Zesduizend
dooden in
Tegenbezoek van den Paus
aan het Quirinaal
Finsche doorbraakpoging
Vol beteekenis!
naar de Witte Zee
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Tallooze dorpen
en steden door
de aardbeving
verwoest
Een reis van den
Heiligen Vader
door Italië
Bittere stemminq
in Berlijn
Om spoorweg naar
Moermansk af
te snijden
De boer moet een
bestaan hebben
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
DONDERDAG
28 DECEMBER 1939
67e JAARG. No. 8809
Een ontzettende aardbeving
heeft Turkije geteisterd en voor
zoover thans bekend reeds zes
duizend dooden geëischt. Talrij
ke dorpen schijnen geheel in
puin te liggen, de voornaamste
steden van de Oostelijke depar
tementen zijn gedeeltelijk ver
woest. Nauwkeurige berichtge
ving is nog niet mogelijk, daar de
verbindingen zijn verbroken.
Voor zoover thans is na te gaan,
kan waarschijnlijk van een na
tionale ramp gesproken worden.
Er zijn tusschen twee en vijf uur
's nachts zeven aardschokken
gevoeld.
OOK EEN AARDSCHOK
IN CALIFORNIë.
5000 Russen
gevangen genomen
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
Magnetische mijn gemakkelijk
onschadelijk te maken
Bemanning „Graf Spee"
blijft geïnterneerd
heldersche courant
Uitgave der Ultg.-Mfl. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Volgens Radio Ankara, kampeert
de bevolking in de getroffen gebie
den, die haar bezittingen verloren
heeft en dakloos is, in het open veld
in bittere koude en sneeuwstormen.
De Turksche regeering heeft genees
kundige hulp en levensmiddelen der
waarts gezonden en organisaties van
de roode halve maan worden te hulp
gezonden.
Volgens de gisteravond in Ankara
ontvangen berichten zijn de volgen
de gebieden het ergst getroffen: Si-
vas, Tokat, Yozgat en Amassia, even
als de bekende tabakscentra aan d§
Zwarte Zee Samsoen en Ordoe.
Zoowel in Italië als in Hongarije
werden de aardschokken geregis
treerd. Te Boedapest werden de
seismografen van het observatorium
vernield.
Een aardschok heeft gisteren de
huizen te Los Angeles en Longbeach
doen schudden. De bewoners ijlden
de straat op. De schade is nog niet
gemeld.
De aardschok, die gisteren te Long
Beach is gevoeld, was de hevigste se
dert 1933, toen meer dan 100 men-
schen om het leven kwamen.
Heden zal Z. H. de Paus een tegen
bezoek brengen aan Koning Victor
Emanuel van Italië.
Nooit, zoo schrijft Gayda, heeft
een ontmoeting tuschen de Room-
sche kerk en het krijgshaftige en
katholieke Italië zoo vol beteekenis
geschenen als in dit zoo tragische
en duistere uur der wereld De
ontmoeting houdt geen enkel ver
band met de practische problemen
van den oorlog en den vrede. De
Italiaansche politiek blijft nog
steeds een politiek van onafhanke
lijkheid en waakzaamheid, zooals
die door Mussolini is getrokken.
Maar de oorlog en de vrede vin
den de kerk van Rome en Italië
op gelijkwaardige terreinen. De vre-
desopvatting, die door Pius XII be
vestigd is als de vrucht van de
Christelijke liefde en de rechtvaar
digheid, welke verwezenlijkt kan
worden door samenwerking en
overeenstemming, komt overeen
met de oriënteering van interna
tionale solidariteit en Europeesche
samenwerking, welke steeds de ge-
heele buitenlandsche politiek van
Mussolini heeft bezield. Met de
redelijkheid en rechtvaardigheid,
die door Pius XII aan den voor
avond van den oorlog zijn aange
roepen, heeft ook Mussolini zijn
geheele actie bezield tot verhinde
ring en stuiting van den oorlog.
Daarom, zoo besluit Gayda, brengt
de ontmoeting tusschen de beide
Souvereinen in de hoogste harmo
nie verscheidene waarden nader tot
elkaar van de romaniteit en haar
macht.
TWEE KARDINALEN DOOR DEN
KONING ONDERSCHEIDEN.
