Zuid-Amtrikaansche Kust Om de „wespentaille" van FINLAND Niet de „Admiral Scheer" doch de „Admiral Graf von Spee" Russisch passagiersschip vergaan Materieels hulp aau Finland bepleit DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER „Admiraal Scheer" te Montevideo binnengeloopen 30 dooden en 80 gewonden Tegen mijnenieggende vliegtuigen Fransch steunpunt genomen DONDERDAG Heftige tegenstand der Finnen Laatste telexbericht De hospita en haar vriend Nog 560 personen vermist Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT S E INT t De nieuwe regeering in Zweden Nederlander schenkt Finland f 100*000 Volkenbondsvevgaderinq „Rusland plaatst zichzelf buiten den V olkerenbond" heldersche courant KONINGSTRAAT 78, DEN HïLDER, TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 14 DECEMBER 1939 67e JAARG. No. 8799 Zeeslag «oor do Uit tot nu toe te Londen ontvan gen inlichtingen blijkt, dat drie Brit- sche kruisers in contact zijn geweest met de „Admiraal Scheer". Dit was gisteren om 6 uur 's morgens het ge val. De „Admiraal Scheer" werd her haalde malen getroffen. Tijdens het hevig gevecht, dat vier uur duurde, werd de Britsche kruiser Exeter be schadigd en gedwongen zich van ver dere actie te onthouden. De andere kruisers, de Ajax en de Achilles, hebben de achtervolging voortgezet. Ook uit Buenos Aires ontvangen wij be richten over een ontmoeting ter zee op gis terenochtend. Er zijn, seint Reuter, geen sohepen gezon ken, doch aan beide zijden werd eenige scha de aangericht. De Achilles gezonken? Deze mededeeling klopt niet met een an der bericht, eveneens uit Buenos Aires, doch door Stefani, het Italiaansche persbureau ge lanceerd, meldende, dat de Britsche kruiser Achilles in den grond zou zijn geboord. De „Achilles" is een kleine, maar snelle kruiser van 7030 ton, uitgerust met 8 zes- duims kanonnen en een snelheid van 32.5 knoop. Hij werd in 1932 te water gelaten. Engeland ontkent! De Britsche admiraliteit deelt mede, dat het bericht dat Zr. M. „Achilles" tot zinken zou zijn gebracht, ongegrond is. Geschaduwd. Nadere telegrammen doen gelooven, dat de „Admiral Soheer" thans door enkele snelle Britsche kruisers geschaduwd wordt, teneinde, indien zwaardere Engelsche sche pen zijn aangekomen, het Duitsche slagschip aan te vallen. Deze zelfde tactiek werd-tijdens de vorige wereldoorlog met succes toegepast bij de Duitsche kruiser Embden. Te Montevideo binnengeloopen. Havas seint uit Montevideo dat de „Admi ral Scheer" hedennacht tot op de reede van Montevideo achtervolgd door Britsche kruisers, in deze havenplaats is aangeko men, waar zij de dooden en gewonden aan land hebben gebracht. De autoriteiten van Uruguay hebben zich aan boord van de sleepboot „Lavalleja" naar de „Admiral Scheer" begeven. Óp de kade was een groo- te menigte bijeengestroomd, om van het ontschepen van de dooden en gewonden ge tuige te zijn. Nader wordt gemeld, dat de „Admiral Scheer" dertig dooden en tachtig gewon den heeft ontscheept. ZWAAR BESCHADIGD. De laatste berichten zeggen dat het Duit sche vestzakslagschip „Admiral Scheer" zwaar beschadigd te Montevideo is aange komen. Te Londen wordt verklaard, dat overeen komstig de Haagsche overeenkomst no. 13 van 1907 de „Admiral Scheer" thans 24 uur in een neutrale haven mag blijven, terwijl alleen die herstellingen mogen worden uit gevoerd, welke absoluut noodzakelijk zijn °m het schip weer zeewaardig te maken. De strijdmiddelen van het schip mogen niet aangevuld worden. De Britsche kruisers „Ajax" en „Achilles" liggen voor de haven van Montevideo te wachten. Later werd gemeld, dat zij de buitenhaven zijn binnengevaren Men weet niet in hoe verre zij beschadigd zijn. Re gewonden van de „Admiral Scheer" zijn in het militaire hospitaal van Monte