dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier HORE BELISHA blijft een raadsel Engelands Frankrijks strijd tegen verraders O. en O. in de practijk Het aftreden van spoorwegpersoneel Waarschuwing aan schaatsenrijders Chamberlain prijst Nederland en België Koude weer meester in Finland Noordhollands gouverneur gehuldigd KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON 50 f2 LIJNEN) WOENSDAG <17 JANUARI 1940 68e JAARG. No. 8825 „geen verschil met de $ie- geering" zegt de ex minister. wordt gewaarschuwd Duifschc geheime dienst wil sabotage plegen russische vlootbases in est land weer gebombardeerd? dagoe gebombardeerd? spionnen terechtgesteld. Indrukken van een rit door drie provincies kapitein lotsy pleit voor een sportorganisatie voor de geheele weermacht. EERBER1CHT DE BILT SEINT: HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder In verband met de inundetiewerken zullen het Amstelmeer en het Balg- zandkanaal vanaf heden onbetrouw baar zijn voor schaatsenrijders. Gisteren heeft Hore Belisha, de afge treden minister van oorlog in Enge land zijn lang verwachte verklaring over zijn heengaan afgelegd. In deze verklaring voor het Lagerhuis zei- de Hore Belisha o.m., dat zich geen geschil len hadden voorgedaan, afgezien van het geen zich voor moet doen bij iedere samen werking van menschen, die dringende taken van meer dan voorbijgaande beteekenis heb ben te vervullen. Wat de democratiseering van het leger be treft, zeide de ex-minister: Ik heb het altijd als ideaal beschouwd, dat het leger een deel der natie zou vormen. Voorzoover ik weet, aldus Hore Be lisha, is er met geen van mijn colle ga's in de regëering verschil van mee ning of politiek geweest, ten aanzien van' eenig punt betreffende mijn de partement of anderszins. Ik heb, zoo ging spr. voort, de portefeuille van handel geweigerd, omdat ik niet zeker was dat de overwegingen welke den minister president ertoe gebracht had, een wijziging aan te brengen, een krachtige vervulling, in het nationale belang, van het andere ambt mogelijk zou maken. De verklaring van Chamberlain. In de daarop volgende verklaring van Chamberlain, zeide de premier, dat als gevolg van de wisseling der portefeuille van oorlog geen veran dering in de legerpolitiek moest wor den verwacht. Er is tusschen de hoo- ge officieren en Hore Belisha geen verschil van meening over het pro motiestelsel geweest. Het verhaal over den druk, die het leger op den minister president zou hebben uitge oefend, was een zuiver verzinsel. Spr. wenschte omtrent zijn redenen niet Dader in bijzonderheden te treden. „Indien de minister-president al zijn re denen voor het aanbrengen van wijzi gingen publiek zou moeten maken, zou het onmogelijk zijn, een wijziging aan te brengen en daarom wil ik het Huis geen bijzonderheden over mijn redenen geven, aldus Chamberlain, die vervolgde: Ik con stateer de moeilijkheden. Ik zou ze wel licht aldus kunnen omschrijven, dat zij voortvloeiden uit zeer groote kwaliteiten van Hore Belisha, die het naar mijn mee ning wenschelijk maakten, dat er verande ring zou komen.'1 De premier voegde hier nog aan toe, dat persoonlijke overwegingen geen gewicht in de schaal mochten leggen tegenover de overweging van het winnen van den oor log. De Engelsche bladen melden, dat de 600 duizend man personeel van de Britsche spoorwegmaatschappijen in Groot Brittan- nië de waarschuwing hebben gekregen voort durend uit te zien naar verdachte personen, die vermomde nationaal socialistische agen ten zouden kunnen zijn. Gisterenavond werd verklaard, dat gehei me instructies waren gezonden door de spoorwegmaatschappijen aan de stations chefs, besteldiensten en leiders van opslag plaatsen. Daarin wordt gezegd, dat inlich tingen zijn verkregen, waarin wordt geop perd, dat de Duitsche geheime dienst voor nemens zou zijn in het Vereenigd Konink rijk sabotage te plegen. In een dergelijk geval zullen de verkeers verbindingen het eerste doelwit zijn van een vijandelijke actie. Er wordt aangeraden di reet voorzorgsmaatregelen te nemen. Overzicht van den oorlogstoe stand. Hij deelde o.a .mede, dat uitvoervergun ningen worden verleend voor oorlógsmate riaal voor Finland, voor aanzienlijke be dragen. Spr. gewaagde van de „nieuwe bezorgd heid over Duitsche plannen tegen België en Nederland'' en verklaarde: wij kunnen de kalme en moedige houding van de beide regeeringen en volken