„Tajandoen in een meer van brandende olie Bende strandjutters ontmaskerd Rusland blokkeert FINLAND DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER 8 DECEMBER 1939 Schipbreukelingen overleven dubbele ramp Mijn of torpedo? Duitsche stap Door mijn of torpedo vernietigd? Zes man vermist waarschijnlijk deze week FINSCHE SUCCESSEN BIJ PETSAMO De Mannerheimlinie niet doorbroken V R IJ D A G 67e JAARG. No. 8794 KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Groote fascistische raad bijeen Complot van militairen en burgers Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT Profest tegen de houding van sommige neutralen HE LDERSCHE COURANT Uitgave der Uttg.-Mlj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder De bemanning en passagiers, die met het vrachtschip „Tajandoen" van de Stoomvaartmij. „Nederland" op 28 November JL de reis naar onze Oost ondernamen, hebben tweemaal in doodsgevaar verkeerd. Nadat het schip gisterochtend om kwart over vijf in 't gebied waar het Engelsche Kanaal in den A.tlantischen Oceaan overgaat, is ontploft, werden alle schipbreukelingen, op zes na, door een Italiaansche boot opgepikt, dat hen overgaf aan het Belgische stoom schip „Sheid". De „Sheid" zette koers naar een haven aan de Zuid kust van Engeland, doch raakte bij Start Point aan den grond en dreig de in tweeën te breken. De geredden konden echter tijdig aan land wor den gezet. Het waren veertien pas sagiers, en acht en veertig leden van de bemanning. Zes leden der bemanning worden helaas vermist. De gezagvoerder van de „Tajandoen", de heer J. B. Roeterink, heeft een dramatisch verhaal gedaan over de wijze, waarop de opvarenden van zijn schip hebben getracht het veege lijf te redden. Na aan land te zijn gekomen, werd de ge zagvoerder met een anderen officier in een postkantoor ondergebracht, waar hij vertel de, dat alle passagiers en een aantal leden van de bemanning in de kooien waren, toen de ontploffing, welke het schip heeft doen ondergaan, plaats vond. Het was 'n verschrikkelijke ontplof fing welke zoo een schade heeft aan gericht, dat het schip binnen een kwartier zonk. Gelukkig waren wij in staat alle passagiers en leden der bemanning, met uitzondering van twee machinisten en vier zeelieden, in de vier reddingbooten te krijgen, voor het schip verging. Toen begon een grimmige strijd om de veiligheid. De ontploffing had de stookolie aan de oppervlakte van de zee gebracht en rond het schip be vond zich spoedig een hoog bran dend meer, dat zich in dc buurt van het zinkende schip verspreidde. De bemanningen der reddingbooten de den wanhopige pogingen om hun booten buiten deze oliemassa te hou den en het was gelukkig, dat alle booten daarin zijn geslaagd. Ik weet niet, aldus de heer Roeterink, of de Tajandoen door een mijn of door een torpedo is tot zinken gebracht. De ontploffing heeft zich voorgedaan om kwart over vijf 's morgens. Het was donker en bitter koud. „MAAR" 2'A ZWALKT. UUR RONDGE- De heer Roeterink voegde hieraan nog toe, dat de pasagiers en die leden van de bemanningen die sliepen, direct hun jassen of andere kleedingstukken aanschoten voor zij naar het dek renden en zich in de red dingbooten begaven. Tot de passagiers be hoorden vijf vrouwen en twee kinderen van 5 en 12 jaar. We waren zoo gelukkig te wor den opgepikt, nadat we pas 2'A. uur in de booten hadden rondgezwalkt. Ik bracht de Tajandoen ovér van Antwerpen naar Bata via, Tot zoover de heer Roeterink, die dus twij felt of het schip getorpedeerd is. In dit ver band melden wij, dat dc marineattaché te Londen het vermoeden van torpedeering uit sprak, terwijl de directie van dc „Nederland" een telegram ontving van het in de nabij heid zijnde Nederlandsche vrachtschip „Ko- ta Agoeng", dat positief mededeelde, dat de „Tajandoen" was