De koning van Italië heeft de kardinalen
Granito di Belmonte, deken van het H. Col
lege, en Tedeschini, Datarius van Z. H., be
giftigd met het Grootkruis van de orde van
Sint Mauritius en Lazarus. De beide kardi
nalen zullen den Paus heden bij zijn be
zoekt aan het Quirinaal vergezellen.
EEN REIS DOOR ITALIë?
U. P. meldt aan zijn bladen, dat de' Paus
voornemens zou zijn in de aanstaande len
te een bezoek te brengen aan de voornaam
ste Kathedralen van Italië.
Dit zal, zegt de Msb., de eerste maal zijn
sinds 1870, dat een Paus zich buiten de om
geving van Rome en Castel Gandolfo be
geeft.
Evenals aan het bezoek van Z. H. heden
aan het Quirinaal moet het Pauselijk voor
nemen tot het bezoeken der Kathedralen
van Italië worden gezien als een poging
om de banden tusschen den H. Stoel en het
Italiaansche volk te versterken.
Blijkbaar heeft ook Mussolini, evenals
zoovele andere critische toeschouwers, de
sympthomen bij het Duitsche nationaal soci
alisme waargenomen, om zich door steeds
voortschrijdende onteigeningen en toene
mend radicalisme in de jeugdbonden, naar
het volstrekte staatssocialisme, d.i. het bols
jewisme, om te buigen.
De Duce, die, in tegenstelling met zijn
vriend Hitier, steeds heeft getracht zijn dic
tatoriale bestuursvorm „van bovenaf" te
verzachten door een corporatief controle-ap
paraat „van onderenaf" wil zijn fascisme
blijkbaar voor een gelijke ontaarding be
hoeden, door het christelijk geloofsdogma
als drager der Italiaansche cultuur voorop
te stellen.
BITTERE STEMMING TE BERLIJN.
In Berlijn hecht men In het geheel geen
gewicht aan het nieuwe vredesinitiatief
van den Paus, dat men in hoofdpunten ver
want acht met de geest van Versailles. De
II. Stoel verontachtzaamt, zegt men, geheel
de onmenschelijke oorlogspolitiek van Enge
land.
Duitschland zal dan ook op dit initiatief
niet reageeren.
Overigens zijn de stemmen, welke ons uit
Duitschland bereiken, vrij bitter ten aan
zien van den Italiaanschen vriend.
Men ziet in het samengaan van Musso
lini en den Paus tegen 't communisme zeer
goed de eerste afbraakpogingen van den
as Rome-Rerlijn. Hoe de Duce over het sa
mengaan van Berlijn met Moskou denkt is
trouwens al te goed bekend.
Er blijft den Duitschen machthebbers
echter niets anders over dan zich bij deze
bewust anti-communistische houding, wel
ke op den duur ook een anti-Duitsche kan
worden, neer te leggen.
Diepe indruk in Engeland.
In Engeland daarentegen begroet men
dë vredesboodschap van den Paus met vol
le instemming en wijst men er met voldoe
ning op, dat de vredesregeling, welke de
Paus voorstelt, in hoofdtrekken overeen
komt met de uitspraken daaromtrent van
de Britsche regeering.
Begrijpelijk acht men het samengaan van
Vaticaan en den Duce, daarom ook van
zoo groot belang, omdat daardoor ongetwij
feld Italië losser komt te staan van Duit
sche invloeden. „De band tusschen Italië
en Duitschland is ongebroken" sprak nog
nauwelijks een week geleden de Italiaan
sche minister van buitenlandsche zaken,
Ciano.
Zeker, zegt de Daily Mail, ongebroken is
ze wel, maar toch erg rekbaar. De stalen
ketting welke eens Rome en Berlijn heette
te verbinden, begin erg veel op een elas
tieken bandje te gelijken.
Reuter verneemt in Finsche krin
gen te Londen, dat de Finsche leger
leider, generaal Talvela, die van
Salla uit is opgerukt, een zeer groot-
scheepsch plan tracht te verwezenlij
ken, nl. op Russisch gebied door te
dringen tot Kandelaksk aan de Witte
Zee. dat ongeveer 65 km. voorbij de
grenslijn is gelegen en daarbij den
spoorweg naar Moermansk af te
snijden.