video opgenomen. Be correspondent van de „New York li- fries" te Buenos Aires schrijft aan zijn blad, dat de Britsche kruisers met den. „Admiral Scheer" in contact, zijn gekomen en op on geveer 200 mijl ten oosten van Punte Deles- (de monding van de Rio Plata) Woens dagochtend omstreeks 6 uur. Het vuur werd onmiddellijk geopend De Britsche krui ®er „Exeter" werd zoodanig getroffen, dat net schip nog slechts met beperkte snelheid kon varen, zoodat het den strijd moest opge ven. Hoewel de elfduims kanonnen van de „Ad miral Scheer" zwaarder zijn dan de zes- RUSSEN DRINGEN OP NAAR DE BOTNISCHE GOLF. Van de Zweedsche grens wordt vernomen, dat de meest vooruitgeschoven Sovjet-Rus sische gepantserde en gemechaniseerde een heden nog slechts 100 K.M. van de Botni- sclie golf verwijderd zijn, ongeveer halver wege het smalste deel van Finland bekend onder den naam de „wespentaille" van Fin land. Men gelooft dit bericht te Helsinki niet, aangezien zulk een snelle op.marsch in dit gebied zonder wegen niet mogelijk is. De Finnen hebben ondertusschen hun tegenaanval in dit gebied ver scherpt, de Finsche troepen hebben versterking gekregen. De Russen krijgen nergens vasten voet, aange zien de Finnen bij het terugtrekken alle huizen vernielen. Het dorp Sa- lia, waar de Russen hun hoofdkwar tier hadden willen opslaan, was nog slechts een smeulende massa ruines. Door deze tactiek, worden de verbin dingslinies van de Russen zeer kwetsbaar, de Finnen kunnen het roode leger aan alle zijden bestoken. Men weet nog niet welke van de twee Russische afdeelinge, die oprukken naar de Botndsche golf, deze het eerst zal bereiken, beide_ afdeelingen ontvangen evenwel ver sterking en de Finnen blijven numeriek in de minderheid. Men veronderstelt, dat de Russen beide groepen willen vereenigen om ze samen door te laten stooten naar Oulu aan de Botniische golf. Men verwacht verder, dat de beste Fin sche troepen uit de provincie Osterbotten, die bekend staan ais de beste schutters van Finland, binnenkort naar dit front overge bracht zullen worden. Vluchtelingen deelen mede, dat de Russen veel moeilijkheden hebben met de veroordeelden, die te Moer- mansk verzameld zijn. Sedert lan gen tijd werden hier veroordeelde misdadigers heen gezonden. Men ge looft. dat reeds gevechten zijn ge voerd tusschen de soldaten en de ge deporteerden. Het legerbericht van gisteravond. In het Finsche legerbericht van gister avond wordt nog verklaard, dat de Finnen bij Tolvajaervi met groot suc'ces hun aan vallen voortzetten. In de landengte van Ka- relie wordt over het algemeen plaatselijk strijd geleverd en is slechts activiteit van patrouilles te vermelden. Gemeld wordt, dat de Finnen opnieuw stellingen gereed maken ten einde den Rus sen in een grooten slag ten noorden van de linie Nymes-Uleaborg te bestrijden. Uit het gebied ten noorden van het Ladogameer worden verdere Finsche successen gemeld na een bloedigen slag, doch voor het oogenblik zijn nog geen bijzonderheden beschikbaar. Volgens schattingen zouden de verliezen aan Finsche zijde in geen geval meer dan een vijfde bedragen van de verliezen der Russen. Het Roode Leger valt over het al gemeen en masse aan. Finsche oficieren zeggen, dat de voorhoeden der Russische troepen over het algemeen door machinege weervuur volledig worden weggevaagd. Heroveren de Finnen een sleutel positie? Een niet bevestigd bericht verklaart, dat de Finnen Salla, een sleutelpositie aan het noordelijk front, heroverd hebben. De Russen trachtten hier naar de zee door te breken. Wanneer dit bericht juist is, beteekent dat een groot succes voor het Finsche tegenoffen sief, dat den geheelen dag in dezen sector gewoed heeft, aangezien de Russen het voor nemen hadden van Salla de basis van hun