slechts bewonderen. Tengevolge van hun aardrijkskundige lig ging is hun positie niet altijd benijdens waard. Zij doen ongetwijfeld verstandig als zij geen maatregel verzuimen, die tot hun veiligheid kan bijdragen." Chamberlain besloot te verklaren, daK als de oorlog thans in een acuter stadium zou komen, „wij er gereed voor zijn." Oppositie steunt Chamberlain. Attlee, de leider der oppositie steunde Chamberlain. Hoewel het parlement recht heeft op een volledige opheldering, is in oorlogstijd liet voornaamste, dat op de ver antwoordelijke posten de beste ministers staan. Attlee oefende voorts critiek op de benoe ming van Stanley aan het ministerie van oorlog. Krijgsverrichtingen te land vrij wel onmogelijk. De strijd bij Salla scheen zijn beslissing te naderen. Hoewel de Russische troepen thans veel beter zijn uitgerust dan enkele weken geleden, zouden zij bezig zijn lang zaam hun batterijen en lichte artillerie van het oorlogsterrein terug te trekken. De weer ingetreden hevige koude heeft echter de Krijgsverrichtingenopnieuw gestagneerd zoodat de laatste krijgsberichten weinig nieuws brengen. Gemeld is nog uit Helsin ki, dat aanzienlijke Russische versterkingen op weg waren naar Salla en dat de Rus sen hun front hebben vooruitgeschoven in de richting van Komijaervi. De Russische bladen publiceerden gister middag een bericht over een bombardement door een vliegtuig van onbekende nationa liteit op het eiland Dagoe, waar de Sovjets lucht- en vlootbases van Estland hadden verkregen. In welingelichte Finsche kringen zegt men niet te begrijpen, hoe de Finnen van een dergelijke provocatie zouden kunnen worden beschuldigd, gezien het feit, dat die bases niet in een vergevorderd stadium verkeeren en den Finschen troepen geen schade kunnen doen. De sovjets hebben op Dagoe 20.000 a 30.000 man gelegerd. Uit andere bron wordt voorts gemeld, dat het bombarde ment geen schade zou hebben aangericht en alleen de zenuwen van de roode soldaten op zwaren proef zouden hebben gesteld. De Finsche autoriteiten die den strijd hebben aangebonden tegen de Russische spionnage in Finland, hebben onlangs twee man van het Russische leger gearresteerd, in wier bezit men documenten betreffende de landsverdediging vond. Zij werden en kele dagen later veroordeeld en binnen 24 uur terechtgesteld. Ook is een Finsch staatsburger die sedert den aanvang van het conflict in dienst der Sovjets stond, gearresteerd en wegens spi onnage ter dood veroordeeld en terstond te recht gesteld. Volgens de Duitsche propaganda zouden talrijke Hitleristen in de Kamer zitting hebben. SNEL EN HARD TOESLAAN GEBODEN. In aanwezigheid van een zeer groot aan tal afgevaardigden, heeft de Fransche Ka mer gistermiddag het ontwerp behandeld, waarin sommige afgevaardigden, die be hoord hebben tot ontbonden organisaties, van hun Kamerlidmaatschap vervallen wor- .den verklaard. Tixier Vignancour verklaarde dat alle verraders weggejaagd moesten worden. Het zal niet voldoende zijn de communistische afgevaardigden van hun lidmaatschap vervallen te verklaren. Het geheime apparaat der communistische partij moet getrof fen worden. Om dit apparaat te breken, vroeg spr. het in den kop te raken en het spionnagecentrum De jubileerende commissaris, omringd door alle burgemeesters van Noord-Holland, die hem kwamen gelukwenschen» op te heffen dat de Sowjet-Russische ambassade te Parijs vormt. Het is paradoxaal, zoo zeide hij, goede woorden aan het Finsche volk te zenden en de aanwezigheid te Parijs te dulden van een vertegenwoordiger der moordenaars van het Finsche volk. Toch zou dat het bes te middel zijn om de neutralen gerust te stellen. Vervolgens een toespeling makende op een dagblad, dat beweerde, dat talrijke Hitle risten op de banken der Kamer zetelen, voegde spr. er aan toe: Het is onduldbaar, dat terwijl men de communisten zal treffen, de Duit sche propaganda, steunende op deze campagne, kan beweren, dat talrijko Hitleristen zitting hébben in de Ka mer en dat de helft der leden der socialistische partij Hitleraanlian- gers zijn. t Wanneer het dossier iets bevat, aldus spr., had de samensteller het voor den krijgs raad moeten brengen. Alle verraders moeten getroffen worden, communisten en Hitle risten, Stalin of Hitier is eenerlei. Spr. be sloot met de Kamer te bezweren het moreel des lands in oorlogstijd intact te houden. De rapporteur van de commissie voor al gemeen