Opgemerkt wordt, dat de Sovjet strijd
krachten in het gebied van Petsamo hun
voorraden voor een groot deel overzee aan
gevoerd hebben gekregen, van Alexan-
drovsk en Moermansk uit, welke plaatsen
van den spoorweg afhankelijk zijn.
De Finnen geven toe, dat hun strijdkrach
ten wellicht niet sterk genoeg zullen zijn om
zulk een manoeuvre uit te voeren, doch niet
temin zullen zij een poging wagen,
Volgens een telefonische mededeeling uit
Helsinki, welke te Riga laat in den avond
werd ontvangen, hebben de Finnen gisteren
tijdens een hevig gevecht in het uiterste
noorden van Finland 5000 Russen gevangen
liet Zuivelbedrijf in de
„OVERHEIDSAPPARAAT NIET OPGE
WASSEN TEGEN ZIJN TAAK".
ABNORMAAL GROOTE KAASVOORRADEN.
Heden is in het Jaarbeursrestaurant
te Utrecht de algemeene vergadering
van den algemeenen Nederland-
schen Zuivelbond (F.N.Z.) aangevan
gen.
De voorzitter, de heer H. K. Koster,
sprak in zijn openingswoord de vrees
uit, dat de gevolgen van den oorlog
voor ons zuivelbedrijf veel ernstiger
zullen worden dan ze nu reeds zijn.
Reeds voor dezen oorlog uitbrak, kwam
het veehoudersbedrijf door de stijgende P.r°'
ductiekosten in de knel. Een geleidelijke
Prijsstijging kon nu niet worden voorkomen,
in verband waarmede de regeering haar aan
vankelijke standpunt van vergoeding der
noodzakelijke productiekosten heeft laten va
ren en een redelijke belooning van den land-
bouwarbeid in het vooruitzicht gesteld.
Intusschen valt van dit veranderde
standpunt in het veehoudersbednjf
"og niet veel te bespeuren, Welis
waar is de boterprijs op verzoek van
de zuivel- en landbouworganisaties
voor dezen winter op f 1.60 per kg.
gebracht, doch daartegenover heeft
men den toeslag op den kaasprijs
met de helft verlaagd, zoodat de uit
komsten der kaasmakerij bij de sterk
dalende prijzen van de laatste maan
den achterblijven bij die van het vo
rige jaar, hetgeen, gezien de stijging
der productiekosten, een zeer onbe
vredigende toestand is.
Uw bestuur heeft tegen dezen maatregel
ernstig bezwaar gemaakt en op herstel van
den ouden toestand aangedrongen, doch tot
nog toe zonder resultaat,
De moeilijkheden van den ex
port.
Wij willen bij dit alles geenszins de oogen
sluiten voor de moeilijkheden, welke ook
onze regeering tengevolge van den oorlogs
toestand heeft.
In de oorlogvoerende landen is men van
het begin van den oorlog af een sterke cen
tralisatie van den invoer gaan toepassen,
waardoor men een drukkenden invloed op
de te betalen prijzen kan uitoefenen. Dit
brengt zeer ernstige gevolgen voor onzen
exporthandel mede, waarvan het bedrijfle
ven zoowel als de regeering de consequen
ties tijdig zullen hebben te beziei
Boter door margarine verdrongen.
Wanneer wij b.v. zien, hoe het met onzen
boterexport naar Engeland gesteld is en wij
constateeren, dat de maatregelen, welke
men in dit land genomen heeft ten aanzien
van de vetvoorziening er rechtstreeks toe
moeten leiden, dat het boterverbruik er tot
op de helft zal worden ingekrompen, ter
wijl men den verkoop van margarine vrij
laat, dan voorzien ik daarvan voor onze vee
houderij ernstige gevolgen, zei spr.
Daarnaast moeten wij constateeren, dat de
margarineconsumptie in ons land in sterker
mate toeneemt dan die van de boter. Hier
in ligt een aanwijzing voor matiging in het
stellen van prijzen.
Doch de boer moet tenslotte een
bestaan hebben en wanneer dan al
les gedaan is om de productiekosten
zoo laag mogelijk te krijgen, zal het
niet anders kunnen of de regeering
zal door het nemen van maatrege
len, waardoor een grooter afzetge
bied in het binnenland verkregen
wordt, de helpende hand moeten
bieden.
