RUSL AND zal doorzetten
Nieuw wapen
Marine
iltuiur bedreigt onze veestapel
Gruwelijk drama
op Oudejaarsavond
Nieuwe rampen
in Turkije
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Geharde troepen uit Siberië
aangevoerd
Ernstige Russische
nederlaag bij Suomosalmi
Veehouders paraat!
De dood loert op Uw vee i
Moord en zelfmoord
KONINGSTRAAT 78, 0EN HILDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
2 JANUARI 1940
68eJAARG. No. 8812
voor onze
Zes onderzeebootjagers
Brand in Vatikaanstad
Besmet Marokkaansch
beendermeel de oorzaak
Een noodlottige vergissing
Dit nummer bevat 8 pagina's
VjjEERBERlCHT
DE BILT SEINT
HE1.DERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-MiJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
DINSDAG
riNSCHE „ZELFMOORDPATROUILLES"
SNIJDEN DE SPOOR1IJN NAAR MOER
MANSK AF.
Het Deensche bladNatioanl Tidende
meldt uit Moskou, dat in het Krem-
lin een belangrijke bijeenkomst van
den Russischen oorlotjsraad gehou
den is. Eenige deelnemers zouden
voorstanders 'geweest zijn van het
sluiten van vrede op de oude door
Finland gestelde voorwaarden. An
deren zouden een uitstel der krijgs
verrichtingen gewild hebben tot het
a.s. voorjaar. De meerderheid even
wel sprak zich uit voor een massaal
offensief, voordat Finland buiten-
landsche hulp vin beteekenis ge
kregen heeft. De« laatste meening
heeft het gewonien en had tot re
sultaat, dat de Russische actie de
laatste dagen is toegenomen.
GENERAAL STERN AAN HET FRÖNT.
^Gemeld wordt, dat generaal Stern het
bevel der Russische troepen die vanuit
Moermansk opereertn. op zich heeft geno
men. Stern was tot dusver bevelhebber
van het roode leger in het Verre Oosten.
Ook wordt bericlit, dat 50.000 man, tegen
koude en ontbering geharde, Siberische
elitetroepen aan hit front in Midden-Fin-
land bij de z.g. WflFpentaille zijn aangeko
men en dat elk utr een massaal offensief
op alle fronten is o verwachten.
Omtrent de krijgsverrichtingen aan het
front verneemt „Svenska Dagbladet", dat
20.000 Russen in de buurt van Suomossal-
mi een zw;aren nederlaag hebben geleden.
De FinscThe troepen zijn tot zuiverings
operaties overgegaan.
De Finsche troepen zijn de Russische
grens op nog een derde punt overschreden,
n.1. bij Kuhrno. De beide andere punten
zijn Kivivaara en Inari.
„ZELFMOORDPATROUILLES" IN ACTIE.
Finsche skipafróuilles, die op Russisch
grondgebied 'zija doorgedrongen en de vij
andelijke verbindingslijnen hebben bestookt
opereeren than» in de buurt van de stad
Kandalaksja welke op 85 k.m. van de grens
in Rusland is gelegen.
De „zelfmooitipatrouilles", elk bestaande
g
DEFENSIE BESTELT:
Het dagartement van Defensie
heeft zes onderzeebootjagers be
steld. Drie daarvan zullen worden
gebouwd door de Nederlandsche
Dok Maatschappij N.V. en drie door
J. en K. Smits Scheepswerven te
Kinderdijt.
De turiines voor deze schepen
zullen werden vervaardigd door de
N.V. Maihinefabriek Stork en Co.
te Hengelo, doch worden geïnstal
leerd door de scheepsbouwers.
Deze onderzejbootjagers behooren, volgens
de Tel., ttft een nieuw type oorlogsvaartui
gen, welke in Engeland en Amerika subma-
rinechasers efl in Frankrijk chasseurs de
sousmarins genoemd worden. In het bij
zonder Frankrijk bezit een groot aanta
van deze kleine, snelle vaartuigen. dir
slechts pl.ni. 15Q ton waterverplaatsing be
zitten. De snelheid bedraagt 2b mijl. Zij zijn
bewapend met 1 kanon van 7.5 c.m. 2 mi
trailleurs en 2 mortieren voor dieptebom
men. In het nieuwe programma voor onze
weermacht, dat zooals men weet, kruisers
torpedobootjagers en onderzeehooten omva'
is ook rekening gehouden met den bouw
van drie nieuwe soorten oorlogsschepen
welke tot dusver nog niet ii onze marine-
lijst voorkwamen, namelijk: 22 torpedomo-
torbooten. eenige snelle kanonneerbooten
voor escorte-diensten en bovengenoemde
onderzeebootjagers, welke, aooals de naam
reeds zegt, geheel ingericht zijn voor het
jacht maken op onderzceboclten'.
uit 100 a 200 man, gekleed in witte overjas
zijn er, volgens te Helsinki uit Rovaniemi
(het hoofdkwartier van het Finsche noor
delijke deger) ontvangen berichten in ge
slaagd op drie punten den spoorweg van
Moermansk naar Leningrad af te snijden
en de lijn te vernielen.
