dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Italiaansche troepen in Hongarije DE WUL IS GUN UITEN Op twee mijnen geloopen brandt op volle zee worden weer verleend Wang geeft Japan zijn deel De Paus antwoordt Roosevelt KONINGSTRAAT; 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 22 JANUARI 1940 68e JAARG. No. 8829 Met ingang van Woensdag eigenaardige berichtgeving over nederland in de duitsche pers. eigenaardige berichtgeving. de oorzaak der spanning. geen „krijgslist". Paraat tegen het Sovjet gevaar Den Haag wendt zich opnieuw tot Londen Dit nummer bevat 8 pagina's Zweedsch stoomschip op Noordzee vernietigd 'gebracht. EERBERICHT DE BILT SEINT t Zeshonderd passagiers aan boord HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-MJJ. Hollandi Noorderkwartier N.V. te Den Helder MAANDAG VERLOVEN Officieel wordt uit Den Haag ge meld, dat de Nederlandsche regee ring den toestand thans zoo acht, dat aangenomen, dat daarin geen onverwachte verandering ten ongun ste ontstaan, met ingang van Woensdag 24 Januari (vertrek Dins dag 23 Januari na den dienst) op nieuw periodiekeverloven kunnen worden verleend. Deze datum kan niet vroeger wor den gesteld om verkeerstechnische redenen. Het doorbladeren van Duitsche kranten ïs tegenwoordig een sensatie op zichzelf, tenminste voor den Nederlander, die daarin zijnl and tegenwoordig nog al eens in een zonderling daglicht geplaatst aantreft. In het begin der vorige week heettte het In de Duitsche stafberichten dus offici eel r de Hollanders hebben Duitsch sou- verein gebied geschonden doordat bij Nord- horn onze grens is overvlogen. Dat de Ne derlandsche regeering dit feit ten stelligste ontkent en weerspreekt, vindt men echter nergens vermeld. Ook niet, dat Duitsche vliegtuigen bij herhaling Nederlandsch sou- verein gebied schenden, nóch dat dit zoo dikwijls is voorgekomen, dat zelfs een Duitsch vliegtuig boven Holland is neer gehaald. Verder toornt men tegen ons land over de verscherpte militaire maatregelen. Men foont zich over dit wantrouwen diep ver ontwaardigd. Geen woord echter over de torpedeering in volle zee van de „Slie- drecht", waardoor Nederlandsche zeelie- lieden een gruwzame dood vonden, ook geen letter over de Arendskerk. En het nieuwste is de geweldige koppen, waarmede de Duitsche bladen haar lezers trachten te suggereeren, dat de Britten ons land overvliegen om boven Duitschland te komen. Dat ook hier weer niets bewezen is en ons leger en onze luchtvloot daartegen zeer waakzaam is, wordt ook weer nergens vermeld. Wat wil men toch. Waarom tracht men de Duitsche bevolking de meening op te dringen dat Nederland niet strikt neutraal naar alle zijden de strijd met waakzaamheid gadeslaat? 't Is een zonderlinge mentaliteit, welke in den laatsten tijd uit de Duitsche berichten over ons land spreekt. In buitenlandsche bladen, o.a. in „Paris Soir" en de Zwitsersche „Bund" werd al dus het Hsbl. de veronderstelling uitge sproken, dat het lijvige dossier, dat de twee Duitsche majoors, bij een noodlanding te Mechelen aan de Maas in handen van de Belgische militaire overheden brachten, door Uit Boedapest komen berichten welke mel den, dat op verschillende plaatsen in Honga rije Italiaansche geregelde troepen zijn aan gekomen. Het schijnt voorloopig nog slechts te gaan om vrij groote contingenten technici, die modern geschut en mitrailleurs hebben me degebracht. Deze troepenzendingen schijnen het resul taat te zijn van de besprekingen tusschen Czaky en Ciano. De Italianen worden binnen de karzerne- muren gehouden. Officieel zou men de aan wezigheid der vreemde krijgslieden niet toe geven. Ook in Rome doet men over deze zaak zeer geheimzinnig. Niet vast staat daardoor of men paraat wil zijn tegenover Rusland, dan wel dat men ook den Duitschen vriend in het oog wil houden. Wel beweert men in dei omgeving van Mussolini dat tusschen Italië en Joego Sla- vië een accoord is tot stand gekomen, waar door in geval Hongarije mocht worden be dreigd, Italiaansche> troepen door Zuid Sla- vië mogen marcheéren om den Hongaar- fcchen vriend te hulp te snellen-.