hoofdkwartier te maken. Toen het gros der Finsche troepen gedwon gen was zich uit Salla terug te trekken, ble ven mobiele patrouilles op ski's achter om de achterhoede-gevechten te voeren. Velen van deze manschappen zijn nooit uit de nabij heid van Salla vertrokken, zij verborgen zich en, gecamoufleerd in hun witte jassen, be rokkenden zij de Russen veel verliezen. Alle correspondenten maken gewag van de militaire kwaliteiten der Finnen en ver klaren, dat de Russische verliezen die der Finnen viif maal overtreffen. In twaalf da gen tijds werden 114 Russische tanks ver nield. Voorts melden de correspondenten, dat in het roode leger scheurbuik heerscht, en dat deze ziekte zoowel onder de officieren als de manschappen een groot aantal sterfgeval len heeft veroorzaakt. Voor de autoriteit van den Vol kenbond. Het conservatieve blad „Aftenposten" stelt voor, dat ieder lid van den Volkenbond on middellijk een legercorps ter beschikking van Finland stelt, volledig uitgerust en ter sterk te van een duizendste van zijn bevolking. De aanval van de Russen zou hierdoor tot staan gebracht worden en de autoriteit van den Volkenbond zou hersteld zijn. duims van de „Ajax" en de „Achilles", werd het Duitsche schip door de kanonnen van acht duim van de „Exeter" beschadigd, waar na het Duitsche schip naar de kust voer. Te half zeven in den avond werd het schip op 20 mijl afstand van Punte Deleste gezien, varende in zuidelijke richting. Eenige mi nuten later verschenen de beide Britsche kruisers aan de horizon. Zij openden het vuur en binnen tien minuten waren twintig schoten gewisseld. Een uur later werd de strijd op 25 mijl ten Zuiden van Punta De- lesta hervat en de drie schepen vuurden hef tig toen zij Punta Balena passeerden. De „Admiral Scheer" bevond zich toen minder dan negen mijl uit de kust en het mondingsvuur van de kanonnen kon van de kust worden gezien. Toen te half negen de duisternis viel, lag een dik rookgordijn over een lengte van verscheidene mijlen op de zee. De kleine kruiser „Uruguay" van de vloot van Uruguay is ooggetuige geweest van den strijd. Het schip bevond zich bij Punta De- leste toen de strijdende oorlogsbodems pas seerden. De correspondent voegt hieraan toe, dat in diplomatieke kringen te Buenos Aires wordt verondersteld, dat het Duitsche schip „Ussukuma", dat 3 December door Britsche oorlogsbodems in het zuiden van den At- lantischen Oceaan werd buitgemaakt, ge bruikt werd om kleine Britsche oorlogsbo dems in een gevecht met de „Admiraal Scheer" te lokken. De autoriteiten van Uruguay ver klaren, volgens Reuter, dat niet het vestzakslagschip „Admiral Scheer", doch de „Admiral Graf von Spee" gisteren slaags is geweest met de Britsche kruisers en een toevlucht heeft gezocht in de haven van Mon te video. ENGELAND STELT „VEILIGHEIDS- PATROUILLES" IN. Reeds successen boven Helgoland? Reuter verneemt uit gezaghebben de bron te Londen, dat de Royal Airforce „veiligheidspatrouilles" in stelt als tegenmaatregel tegen het leggen van mijnen door Duitschland vanuit vliegtuigen en tegen de bases van deze vliegtuigen. Deze patrouil les vormen een volkomen nieuwe eenheid van de Royal Airforce en worden uitgevoerd door bombarde mentsvliegtuigen met machtige be wapening, die uitgerust zijn voor lange tochten. In feite breidt Engeland zijn kustdefen- sie uit, zoodat daardoor de punten gedekt worden, vanwaar Duitschland den mijnen oorlog tegen Engeland heeft uitgevoerd. Naar verluidt hebben Britsche toestellen met groot gemak Duitsche vliegtuigen af geslagen, dietrachtten den aanval op Hel goland te verhinderen. Men schrijft dit toe aan de grootere geschutskracht van het type bombardementsvliegtuig, dat voor de ze nieuwe patrouilles gebruikt wordt. Luchtgevecht boven Noordzee. Het