ENGELAND staat en kan niet anders Meer huizen bouwen! Postvlucbten op Indjj Kind door krokodil gegrepen Dc Sultans cn de maan Belgisch elftal samengesteld Coloradokever niet „overgewaaid" Zweden bestudeert de evacuatie Niet meer naar Nederland doorvaren Pseudo-Heilsoldaat Indische belastingen en vlootkosten Maharadja op avontuur De „Djambi" in een orkaan Werklooze trok tachtig mille Verscherpte blokkade noodzakelijk kwaad Uaet&al Je moet maar boffen Britsch schip getorpedeerd Tweede Kamer Onze Oost HALIFAX SPREEKT IN HET HOOGERHUIS. „Engeland heeft de grenzen van het internationale recht niet overschreden". Lord Halifax, de Engelsche minister van buitenlandsche zaken, heeft in het Hooger- huis nop: eens de oorlogs- en vredesdoelein den uiteengezet, en opnieuw verklaard dat Engeland een samenleving wenscht waar recht boven macht zal gaan. Gaarne zal de hulp van Duitschland hierbij worden aan vaard, doch daarbij moet dit land eerst het vertrouwen van Engeland en Frankrijk te rugwinnen. HET RUSSISCH-FINSCHE CONFLICT. Halifax begon met woorden van deernis te spreken over de gevolgen van een aan val van de allergrootste op de allerkleinste. Het Britsche volk is diep geschokt door door de omstandigheden van den Sovjet- Russischen aanval en het heeft een diepe bewondering voor den schitterenden weer stand der Finnen. Deze zaak vormt het onderwerp van een beroep op den Volkenbondsraad en het standpunt van de Britsche regeering zal in de bijeenkomst van de Volkenbondsverga dering duidelijk gemaakt worden. Verkwanseld De Russische aanval op Finland komt mij voor een rechtstreeksch gevolg te zijn van de Duitsche politiek. Door een overeen komst, welke naar hij dacht, hem de vrije hand zou laten om Polen aan te vallen, schijnt het. dat Hitier verkwanseld heeft, wat hem niet toebehoorde, nl. de vrijheid der Baltische bevolking en het vervolg der gebeurtenissen toont hoe groot de schade is, wanneer de sluizen eenmaal geopend zijn. Vroeger in dit jaar hebben wij getracht on ze betrekkingen met Rusland te verbeteren, maar steeds hebben wij het standpunt ge handhaafd. dat de rechten van derden on aangetast moesten blijven en ongedeerd door onze onderhandelingen." Onder luide toejuichingen verklaarde Ha lifax daarna: De gebeurtenissen hebben getoond dat het oordeel en het instinct der Britsche regeering door te weigeren een overeenkomst aan te gaan met de Sowjet regeering op de voorwaar den Van een formule, welke een dek king zou vormen voor gevallen van indirecte agressie op de Baltische staten, juist zijn geweest. Want het is thans duidelijk, dat deze formule wel een verbloeming zou hebben kunnen beteekenen voor de uitein delijke doeleinden en ik heb weinig twijfel, dat het volk van dit land liever moeilijkheden onder oogen zou .zien, dan den indruk te hebben dat wij de eer van dit land en het ge- meenebest bij zulke problemen ge compromitteerd hadden. De zelfomsingeling door Duitsch land. Weinig heb ik vermoed, aldus besloot de minister, dat wij Duitschland zoo spoedig de zelfomsingeling zouden zien uitbreiden op een wijze, welke zeker het Duitsche volk reden moet geven tot ongeruste gedachten over de toekomstige afloop daarvan! DE PROTESTEN DER NEUTRALEN. Uitvoerig heeft Halifax daarop de protes ten der neutralen besproken tegen de Brit sche represaillemaatregelen in den vorm van verscherpte blokkade. Halifax kwam tot de conclusie dat Engeland de grenzen van het internationale recht niet heeft overschre den. Niets van hetgeen wij tot nu toe ter zee hebben gedaan heeft ook maar een menschenleven uit een neutraal land in ge vaar gebracht, zeide Halifax, opnieuw lui de toegejuicht. De Duitschemeedoogenlooze oorlogspolitiek echter bedreigt duidelijk de vrijheden der neutrale landen en de