In deze eenzame woestenij met een tempe
ratuur van ongeveer 30 graden beneden het
vriespunt zal het herstel der spoorlijn zeer
moeilijk zijn.
Te Moermansk zou reeds een ernstig te
kort aan levensmiddelen merkbaar zijn als
gevolg van de Finsche operaties.
gisteren
en Zuid-
LUCHTBOMBARDEMENTEN.
Russische vliegtuigen hebben
hun aanvallen hervat op Zuid-
Oost Finland, na het ongunstige weer,
De meest moorddadige aanvallen werden
gedaan op Jyvaeskylaw, waar tot nu toe
zeventien dooden en tal van gewonden zijn
geteld, en te Varsa, waar drie burgers wer
den gedood en verscheiden gewond.
In de rest van Finland werden vele prten-
schen gedood.
De materieele schade was van geringe .be
teekenis, behalve de Varsa en Jyaeskylow.
De Finsche luchtmacht he^ft tal van ver
kenningsvluchten uitgevoerd, en de Russi
sche achterhoede gebombardeerd. Volgens
niet bevestigde inlichtingen zijn vier vijan
delijke vliegtuigen door het vuur der lucht
doolartillerie omlaag geschoten.
Twee andere toestellen «zijn waarschijnlijk
vernield.
KRACHTIGE AANVALLEN OP DE
KARELISCHE LANDENGTE.
In het Finsche legerbericht van giste
renavond wordt gezegd dat op de Kareli-
sche landengte de Russische artillerie een
hevig vuur gaande houdt tusschen Hatja-
lahtenjaervi cn Muomlaajaervi. Langs de
Taipale-rivier én bij het Suvento-meer was
een hevig spervuur in de buurt van Hapri-
nen en Kelja. Tegen 2 uur 's middags wer
den krachtige vijandelijke aanvallen afge
slagen. Aan het oostelijk front was ten
noordoosten vnn het Ladogameer een le
vendige activiteit van patrouilles. Te Itto-
koii en in den sector van Ilomantsi zijn vij
andelijke aanvallen ..die door artillerie wa
ren ondersteund, afgeslagen.
In den sector van Petsamo hebben Rus
sische vliegtuigen boven de Noorsche grens
gevlogen. Zij hebben op Noorsch gebied
twee bommen laten vallen op het ijs van
de Paasvik.
Apostolische kanselarij en de
SL Laurentius ernstig bescha
digd.
KWAADWILLIGHEID OF
KORTSLUITING.
Gisterochtend heeft een brand ge
woed in t gebouw van de aposto
lische kanselarij in Vatikaanstad en
de aangrenzende kerk van Sint Lau-
rentins in Damaso, welke ernstige
beschadigingen heeft veroorzaakt.
Toen de brand oversloeg op de "kerk van
Sint Laurentius, sprong een karabinier door
de vlammen en redde het allerheiligste. Hij
bracht het naar de kerk fan Sint Anna.
In de kanselarij hebben d(? „zaal der 100
dagen" en de „V&ssari-zaal" het meest gele
den.
Het dak van de kerk van Sint Laurentius
is ingestort. De materieel schade is aanzien
lijk, doch het schijnt dat de fresco's minder
hebben geleden, dan men vreesde. Talrijke
waardevolle schilderijen, waaronder het mi-
raculeuse beeld van O. L. Vrouw van Pom
pei, zijn gered.
De pauselijke staatssecretaris, kardinaal
Maglione heeft zich met den gouverneur
van het Vatikaan en de Italiaansche auto
riteiten naar het gebouw begeven om een
onderzoek in te stellen. Later heeft de kar
dinaal rapport uitgebracht aan Z>H. den
Paus^.die zeer bewogen was door het ge
beurde.
Men weet nog niet of de brand geweten
moet worden aan kwaadwiligheid of kort-
sluitir
ZOON VAN EDISON MINISTER VAN
MARINE.
President Roosevelt heeft Charles Edison
benoemd tot minister van Marine.
Hij is een zoon van Thomas Edison, den
beroemden uitvinder.
