LANDVERRAAD
spion prresieeid
op
Mijnontploffing aan de Fricsche kust
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Rotgenooten of tegenstanders?
een „novum" in Nederland
sisr*14
Vandaag begint de export controle
Lijk van piloot op
Texels kust
Welke straf staat
er op l
Weer mijnen
op Texel ontploft
Omgekomene van
»Simon Bolivar"
aangespoeld
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER mrr^v.
Onthullingen omtrent de mislukte
Fransch-Britsch-Russische onder
handelingen. - Gezamenlijke stoot
op Britsch-Indië? Zweden ongerust
maandag
4 DECEMBER 1935
67e JAARG. No. 8790
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DE BILT SEINTi
Ruiten en dakpannen vernield
meer dan veertig mijnen aan onze noordzeekust.
mijn na het demonteeren.
heldersche courant
N «tLDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
HITLÊR en STALIN
Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
De Britsche draadlooze dienst doet
vandaag voor de eerste keer onthul
lingen over de mislukte Fransch-
Britsch-Russische onderhandelingen
te Moskou, welke voor de geallieer
den een fiasco brachten, omdat Sta-
lin een overeenkomst aanging met
Hitier, waardoor de Führer er toe
werd gebracht zijn beraamde over
val op Polen door te zetten.
De Engelsche zeggen thans,
dat hun onderhandelingen met
de Russen destijds zijn mislukt
omdat de regeeringen van
Frankrijk en Engeland wei-
gerden toe te geven aan de Rus
sische eischen, die de intregiteit
der Oostzeelanden en Finland in
gevaar zouden hebben gebracht.
Als deel van haar prijs voor 'n
bondgenootschap drong de Sov-
jetregeering er bij Groot Brittan-
nië en Frankrijk op aan, dat zij
Finland en de Baltische landen
zouden overreden, vlootbases
aan de kust van Oesel en Dagoe
en de Aanlandseilanden ter be
schikking te stellen van de
Russische vloot.
Duidelijk blijkt thans, aldus de
Britsche dienst, dat Duitschland
minder nauwgezet is geweest en de
onafhankelijkheid der kleine neutra
len heeft versjaggerd om eigen vei
ligheid aan het Oostfront te koopen.
Medestanders?
De vraag, welke sinds enkele dagen, vporal
in de Fransche pers herhaaldelijk wordt ge
steld, is of men Hitier en Stalin als mede
standers moet zien, dan wel als concurren
ten, die elkaar eigenlijk elk vet neutraal
hapje misgunnen.
Opmerkelijk is, dat men er tegen waar
schuwt, thans weer dezelfde fout te maken
als indertijd te Moskou, toen men een samen
gaan van het Rijk der Communisten, met
dat der Nationaal-Socialisten ten eenenmale
uitgesloten achtte.
Zeker, ongetwijfeld, heeft Hitier oorspron
kelijk zéér tegen zijn zin zijn aspiraties in
de richting van Oost-Europa opgegeven en
ziet vooral de Duitsche marine thans met
groote argwaan het opdringen van de Sovjets
in het Noordelijk deel der Oostzee.
Maar is dit alles niet tusschen Berlijn en
Moskou overeengekomen en is de voorgeno
men bolsjewiseering van Finland niet een
eerste stap om geheel het Scandinavische
Schiereiland tusschen elkaar te verdeelen?
Deze vraag, hoe ongerijmd schijnbaar ook,
krijgt toch een vleugje van waarschijnlijk
heid door de onrust welke in officieele krin
gen in Zweden is gaan heerschen sinds den
overval op Finland en vindt ook een zekere
bevestiging in vrij scherpe Duitsche persaan-
vallen op de Zweedsche regeering.