getorpedeerd. DE RAMP MET DE „SHEID." Het Belgische s.s. Louis Sheid zit dus, zooals gemeld, in het Kanaal aan den grond. De zee is woelig en er bestaat ernstig gevaar, dat het schip doormidden zal breken. Uit twee havens zijn reddingbooten uit gevaren. Een ervan is tijdig aangekomen om de passagiers met behulp van een touwlad der aan boord te nemen en dezen in een nabije haven aan land te zetten. Een sleepboot van de marine werd uit de dichtstbijzijnde marinehaven gezonden. Wegens het zware weer heeft de redding boot twee uur noodig gehad om van dc Louis Sheid het land te bereiken. VERHAAL VAN EEN OOGGETUIGE. Iemand die uit zijn huis de plaats kan zien, waar de Louis Sheid aan den grond is geraakt, heeft tegenover Reuter verklaard, dat een sleepboot en een reddingboot Don derdagavond om elf uur in de buurt van het Belgische schip waren. Het schijnt, dat het Belgische schip in het zand zit en dat het vroeg in den ochtend mogelijk zou zijn het bij wloed vlot te brengen. De zegsman geloofde niet dat het schip op de rotsen is geraakt. Hij en zijn dochter hadden Donder dagavond van de veranda van hun huis ge zien dat de Louis Sheid aan den grond raak te. Alle neutrale schepen varen met de lichten op en we konden zien, dat het een aardig groot schip was. Het kwam steeds dichter bij en toen ik zag, dat het aan de grond zoü raken belde ik de kustwacht op doch deze had reeds hulp uitzonden, en een reddingboot kwam langszij iater gevolgd door een sleepboot. Indien het schip in onmiddellijk gevaar zou verkeeren zouden deze schepen volgens den zegsman iedereen van boord van het Belgische schip hebben overgenomen in plaats van in de buurt te blijven. Het schip waarschijnlijk niet ernstig lek. Men gelooft, dat de bemanning van de Louis Sheid aan boord zal blijven. Het ver luidt, dat het schip niet ernstig lek gesla gen is. DE SLACHTOFFERS. De vermiste opvarenden van de „Tajan doen" zijn: K. P. Bakker, 2e machinist, uit Amster dam. P. Vergunst, 4e machinist, uit Leiden. G. Bijlsma Szn., matroos uit Ballum (Ameland). J. Stoker Wzn., lichtmatroos, uit IJmui- en. G. H. Schots, lichtmatroos, uit Amers foort. W. Visschers, handlanger, uit Diepen- xeen, DE „TAJANDOEN" VAN DE STOOM VAART MAATSCHAPPIJ NEDERLAND, DIE IN HET KANAAL GETORPEDEERD IS. Het meerendee! der bemanning behoort te Amsterdam thuis, er bevinden zich tien Javaansche bedienden onder. Eén van de zeven der T-klasse. De „Tajandoen" werd in 1931 gebouwd en mat 8159 ton bruto. Het behoorde tot de z.g.n. T-klasse der Mij. „Nederland', waar onder zich ook de bekende „Tarakan" be- von d dat dezen zomer nog een kampeer reis maakte naar de Noorsche fjorden. INTERNATIONALE TOESTAND EN PARTIJ-REORGANISATIE BESPROKEN De vergadering van den grooten fascistischen raad in Italië, die gisteravond om 10 uur begon, werd vannacht om kwart voor twee ge sloten. Per radio werd medege deeld, dat de raad zich in hoofd zaak heeft beziggehouden met den internationalen toestand en de re organisatie van de fascistische par tij. Bijzonderheden zijn nog niet bekend gemaakt. CALLANTSOOG UIT ZIJN WIN TERSLAAP OPGESCHRIKT. Het is rijks- en gemeentepolitie ge lukt na een zeer intensief onderzoek een bende van strandjutters te ont maskeren. Het onderzoek duurt nog voort, er zijn militairen en burgers bij betrokken. Men meldt ons uit Callantsoog: Bij geruchte had rijksveldwachter Visser te Petten vernomen, dat op 't strand onder Callantsoog een kist met brandslangen aan gespoeld was en zonder dat de verplichte aangifte bij den strandvonder gedaan was van het strand was moegenomen, vermoede lijk door militairen. Dinsdagmorgen gingen genoemde veld wachter en de gemeenteveldwachtei Koe- lemeij te Callantsoog samen op pad, ten einde in deze zaak helderheid te krijgen. Hun arbeid werd met