funda- menteele principes, waarop hun leven, even zeer als ons eigen, is gebaseerd. Het is in dat licht, dat wij het recht hebben neutralen te verzoeken de da den, welke ons zijn opgedrongen door de methode, waarmede Duitschland oorlog voert te beoordeelen. Het zijn Van Craen: de nieuwe midvoor. Het Belgische elftal, dat op Zondag 10 Dec. a.s. te Rotterdam tegen de Nederlandsche ploeg uitkomt, is door de Keuze Commissie van den K.B.V.B. als volgt samengesteld: Doel: De Raedt (Gantoise). Achter: Paverick (Antwerp) en van Ca- lenhergh (Anderlecht). Midden: Vandekerkhoven (White Star), Gommers (Beerschot) en Ilenrv (Daring) Voor: Fiévez (White Star), Voorhoof (Liersche Sportkring), van Craen (Lier- sche S.K.) Raymond Braine (Beerschot) en Buyle (Daring). Als reserves zijn aangewezen: Mertens (Anderlecht), Homble (Olvmpic) van Al phen (Beerschot) en Nelis (Berchem Sport). deroelijke overwegingen, welke ons volk en zijn bondgenooten hebben gebracht tot hun tegenwoordige vast beslotenheid dezen oorlog door te zetten. Zij begrijpen zeer wel, wat op het spel staat. Zij verwachten geen ge makkelijke overwinning. Zij onder schatten de bekwaamheid en macht en vastberadenheid van hun vijand niet en evenmin rekenen zij op een spoedige ineenstorting van het bin- ncnlandsche front van den vijand. Zij kennen evenwel de kwaliteit van hun eigen vastberadenheid en weten, dat de erkenning der vraagstukken welke op het spel staan, deze vastbe radenheid eensgezind en innig zullen houden. Tenslotte sprak Halifax over de nieuwe in ternationale orde na den oorlog. De grondsla gen hiervoor moeten hecht en soliede zijn. Juist omdat het Britsche volk volkomen duidelijk heeft gezien hoe onmogelijk het le ven vandaag den dag is onder de tegenwoor dige regeering van Duitschland. dat er geen inconsequentie is tusschen hun hartstoch telijken wensch naar vrede en hun innige vastberadenheid dezen strijd door te zetten totdat hun doel zal zijn bereikt. De militairen in België, die vader zijn van vier of meer kinderen, zullen voorloopig naar huis terug gezonden worden. Acht slachtoffers. Naar Reuter thans meldt, is Maandag het Britsche schip „Horsted", metende 1670 ton, op de Noordzee getorpedeerd, terwijl het op weg was naar een haven aan den Noord- Oostkust van het land 0111 een "lading steen kool aan boord te nemen. Hierbij zijn drie opvarenden gedood, vijf worden nog vermist. Dertien overlevenden en het stoffelijk overschot van de drie doo- den zijn door een Britsch oorlogsschip gis terochtend aan land gebracht. Zuidelijke wind bleef in vliegiijd uit. den Zooals bekend, werden in den loop van dit jaar verschillende Nederlandsche groenten- exporten naar Engeland beperkt, doordat men besmetting met den coloradokever vreesde. In het Noorden van ons land heeft men van dezen kever weinig last, doch in de gebieden beneden den Rijn is het dier de vrees der boeren. De coloradokever is een „importartikel" uit Frankrijk en België, doch nu heeft zich het gelukkige verschijnsel voorgedaan, dat gedurende den vliegtijd der kevers de zuidelijke wind uitbleef, zoodat er geen besmetting vanuit onze zuidelijke buurlanden kon plaats vinden. Er werden dit jaar dan ook heel wat min der exemplaren van het schadelijke insect gesignaleerd dan in 1938, bij welk feit de in tensieve bestrijding natuurlijk ook een groo- te rol heeft gespeeld. Men zal zich herinne ren, dat van regeeringswege over de aanwe zigheid van den coloradokever in ons land eenige geheimzinnigheid werd betracht, ten einde onze buitenlandsche groentenafnemers niet te alarmeeren! Een der dagbladen bracht den bal echter aan het rollen en sindsdien werd de bestrijding van den „aard- appelplaag" nog ééns zoo krachtig ter hand genomen. Geen onmiddellijk gevaar voor