Zoo schrijft de invloedrijke „Boersen-
zeitung", de oorzaken van het Russisch
Pinsch conflict besprekend, o.a. over Zweden
bet volgende:
„Juist dit land heeft n.1. door zyn mimstei
van buitenlandsche zaken, Sandler, aan uo
zaak van Finland sinds langen tijd meer
schade gedaan dan het misschien weet. ue-
ze sociaal democraat heeft altijd het Engel
sche standpunt in Scandinavië en Finiana
vertegenwoordigd en wel in de eerste plaa s
jarenlang tegen Duitschland. Geen gelegen
heid liet hij voorbijgaan zonder Duitschlan
zijn afkeer kenbaar te maken. Deze m ge
meenschappelijke opdracht van Engeland e
van de tweede internationale aan de Oostzee
geleverde politiek van dezen vnend van
Eden en Lord Cecil, had uiteindelijk ten
doel, Finland af te houden yan een verstan
dige overeenkomst met Sovjet-Rusiana
Zweden paraat.
De Zweedsche regeering
te gaan tot het oproepen van meerdere rese
visten. r1
Hoe het Zweedsche volk reagesr op
aanval op Finland, is het duidelijkst op te
maken uit het feit, dat alleen reeds Vrijdag
zich duizend Zweedsche jongemannen ais
vrijwilligers voor 't Finsche naeno-
Communistische bladen zijn in beslag g
toen en pro-Finsche betoogingen werde g
houden. ic
In Zweedsche diplomatieke kringen
men zeer gereserveerd met zijn uitlatingen
en de politie heeft opdracht alle optochten en
samenscholingen te verhinderen.
Bronnen welke zijdelings in verband
staan met de autoriteiten, verholen hun be
zorgdheid echter niet.
Voor het eerst sinds het Napoleontische
tijdperk staat Zweden midden in de geva
ren en met zijn betrekkelijk dunne bevol
king en rijke ijzer- en houtvoorraden in
het land een begeerenswaardige prooi.
Ook hier vraagt men zich af, of Hitier en
Stalin samendoen.
Stoot op Britsch-Indië?.
Opvallend en bepaald verontrustend wordt
het nu deze vraag: „Rotgenooten of tegen
standers?' in verband moet worden gebracht
met Italiaansche berichten, welke een geza
menlijke Duitsch-Russische stoot voorspel
len op Indië, om daardoor Engeland in het
hart te treffen.
En de overige neutralen
De overige neutralen verkeeren eveneens
in spanning. Vandaag begint de Britsche
controle op den Duitschen uitvoer en waar
schijnlijk is dat de Duitsche tegenmaatrege
len vandaag of morgen bekend zullen wor
den.
Dat de onzijdigen daarbij betrokken zul
len zijn is wel zeker! Hoeve echter de Duit
sche verlangens zullen gaan, is een open
vraag. Berlijn zwijgt tot dusver en wij wach
ten dus gelaten af.
Het zwemvest om
Zaterdagmiddag is bij de Krim in
het noorden van Texel bij paal 28 het
lijk van en pl.m. 25-jarigen vlieger
aangespoeld. Het droeg een zwem
vest van de soort, die met den mond
kan worden opgeblazen, waarop de
naam P. JO. Mitchell voorkwam.
De kleeding bestond uit een blauwen over
all met ritssluiting, een vest met lichten
boord en das, en voorts twee leeren riemen.
Verder werd een bronzen knoop gevonden,
waarop een adelaar met kroon.
Het gelaat van den doode was beschadigd,
voor 't overige was het lichaam ongeschon
den. Ook het gebit is gaaf.
De dood moet door verdrinking zijn inge
treden.
Het lijk is gekist en naar het gemeente
ziekenhuis van Texel te Den Burg overge
bracht
Een onderhoud met
Mr. J. Limburg.
Staatsraad
De arrestatie van twee Regeerings-
ambtenaren wegens verdenking van
spionnage, waarvan wij Zaterdag
melding maakten, heeft allereerst
de vraag doen rijzen, of een derge
lijk gev^.1 zich ooit in ons land heeft
voorgedaan en verder, welke straf
fen ons Wetboek van Strafrecht te
gen landverraad vaststelt.
In deze hebben wij ons gewend tot
Staatsraad Mr. J. Limburg met de
vraag of er ten aanzien van het treu
rige geval in ons land ook een ante
cedent bekend is. En de Staatsraad
was zoo vriendelijk mede te deelen
dat hem geen enkel geval uit het
verleden voor den geest staat.