kiesrecht verklaarde, dat de com missie eenstemmig de regeering verzoekt de bolsjewisten uit te drijven, die zitting hebben in openbare bestuurslichamen. De regeering moet een ontwerp indienen, waardoor verraders, die aangesloten blijven bij de communistische partij, uitgesloten worden van openbare functies. Men moet snel toeslaan, en hard. teneinde de triomf van de rechtvaardigheid op de barbarij te verzekeren. De excursie, die een aantal journalis ten deze/ dagen heeft gemaakt om een indruk te krijgen van O. en O. in de practijk, begon in Den Haag. met een autobus reed het gezelschap naar de provincie Utrecht, om des avonds in een dorpje niet ver van Amersfoort een voorstelling bij te wo nen van het eerste Neder'anósche sol- datdn-cabaret. Het was een werkelijk zeer vermakelijke en onderhoudende voorstelling. Een ?oede band, gevormd door soldaten, onder de be zielende leiding Van een korporaal, een krachtige bariton en enkele vlot gespeelde sketches, brachten de zaal tot enthousiasme. Zeker honderd man waren in een betrekke lijk primitieve ruimte bijeen. Het waren hoofdzakelijk manschappen, en eenige of ficieren, onder wie een veldprediker, die uit volle borst het pakkende lied van „Poppe- dijntje" meezong. Militairen aan de sport. Den volgenden ochtend reden wij naar een plaats in Noord-Holland, om een indruk te krijgen van hetgeen de daar gelegerde mi litairen' aan sport doen. In een gymnastiek lokaal in een schoolgebouw was een troep militairen bezig met vrije oefeningen, die een korporaal leidde. Allen waren gekleed in zwarts gyranastiekbroekjes en roode shirts, door O. en O. verstrekt. lederen dag wordt een uur aan gymnastiek besteed en eens per week is er een sportmiddag, dan w.ordt er geliockeyed en gevoetbald," terwijl ook af en toe een veldloop wordt gehouden. Het is broodnoodig, dat deze zaak met groote energie en enthousiasme als dienst wordt voortgezet, zoo zeide ons kapitein Lotsy, de leider van dit werk. Er moet komen, vervolgde hij, een organisatie voor het geheele le ger. Dit zou aan de verhooging van de paraatheid van onze weermacht niet anders dan ten goede komen. Na het bezoek aan dit gymnastieklokaal zagen wij soldaten in het overdekte zwem bad ter plaatse. Allen droegen een zwart zwembroekje, ook door O. en O. verstrekt. „We moeten zuinig zijn op deze kleeding- stukken, aldus kapitein Lotsy, en daarom krijgt ieder bij den ingang van het bad een broekje tegen afgifte van zijn vel'dmuts of kepi. Geeft hij na het bad het broekje niet terug, dan zal hij het verder zonder dat hoofddeksel moeten stellen." Op de ijsbaan waren weer anderen bezig aan een wedstrijd in het hardrijden op een baan van 350 meter lengte. In de schoolbanken. Een cursus voor militairen in een plaats je in het Brabantsche was het volgende doel van deze journalistieke inspectie. In het schoollokaal waren stoere jongens in de bankjes geperst. Een luitenant hield toe zicht op hen en hielp af en toe een handje bij het construeeren van een driehoek, een Fransche of Engelsche vertaling of het be antwoorden van vragen, die zich voordeden bij een schriftelijken E.H.B.O.-cursus. In overweging is het vervoer van militai ren per auto's naar plaatsen, waar nijver heidsscholen gevestigd zijn, om aldus aan dezen nuttigen tak van on(erwijs recht te doen wedervaren. Dit geldt ook voor het land- en tuinhouwonderwijs en het midden- standsonderwijs. Het plan bestaat om eens in de twee maanden in elk kantonnement een z.g. cultureelen avond te geven. In het kader van dergelijke bijeenkomsten passen o.^ vertooningen van films over luchtvaart en de film van de K. 18. Een lach, een traan... Het laatste doel van deze excursie was het bijwonen van een voorstelling gegeven door het Amsterdamsche Tooneel Gezelschap „De Jonge Spelers", dat een blijspel in drie bedrijven, getiteld „Lord Lister Legende" geschreven door A. Defresne, opvoerde. De voorstelling werd gegeven in een zeer afge legen Brabantsch gehucht De zaal was stampvol er waren zeker 500 man aanwe zig en de avonturen van den gentleman inbreker hadden groot succes bij het mili taire gehoor. Zulke tooneelvoorstellingen, zoo zeide men ons. trekekn geweldige be langstelling. Een lach, en een traan, dat is het wat hier gevraagd wordt. N.V. voor het bouwen van «Jan- tines. Kapitein Pater vertelde ons nog, dat hij tot 31 Dec 8000 brieven ontvangen had, alle betrekking hebbende op de