Sinds den [lood van den vorigen minister,
Claude Swanson, was Charles Edison plaats
vervangend minister van marine.
Na de ernstige mond- en klauwzeer-epide-
mie der laatste jaren, wordt onze vèestapel
opnieuw bedreigd, thans door een nog ge
vaarlijker vijand, het miltvuur.
In Zuid-Holland zijn in de laatste dagen
50 gevallen geconstateerd, in Noord-Holland
tot dusver reeds meer dan dertig, waarvan
in het district van de destructor te Schagen
in de laatste 5 dagen alleen reqds 7 gevallen
cn wel 2 gevallen in Alkmaar, alsmede in
Breezand, Den Ileldenp Winkel, Wieringen
en Wieringermeer.
Het spreekt vanzelf dat de inspecties der
veeartsenijkundigen diers** onmiddellijk heb
ben getracht de haard der infectie te ontdek
ken en hoewel zij daarin vrij spoedig zijn
geslaagd, magitoch worden verwacht, dat het
eind van het aantal sterfgevallen door deze
vreeselijkste aller veeziekten nog niet in
zicht is.
Gebleken is n.m.1. dat de fouragehan-
del „De Adelaar" te De Bilt een be
langrijke partij beendermeel uit
Frankrijk, waarschijnlijk afkomstig
uit de Fransche kolonie Marokko,
heeit ingevoerd, welk diermeel be-
RENTENIER SCHIET LANDARBEI
DER NEER, EN WERPT ZICH
DAARNA ONDER DEN TREIN.
Te Hoeven in Noordbrabant beeft
zich op Oudejaarsavond een drama
afgespeeld, dat aan twee personen
het leven heeit gekost. Een 52-jarige
rentenier heeft met een eenloops
jachtgeweer den 38-jarigen gehuwden
landarbeider, C. Jongmans, vader
van vijf kinderen, neergeschoten en
zich daarna onder den trein gewor
pen.. Zeer vermoedelijk is Jongmans
het' slachtoffer van een vergissing
geworden en had de rentenier het op
een ander gemunt.
BIJZONDERHEDEN.
Ter plaatse staan drie landarbeiderswo
ningen naast elkaar In een daarvan woont
de 52-jarige A. S., rentenier, met zijn twee
zusters. In een der andere huizen woont de
38-jarige gehuwde landarbeider C. Jong
mans, vader van rijf kinderen.
Toen Jongmans gisteravond even naar
buiten ging, hoorde men een schot. Even
later binnengekomen, viel hij dood neer. Hij
was in de hartstreek getroffen. Een over
buurman, die het schot gehoord had en zich
op het gehuil van de kinderen naar de wo
ning van J. begeven had, waarschuwde on
middellijk een dokter en den majoor van de
rijksveldwacht. Ook de burgemeester van
Hoeven, de heer P. J. Jansen, werd verwit
tigd. Terwijl gemeente- en rijkspolitie met
den politiehond Leo van den brigadier der
rijksveldwacht Wens uit St. Willibrord zich
bij de woning van J. bevonden, werd men
gewaarschuwd, dat er een tweede schot was
gelost en wel voor de circa 800 meter verder
aan dezelfde straat gelegen woning van C.
van O., waarbij het bovenlicht van de deur
was stukgeschoten.
Het spoor van den dader leidde van de
woning van Jongmans via een zijweg, waar
het vuurwapen waarschijnlijk opnieuw ge
laden werd, naar de woning van v. O. en
vervolgens naar een weg, welke naar de
spoorbaan Zwaluwe—Roosendaal leidt.
Op ruim acht kilometer afstand van de
plaats, waar het eerste schot viel, vond men
het verminkte lijk van den rentenier A. S.
Bij hem werd een eenloops jachtgeweer ge
vonden, zoodat men aanneemt, dat hij de
moordenaar is geweest.
Op een ander gemunt!
S., die zijn geheele leven te Hoeven ge
woond heeft, leidde een teruggetrokken le
ven en men zag hem zelden. Ook ging hij
met niemand om. Wel trok hij er vaak des
nachts op uit om te stroopen, waarmede hij
een zekere vermaardheid had verworven.
De aanslag schijnt gemunt geweest te zijn
op het leven van dengene. die van hem een
stuk land en een huisje had gepacht en die.
alhoewel hij de pachtsom steeds op tijd b»
taalde, het land niet naar den zin van S. zou
hebben bebouwd.
S. moet den man. dien hij uit den weg
wilde ruimen naar buiten hebben zien ko
men, waarop hij zich met zijn geweer achter
zijn woning opstelde om den ander op te
wachten. De verwachte kwam evenwel niet
voorbij, wel Jongmans. dien hij, naar men
aanneemt niet heeft herkend, zoodal deze
I. nu het slachtoffer van den moordaanslag
is geworden.
