Fransch-Britsche-Turksche pact, de Pau selijke Encycliek, de opheffing van het Ame- rikaansche wapen-embargo en voortdurende redevoeringen van Molotow en Worosjilow, die eens en te meer bevestigden dat de Sov jet Unie er niet aan denkt Duitschland in militair opzicht of met materiaal bij te staan en dat het Kremlin Duitschland nog altijd tot de kapitalistische staten rekent waarte gen haar politiek gericht is. Oorlogsplannen gewijzigd? De reactie van deze bittere teleurstellin gen bij den „Fuhrer" is gemakkelijk te lezen uit de verschillende rapporten die mij van de neutrale staten bereiken. De oorlogsplan nen voor het Westen, waarover wij aanvan kelijk zooveel hoorden, hebben ingrijpende wijzigingen ondergaan. Het schijnt dat de „Fuhrer" nieuwe plannen met zijn generaals wenscht voor te bereiden. Dit is voor ons van bijzonder veel belang, vooral na de rede van Ilitler in Munchen. waarin hij toegaf dat Duitschland zich op een oorlog van vijf jaar voorbereidt, hetgeen dus practisch neer kwam op een bekentenis van de mislukking van den „bliksem-oorlog", waarbij hij zijn volk een overwinning op de democratieën beloofde binnen zes maanden. Hitier confereert levendig mee. Nog niet zoo hee' lang geleden vond op het ministerie van Oorlog in Duitschland een bespreking plaats bij gelegenheid waar van vooraanstaande figuren van de Reichs- wehr en voormannen van de partij de mo gelijkheid onder het oog zagen van Duitsch- lands weerstandsvermogen in het geval dat een offensief aan het Westelijk front eens mislukken mocht. Het feit van een derge lijke bespreking moge op zichzelf al merk waardig heeten, maar daar kwam nog bij dat Hitier persoonlijk een levendig aandeel in de conferentie had. De voorwaarden voor een groot offensief. Een der legerleiders legde er trouwens den nadruk op dat die bespreking in tegen woordigheid van den „Fuhrer" werd gevoerd en derhalve, mede door de aanwezigheid van vrijwel alle leger-autoriteiten, een be slist officieel karakter had. Hij verklaarde dat de situatie voor Duitschland, indien een offensief in het Westen werkelijk eens zou mislukken, in feite heusch niet zoo slecht was, als sommige Duitsche pessimisten meenden te moeten voorstellen. Trouwens een mislukking zou alleen mogelijk zijn, in dien een dergelijke gioote aanval op het programma stond, hetgeen voorloopig geens zins in de bedoeling lag. Hij stelde in het licht dat alvorens zooiets gebeuren zou, de industrieel en landbouwkundige reorganisa tie in het Duitsche Rijk voltooid zou moeten worden en dat bovendien de industrieele centra van den linker Rijn-oever en sommige streken aan den rechter-oever allereerst naar het achterland zouden moeten worden overgebracht, Eventueele ontruiming. De uiterste consequentie van een en ander was dus dat, indien een evacuatie als voor deze plannen noodzakelijk, in het aanstaand voorjaar en natuurlijk tijdelijk - zou wor den uitgevoerd, het volk ervan overtuigd kon zijn dat de economische oorlogspolitiek geen schade of leed teweeg zou brengen. Defensieve strategie? „Vervolgens", aldus gaat mevrouw Ta bouis verder in haar artikel, „toonde hij aan hoe een dergelijke evacuatie tot stand zou kunnen komen, zonder het weerstandsver mogen van het land ook maar ergens te verzwakken. De Duitsche legers zouden zich aan den anderen kant van den Rijn kunnen terugtrekken om hun defen sieve actie daar jarenlang te voeren. Een dergelijke defensieve strategie zou ieder gevaar bij voorbaat tot een minimum reduceeren. Een soortge lijk plan zou Ludendorff