Bij de uitkomsten der boterbereiding is
het bestaan van een groot deel van de boe
renbevolking en alles wat daaraan vastzit,
betrokken, waarmede meer dan tot nog toe
rekening zal moeten worden gehouden.
De margarine-etende militairen.
Het meest sprekend in het boter-margari-
nevraagstuk is wel, dat aan de manschappen
van leger en vloot alleen margarine wordt
yerstrekt. Hiermede ontneemt men aan de
genomen. Aan dit bericht wordt nog toege
voegd, dat de wouden vol liggen met Rus
sische dooden en gewonden.
VIBORG BESCHOTEN.
Uit Helsinki wordt gemeld, dat Viborg
(op de landengte van Karelië) beschoten is,
er vielen geen dooden. De Russische grana
ten zijn van slechte kwaliteit, zoo wordt
gezegd. Volgens ditzelfde bericht zijn gedu
rende de laatste dagen in het hooge Noor
den meer dan 4000 Russen gesneuveld.
REIZIGERS IN WITTE LAKENS.
Havas meldt uit Helsinki, dat de stad
Kotka is gebombardeerd. In de afgeloopen
drie dagen zouden 39 Sovjet-Russische vlieg
tuigen omlaag zijn geschoten. Op andere
steden in het binnenland zijn gister tal van
luchtraids ondernomen, waarbij een 100-tal
bommen werden uitgeworpen en verschillen
de slachtoffers vielen.
Uit de provincie wordt vernomen, dat Sov
jet-Russische vliegtuigen dikwijls treinen
aanvallen. Zij dalen dan tot geringe hoogte
en schieten met de mitrailleurs op de wa
gons. Zoo mogelijk vluchten de reizigers dan
in de bosschen. De autoriteiten hebben de
reizigers aangeraden lakens mee te nemen,
waarmede zij zich in de sneeuw onzicht
baar kunnen maken.
WEER AANVALLEN OP DE MANNER-
HEIMLINIE.
Terwijl de Russen gisteren voortgingen
den rechtervleugel der Mannerheimlinie te
beuken, bombardeerden zij met zwaar ge
schut doelen achter de Finsche fortificaties.
Viipuri heeft bijzonder te lijden onder het
bombardement van de zware kanonnen, die,
naar men raamt, op 'n afstand van 25 mijl
staan. Op andere- punten doelen de Russen
klaarblijkelijk op de spoorwegverbindingen
en uit vele plaatsen komen berichten over
luchtaanvallen op spoorwegen en treinen.
De roode troepen hebben herhaaldelijk
golven van hevige aanvallen tegen de Man
nerheim-linie geworpen, doch tot dusverre
zuivelbereiding regelmatig een groot aantal
fyoterconsunienten, hetgeen gezien het groo-
te aantal gemobiliseerden, van geen geringe
beteekenis is. Berekend kan worden, dat
leger en vloot per jaar 7 millioen kg. mar
garine gebruiken. Wij moeten er krachtig
op staan, dat, gezien vooral de zwakke ex
portpositie onzer boter, levering van boter
hiervoor in de plaats wordt gesteld.
Het kaasvraagstuk.
Naast het botervraagstuk ligt het kaas-
vraagstuk, dat, zij het van geheel anderen
aard, toch ook van groote beteekenis voor
onze veehouderij is. Door het stagneeren van
den kaasexport naar Frankrijk en het weg
vallen van den export naar Spanje, is voor
al voor gebieden, waar van oudsher produc
ten voor deze markten werden gemaakt, een
ernstigen toestand ingetreden. Ook de export
naar overzee wordt door de onzekere en zeer
duur geworden vervoergelegenheid ernstig
belemmerd. Aangenomen moet dan ook wor
den, dat de kaasvoorraden in ons land mo
menteel abnormaal groot zijn. hetgeen een
voortdurend drukkender invloed op de prij
zen uitoefent.
Wij kunnen niet aan den indruk ontko
men, zoo besloot spr., dat het overheidsappa-
raat ü°s n'et 's opgewassen tegen de taak,
die zij heeft. Dit is zeer te betreuren, daar
hiermede groote belangen voor den landbouw
dus voor onze geheele volkshuishouding, ge
moeid zijn.
