HUMANISEERING
van den oorlog
JIU-JITSU
Het proefstation
van de Bataafsche
RUSLAND, een blok aan
het Daitscbe been
Het vergaan van de
Exmouth
Vuurpoel krachtig
bestreden
Italië blijft waakzaam
Vragen over
menagegeld
Weekend.*., in den trein
Duitsche soldaten
vroeger naar bed
De eerste vrouwelijke
deserteur
IJstouristen op Urk
Laatste telexbericht
Radio-uitzending over
Prinses Beatrix-Fonds
Morgen opening nieuwe gebou
wen te Delft.
Morgen worden de nieuwe gebouwen van
het proefstation „Delft"' van de Bataafsche,
•en technisch beproevings- en research labo
ratorium voor brandstoffen en smeermidde
len officieel geopend.
Twaalf jaar geleden ontving ir. G. D.
Boerlage, lector aan de Technische Hooge-
school te Delft, opdracht van de Bataafsche
Petroleum Maatschappij tot het instellen van
een onderzoek naar de oorzaken van eenige
hinderlijke verschijnselen, welke soms bij
Dieselmotoren optraden, n.1. het kloppende
of bonkende geluid, dat de verbranding ver
gezelde, en de overmatiee slijtage van cvlin-
ders en zuigcrveercn. Het optreden van de
ze verschijnselen werd in verband gebracht
met de eigenschappen van bepaalde soorten
vloeibare brandstof en derhalve trok het
evenzeer de belangstelling van de producee-
rende maatschappij als van de motorbouwers
en motorgebruikers.
In snel tempo kwamen nu allerlei vraag
stukken aan de orde: de kwaliteit van mo-
torpetroleum, de klopwaarde van benzine,
het voor en tegen van bepaalde typen smeer
olie vroegen de aandacht.
Het gebied, waarop de onderzoekingen aan
gevangen zijn, was nog vrijwel onontgon
nen.
Methoden en apparaten voor het onder
zoek van dieselbrandsiof, later voor bepaal
de soorten smeerolie en nog later, voor vlieg-
tuigbenzine, werden uitgewerkt en wekten
in de vakwereld groote belangstelling. Ver
schillende van deze methoden zijn in den
Joop der laatste jaren algemeen ingevoerd.
De volgende cijfers geven een indruk van
de uitgebreidheid der installatie.
Het totale motorvermogen is meer dan
2000 p.k., verdeeld over ruim 50 proefmoto-
ren. Hiermede wordt een gebied bestreken
van een motort je van 3 pk. met een cylinder-
inhoud van lK deciliter voor motorrijwielen
tot aan een 350 pk. scheeps-dieselmotor-cylin-
der van ruim één hectoliter inhoud. De toe
rentallen der motoren bestrijken een gebied
yan 200 tot 6000 omwentelingen per minuut.
Burgin ontvangt Fransche oor
logscorrespondenten.
De Fransche oorlogscorrespondenten bij
het Britsche leger, die zich op het oogenblik
in Engeland bevinden, zijn gistermorgen
ontvangen door Leslie Burgin, den Engel-
schen minister voor de oorlogsleveranties.
Deze gaf een uiteenzetting van wat door En
geland tot stand is gebracht op het gebied
der oorlogsindustrieën, een reusachtige
krachtsinspanning,, die drie of zelfs vier
maal zoo groot moet zijn als die van den
vorigen oorlog. Burgin wees op de volmaak
te samenwerking, die verwezenlijkt is tus-
schcn zijn diensten en die van d'Autrv, zoo
wel ten aanzien van de wetenschappelijke
en technische inlichtingen als van uitwisse
ling van materiaal en grondstoffen.
De minister bevestigde, dat de oorlogspro
ducties geintensifieerd moeten worden. Bin
nenkort zal een millioen vrouwen in dienst
gesteld kunnen worden in de oorlogsindu
strieën. Op een vraag van den vertegen
woordiger van Havas betreffende de moge
lijkheden van ravitaillcering, welke Sowjet-
rusland zou kunnen bieden aan Duitsch-
land, verklaarde de minister, dat deze even
tualiteit niet ernstig leek, want, zoo zeide
hij. Rusland vormt een handicap voor zijn
bondgenooten en de heldhafitge weerstand
van Finland heeft er toe bijgedragen de il
lusie der Sowjetmacht te vernietigen.