al in -1918 door een groep Duitsche officieren zijn voorgelegd, maar de Keizer voel de er toen niets voor het uit te voe ren. aangezien de economische posi tie van het land er te zeer door zou worden verzwakt. De spreker van nu MADAME TABOUIS. was van meening, dat een terugtrek kende beweging als de thans geschet ste de positie en het prestige van het Nazi-regiem geenszins zou kunnen aantasten. De „Fuhrer" gaf toe dal een dergelijke strategie den democra- tischen staten eerder zou bewegen tot een volkomen „Duitschen vrede", zooals Hitier die zich voorstelde. De militaire spreker koesterde voorts de illusie dat de Geallieerden, uit vrees voor een „Bolsjewiseering" en een Russische mi litaire interventie, wel verplicht, zouden zijn, tot een draaglijke overeenkomst met den Fuhrer en tot toestemming in de hand having van een sterk Duitsch leger als bol werk tegen het communisme. De openbaarmaking dezer discussies maakte een diepen indruk in Nazi-kringen aange zien het de eerste keer was dat Hitier zijn adviseurs te kennen gegeven had, dat hij al lerminst iets gevoelde voor een groot offen sief in het Westen, maar dat hij veeleer bleef vasthouden aan het geloof dat hij, in „de defensie" blijvend, de groote „Duitsche vrede" zou kunnen bereiken, waarvoor hij zijn volk jarenlang zulke groote offers had opgelegd. Propaganda in neutrale landen. Intusschen heeft de Fuhrer een organisa tie in het leven geroepen met een fonds van ongeveer 50 millioen gulden voor een groot- scheepsche propaganda-campagne onder de neutrale staten. Onder leiding van dr. Gem- sen, zijn er verschillende pers-organisaties en contra gevormd in neutrale hoofdsteden, terwijl tal van dagbladen groote sommen aangeboden krijgen op condities dat zij hun „politiek" ten gunste van het Duitsche Rijk wijzigen. Maar dit nieuwe plan van den „Fuhrer" zal precies zoo mislukken als al zijn vorige" Aldus Geneviève Tabouis wiens opmer kingen wij uit den aard der zaak laten voor wat zij •zijn: suggesties en beschouwingen van een journaliste, wier woord niet immer wet gebleken is Ongewoon ongeluk te Kloostsr- zande. Gistermiddag omstreeks drie uur is te Kloosterzande en zandauto bij het passeeren van een stilstaande vrachtauto te veel naar rechts uitgeweken. De chauffeur wist hier door een tegenligger te ontwijken, doch ge raakte de macht over zijn stuur kwijt en zwenkte naar links tegen den gevel van een woning. Dit huisje, .dat sedert eenigen tijd onbewoond en voor afbraak bestemd was, werd door den Rijkswaterstaat kortelings als kantoortje in gebruik genomen. De auto reed door den muur heen naar binnen. Ge lukkig zagen de twee teekenaars. die hier zaten te werken, het ongeluk aankomen, zoodat zij zich tijdig genoeg in veiligheid konden stellen. Ook de chauffeur van de zandauto kwam er merkwaardig genoeg zon der eenig letsel af. De ravage, welke is aan gericht, is evenwel groot. Verklaring van den Britschen onderstaatssecretaris. Onderstaatssecretaris Butlef heeft in het Lagerhuis opnieuw verzekerd, dat Enge land de belangen der neutralen zal blijven eerbiedigen en de ongemakken door de maatregelen tengevolge van de Order in Council tot een minimum zal beperken. Men hoopt dat de neutralen zullen inzien, aldus Butler dat Duitschland met onwet tige middelen strijdt en Engeland slechts normale controlemiddelen toepast. Daarna behandelde Butler de verhouding van En geland tot de Middellandsche Zeestaten. Ge hoopt wordt dat de betrekkingen met Ita lië en Spanje zich nog verder zullen verbe teren. Elke