- de Duitsche legerleiding willens en wetens in handen der Belgen zou zijn gespeeld, ten einde hen en de geallieerden op 'n dwaal spoor te brengen omtrent de wrae bedoeling van de Duitsche legerleiding Men zou daarbij voor de kleinste détails hebben gezorgd om het verhaal geloofwaardiger te maken; b.v. door den majoor van den generalen staf. die dat dossier bij zich had en die het tevergeefs trachtte te vernietigen ook een spoorkaartje eerste klasse mee te geven van Berlijn naar de standplaats van den staf van de legerafdeeling, waarheen hij dit dos sier brengen moest, een kaartje, dat hij niet gebruikt zou hebben, omdat hij met dat vliegtuig mee kon, en dat men dan ook od hem vond. De „Gazette" wijst deze hypothese zeer beslist van de hand. Het blad zegt, onder de gegeven omstandigheden slechts te kun nen zeggen, dat: „zekere documenten van dat dossier van een zoodanigen aard en zoo gewichtig zijn, en met de werkelijkheid overeenkomende dingen bevatten, dat dit dossier onmogelijk verzonnen kan zijn, en het zeker niet de wensch geweest kan zijn van degenen, die het samenstelden, dat het in België zou terecht komen." VLOGEN ER WEER ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN ONS LAND? De Regeeringspersdienst meldt: Vrijdagavond zijn opnieuw op groote hoogte vreemde vliegtuigen over het Noordoostelijk deel van ons land gevlogen. Daar enkele aanwijzingen doen vermoeden, dat het Britsche vliegtuigen waren, is te Londen opnieuw om opheldering gevraagd. (Het woordje „opnieuw" in den laatsten zin heeft betrekking op het feit, dat de Regeering zich naar aanleiding van een Donderdagavond j.1. plaats gehad hebbenoe schending van ons rechtsgebied, vermoede lijk van Engelsche zijde, reeds tot de Brit sche regeering heeft gewend Red.) TE VOET OVER ONZE GROO TE RIVIEREN. AMELAND OP RANTSOEN. Gisteravond tusschen acht en ne gen uur is ook de Waal voor Beu- ningen vast gaan zitten. Voor de stad Nijmegen was de rivier voor 9/10 met ijs bedekt ln den loop van den avond is de ijsgang toegenomen De verwachting is dat de Waal van daag ook voor Nijmegen zal zitten. Tot nu toe is het gelukt dé rivier nabij Go- rinchem open te houden, doch bij aanhou dend vriesweer zal ook hier het ijs zich spoedig geheel vastzetten. Men hoopt door een pad over de Waal aan te leggen, de rechtstreeksche verbinding met bet land van Maas en Waal te herstel len. Ook de Merwede is één ijsmassa; bij Woudrichem zal men eveneens trachten een pad over de bevroren rivier te maken. Te Beusichem is het mogelijk gebleken een weg over den Lek aan te leggen, welke geheel betrouwbaar is. In het geheele land ondervindt de scheep vaart natuurlijk ernstige vertraging. Ver scheidene veren in Zeeland moesten wor den stopgezet. Ameland onbereikbaar. Het eiland Ameland is thans veertien da gen geisoleerd, dat wil zeggen, veertien da gen achtereen is de boot- en scheepvaartver binding met den vasten wal verbroken en daar Ameland rondom in het ijs zit, ziet het er naar uit, dat hierin in den eersten tijd wel geen verandering zal komen. In deze veertien dagen is hier vier maal een vliegtuig geland, dat post bracht. Win kelgoederen daarentegen komen weinig bin nen en zoo langzamerhand begint de voor raad van vele winkeliers te slinken. Wel is er nog geen gebrek, maar toch is er al een begin gemaakt met rantsoeneeren. Tengevolge van de regeeringsmaatregelen in verband met de mobilisatie, kon men geen wintervoorraad opslaan, zooals men dat gewoon was te. doen en daarom zit men op het oogenblik wel een beetje krap. Enkele bakkers hebben momenteel geen meel meer in