Stockholm aanwezig geacht. In welingelichte Zweedsche kringen te Londen verneemt Reuter, dat te Stockholm voorbereidingen worden getroffen om in tijd van nood over te gaan tot de evacuatie van de burger bevolking van Stockholm. In de afgeloopen twee maanden is een plan opgesteld, dat in vele opzichten gelijk is aan het Britsche voor de evacuatie van de kinderen. Gezinnen, die in staat zijn zelf voor de evacuatie zorg te dragen wordt aan geraden dit te doen. Hieraan wordt toege voegd, 'dat dit niet beteekent, dat de autori teiten van oordeel zijn, dat onmiddellijk gevaar bestaat voor Stockholm. Ten aanzien van de Zweden, die den wensch te kennen hebben gegeven voor Fin land te strijden, wordt gezegd, dat zoo lang zij niet op Zweedsch gebied gerecruteerd worden, het hen vrij staat zich bij het Fin- sche leger te voegen. In den Spaanschen burgeroorlog heeft de regeering van Zweden als lid van de niet-inmengingscommissie een wet aangenomen, waarbij verboden werd dienst te nemen bij een der Spaansche partijen. Er bestaat evenwel geen algemee- ne wet, welke Zweden verbiedt hun diensten aan een buitenlandsche regeering aan te bieden. Genua eindpunt voor de Mij. „Nederland". De „Marnix van St. Aldegonde" wordt opgelegd. Onlangs deelden wij mede, dat het m.s. „Johan van Oldenbarnevelt" van de Stoom vaartmaatschappij „Nederland", de reis van Ned.-Indië naar Holland te Genua beëindi gen zal, alwaar het op 10 Dec. wordt ver wacht. Thans vernemen wij van de directie van de „Nederland", dat zij besloten heeft al haar passagiersschepen niet meer naar Nederland te laten doorvaren, doch in Ge nua als eindhaven binnen te loopen. Het ligt overigens in de bedoeling de „Marnix van St. Aldegonde" in Februari a.s. te Soerabaja op te leggen en alleen met het m.s. „Johan van Oldenbarnevelt" en m.s. „Christiaan Huygens" den passagiersdienst tusschen Genua en Nederlandsch-Indië te on derhouden. Oneerlijke praktijken van rook- lustige jongeman. De polilie van het bureau Adelaarsweg (over het IJ) te Amsterdam, heeft een onge veer 22-jarigen jongeman gearresteerd en in gesloten, die in hoofdzaak in Amsterdam Noord, doch ook wel in het centrum van de stad, had gecolporteerd met lijsten voor een kinderfeest, dat het Leger des Heils van plan zou zijn te organiseeren. De jongeman had ecliterniet de minste belangstelling voor kin derfeesten, wel voor sigarettenwinkels. Daar toe ontbrak hem échter het noodige geld, weshalve hij zich zelf tot Heilsoldaat promo veerde en met gefingeerde lijsten de huizen, voornamelijk bij kennissen, afging. Lang had hij echter geen plezier van zijn „maat schappelijk werk". De politie kwam achter zijn praktijken en vandaag zal hij voor den officier van justitie worden geleid. In totaal had hij een bedrag van 16 gulden weten te verzamelen. DE „ZAANDAM" THUIS. Gistermiddag is het stoomschip „Zaan dam" van de Holland—Amerika Lijn te Rotterdam aangekomen. Het schip had vier passagiers aan boord benevens een lading stukgoed. Te zware druk op de minst draagkrachtigen? - Vitale belan gen in Nederland en Indië roe pen om voorziening. Sint Nicolaas heeft gisteren de leden van de Tweede Kamer een aardige venassing bereid: reeds voor half vijf sloot de voorzit ter de vergadering. In deze vergadering werd een begin ge maakt met de behandeling van de begroo ting van koloniën voor 1910. De meeste spre kers achtten de voorgestelde verhooging van de inkomstenbelasting ter noodzakelij ke versterking van de middelen in strijd met het draagkrachtbeginsel, zij waren van oordeel, dat de voorgestelde verhooging te zware lasten legt op de mdnst draagkrachti gen. Verschillende sprekers bepleitten hand having van het 1 Januari 1940 vervallende defensie-uitvoerrecht. „In de Indische sfeer". De minister