Natuurlijk kon mr. Limburg niet onmid
dellijk met alle stelligheid spreken over de
eerste tientallen van jaren na de herwin
ning van onze onafhankelijkheid in 1813,
maar wel was zeker, dat onder het in 1886
ingevoerde Strafwetboek nimmer sprake is
geweest van landverraad-processen. In dit
opzicht zouden we thans dus met een aller-
onbehagelijkst „novum" te doen hebben!...
„Men is er erg geheimzinnig mee!"
Vervolgens vroegen wij aan Mr. Limburg
onder welke strafbepalingen daden, als
waarom het in hét recente geval gaat, eigen
lijk precies vallen. Onze zegsman stelde
voorop dat hij absoluut nog niet weet v. d.
aard der delicten, welke zouden zijn ge
pleegd. „Men is er erg geheimzinnig mee!"
aldus Mr. Limburg. Inlusschen wees hij er
op dat landsverraderlijke handelingen onder
verschillende bepalingen vallen. Art. 100
van Titel I van ons Strafwetboek betreffen
de „Misdrijven tegen de veiligheid van den
Staat" en dat voor iedereen, dus óók voor
niet-ambtenaren geldt, zegt:
„Met gevangenisstraf van ten hoog
ste zes jaren wordt gestraft: le hij
dié in geval van oorlog, waarin Ne
derland niet betrokken is, opzettelijk
eenigo handeling verricht, waardoor
de onzijdigheid van den staat wordt
in gevaar gebracht, of eenig bijzon
der voorschrift tof handhaving der
onzijdigheid van regeeringswege ge
geven en bekend gemaakt, opzette
lijk overtreedt: 2e hij die, in tijd van
oorlog, eenig voorschrift van regee
ringswege in het belang der veilig
heid gegeven en hekend gemaakt,
opzettelijk overtreedt."
„Dat kan het zijn!" zei mr. Limburg,
terwijl hij verder in het wetboek bladerde.
En de Staatsraad wees op de bepaling el
ders: „Indien een ambtenaar door het be
gaan van een strafbaar feit een bijzonderen
ambtseed schendt of bij het begaan van
een strafbaar feit gebruik maakt van
macht, gelegenheid of middel hem door
zijn ambt geschonken, kan de straf met
een derde worden verhoogd.
De poging.
Dan is er nog de „poging!" Wanneer be
wezen wordt, dat de verdachte er b u i t e n
zijn wil niet in geslaagd is, het misdrijf
te volvoeren, dan moet de maximumstraf
met een derde verminderd worden. Geldt
het een misdrijf, waarop levenslange ge
vangenisstraf gesteld is, dan is het maxi
mum bij een poging vijftien jaren.
„Levenslang"!
In vollen oorlogstijd slaat gemeenlijk in
de meeste landen op spionnage en landver
raad de doodstraf (staat van oorlog of be
leg. Onze wetgeving in vredestijd kent de
doodstraf niet, wel levenslange gevangenis
straf. Deze werkt niet alleen in geval van
moord, maar ook bij aanslagen op leden
van het Koninklijk Huis en bij pogingen om
het land geheel of gedeeltelijk onder vreem
de heerschappij te brengen, dus de ergste
vorm van landverraad.
Economische stukken uitgeleverd?
Er zal nu dus moeten worden afgewacht
wat 't vooronderzoek tegen de twee ambtena
ren oplevert en wegens welke delicten zij
eventueel vervolgd zullen worden.
Het wordt waarschijnlijk geacht, dat de
gearresteerden, stukken, onze economische
politiek betreffende, hebben uitgeleverd.
De jonge vrouw van den heer Van Hoe
ven ,den leider van den socialen jeugddienst
die haar man zou hebben geholpen bij zijn
clandestienen arbeid voor een vreemde mo
gendheid, is zijn vroegere secretaresse.
Van LI. trouwde haar, na van zijn eerste
vrouw te zijn gescheiden.
Veel bezwarend materiaal gevon
den.
Behalve den referendaris G. W. F. van
Hoeven, diens echtgenoote, alsmede Mr. W.