DE BILT SEINT»
Verwachting: In den middag
om het vriespunt, overigens
lichte tot matige vorst, hel
der tot half bewolkt, plaat
selijk sneeuwbuien, zwakke
uiteenloopende en veran
derlijke wind.
met gering succes. De koude is thans he
vig, hetgeen de Russen in zekere mate be
hulpzaam is, aangezien de bevroren meren
thans overgestoken, kunnen worden door
tanks en artillerie. De overtocht moet ech
ter met uiterst groote snelheid geschieden,
aangezien de convooien op het ijs prachti
ge doelwitten bieden voor 't Finsche vuur.
Zoo hebben b.v. de rooden op Kerstdag ze
venhonderd man verloren, terwijl een co
lonne trachtte de Suvanto over te trekken.
In het verre noorden heeft de hevige kou
de klaarblijkelijk de operaties verlamd. Men
gelooft echter, dat de Russen versterkingen
met het oog op een tegenoffensief ontvan
gen.
De laatste berichten van het front bij Salla
melden, dat de Russen 50 mijl teruggetrokken
zijn van het punt, waar zij het verst gevor
derd waren. Een Finsche sergeant en twee
man hebben een opmerkelijke raid onder
nomen achter de Russische linies. Op een
punt ontdekten zij een groote voorraad pas
aangekomen ski's, die zij met benzine in
brand staken. De vlammen trokken de aan
dacht van nabije Russische detachementen,
die kwamen aansnellen om de ski's te red
den. Verscheidene hunner werden gedood en
gewond met de automatische pistolen der
Finnen, waarna dezen ongedeerd naar hun
linies terugkeerden.
Het Finsche legerbericht deelt o.m. mede,
dat ten Noordoosten van Lieska de vijand in
de richting van Kivikaara op de grens terug
trekt.
Munitie van Duitschen oorsprong
buitgemaakt?
Interessant is een U.P. bericht van het
Noordelijk front bij Salla, volgens welk be
richt de Finnen ook ammunitie van Duit
schen oorsprong hebben buitgemaakt.
De bijzondere correspondent in Finland
van de „Popoio di Rima" meldt:
Dank zij de Finsche propaganda onder de
Russische soldaten, hebben de Finnen tien
bombardementsvliegtuigen en een bataljon
zware gevechtswagens verkregen.
De Finnen beloven nl. door middel van
pamfletten premies in geld aan den vijand.
De Parijsche corr. van de Tel, die met een
groep journalisten een bezoek bracht aan
het centrum der Fransche zeepolitie te Bou-
logne mocht van een marineautoriteit ver
nemen, dat de geallieerden thans reeds over
een zeker werkend middel beschikken om
magnetische mijnen binnen 24 uur volkomen
onschadelijk te maken, mits men natuurlijk
weet, waar zij zich ongeveer bevinden. Op
welke manier dit precies geschiedt, kan ik
u natuurlijk niet nader uitleggen, zeide de
Fransche zeeoificier. Ik kan u alleen dit zeg
gen, dat deze operaties niet met behulp van
vliegtuigen, maar van schepen ondernomen
worden en dat zij niet het minste gevaar op
leveren, voor hen, die ze uitvoeren."
ARGENTINIË WIJST DUITSCH
PROTEST AF.
Gisteravond heeft de Argentijnsche regee
ring een lang memorandum gepubliceerd,
waarin zij het protest van Duitschland tegen
de interneering der bemanning van het vest
zakslagschip Admiral Graf von Spee van de
hand wijst.
Deze weigering wordt in het memorandum
gerechtvaardigd op grond van artikel 13
van de Haagsche conventie van 1907.
Uiteen wordt gezet, dat de Graf Spee zich
zelf op vrijwillige wijze heeft tot zinken ge
bracht en dat de bemanning werd opgepikt
door sleepbooten, welke nadrukkelijk voor
dat doel waren verzorgd.
VOORRADEN POOTAARDAPPELEN.
De zoo noodig in het a.s. voor
jaar te treffen regeeringsmaatrege-
len m zake goedgekeurde poot-
aardappelen zullen, naar het Hsb.
meldt, niet alleen gelden voor de
voorraden bij de verbouwers, doch
ook voor die bij den handel.