huis. Suiker, zout, petroleum en brand stoffen worden schaarsch. Kon men de vorige winters al spoedig te voet of met voertuigen over het ijs van de wadden het vasteland bereiken, thans is het ijs tengevolge van de wisselvalligheid van de weersomstandigheden nog niet betrouw baar. Des neeuwopruimers hebben druk werk De verbinding tusschen de verschillen de dorpen is door sneeuw op sommige ge deelten van het eiland vrijwel onmogelijk geworden. De arts, die in Nes woont, en dagelijks zijn patiënten bezoekt per auto, heeft dit twee dagen moeten staken, omdat de weg door de sneeuw onbegaanbaar was. Gelukkig zijn er op het eiland op het oogenblik geen ernstige zieken. Een ambte naar ter secretarie, die te Hollum woont, rtachtte per motor Nes te bereiken, doch twee maal tevergeefs. Door den ijsgang is een tjalkschip v. schipper Blokzijl, dat te Nes op de reede lag, op drift gegaan cn buiten gaats op het Bornrif te Hollum tusschen het ijs beklemd geraakt. Het is waarschijn lijk verloren. Postbooten bereikten hun doel. De postbooten op Terschelling en Vlieland hebben Zaterdag hun doel weten te berei ken. Verregaande concessies der te vormen centrale Chineesche re geering aan Japan. Het tot stand komen van de conferentie te Tsingtao waar de nieuwe Chineesche centra le politieke commissie der „orthodoxe" Kwo- mingtang gevormd en de oprichting van een nieuwe Chineesche centrale regeering voor bereid moet worden, schijnt thans vastge steld te zijn op 23 Januari. De grondslagen van het tusschen Wang Tsjing Wei en de Japanneezen tot stand ge komen accoord zijn zoo juist onthuld. Het accoord zou velschillende concessies van Wang Tsjing Wei aan Japan bevatten en wel: Erkenning van Mandsjoekwo. Algemeene samenwerking en meer in het bijzonder economische samenwerking met Japan en Mandsjoekwo. Vorming van een gemeenschappelijk anti- kominternfront. Aanwijzing van Noord-China en Mongolië als speciale zones. Erkennning van de voornaamste positie van Japan op de eilanden Amoy en Hainan. Erkennning van het recht voor Japan, troepen en oorlogsschepen te handhaven in Noord-China, in Mongoljc, ombepaalde pun ten in het Jang'tse-dal' en op dé eilanden langs de zuidkust van China. Erkenning van het recht van Japan, toe zicht uit te oefenen op alle spoorweg- en lucht verbindingen, de posterijen en de voor naamste havens en waterwegen. Het verminderen van de sterkte van de Chineesche politie en het Chineesche leger in bepaalde gebieden. Het verleenen door speciale accoorden van zekere voorrechten aan Japan met betrek king tot de ontwikkeling van de hulpbron nen van China, de douane-ontvangsten, enz. Aanvaarding van Japansche raadslieden bij de nieuwe regeering. Aanvaarding van het beginsel, dat Noord- China bestuurd zal worden door een autono men politieken raad. SCHIPBREUKELINGEN EEN SPEEL BAL VAN DE ELEMENTEN. ZEVENTIEN DOODEN. DE GERED DEN TE AMSTERDAM BINNEN Het Zweedsche s.s. „Flandria" groot 1179 ton, toebehoorend aan Förnyade Angfart Aktienb Gëta op weg van Gothenburg naar Amsterdam, is op de Noordzee, honderd mijl van IJmuiden, gezonken. Waarschijnlijk is het schip op twee mijnen geloo pen. Er deden zich twee explosies voor, waardoor de „Flandria" in drie deelen brak. Van de 21 leden der bemanning zijn er vier Zaterdag avond in de nabijheid van de Neder landsche kust door het Noorsche s.s. „Balzac" opgepikt en naar Amster dam, het reisdoel van de Noor, ge bracht. De vier geredden deelden mede, dat de 17 andere leden van de „Flandria" moeten zijn omgekomen. De explosies op de „Flandria" deden zich in den loop van Donderdag 18 dezer voor. De vier geredden hebben twee dagen en twee nachten, in bittere koude en zware sneeuwjachten, op een vlot rondgedreven. Aan boord van de reddingsboot. De. „Balzac" onder bevel van kapitein Aage Wilhelm&en meerde gistermiddag te gen half drie