Britsche ministerie van luchtvaart maakt bekend, dat gisteren, Woensdag, twee vliegtuigen van de kustwacht twee Domier vliegbooten boven de Noordzee hebben aan gevallen en getroffen. Vóór de beide vijan delijke^ vliegbooten in de wolken konden verdwijnen, waren zij door machinegeweer- vuur getroffen. Zevenhonderd pop verduisterd. De Amsterdamsche politie heeft gister nacht in een woning aan de Amstelstraat 49 een daar wonende 25-jarige pensionhoud ster aangehouden. Zij wordt verdacht van diefstal van een bedrag van zevenhonderd gulden, toebehoorend aan een bezoeker. Te gelijkertijd werd haar 26-jarige vriend, ver dacht van deze berooving, aangehouden. Beiden werden in het bureau opgesloten. Het Japansche departement van bui- tenlandsche zaken te Tokio heeft be richt ontvangen, dat het Sovjet-Rus sische s.s. „Indigirka" (2.336 ton) op 800 meter van Wakkanai op Hokkai- do is vergaan. Er waren ongeveer duizend passagiers aan boord en de bemanning bestond uit 36 koppen. Tot dusver heeit men 87 lijken gevon den, terwijl 390 opvarenden door de Japanneezen zijn gered en naar Wak kanai gebracht, waar zij verzorgd worden. Thans worden nog 560 opvarenden vermist, doch men gelooft, dat hier van ongeveer 200 nog in leven zijn. Bij ontvangst van het bericht heeft het ministerie van buitenlandsche zaken den tweeden secretaris der Sovjet-ambassade, Genelalof, als volgt ingelicht: De „Indigirka", welke op 8 December van Kamsjatka was vertrokken, is vergaan op een punt 800 meter van Wakkanai met on geveer duizend passagiers en een beman ning van 36 personen aan boord. De Japan sche regeering heeft daarop de Noord-Japan- sche scheepvaartmaatschappij opgedragen haar veerboot Karafuto-Maru naar de plek des 'onheils te zenden en heeft voorts allen Japanschen schepen, welke in de nabijheid varen, opgedragen hulp te verleenen. De hooge zee maakt het reddingswerk voor de Japanneezen evenwel zeer moeilijk. VAN HET WESTFRONT. „De toestand hersteld". Het Fransche legerbericht van gisteravond luidt als volgt: Tijdens een reeks acties op Dinsdag ten Westen van de Saar is een onzer kleine posten genomen door den vijand, die een tiental krijgsgevangenen maakte. De toe stand is hersteld. Vandaag een kalme dag aan het geheele front. De Duitsche lezing. Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakt bekend: In het Westen plaatselijke activiteit van verkenningsafdeelingen en artillerie. In de streek ten Zuidoosten van Saarbruecken heeft een afdeeling verkenners, ter sterkte van e.^n officier en tien manschappen, een vijandelijk steunpunt opf Fransch gebied ge nomen. De vijand verloor vijf dooden. Een officiêr en zestien manschappen werden ge vangen genomen. De Duitsche verkennings- afdeeling keerde zonder eigen verliezen te rug. Verwachting: Meest zwakke, la ter tot matig toenemende, Oostelijke tot Zuidelijken wind, meest betrokken tot zwaar bewolkt, weinig of geen sneeuw of regen, tem peratuur om het vriespunt. Geen persoonlijke geschillen tus schen Hansson en S andier. Zooals wij gisteren reeds meldden, heeft minister-president Hansson van Zweden een nieuw, nationaal kabinet gevormd. Dit ziet er, nadat gisteren nog een wijziging was aangebracht, als volgt uit: Minister-president Hansson, minister van buitenlandsche zaken Guenther (tot dusver gezant in Oslo); justitie Westman; oorlog Skoeld; sociale zaken Moeller; verkeerswe zen Andersson; financiën Vigforss, onderwijs Bagge; landbouw Bramstorp; handel Damo- moe; volksopvoeding Erikson en ministers zonder portefeuille: Guensel, Thorwald en Bergquist. De Ministers Sandler, Engberg, Strindlund en de minister zonder portefeuille Haeggleff zijn dus uit het kabinet verdwenen. Buitenlandsche politiek blijft on gewijzigd. Minister president Hansson