van Koloniën, de heer Weiter, wees erop, dat de laagste inkomens tot nog loe zeer zijn ontzien en dat de verhooging nog blijft heneden het. belastingbedrag dat velen tusschen 1932 en 1935 had-de*" op te brengen. Bovendien is de koopkracht van het Indische geld sinds 1929 aanmerkelijk gestegen. Met aanhaling van enkele cijfers toonde de minister aan, dat de regeering geenszins het belang van de minst draag krachtigen uit het oog heeft verloren. Men moet deze zaken in de Indische sfeer zien. Wat het defensie-uitvoerrecht betreft, hier zeide de minister bereid te zijn met de Indi sche regeering te overleggen over de moge lijkheid van handhaving, tot deze heffing in werking treedt. Zonder stemiming werd het ontwerp aan genomen, met aanteekening, dat de heer Effendi (comm.) wenscht geacht te worden te hebben tegengestemd. Verdeeling vlootkosten. Bij de hierna in behandeling gekomen be grooting van koloniën was de verdeeling van de vlootkosten tusschen Nederland en de Oost het meest besproken ondenverp der algémeene beschouwingen. De heer Stok vis (s.d.) achtte het door Nederland te dra gen bedrag van vijf millioen gulden niet toe reikend, het m-oet weer op fTA millioen worden gebracht. De Defensie van het ge- heele rijk moet bovendien als één geheel worden beschouwd. De communistische afgevaardigde, de heer Effendi was van oordeel, dat de kosten van de vloot geheel ten laste van Nederland moeten komen, terwijl de heer van l'oli (r. k.) betoogde, dat het volgende jaar lndië er tijdens dezen economischen oorlog waar schijnlijk beter aan toe zal zijn dan Neder land, reden, waarom hij het handhaven van het bedrag van vijf millioen gulden toe juichte. De heer Joekes (v.d.) had bezwaar tegen het eenzijdig in Nederland vaststellen van het bedrag. De heer Slotemaker de Rrnine c.'h.), kon zich met de vaststelling op vijf millioen gulden onder de huidige omstan digheden vereenigen, in beide deelen van het land roepen vitale belangen om voorzie ning, aldus spr. Vandaag wordt de behandeling van dit begrootingslioofdstuk voortgezet. Woningtekort op 't platteland dreigt woningnoodV te worden. Nationale woningraad wendt zich tot de ministers. In verband met de noodzakelijkheid, om de woningvoorziening op peuw houden, heeft het bestuur van den Nationalen Woningraad zich een adres tot de ministers van Bin- nenlandsche Zaken en van f'08'1 ciën gewend. Hierin wordt er P aangedrongen, nu door de stijg k der bouwprijzen de particulier* bouwliedrijviglieid sterk inkrimpt, den bouw met steun ingevolge de woningwet krachtig te bevorderen. Ten einde te voorkomen, dat de huurprij zen der nieuwe woningen te hoog zouden worden, wordt in de eerste plaats ge vraagd de aflossingsvoorwaarden der wo ningwetvoorschotten ietwat te verlichten, door ten aanzien van nieuwe voorschotten den in 1938 gestelden eisch va extra aflos sing gedurende de eerste vijftien jaren in t6 trekken Indien de bouwkosten niet aanzienlijk stij gen, dan kan zulk een maatregel, althans in de steden, den bouw van woningwetwo ningen bevorderen. Op het platteland. Ten opzichte van het platteland wordt er bij de ministers op aange drongen de bestaande bijdragenver- leening ter vervanging van krotten uit te breiden tot woningen, te bou wen ter verruiming van den te klei nen woningvoorraad aldaar. Zulks, omdat de op het platteland reeds bestaande spanning tusschen inkomen en kostprijshuur door de bouwkostenstij- ging nog sterker is geworden, waardoor het aldaart betaande woningtekort in woning nood dreigt om te slaan. Toen de oorlog uitbrak, bood hij den Britschen koning onmiddel lijk zijn steun aan. Kortelings arriveerde te Soerabaja, ver gezeld door zijn zuster, prinses Yuvarena Saheb van Burea en een complete hof houding, de Maharadja van