succes bekroond.' In den loop van den morgen werd een tweetal militairen gehoord, waarbij een en ander aan het licht kwam. De slangen waren ge borgen bij een inwoner uit Callantsoog, den timmerman P. V., Deze werd eveneens ge hoord, zoomede diens zoon Jn. V. Het aantal militairen groeide in den loop van den mid dag tot 5 6. Bovendien bleek, dat nog eenige vaten ethyl-methyl-keton achtergehouden waren. Een er van kwam eveneens bij V. te voor schijn. het andere was in het kippenhok van Verwachting: Aanvankelijk, vooral in het Zuiden, mis tig of betrokken, later hier en daar brekende lucht, geen neerslag van beteeke- nis, zelfde temperatuur als gisteren, zwakke tot matige, meest Z.W. wind. den vader van een der militairen in den grond begraven. Bij stukjes en brokjes en na hardnekkig en langdurig verhoo rkwam de ware toedracht aan het licht. De militairen hadden de slangen en vaten gevonden op het strand en in plaats van deze bij den strandvonder aan te brengen, had men de zaak aan V. verkocht, die op zijn beurt de slangen trachtte te verkoopen door bemiddeling van den heer B. te Scha- gen. Tot laat in den avond heeft het ge duurd eer dat het geval was uitgeplozen. De politie zet evenwel het onderzoek voort, omdat nog meer strandgoederen worden achtergehouden. Om dit onderzoek niet te bemoeilijken, hebben wij tot dusverre een en ander ook niet gepubliceerd.. Er zijn dus nog meer slachtoffers te wachten. Tegen de militairen en de opkoopers zal proces-verbaal worden opgemaakt. Het ziet er dus voor hen niet mooi uit. Het betreft hier misdrijven, waar men zonder meer niet afkomt. Voor onze politie is het intusschen een wel verdiend succes. Reeds eerder wezen wij op een te verwach ten diplomatieke actie van Duitschland te gen sommige neutralen, wegens hun, naar Duitsch oordeel, te slappe houding inzake de BritschFransche controle op den uit voer van Duitsche waren. Gisteren gaven wij een inzicht in de ge- dachtengang der Duitsche machthebbers door de overname van een artikel uit de Börsenzeitung en een officieuse mededeeling aan de internationale pers, speciaal over de houding van Nederland in dit opzicht. Thans komen zéér betrouwbare be richten uit Berlijn, welke als vast staand aannemen, dat nog deze week officieele stappen bij enkele neutra len zullen worden ondernomen om hen in kennis te stellen van het mis noegen der Duitsche regeering over de weinig actieve tegenmaatregelen, welke zijn genomen naar aanleiding van de schending van het internatio naal recht door Brittannië. Zelfs neemt men aan, dat enkele neutra len reeds onderhands met de Duitsche op vatting zijn in kennis gesteld. In Den Haag konden wij hiervan nog geen bevestiging krijgen. Men vraagt zich in Nederlandsche poli tieke kringen echter af welke beteekenis Duitschland hecht aan het begrip „actieve tegenmaatregelen." Boycot van Engeland of stopzetting van onze scheepvaart zouden slechts er toe kun nen bijdragen om de voedsel- en grondstof fen positie van ons land en daarmede in direct ook van Duitschland slechter te ma ken. Immers, als wij zelf geen overschotten meer hebben, kunnen wij niet langer naar het Derde Rijk uitvoeren. Ongetwijfeld zal echter binnen zeer kor ten tijd wel klaarheid kotnen omtrent de Duitsche wenschen. Volgens een mededeeling door de Noorsche marine ontvangen van het volkscommissariaat van buitenland- sche zaken der Sovjetunie zal Sovjet Rusland van hedenmiddag 12 uur al de Finsche kust in de Botnische Golf en de Finsche kust in de Finsche Golf blokkeeren. Deze maatregel vloeit logisch voort uit de omstandigheid dat Finland van verschillen de zijden wapens en materiaal krijgt toege voerd. Engeland, Italië, zelfs Duitschland steunen op deze wijze de Finsche weermacht Zoo heeft Finland honderd vliegtuigen in Engeland