aan de Z-eeburgerkade te Am sterdam. Een avontuurlijke reis was ten einde. Aan boord bevonden zich, zooals gezegd, de vier overlevenden, de lichtmatrozen Wantzel Johansson en Bengt Wallman, de Russische stoker Iwan P. Wlason en de tim merman Oskar Berntson; zij zijn volkomen uitgeput en verkleumd, na 48 uur op een vlot te hebben rondgedreven. Twee minuten voor middernacht Donderdagnacht twee minuten voor hel betrekken van de hondenwacht, twee minu ten voor middernacht vloog de „Flandria" in de lucht, achtenveertig uur later, precies te middernacht, zag de oplettende tweede stuurman een geheimzinnig flikkerlicht. Deze oplettendheid zou de redding worden, van de vier schipbreukelingen op het open vlot. Vier mannen op een vlot. Een redacteur van het A.N.P. ie gistermid dag aan boord van de „Balzac" geweest. Ka pitein Aage Wilhelmsen is een hoffelijke Noorsche zeeman, die direct bereid was te vertellen over het verschrikkelijke avontuur ln den nacht van Zaterdag op Zondag, zoo deelde de kapitein mede. we waren ongeveer honderd mijl noordwest van IJmuiden af. vingen we lichtsignalen op. We wend den en stoomden in de richting van de lich ten. Na heel wat gemanoeuvreer hadden we het groote vlot. waarop zich vier mannen bevonden, aan ligzijde. De looastrap ging uit en een paar minuten later stonden 4 druip natte en verkleumde mannen aan dek. Zij hadden nog kracht genoeg gehad om zelf naar boven te klauteren. Alleen een man, die later een stoker van de „Flandra" bleek te zijn, moesten we helpen. Wij hebben geen dokter aan boord. Maar a' gauw zagen we, dat geen van de mannen gewond was. Warm te, drank en voedsel was alles wat ze noo- dig hadden en daar hebebn we het niet aan laten ontbreken Een kwartiertje later lagen allen onder de wol. Uitgeput maar herstel lende. Ik zal eens laten vragen, of een van de mannen misschien wakekr is Relaas van geredde. De timmerman Oskar Berntson was wak ker en hij had er geen bezwaar tegen een kort relaas te geven van de schipbreuk. Ik was juist aan dek toen een vree- selijke ontploffing klonk. In kan on mogelijk precies beschrijven wat er toen gebeurde. De heeie midscheeps, de brug, hei dekhuis, de schoorsteen, alles was verdwenen. Een paar se conden later daverde een tweede ont ploffing. De lichten waren uit, het schip zonk zeer snel; ik werd in het water geslinycrd, of dat nu bij de eerste of bij de tweede ontploffing ge beurde, zou ik niet kunnen zeggen. Ik zwom even en belandde toen bij een van de twee reddingvlotten. We hadden er twee aan boord, een op het achterschip en een op het voorschip. Het vlot van het voor dek was door de tweede ontploffing aan de achterzijde van het schip terecht gekomen. Ik wist op een van de twee vlotten te klim men en met mij nog drie andere mannen, een stoker en twee lichtmatrozen. Ik hoorde nog roepen De timmerman verloor hier zijn zelfbeheersching, de ontroe ring werd hem een oogenblik te machtig. „We konden niets doen". „Ik zal die schreeuw om hulp nooit verge ten, maar we konden niets doen." Van het schip was niets meer te zien, het was pik donker en we waren doornat. Gelukkig wa ren onze reddingvlotten goed uitgerust. Ze zijn voorzien van eetwaren, oliegoed en elec- trisclie lantaarns. Dat zou ons behoud wor den. Ik kan u niet besc.irijven, wat we uit gestaan hadden. Het werd dag. In de verte zagen we twee, driemaal een schip. We rie pen, we zwaaiden met kleeren het hielp niet, ze zagen ons niet „Vliegtuig over". Hoog over onze hoofden kruiste een vlieg machine, maar de piloot zag niets. Weer viel de duisternis in. We waren onbeschrijfelijk koud en nat en we hadden een erge dorst, want er was geen water og het vlot. Een enkele keer zagen we 'een licht, dat ons ver weg passeerde. Toen kwamen de vuren van dit schip in zicht. We zwaaiden met de lantaarn. Bijna moesten we de hoop weer laten