B. J. Buve, is thans gearresteerd een buiten
landsche spion, Sturm genaamd, die ten hui
ze van den heer Van Hoeven scheepvaart-
documenten fotografeerde en aan zijn lastge-
vende mogendheid uitleverde, welke döcu-
mcenten werden verschaft door Mr. Buve.
Door deze gegevens was een bepaalde mo
gendheid vrij precies op de hoogte van den
aard der goederen, welke in bepaalde Neder-
landsche schepen werden verzonden,-speciaal
contrabande.
De Crt. weet te melden, dat teneinde foto
grafeeren mogelijk te maken, de documen
ten werden neergelegd op den vloer van een
der vertrekken van de woning van den heer
Van Hoeven.
Op een der foto's, die dank zij het
snel en doortastend ingrijpen van de
politie in beslag zijn genomen, heeft
men het onomstootelijke bewijs ge
zien, dat de foto's inderdaad ten hui
ze van den heer Van Lloeven zijn
vervaardigd. Een gedeelte der mat
is n.1. op de foto zichtbaar en kon
dus vergeleken worden. Ontkennen
zal dus wel niet baten.
Van eenig verband met de uniformaffaire
schijnt intusschen het bewijs niet te kunnen
worden geleverd. Wel heeft men, zegt het
blad, ten huize van Van Hoeven een lijst ge
vonden met namen van een aantal Neder-
landsche communisten. Waarvoor deze
lijst moest dienen, wordt nader onderzocht.
Vast schijnt te zijn, dat Sturm groote som
men heeft betaald voor de verradersdienkten
dezer hooge Nederlandsche ambtenaren.
B
Verwachting: Krachtige tot
stormachtige ZAV. tot W.
wind, betrokken tot zwaar
bewolkt, later brekende be
wolking, nu en dan regen,
aanvankelijk iets zachter,
later iets kouder dan giste
ren.
Volkomen tegenstrijdige berich
ten over de resultaten!
Gistermiddag om ongeveer 12 uur, heb
ben Britsche vliegtuigen een aanval ge
daan op de Duitsche oorlogshaven Helgoland.
De lezingen omtrent de gevolgen daarvan
door de beide partijen spreken elkaar precies
tegen. De Duitschers beweren het volgende:
De vijandelijke vliegtuigen konden als ge
volg van het sterke afweervuur slechts wei
nig bommen uitgooien, die slechts geringe
materieele schade hebben aangericht.
Een visschersvaartuig werd tot zinken ge
bracht.
Het Engelsche bericht luidt:
Tot de Duitsche oorlogsschepen, welke
met succes zijn aangevallen door een sterke
formatie bommenwerpers van de koninklij
ke luchtstrijdkrachten in de buurt van de
zwaarbeschutte vlootbasis van Helgoland,
behooren twee kruisers. Zij lagen vlak bij
een flottielje van 6 of 7 torjicdojagers.
De leider van het Britsche vliegtuigeska
der heeft gemeld, dat Helgoland door een gat
in de wolken werd waargenomen. Toen hij
bevel gaf tot den aanval over te gaan werd
een hevig vuur geopend door zwaar lucht
doelgeschut. Op die plaats geraakte een
der Britsche vliegtuigen uit de formatie,
doch het toestel kon weer de hoogte krijgen,
zich bij de formatie aansluiten en met de an
dere vliegtuigen naar huis terugkeeren.
Geen der leden var. de gezamenlijke beman
ningen werd getroffen. Tijdens het bombar
dement werden foto's genomen. Tot de Duit
sche schepen, welke getroffen werden, be
hoorde een der kruisers.
Deuken in den dijk geslagen.
Vannacht werd de Texelsche bevolking
wederom opgeschrikt door mijnontploffin-
gcn. Te omstreeks half één middernacht
ontplofte het eerste projectiel nabij de
Schans te Oudeschild en even later een
tweede op precies dezelfde plaats. Twee
deuken in den dijk ontstonden, terwijl in
verschillende woningen ruiten werden ver
nield. Een. andere gesignaleerde mijn dreef
voorbij.
Zaterdagochtend zijn
onder Wijnaldum Sex-
bierum, gem. Barradeel
2 mijnen aangespoeld,
1 van Nederlandschen
en 1 van Engelschen
oorsprong.