gelegenheid zal worden aange grepen om den handel met Griekenland te doen toenemen. Tenslotte noemde Butler als oorlogsdoel: het strijden om al'datgene te behouden, dat het beste is in de Christelijke beschaving. Engeland strijdt om voor zich zelf de vrijheid van geweten, de vrijheid van godsdienst, de Vrijheid van woord en daad te behouden. Daarom vraagt de vrijspraak van den vier jaar. verdediger eisch van Gisteren zette het Amsterdamsohe Ge' rechtshof de zaak tegen den Poolschen op lichter Wreszynski voort. De bijzonderhe den van deze atfaire gaven wij uitvoerig in ons blad van Woensdag jl. Daar getuige Toni M. nog ziek is, komt slechts de bedrogen koopman uit Goes, de secretaris van Wreszynski, verklaringen af leggen. „Bar-keeper". Get. vertelt hoe hij door den Pool voor zes mille is opgelicht. Hij dacht, dat zijn „chef" steenrijk was, een villa in Amerika bezat, enz. In het contract tusschen get. en verd welk s-tuk ter tafel komt, worden eerstge noemde gouden bergen beloofd. Dikwijls zat get. met Wreszynski in dure hotels, en daar trof de secretaris verd. ook wel met den heer van Nierop van de Amsterdamsche Bank aan. ,vg Mr. Muller Massis (tot getuige): U was eigenlijk een soort „bar"-secre- taris. U zat steeds met W. in de bar en u betaalde dan... Pres.: En was Wreszynski ,bar"- keeper? Verd. houdt, vaak op waardige wijze, op de vragen van den president zijn onschuld vol. Nadat de zaak van Toni M behandeld is, neemt de procureur-generaal het woord voor zijn requisitoir. De procureur-generaal memoreert, dat verd. een paar jaar geledeen, in 1937, met Eva Busch naar Amerika ging. Hij maakte een hotelrekening van 6500 dollar en... kon niet betalen. Eva Busch moest haar sieraden en bont mantels verpanden. Samen gaan zij naar Los Angelos, waar hij verdacht wordt van verduistering van kostbare sieraden. Dit geeft een voorproefje van wat ons te wach ten staat in Nederland. Eva Busch liet hem in den steek en later volgt Wreszynski haar naar Europa. Het lijkt wel een geschiede- ii i boek j G ,8 October 1938, Wreszynski komt in ons land". Aan Eva B had hij geseind: „Sta met 1000 gulden aan de ka de". Eva is er niet. Geen nood. In plaats van naar een tehuis voor dak loozen trekt Wreszynski van hét eene dure liotel naar het andere, licht de hoteliers op. sluit weer een „agreemerjt" met Eva, zij krijgt juweelen, bloemen, een bontmantel hij geeft feesten Op schandelijke wijze bedroog verd. den koopman en mej. Toni M. Spr. meent, dat verd. het maximum straf heeft verdiend doch wil rekening houden met de 13 maan den voorarrest. Wegens oplichting, twee maal ge pleegd, vordert spr. vier jaar gevan genisstraf met aftrek van de geheele voorarrest. De zitting wordt hierna geschorst. Na de. pauze hebben de pleidooien plaats. Mr. Th. Muller Massis betoogt uit voerig, dat de zaak van den Goeschen koop man niet bewezen is en tav. de oplichting van Toni M., gerccl te twijfel bestaat. PI. zegt dan, een beetje sentimenteel te moeten wor den, want Wreszynski is ook een mensch' Verd. spoedde zich naar Holland, omdat hij betooverd was door een blonde vrouw, Eva Busch. Hij was met haar gelukkig geweest maar voor hij voet. on den Nederlandschen bodem zette, had Eva reeds connecties met een anderen man aangeknoopt. Hij wilde haar met geschenken overreden om weer bij hem terug te komen; voor haar had hij wel geld over Pres.: Geld van anderen had hij er voor over! Met klem dringt pleiter tenslotte op vrij spraak, subs. op een clemente straf aan. De Pool maakt nog gebruik