Na de ontvangst waren de oorlogscorres-
pondentert te gast aan een dejeuner, waar
de minister voor de voorlichting, sir Reith,
tafelpresident was.
Eindelooze reizen
De door den strengen winter veroorzaakte
ontwrichting van het verkeer, waarvan wij
elders in ditb lad melding maken, heeft tot
de merkwaardigste toestanden geleid. Hon
derden reizigers hebben het weekeinde in
den trein moeten doorbrengen en zijn nog
steeds niet op hun bestemming aangeko
men. Zij brengen den avond door in de
stations en restaurants. De spoorwegdien
sten naar en van Schotland en Noord-lei*»
land zijn thans volkomen stopgezet. In
sommige gevallen zijn levensmiddelen ge
zonden naar de passagiers, die in vastge-
I loopen treinen zitten en niet weg kunnen.
Onder de honderden, die vertraging heb-
ben. bevindt zich een aantal op den voor
grond tredende personen, o.m. de Finsche
gezant, Gripenberg en zijn vrouw, die Zon
dagavond uit Londen naar Glasgow ver
trokken waren en die nog steeds niet ver
der zijn gekomen dan Carlisle. Het ministe
rie voor de voedselvoorziening heeft gister
avond bekend gemaakt, dat het publiek in
verband met weersomstandigheden met
meer schapenvleesch en minder rund-
vleesch genoegen moeten nemen. Er is ook
tijdelijk een tekort aan varkensvleesch.
Lijken van opvarenden aangespoeld
Er zijn aan de Engelsche kust vijftien lij
ken aangespoeld. Men gelooft, dat het leden
der bemanning van den torpedojager „Ex
mouth" zijn, welke onlangs met man en
muis is vergaan.
Er werden nog meer lijken opgemerkt,
doch de woelige zee maakte het onmogelijk
deze op te halen. Op een andere plaats aajj
de kust heeft men een stuk wrakhout aan
getroffen, waarop het woord „Exmouth" te
lezen was.
Fabrieksbrand te Tilbnrg.
Door onbekende oorzaak ontstond gister
avond brand in een oud fabriekspand aan
het Heuvelplein te Tilburg, waarin onder
scheiden firma's zijn gevestigd.
liet vuur woedde in een opslagplaats van
kunstwol van de firma de B. en B.
Spoedig deelden de vlamen zich mede aan
de belendende ruimten, waarin een fabriek
van gramofoononderdeelen van den heer M.
is gevestigd.
De overige belendende perceelen liepen me-
dp groot gevaar.
De brandweer bestreed'met 15 stralen den
vuurpoel, waardoor na eenige uren het vuur
kon worden gelocaliseerd.
Het wolmagazijn en de gramofoononder-
deelenfabriek gingen \crloren. De aangren
zende fabrieskruimte en eenige particuliere
woningen liepen veel waterschade op.
De schade, welke de brand veroorzaakte is
aanzienlijk.
Mussolin! confereert met de mi
litaire leiders.
Mussolini heeft in tegenwoordigheid van
den onderstaatssecretaris van oorlog, de ge
neraals Soddu, Monti, Amoroso en Bergia en
kolonel Fortunato ontvangen, die hem ver
slag hebben uitgebracht over den stand van
den aanleg der verdedigingswerken aan de
grenzen en over de voorbereiding van de ver
dediging tegen luchtaanvallen.
Mussolini heeft met voldoening kennis ge
nomen van de mededeelingen over de ver
richte werkzaamheden en nieuwe richtlijnen
gegeven voor een verdere versterking der
nationale verdediging, welke boven een uit
breiding der bewapening zal bestaan uit een
oproeping van personeel der luchtverdedi
gingstroepen voor oefeningen. Het tijdvak
der oefeningen zal later worden vastge
steld.