Zondagmiddag om
streeks half vijf kwam
een mijn van niet be
kende herkomst tus
schen Harlingen en
Roptazijl tot ontplof
fing. Van' een in de
buurt staande boerde
rij, bewoond door den
heer A. Bijlsma, werden
36 ruiten vernield. Van
een drietal woningen
werden de pannen van
het dak geslagen en al
le ruiten vernield. Op
twee kilometer afstand
in het dorp Midlum
werden in verscheidene woningen de ruiten
ingedrukt, n de basaltglooing van den zee
dijk werd een gat geslagen van ongeveer
25 vierkante meter.
Tusschen Wassenaar en Noordwijk aan
Zee zijn in de afgeloopen dagen een en der
tig mijnen aangespoeld. De meer dan twee
k.m. lange boulevard te Katwijk aan Zee is
voor het publiek afgesloten.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
spoelden te Zandvoort dertien mijnen aan,
alsmede drie vaten spiritus, vier brandslan
gen en dne tonnen met appelen.
Verankerd?
Voor het Scheveningsche strand zijn ook
eenige mijnen gesignaleerd, waarvan er en
kele blijkbaar verankerd zijn, daar zij de
kust niet noemenswaard naderen. Eén pro
jectiel is echter bij het groene huisje op de
waterlijn blijven liggen. Veiligheidshalve ga
ven de militairen en de politie den bewoners
in de buurt instructie om hun ramen open
te zetten en de kinderen van straat te hou
den. De strandweg, de pier en het strand
werden ontruimd. Tot nu toe. is het ge
vaarte niet tot ontploffing gekomen.
Op Texel spoelt veel aan.
Nu de noorwestenwind pal op de Texelsche
kust staat zijn de voorwerpen, welke uit
zee aanspoelen zeer talrijk. Behalve een
reddingsboei van het op een mijn gcloopen
en gezonken Japansche stoomschip „Teruku-
ni Maru" spoelden 35 luiken aan. Dan is er
veel hout dat op het strand komt, zoowel
mijnhout als baddings. Verder gaf de zee
een aantal kisten thee en oude balen met
rubber terug.
Ook sloepen en stoomketel van
het verongelukte schip drijven
aan.
-o?JViik,Jlan Zee is Sistermorgen het lijk
vrouwP Van e8n onKeveer zestigjarige
Het gelaat was geschonden en het lichaam
was geheel bedekt met stookolie. De vrouw
had o.a. een mantel aan en droeg een zwem
vest over haar kleeding. Voorts droeg zij
een goude ring en 'n gouden armbandhor
loge.
Aangezien het vermoeden bestaat, dat
men hier te doen heeft met een der omge
komen passagiers van de „Simon Bolivar"
is de K.N.S.M. van de vondst in kennis ge
steld.
Daar er geen papieren op de vrouw ge
vonden werden, kon de identiteit nog niet
worden vastgesteld.
De maatschappij zal een onderzoek naar
de indentiteit der vrouw instellen.
Sloep van de „Bolivar" in het
Marsdiep.
Zaterdagmorgen dreef er een sloep
van de „Simon Bolivar" in het
Marsdiep. De sleepboot „Hector"
slaagde er in de sloep, die dik met
olie bedekt was, binnen te brengen.
Gisterochtend is ook voor Egmond aan
Zee een aan 51 personen plaats biedende
De laatste dagen zijn hier op het strand
verschillende kisten met brandslangen
gevonden, waarvan de afkomst niet be-
Stoomketel op strand geworpen.
levens werd een nieuwe stoomketel on
het strand geworpen, welke, naar kon wo,
den vastgesteld, tot de lading van de
mon Bolivar" behoorde. Deze ketel 1*
bestemd was voor Curacao is door een ma-
holn f.° Amsterdam vervaardigd en
heeft een gewicht van drie tot vier tón w
verkeerde in betrekkelijk goeden s'taa?
kpteim°Ke a'cius vernamen wij, zou dé
ketel na reparatie opnieuw naar de West
worden gezonden. est