varen, het schip was ons al bijna ge passeerd op een flinken afstand, toen het plotseling van koers veranderde. We waren gezien.. het draaide bij... We zijn hier prachtig verzorgd en heel ge lukkig, dat we veilig in Amsterdam zijn aan gekomen. Wanneer er niets gebeurd was, zou nu op deze plaats de „Flandria" ge meerd hebben gelegen. De „Flandria" met kapitein Ronne, „een beste baas', besloot de timmerman ontroerd zijn verhaal,- Verwachting: Strenge tot ma tige vorst, gedeeltelijk be wolkt, plaatselijk eenige lichte sneeuw, zwakke tot matige Noordoostelijke tot Oostelijken wind. SCHEPEN SNELLEN TE HULP. Volgens een draadloos bericht, dat te Toulon is opgevangen, staat het Italiaansche mailschip „Orazio", dat 600 passagiers aan boord heeft, bui ten Toulon in brand. Drie schepen begeven zich ijlings ter assistentie derwaarts. De „Orazio", die 1.669 ton meet, was on- uerweg van Genua naar Barcelona toen. gistermorgen het schip bevond zich op dat oogenblik op 60 mijl van Barcelona de brand uitbrak. Gisteravond werden S.O. S.- seinen uitgezonden aan alle in de nabij* heid varende schepen, waarin medegedeeld werd, dat de reddingbooten met de passa giers waren neergelaten. Havas meldt verder, dat onmiddellijk na ontvangst van de s.o.s. seinen twee torpedo jagers naar de plaats des onheils zijn ge zonden om de schipbreukelingen op te pikken. In verschillende ziekenhuizen en klinieken te Toulon zijn alle maatregelen getroffen om de schipbreukelingen op te ne men. Gemeld wordt, dat verscheidene vracht schepen die de Orazio te hulp gesneld zijn, de passagiers aan boord hebben genomen, die nog niet door de twee Fransche torpedo bootjagers gered waren. Aan boord van het brandende schip be vinden zich Italianen en Zuid-Amerikanen, o.m. leden van een Italiaansche luchtvaart missie, die zich naar Bolivië begaf. Taak dergenen die vrede zullen stichten, zal zwaar zijn. Zaterdag is de boodschap gepubliceerd die, door den Paus aan president Roosevelt is gezonden in antwoord op de vredesbood schap van den president. In dit antwoord wordt o.a. gezegd: „De onmiddellijke kansen op vrede zijn verminderd; er bestaat ten gevolge van de hardnekkige hinderp'alen, welke men steeds moeilijker te boven komt, nog slechts een geringe kans van slagen. Op een karakteristieken trek van Uw boodschap is in het bijzonder onze aandacht gevallen, n.1. het nauwe geestelijke corrtact met de gedachten, gevoelens, verwachtin gen en verlangens van de massa, d.w.z. van die lagen der bevolking op welke de last van de smart en de opofferingen van den zoo verontrustenden en stormachtigen tegen- woordigen tijd, het zwaarst drukt. In dit licht kan wellicht niemand beter dan wijzelf de beteekenis, de waarheid en de ontroerende warmte van dit gebaar be grijpen. ij kennen toch door persoonlijke waarneming het dagelijksche, diepe haken naar vrede dat in alle volken leeft De Paus noemt Roosevelt's Kerstboodschap „een voorbeeldige daad van broederlijke hartelijke solidariteit tusschen de nieuwe 'en de oude werelcl in de verdediging tegen den killen adem der agressieve, antichristelijke tendenties. Sprekende over den tijd, waar in „een ware, gezonde vrede, opgelegd door beginselen van rechtvaardigheid en billijk heid tot stand zou kunnen worden gebracht ze?^^,e Paus: „Alleen mannen met groote politieke macht en duidelijk begrip zullen in staat zijn een vrede in het leven te roepen, die een vergoeding vormt voor de onbere kenbare offers van dezen oorlog, en den weg te banen voor een internationale erkenning \an wederzijdsche wetten en gebruiken der \olkeren, billijk voor allen, doeltreffend en gesteund door wederzijdsch vertrouwen." De boodschap voegt hieraan toe: „De vrienden van den vrede moeten zich duide lijk den ernst der hinderpalen voor ooeon stellen:"

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 1