besteld, en volgens een Engelsch blad, voorziet Duitschland Finland geregeld van oorlogsmateriaal. Italiaansche vliegers, op weg naar Finland, zouden in Duitschland mogen hebben tanken! GEEN MILITAIRE WANDELING. Meer en meer blijkt dat de Russische veld tocht hoewel het uiteindelijk resultaat niet twijfelachtig kan zijn, geen militaire wan- deling is. Momenteel woedt een bloedige r.veldslag in I het hooge Noorden in de nabijheid van Pet- samo. De Finnen strijden met een koude, methodische razernij en schijnen volgens berichten van verschillende waarnemers den Russen groote verliezen te berokkenen. Over het I mscho land is de Poolnacht gevallen, de oorlog wordt in duisternis gevoerd. De finsche skisoldaten glijden geluidloos over de besneeuwde velden en over het ijs, dui ken plotseling op en verdwijnen weer. Plot seling klinken geweerschoten door de roer- looze stilte van het Poolgebied, een Finsche patrouille stort zich op den erfvijand en meestal blijft zij overwinnaar. De Finnen zullen waarschijnlijk hun plaatselijk overwicht voorloopig behouden, omdat het logge Russische oorlogsapparaat uiterst langzaam op toeren schijnt te kun nen komen. Uit Kirkenaes wordt gemeld, dat de Fin nen aan het front bij Petsamo eenige suc cessen hebben behaald en dat zij 3 km zijn vooruitgetrokken. Men blijft te Helsinki verzekeren, dat de Finsche troepen de aan de Noordelijke IJs zee gelegen haven Petsamo nog steeds be zet houden. De vermaarde nikkelmijnen be vinden zich op 25 km. van de kust en zestig km. van de Russische grens. Tot dusver zijn zij niet rechtstreeks bedreigd. Gistermorgen werd uit Petsamo vernomen, dat de arbei ders, die werken aan den bouw eener elec- trische centrale te Patsjoki, welke de nikkel- mijnen, van stroom moet voorzien, nog steeds aan het werk zijn. SOVJETBASIS IN ESTLAND GEBOMBARDEERD? Te Kopenhagen wordt vernomen, dat de Finsche luchtmacht do Sovjet-Russische basis te Baltischport in Estland heeft gebombardeerd. Men verklaart, aldus Reu ter, dat de Russische hangars ter plaatse in brand staan. De militaire toestand op 7 December ziet er volgens uit goede bron ontvangen bijzon derheden als volgt uit: De Sovjet-Russische troepen hebben vier eilanden in de Finsche Golf bezet, n.1. Hogland, Lavausarie, Seistari, en Tutersari. Deze eilanden hadden zij reeds in den aan vang der vijandelijkheden in bezit geno men. Tc land zijn de vorderingen, die het roode leger na zes dagen behaald heeft: ten eerste dc bezetting van Petsamo (het geen de Finnen dus nog steeds ontken nen!), ten tweede eenige vorderingen in de streek tusschen het Ladogameer en de Oostzee, waar de grootste terreinwinst op Finsch gebied een diepte heeft van 20 tot o0 kilometer. Deze vorderingen werden be haald. uitgaande van Oechta en Rcboli, in de richting van het spoorwegknooppunt van Nurmes, en tenslotte uitgaande van Petrosavosk. Ten derde op de Kareüsche landengte, heb ben de Russen punten bereikt op 30 tot 40 k.m.van de grens. Een aan de spoorlijn die uit Leningrad komt, en naar Viborg gaat en een langs dc spoorlijn van Rexholm. PANIEK IN HELSINKI. t P® Sowjets hebben, volgens het Finsche telegraaf agentschap, gebruik gemaakt van 5' bu een aanval op de Finnen ten noor den van het Ladogameer. Zii vuurden gif- flL ."de granaten af. Elf Finsche sol aten werden door het gas aangetast. te Helsinki'1®dcc,inR .veroorzaakte gisteren i k' Paniek. De winkels met gasmaskers werden bestormd Een nieuwe uittocht wordt voorbereid. DE MANNERHEIM LINIE NIET DOORBROKEN. In competente Finsche militaire krin»n nVen de°nMend d° S°vietrussische troe* pen de Mannerheimlinie op de landend» van Karelie zouden hebben doorbroken zoo r rhf a e!!d in het Russische legerbe- ticht werd medegedeeld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1