heeft een ra dio-redevoering uitgesproken, waarin hij er den nadruk oplegde, dat de nieuwe coalitie- regeering bijna het totaal der rijksdagleden tot grondslag heeft. De reorganisatie der re geering beteekent niet dat de buitenlandsche politiek des lands gewijzigd wordt. Spr. stelde in het licht, dat er gee nerlei persoonlijke verschillen be stonden tusschen hem en den afge treden minister van buitenlandsche zaken Sandler, wiens arbeid ter ver sterking en practische verwezenlij king van de samenwerking der Noor delijke landen van onschatbare waarde is geweest. Verschillende bladen hebben het nieuwe kabinet een koele ontvangst bereid. De na druk wordt erop gelegd, dat Sandler vrij willig is vertrokken en niet onder den druk der Duitsche perscampagne. Een Nederlander, die onbekend wenscht te blijven, heeft een bedrag van f 100.000 ge schonken ten behoeve van Finland. De gift werd afgedragen aan de Finsch-Nederland- sche vereeniging te Den Haag. De speciale Commissie van Der tien van de Volkenbondsvergadering heeft gisterenavond met het aan nemen van een resolutie haar werk zaamheden in de kwestie van het beroep van Finland beëindigd. De resolutie is krachtiger dan men hier verwacht had, zegt de corr. van het Hsbl. Er wordt in gezegd, dat de Volkenbonds vergadering plechtig de handelwijze van de Sovjet-Unie tegen Finland veroordeelt; allen leden van den Volkenbond wordt drin gend verzocht iedere materieele en humani taire hulp aan Finland te bieden, welke ze kunnen bieden, en zich te onthouden van iedere handelwijze, die de weerbaarheid van Finland zou kunnen schaden. Dat is de formule, die men reeds voor het Chineesch-Japansche conflict had ge vonden. De resolutie gaat echter verder waar gezegd wordt dat het den secretaris generaal van den Volkenbond wordt ver oorloofd zijn technische diensten ter be schikking te stellen voor de bovengenoem de hulp aan Finland, en dat zijn den secre taris-generaal eveneens zal toestaan de niet-leden van den Volkenbond (in de eer ste plaats natuurlijk de met Finland sym- pathiseerende Vereenigde Staten) te raad plegen over een eventueele samenwerking in de hulpverleening. Het ziet er dus naar uit alsof men toch wil dat de Volkenbond de hulp aan Finland zelf organiseert en coördineert. Het tweede deel der resolutie gaat ver der dan men van den Volkerenbond ge wend is. Er wordt in betoogd, dat Rusland zich hui ten het Volkenbondsverdrag heeft geplaatst door zijn weigering om voor de Volken bondsvergadering te verschijnen, welke wei gering de Sovjet-Unie tracht te rechtvaar digen met de mededeeling dat ze betrek kingen met een z.g. regeering had aange knoopt, die_ wettelijk noch daadwerkelijk de door het Finsche volk erkende regeering is De speciale Commissie van Dertien be roept zich tegenover den Raad óp art, 16 om de conclusie uit de 'Situatie te trekken; d.w.z. de Raad moet nu beslissen of, zooals de Commissie meent, de Sovjet-Unie zich door haar actie buiten het Volkenbonds verdrag heeft gesteld. Art. 16 wordt in het bijzonder genoemd en de Zweedsche en Noorsche delegaties hebben dan ook ver klaard, dat ze haar houding nog niet kon den bepalen en eerst haar regeeringen om raad moesten vragen. Men neemt aan, dat de Volkenbondsver- gadering hedenochtend met algemeene stemmen tot het uitsluiten van de Sovjet- Unie zal besluiten. De gedelegeerde van Iran (Perzië) is ziek (diplomatiek?) en enkele kleine sta ten, die aan Rusland grenzen zullen zich waarschijnlijk onthouden. Wat Noorwegen en Zweden zullen doen vraagt de algemeene aandacht. Dat zij ech ter door tegen te stemmen, de scherpst mo gelijke veroordeeling van Rusland, zijn ver wij dering, zullen tegenhouden, is niet wel denkbaar.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1