Tripura, die na een bezoek aan Bali een trip over Java zal maken. Met zijn toestemming verklaarde zijn „personal assistent" mr. Dutt zich bereid aan de Ind. Crt. alle gewenschte inlichtin gen omtrent de reis van- don Maharadja te vérstrekken. „Om te beginnen", aldus mr. Dutt, „zijn wij thans met een wereldreis bezig. Dank zij den oorlog in Europa is deze wereldreis zeer avontuurlijk geworden Vanuit BomJbay ging het begin Mei van dit jaar eerst naar Frankrijk, Parijs, al waar het verblijf enkele weken duurde. Van Parijs vertrok de Maharadja via Lon den naar Southampton, waar men op de boot naar Indië zou stappen. In Southamp ton kreeg men echter te hooren, dat het Suezkanaal gesloten was voor Britsche pas sagiersschepen. In alle haast werden toen tickets besteld voor de „Aradora Star" die 1 September naar Amerika zou vertrekken. Aan boord kreeg de Maharadja het nieuws te hooren dat de oorlog was uitgebroken. Evenals alle andere Britsch-Indische vorsten bood ook hij den Engelschen koning onmiddellijk zijn hulp aan. Na een verblijf van twee maan den in New York ging het vervolgens via San Francisco naar Sydney en met de „Marella" werd de reis voortgezet aller eerst naar Soerabaja, en later gaat het naar Singapore. Ook had het blad het met den heer Dutt over den politieken toestand in Britsch-In- dië. Elke Britsch-Indiër, aldus de heer Dutt, hoopt op een nationale con- stitutioneeie regeering. Onze leider, Mahatma Gandhi, is een van de grootste voorstanders van zulk een constitutioneele regeering. Dat wil natuurlijk niet zeggen, dat wij tegen de Britsche regeering gekant zijn. Integendeel, als bewijs daarvan moge die nen, dat alle Britsch-Indische vorsten bij het begin van den oorlog de Britsche regee- ring hun steun hebben toegezegd. Bemanning gedeserteerd. Woensdag 22 November liep het m.s. „Djambi" van den Rotterdami;chen Lloyd welk schip momenteel vaart op den Java!— Pacific-dienst, de haven van Soerabaja binnen met nogal flinke averij aan boord. Het bleek, dat de „Djambi" in de buurt van de Hawaii-eilanden in een orkaan heeft gezeten, welke niet malsch was, schrijft het „Soer. Hsb." Een heelen nacht dobberde het schip stuurloos op den woe denden oceaan rond, om, toen het den vol genden dag weer zoover was opgeknapt, een eindje verder opnieuw in een stonm verzeild te raken, waarvoor men twee da gen lang „bijgedraaid" moest liggen. Het schip zelf heeft echter, zooals wij la ter van den gezagvoerder vernamen, niet zoo ernstige schade opgeloopen, dat het in dok zou moeten. Het zal spoedig zijn dien sten weer kunnen verrichten. Slechts een sloep bleek dusdanig gebraakt, dat men haar tijdens de reis overboord heeft gezet. In de kapiteinskajuit vonden wij den ge zagvoerder, kapitein C. A. W. van Dijk, die ons welwillend te woord stond. Het is een avontuurlijke reis geweest, vertelde liij. Pelikaan (terugreis) Nandoe (heenreis) Reiger Vertrek ra* Aankom* j. Athene 5 Dec. Napels 5 D©c Rang. 5 Dec. jsingap. 5 iw Rang. 5 DftCi Alex. 5 Dec. Reiger Medan 5 Dec. terugreis) 1 Het begon hiermede, dat ik in Amerika mijn Hollandsche beman ning kwijtraakte. Op 4 October, toen wij in de haven van Seattle lagen, liep het grootste deel van de ma! trozen en de olielieden weg. Zij waren blijkbaar benauwd voor oorlog. Ik kreeg toen een crew aan boord bestaande uit Amerikanen en Canadeezen' onder wie zich maar twee zeelui bevonden Onder leiding van mijn stuurlieden is het echter nog wel goed geloopen. Het monster had zich slecht, „vergist". In de Piasarivier in de kampong Poeloe Mandi, ongeveer 12 km. bo- venstrooms van Kisaran gelegen, baadde dezer dagen een vierjarig Maleisch meisje onder toezicht van de moeder. Plotseling werd zij ech ter door een ongeveer drie meter lan ge krokodil gegrepen. De