organisatie van O. en D. De eerste tien dagen van Januari kwamen er reeds meer dan 500 brieven bin nen. Alle brieven heeft de kapitein zelf ge lezen. De basis van dit werk is de locali- teit, aldus onze zegsman. Op papier kan men nog zooveel ontwikkelen en ontspan nen, maar zonder localiteiten komt daarvan in de praktijk niets terecht. Nu is het in een betrekkelijk aanzienlijke plaats niet zoo moeilük om beslag te leggen op een lokaal voor O. en O. maar in de woestenij, in ge huchten is dat niet zoo gemakkelijk. Toch is het ook daar gelukt, dank zij hard wer ken van den troep en zijn leiding, dank zij ook particuliere milddadigheid als van de zijde der Bataafsche Petroleum Maatschap pij, van Unilever en den Bond voor Drank bestrijding Voor het bouwen en exploitee- ren van cantines is een naamlooze ven nootschap gevormd, die in December vijf cantines onder haar beheer nam. Een eere-saluut. Tenslotte brengen wij een woord van har- telijken dank aan den reserve-kapitein J. G. J. Nieuwenhuis en den eerste-luitenant Jo Spier, onder wier deskundige en aangena me leiding bovenomschreven excursie ge maakt is en een eeresaluut aan alle officie ren, die naast hun gewonen dienst onver moeid werken voor O, en O. De heer Michels reikt de ver sierselen der onderscheiding uit. De heer J. van Reenen spreekt namens de oud-burgemeesters. Tot de velen, die den jubileerenden Com missaris der Koningin in Noordholland, Mr. Dr. A. Baron Röell gisteren op de receptie toespraken, behoorde o.m. de heer J. van Reenen, oud-burgemeester van Bergen. Deze sprak namens de oud-burgemeesters van veel waardeering getuigende woorden tot den Commissaris en bood namens zeven en veer tig hunner een schilderij aan van A. P. Scho tel, voorstellende Vianen. Namens de vereeniging van waterschaps besturen voerde de heer J. Commandeur, bur gemeester van Wognum het woord. Toespraak van den heer Michels. De heer A. W. Michels, het oudste lid van Ged. Staten, wenschte baron Roëll in de eerste plaats geluk met de zoo iuist ontvangen Koninklijke onderscheiding. (Zie elders in dit blad Red.) Beter dan wie ook kunnen de leden van Ged. Staten oordeelen over de talenten en werkkracht, zijn bestuurskwaliteiten en zijn uitmuntende kennis van het gewest, zeide spr. Met groote bewondering zijn de leden steeds vervuld over zijn uitgebreide kennis van de zoo vele zaken, welke zij elke week in de honderden dossisrs in be handeling brengen. Het college is politiek evenredig samen gesteld en hoewel het aantal zaken, waar over de leden het altijd eens zijn, veel grooter is, dan dat, waarover meeningsver- schil bestaat, komt het natuurlijk voor, dat deze verschillen de moeilijkheid, om te be sluiten, vergrooJen. Maar hoe vele malen was de commissaris het, die na eindeloos ge redekavel een modus vond, waarmee de le den het plotseling eens waren. Hier treedt misschien een zijner eigenschappen op den voorgrond, waarover hij zich altijd be klaagt, n.1. dat hij geen verstand heeft van politiek. Het zal hier intusschen wel net zoo zijn als met de bewering dat hij geen kranten leest, terwijl aanhoudend blijkt, dat hij toch weet, wat er in staat. Spr. verzocht den jubilaris, van hem de versierselen der zoo juist toegekende onder scheiding te aanvaarden. Mr. Röell dankte hierna voor de hartelijke toespraken en de geschenken en herinnerde er aan, dat er thans nog zeven van de hon derd vijf en twintig burgemeesters zijn, die bij zijn benoeming tot Commissaris der Ko ningin reeds in functie waren. Hij dankte ook de oud-burgemeesters en de waterschapsbesturen voor de prettige sa menwerking. Hierna bestond er voor vertegenwoordigers, van vereenigingen en organisaties gelegen heid den jubilaris geluk te wenschen. Onge veer dertig deputaties maakten hun opwach ting, o.a. van de" Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur: het Roode- Kruis, de Noordhollandsche Vereeniging „Het Witte Kruis", den Ned. Bond van personeel in over heidsdienst en de Noordhollandsche Vereeni ging tot Bestrijding der T.B.C. Vele deputa ties lieten hun gelukwenschen vergezeld gaan van een bloemenhulde. Verwachting: Des ochtends strenge tot matige vorst, in den middag lichte vorst tot om het vriespunt, plaatselijk sneeuwbuien, hoofdzakelijk aan de kust. Tijdelijk op klarend. Krachtige, tijdelijk matige, naar Noordwest of West krimpende wind.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 1