Wegens steenkolen gebrek.
Vernomen wordt, dat vele Duitsche garni
zoenen wegens het gebrek aan steenkolen
vroeger naar bed gaan. Om kolen te spa
ren hebben, volgens U. P. verschillende re
gimentscommandanten den taptoe op 9 uur
in plaats van op 10 uur gesteld.
PLEIDOOI VAN ZWEEDSCH GELEERDE
VOOR NEUTRALE CONTROLE.
DE WETTEN VAN HET VOLKENRECHT
VOORTDUREND OVERTREDEN.
HET GASMASKER: SYMBOOL VAN
WEDERZIJDSCH WANTROUWEN.
(Van onzen correspondent te Stockholm}.
STOCKHOLM, Januari 1940.
Zoojuist verscheen een brochure
van de hand van Baron Lage Staöl
von Holstein, die zich naam heeft
gemaakt op het gebied van de
kennis van het volkenrecht, waarin
hij aandringt op humaniseering van
den oorlog.
Men heeft te allen tijde, zoo zegt de
Ontsmettingsploegen aan den arbeid na een
gas-aanval.
schrijver, geprotesteerd tegen bepaalde
methoden in den oorlog, welke zich niet
alleen ten doel stellen, den vijandelijken
legers afbreuk te doen, doch zich ook
richten tegen ouden van dagen, vrouwen
en kinderen. „Ieder, die gebruik maakt
van vergif als strijdmiddel," zoo staat in
de krijgswetten van de Noorsche Staten te
lezen, „verdient tot den zwaarsten dwang
arbeid te worden veroordeeld. Dit neemt
evenwel niet weg. dat wij reeds in den
oorlog van 1914/18 een ontaarding hebben
beleefd van den thans z.g. „totalitairen"
oorlog, die honderdduizenden slachtoffers
heeft geëischt. Alle internationale overeen
komsten ten aanzien van de bescherming
der burgerbevolking reeds in de 18de
eeuw had men pogingen in die richting
gedaan bleken in den wereldoorlog
niet de minste uitwerking te hebben. Pas
na den oorlog was de Volkenbond, die met
zooveel verwachting tegemoet werd gezien,
niet in staat gebleken, 'n algemeen erkende
en aanvaarde regeling ter bescherming van
niet-combattanten tot stand te brengen. Het
eenige, wat men wist te bereiken, was de
in het jaar 1925 te Washington vastgestel
de bepaling, dat het gebruik van vergiftige
gassen werd verboden.
Contröle op de naleving der
bepalingen door neutralen.
Bepalingen maken en bepalingen naleven
zijn intussehen twee verschillende begrip
pen. Toen in den herfst van 1939 de oorlog
in Polen uitbrak, verklaarden beide par
tijen plechtig, dat zij de burgerbevolking
zooveel mogelijk zouden ontzien en geen
gebruik maken van vergiftige gassen. Het
later aantreffen van een voorraad vergiftig
gas in Polen zou er evenwel on kunnen
wijzen, dat men in Polen althans het
voornemen zou kunnen hebben gehad, zich
er eventueel van te bedienen. Men verlieze
niet uit hef oog. dat gassen en andere
chemische strijdmiddelen niet alleen ge
vaar opleveren voor de soldaten, doch ook
voor de burgerij. Het gebruik er van Is dan
ook in tegenspraak met de ondubbelzinnige
verklaring van het volkenrecht. De we
tenschap van het volkenrecht, die wij hier
kunnen geliik stellen met het begrip van
het internationale geweten, heeft er der
halve een gerechtigd belang bij, het ver
loop van den strijd nauwkeurig gade te
slaan en elk vergrijp tegen de algemeene
norm te doen constateeren. Herbert Hoo-
ver, de voormalige President van de V.S..
beeft voorgesteld, een commissie in Ia
stellen, welke er mede belast zou worden,
alle maatregelen gade te slaan, waardoor
aan de burgerbevolking schade of nadeel
wo>*dt toegebracht en daarover verslag uit
te brengen.