moeder, die nog een baby in een slendang droeg, schreeuwde om hulp en van alle kan ten kwamen mannen toerennen, die onvervaawl in het water of in hun prauwen sprongen. Eerst eenige honderden meters verder stroomafwaarts slaagde de bevolking er in het ondier naar een ondiepe zandplant te drijven. Loopend en varend hadden vele mannen aan deze drijfjacht deelgenomen en met messen en stokken wilde men, aldus de Déli Crt., de krokodil op de zandplaat aan vallen. Vóór iemand daar echter toe kon overgaan, sprong de vader van het meegesleurde meis je naar voren en slechts gewapend met een mes, viel hij het ondier aan. Met enkele diepe steken was het beest spoedig afgemaakt en toen bleek dat het kind nog Jeefde, al had het wel eenige diepe wonden in de lenden streek bekomen. Het slachtoffer werd naar het hospitaal overgebracht en is daar opge nomen. Volgens de Maleische bevolking is deze krokodil eigenlijk geen gevaarlijk dier, hij had zich ditmaal slechts vergist. Een „boe- aja" die in de rivier 'in de buurt van een kampong huist, valt namelijk volgens het volksgeloof geen kampongbewoner aan. Een bewijs daarvan meent men thans ook te zien in het feit dat het kind kon worden gered, Hij waagde het er op. Al sedert enkele jaren was de heer D„ die iemand is van een bekende familie in Midden-Java, in verband met de slechte tijdsomstandigheden werkloos, na voorheen ais administrateur in de cultures werkzaam te zijn geweest. Niettemin had hij er toch nog zijn hoop op gevestigd, dat het geluk nog wèl eens mét hem zou zijn en het was in dit vaste vertrouwen, dat hij, niettegen staande zijn inkomsten slechts 'n veertig gulden per maand bedroegen, toch nog elke maand hiervan een tientje afnam voor het koopen van een heel lot in de groote loterij, vertelt het Bat. Nwsbl. Wie kan 's mans aandoening van vreugde beschrijven toen hij de vorige maand ervoer dat de hoofdprijs gevallen was op een num mer waarvan hij het lot bezat. Een weekje daarna was hij weer de man in bonus en weer heel kort daarop volgde zijn benoeming tot administrateur van een tabaksonderneming in de vorstenlanden. De wijzen kwamen uit het Zui den.... De vaststelling van het einde der vasten heeft ook in Deli nogal wat voeten in de aarde gehad. Het zou eerst zijn op Dinsdag den 14den, Hoe het Maandag de 13e werd, blijkt uit liet volgende spannende verhaal in de Deli Crt. „De jacht op de opkomende maan". Door den sultan van Langkat waren Zon dagavond drie kadli's (schriftgeleerden) naar de kust gezonden om de opkomst der maan te observeeren, doch deze kadli's, die van Pangkalan Brandan tot het lichtschip Belawan langs de kust voeren, zagen geen glimp van de maansikkel en rapporteerden dit aan den sultan, zoodat de zelfbestuurder nog steeds bepaalde dat het einde der vas ten dit jaar op Dinsdag zou worden gehou den, omdat het dan 1 Sjawai 1358 zou rijn- Ook de waarnemers van den sultan van Deli hadden de maan niet gezien, zoodat deze zelfbestuurder eenzelfde beslissing nam als de sultan van Langkat. Zondagavond omstreeks elf uur kwam er echter van den kadli van Tebing Tinggi bericht binnen, dat een dertigtal waarnemers uit Tebing de nieuwe maan boven den horizon hadden zien verrijzen. Toen waren Deli en de sultans in la5'* Want als deze Tebingsche waarnemers goefl hadden gezien, zou toch de Maandag de 0l' ficieele feestdag worden. In verhand met het groote belang van een officieele beslissing voor de geloovigen 'Jf de sultan van Deii de waarnemers uit Te- hing Tinggi naar zijn paleis te Medan over komen. Des nachts om half drie zijn dez menschen gearriveerd en in overleg met de sultan van Langkat bepaalde dn sultan re' Deli daarop dat Maandag de feestdag z0 worden gevierd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 2