van het laat ste woord; 14 December zal hij zijn vonnis hooren Een jaar president van Bohe- men en Moravië. De Praagsche bladen publiceeren ter gelegenheid van den eersten ver jaardag van de ambtsaanvaarding - van het protectoraat door presi dent Hacha uitvoerige commenta ren, waarin de verdienste van dr. Hacha voor het Tsjechische volk wordt in het licht gesteld. De „Neue Tag" schrijft o.m., dat het geen gemakkelijke taak is geweest, welke dr. Hacha een jaar geleden temidden van de groote gebeurtenissen van de wereld politiek op zich'heeft genomen. Moed en onbaatzuchtigheid hebben hem geschikt ge maakt, dit hooge ambt op zich te nemen Dit geldt volgens het blad in het bijzon der voor het besluit van dr. Hacha, het lot van het Tsjechische volk in handen te leg gen van het rijk. Onder leiding van dr. Hacha heeft het Tsjechische volk zich tot de nieuwe gemeenschap aangesloten en zich op grond van de nieuwe wetten kunnen in schakelen in zijn woongebied. „Venkow" constateert o.m., dat dr. Hacha in Maart een beslissing heeft genomen waarmede hij voor het Tsjechische volk de garantie-oorkonde heeft verworpen voor een eigen autonome ontwikkeling, het heeft gespaard voor zinlooze offers en het heeft ineengevoegd tot een eensgezinde, construc tieve politieke beweging. Om tMAaai: Door HENRY O. NORTON. James Lavendy had weinig kansen ge had, van den dag af, dat hij er met uiterste moeite in slaagde, een engageinentje te krij gen. Men gaf hem rolletjes, die niet veel meer dan figuratie-werk waren. Jatnes zou dat niet erg gevonden hebben, als hij in de toekomst kans had gekregen op doch Viot vi»»' '- o geivregen op grooter werk, doch het bleef ook een tweede seizoen slechts bij die heel kleine rolletjes. Zijn naam werd in critieken nauwelijks genoemd, stond on deraan op programma's of soms heelemaal niet, hij was altijd de knecht, die een brief opbrengt, de man uit het volk die twee zin nen te zeggen heeft, de danseur op een feest, die even voorbij danst en wat schertsende woorden spreekt. Als hij spreekt. James was neerslachtig. Hij was drie en twintig en vol illusies geweest, toen hij zijn kantoorloopbaan voor het tooneel opgaf Nog altijd geloofde hij aan zichzelf. Als iemand hem maar een kans wilde geven! Hij had dramatisch talent .Doch de directeur kende zijn bestaan nauwelijks, de regisseurs negeerden hem. Een ervan dat wist James, négeerde systematisch jonge talenten, zoo lang hij maar kon, de ander had een per soonlijken grief tegen hem, omdat zijn vrouw hem niet mocht en de derde een nog diepere grief, omdat een aardig actricetje hem wèl mocht Er werd een nieuw stuk verdeeld. Met wild kloppend hart hoopte James nog eens op de groote kans. Dit stuk zoü sterk de aan dacht trekken. Het was van een internatio naal beroemd acteur. De pers zou er zeker veel interesse voor hebben. O, als hij eens een rol kreeg, een werkelijke rol iets van beteekenis. Helaas. Hij was, in de derde acte een arme landlooper, die wordt voorgeleid en die pre cies drie woorden te zeggen heeft: „Ik weet niet, Edelachtbare". Deze man herhaalt die woorden wezenloos, tot hij wordt weggeleid. Het was een kort scènetje, zonder verdere beteekenis voor het stuk, waarna de groote scène van de hoofdpersoon voor de rechtbank beBRter teleurgesteld verdiepte James zich thu in het stuk, dat hij gekocht h:i(l J oe„ deed hij een vreemde ontdekking. H zag dat de auteur - zooals meer voorkom ziin stuk oorspronkelijk anders had ge. «chreven. Er waren enkele scenes of gedeej. fen ervan geschrapt, op