Na zijn daad heeft S. zich uit de voeten
gemaakt en verwijderde zich via de lande
rijen. welke zich achter het moleneind uit
strekken. Tijdens de vlucht moet hij blij
kens het sjioor. ook het schot voor de wo
ning van van O. hebben gelost, waardoor
een ruit boven de voordeur werd verbrijzeld
Het schijnt dat hij ook tegen van O. een vee-
te had, welke met hét stroopen verband
hield.
Het lijk van S. werd met verbrijzelde sche
del langs de spoorbaan gevonden.
smet blijkt te zijn met de miltvuur
bacterie.
Dit besmette beendermeel is waar
schijnlijk over geheel ons land verzon
den aan de mengbedrijven, die het
volgens regeeringsvoorschrift mengen
in de mineraal-mengsels.
In duizenden, misschien tienduizen
den kleine hoeveelheden verdeeld, is
het dus gedistribueerd onder de vee
houders en doet daar z'n doodelijk
werk.
Als men apht slaat op de strenge controle
welke van rijkswege wordt uitgeoefend op de
Nederlandsche destructoren, die geregeld hun
diermeel moeten opzenden aan het Centraal
Laboratorium te Utrecht, waar het op steri
liteit wordt onderzocht, vraagt men zich met
groote verbazing af hoe het mogelijk is, dat
groote partijen beendermeel van buiteniand-
schen oorsprong, blijkbaar zonder voldoende
controle in circulatie kunnen worden ge
bracht, temeer waar ons bekend is, .dat van
de zijde der Nederlandsche beendermeelfa-
brikanten reeds eerder op de ongelijkheid
in controle is gewezen.
Miltvuur!
De boer, die eens met deze ziekte te ma
ken heeft gehad, schuwt haar als de pest.
Hot is bekend, dat de bacterie, welke deze
ziekte veroorzaakt, zoo levenskrachtig is
gebleken, dat botten van 60 jaar geleden
begraven koeien, welke door grondwerk
zaamheden aan de grondoppervlakte kwa
men, opnieuw besmetting veroorzaakten
Het bloed, dat uit de kadavers van gestor
ven dieren vloeit, besmet andere dieren.
Geen leven, ook dat van den mensch, is vei
lig voor de miltvudrbacterie. De besmet
ting geeft een geheel ander ziekteverloop
te zien dan bij mond- en klauwzeer. Even
een siddering, en het aangetaste dier valt
dood neer.
Nu de inspectie van den veearstenijkundi-
gen dienst de oorzaak heeft gevonden, moet,
dat spreekt vanzelf, een krachtig tegen-of-
fensief volgen.
De fabriek „de Adelaar" is gesloten, maar
deze maatregel is natuurlijk niet voldoende.
Ieder die aan zijn meel tw'jfel en dat geldt
voor mengbedrijven, zoowel ais voor den
veehouder, moet het niet afleveren of voe
ren, doch 't óf steriliseeren óf verbranden.
Daarnaast dienen de boeren koeien, welke
plotseling sterven, in geen geval de nek af
te snijden, zooals veelal gebruikelijk is,
maar onmiddellijk den veearts te waarschu
wen.
In geval van besmetting bevat het weg
vloeiende bloed immers milliarden bacteriën
elk v. zich de dood brengend aan het dier
dat op die plaats graast of aan het bloed
lekt. De messen waarmede wordt gewerkt,
de handen, de k-teeren. zij allen kunnen via
deurknoppen, melkbussen en dergelijken de
besmetting verder dragen.
Ook houde men honden en katten ver van
een beest, welks plotseling doodgaan arg
waan kan wekken.
Aan de destructor te Schagen wordt in
deze dagen op volle toeren gewerkt.
De besmette kadavers worden op de hoogst
bereikbare temperatuur (150 gr.) gedurende
5 uur gekookt en het restant daarna vernie
tigd, dus niet gebruikt voor de diermeel fa
bricage.
Met de uiterste zorg worden de terreinen,
vervoermiddelen en alles wat maar met de
slachtoffers van het miltvuur in aanraking
kan zijn geweest, onder de persoonlijke lei
ding van den directeur, veearts de Boer, ont
smet. Ook de boerderijen, waar de gevallen
zich voordoen, krijgen een extra kreoline-
beurt.
Op deze wijze tracht ons veeartsenijkun-
dig toezicht het gevaar te stuiten, dat zoo
plotseling onze veetapel is komen bedreigen.