aandringen van de directie naar hij vernam. Geschrapt was 00k eèn prachtige scène, die hij anders te spelen nchben geluid, een -scone, waarin de ver. sufte landlooper opeens als opgeschrikt ont- nikt'uit Zijn versuffing, zich verdedigt, Zjjtl leven biecht, om medelijden en begrijp* smeekt, uitbarst in woede, als men hem ver- °°Jamès knarsetandde, toon hij zag, w(t hij had kunnen spelen, als de auteur met ge. Int was voor de meening van den regis. sot r en do directie, die het stuk te lang eri w arnieren die scène onnoodig achtten, onder a b on in hem te ontkiemen. Hat was een gala-première. Alles wat de t h aan belangrijke kunstenaars bevatte, de wie ners' officieele personen, menschep g6t do society, vulden de zaal. Een prachtige mt de socie y, interessant speli de bezetting, wereldberoemd en de auteur regisseur was we met ecn was oi erges auteUrs was hij uiterst gezicht. Zoo eg en beweerde, dat hij gevoelig |00 een vader, wien men z'n ziCh,y^trS afgehakte armpjes, kind liet ziciZonder twijfel had De voorstelling W er was toch niet de het stuk succ de auteur was ervan rechte stemm K aan de coupures> ter. m dTdirecteur en de regisseur beweerden, tot er Xméér had moeten worden gecou- peerd'- acte sprak men in de Tot aan de d t stuk. goed geensce- zaal van een 111 ®rp^edeneerde nog op de neerd. kortom RetuiKt dat er geen verstandige wijze. wondel.u,ke contact tus- sprake is van o dat oen waarach- schen publiés bctoovering waarin burg: lachen en James kwam op. Toen begon de derde acte. veroorde£ Wat hil ging doen stond gelijk met con- de. \\at hu ging schandaal veroorza- tractbreuk. Het zo E y ken. doch hi, moes J* doen. enToelen wat hij in zich had, het koste wat het; kosto 1 En hij speelde. d Wezenlooze Op het ggj* ^iet. Edelachtbare" voor riaatste'maa moest herhalen en zich weg- f,1 m ™.dtoï3V& de ademlooze stiRe hakkelend, tril- hem was een versteena ecn beroerte nabij kreet' Maar daarop was het stuk genou daarop rustte het. zonder deze scène was a fes du^er en vaag. Deze man. zooals hg daar stond, was belangrijker dan d halmen en'de"groote"inspiratie uitte, die het uiterliik en innerlijk... Groote hemel, zei de ^kende cnhctM hij veegde zich het voorhoofd af ik mo^ schuld bekennen. Deen hart. Een K hart en daar stond een groot acteur- Niemand wist, dat de gioo e zijn kleedkamer lag en moest worden bug bracht. y,;: (jen Tegen dat het zoover was. zaghu a auteur over zich gebogen en verwachtte den storm gelaten. der Inplaats daarvan voelde hij. hoe de an ziin handen drukte en hoorde hem met on roerde stem zeggen: ,,U al een he. begrepen... U hebt mijn stuk gore Zonder die scène was t als een huis ?.01 bodem. Maar men wilde niet naar mU mi» teren. Ik dank U..." „Ik moest het doen", stamelde James, den regisseur smeekend aanziende, moest eindelijk spelen! Al was het De regisseur kuchte. „Het zal wel nmee,j dan eenmaal zijn, willen we hopen hij, glimlachend. James speelde de scène driehonderd maal achter elkander en nog jarenlang tem- opnieuw. De scène maakte hem beroe Maar wat hij ook speelde later, de Kl doch zoo belangrijke rol van den lam per bleef hem zoo lief, dat hij later auteur zijn besten vriend geworden verzocht rondom dezen figuur een stuk schrijven. yj 5# Gaat u maar na: 43500 onge lukken per jaar, dat is er gemid deld één ongeveer per 13 minu ten! En als iedereen blijft denken, dat de schuld bij anderen ligt» dan beleven we misschien nog een gemiddelde van 13 onge vallen per minuut!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 10