Aan de veehouders de taak om daarbij te
"helpen, door niet teveel op het verlies te
letten, dat geleden wordt door het niet voe
ren van verdacht meel, doch liever deze
schade te (iragen, dan de eigen kostbare die
ren aan den dood door miltvuur bloot te
stellen en bovendien daardoor de bacterie
gelegenheid te geven door besmetting van
andere veohoudersbedrijven haar doodelijke
greep op onze veestapel te voltooien.
Verwachting: Matige tot lichte
vorst, des ochtends in het
Oosten en midden plaatse
lijk strenge vorst; nevelig
tot helder of lichtbewolkt,
droog weer, zwakke tot ma
tige Oostelijke tot Zuidoos
telijke wind.
NA DE AARDBEVING OVER
STROOMINGEN EN ORKANEN.
VERSCHRIKKELIJKE TOESTAND IN DE
GETEISTERDE GEBIEDEN.
Na de aardbeving en de overstroo
mingen ls Turkije gisteren door ecu
derde natuurramp getroffen: vree-
selijke stormen woeden op de Zwar
te Zee en men vreest, dat vele sche
pen verloren zijn. Het in Istanboel
thuisbehoorend stoomschip „Tur-
kan", groot 604 ton, is, naar ge
meld wordt, gezonken met een be
manning van 20 koppen en met de
geheele lading. Geweldige golven
beuken op de Turksche kusten.
Volgens de laatste berichten zijn 300 per
sonen omgekomen in de overstroomingen in
het Noordwesten van Turkije. Ook komen
thans berichten over overstroomingen in het
gebied van Amassia, in de aardbevingszone
en in het zuiden des lands aan de Middel-
landsche zee.
Aangezien het water op sommige plaatsen
twee tot drie meter hoog staat, kómen steeds
meer menschen in gevaar. Vele duizenden
door angst opgejaagde mannen, vrouwen en
kinderen vluchten half gekleed voor het
stijgende water. Zij hebben te lijden onder de
bittere koude. Men vreest, dat de voilé om
vang der overstroomingen eerst over ver
scheidene dagen bekend zal worden, wan
neer reddingscolonnes in de overstroomdé
gebieden zuilen zijn doorgedrongen.
Enorme watermassa's na dijkbreuk.
De snelle was van het water deed de dij
ken te Kemal Pasja bezwijken, waardoor
enorme watermassa's over het land stroom
den. Huizen stortten in en bedolven de be
woners onder het puin, andere personen ver
dronken. Men gelooft, dat de materieele
schade aanzienlijk is. De laatste berichten
mélden, dat het overstroomingswater weer
begonnen is langzaam terug te vloeien naar
de rivierbeddingen.
30.000 dooden bij de aardbeving?
Volgens de laatste schattingen zouden er
45.000 slachtoffers zijn, waarvan ongeveer
30.000 dooden. Volgens de laatste mede-
deeling van den minister van binnenland-
sche zaken, is de halve bevolking van Er-
zindjan, een district met 65.000 bewoners,
omgekomen, terwijl 20 procent der bevol
king werd gewond. Eenige treinen zijn er
in geslaagd Erzindjan te bereiken. Tal van
treinen met gewonden kunnen niet ver
trekken, daar eerst de sneeuw van de rails
moet worden verwijderd. Een trein, waar
in zich honderd ernstig gewonden bevon
den. o.w. een generaal en vele officieren,
heeft zich een weg door de sneeuw ge
baand.
De geheele bevolking gemobili
seerd.
De geheele bevolking is gemobiliseerd
om mogelijke hulp te verleenen aan gered
den. Voortdurend cirkelen vliegtuigen bo
ven geteisterde gebieden. Zij laten voedsel
en andere noodzakelijke dingen neervallen
voor de duizenden daklpozen, die nog
steeds van de buitenwereld zijn afgesloten.
Het geteisterde gebied heeft een opper
vlakte van 150.000 vierkante kilometer.
Engeland en Frankrijk helpen.
De opperhevelhebber van de Britsclie troe
pen in Egypte, generaalmajoor Wilson.
heeft twintig groote legertenten.naar Tur
kije gezonden en hi^heeft namens de Brit-
sche troepen hier 'iond sterling voor de
slachtoffers aan t<*|revoegd.
De Britsche regeering zal 25.000 ponö
sterling en de Fransche regeering 5 milli-
oen franken bijgedragen voor de hulpver
leening in de door de aardbeving in Tur
kije geteisterde gebieden.
Het Amerikaansche Roode Kruis heeft te
legrafisch een bedrag van 10.000 dollar over
gemaakt tot hulp aan de slachtoffers van
de aardbeving in Turkije.