Tegelijkertijd is het Roode Kruis er toe
overgegaan, gevallen van dien aard te on
derzoeken en middelen ter verbetering aan
de hand te doen. In beide gevallen werd
er on gewezen, dat de controle het beste in
handen kon word°n gesteld van neutrale
mogendheden, in het concrete geval in de
allereerste plaats dus van de Noordsche
staten.
Het aasmasker als droeve nood
zakelijkheid.
De ervaring heeft helaas geleerd. dat
oorlogvoeren rie nartuon in hun vertwijfe
ling er toe kunnen komen, met voordacht
een of anderen maatregel te provoceeren.
ten einde on die wijze een schijnbaar wettig
voorwendsel te hebben, om zelf van verbo
den strijdmiddelen gebruik te maken. Een
neutrale controle-commissie zou voorop
gesteld natuurlijk, dat zij inderdaad voor
de volle 100 neutraal is in tal van
gevallen dergelijke dingen kunnen voorko
men. Het wantrouwen onder de oorlogvoe
renden is tegenwoordig reeds zoodanig toe
genomen. dat geheele streken en vooral de
groote steden, waarvan men vreest, dat zij
het voorwerp zouden .kunnen worden van
een luchtaanval, door de burgerij moeten
worden ontruimd. Men ziet thans, zoowel
in de landen der oorlogvoerenden als in
Door LI EN PLUGGE.
Jalousie komt voort uit een minderwaar
digheidsgevoel. Een minderwaardigheidsge
voel kan genezen worden ddor den wil en
de spieren te sterken. Barnabas zag in iede-
ren man zijn mededinger. Dus nam hij les
in Jiu-Jitsu.
Dit vertelde hij op een avondwandeling
aan zijn verloofde Melanie. „Jiu-Jitsu zei
ze, „wat is dat nu weer?" w
„Zoo heet de kunst van de Japanners
zei Barnabas trots, „je moet er vooral lenig
voor zijn."
„Merkwaardig", zei Melanie, „en waarvoor
wil je dat gebruiken? „Ik zal het toepas
sen op die brutale mannen die jou altijd
aankijken. Ik zal nu niet langer dulden dat
ze je verliefde blikken toewerpen. Ik ken
al eenige grepen, weet hoe je de duimen
onder iemand's neus drukt en hem door
een heupzwaai op den grond gooit. Iedere
man die jou aankijkt zal binnen afzienbaren
tijd op het asphalt liggen."
„Dat kan mooi worden", zei Melanie.
„En niemand zal het ook meer wagen, je
op straat aan te spreken".
„Maar lieveling, ik weet die zaakjes heusch
wel alleen op te knappen."
„Maar er zijn van die brutalen die zich
niet af laten schrikken."
„Ik kan iedereen de baas. Probeer het
maar als je zin hebt, en spreek mij eens
aan."
„Hoe bedoel je dat?"
„Laat mij een paar passen vooruit loopen,
en spreek me dan aan, alsof ik een onbe
kende was. Maar bereid je op het ergste
voor."
En meteen snelde ze vooruit en bleef staan
voor een étalage. Barnabas volgde haar en
bleef achter haar staan. „U komt me bekend
voor, juffrouw, waar heb ik U het laatst
ontmoet?"
„Nergens, maar U zult me direct leeren
kennen, als U niet onmiddellijk weggaat
„Melanie draaide haar rug naar hem toe
en lie^ door.
Barnabas kreeg plezier in het geval en
volgde haar op den voet Melanie week ter
zijde. „Onbeschaamde kerel!", riep ze ver-
ontwaardigd. „Juffrouw riep Barnabas haar
achterna, „dat is leuk^ dat u dezelfde
kant op moet als ik."
Melanie ging nu een andere kant op. „Dat
is het toppunt van brutaliteit", kon ze nog
juist zeggen, toen verscheen er een derde
persoon op het tooneel. Een man, eigenlijk
een mannetje, die de heele voorstelling ge-
volgd had, en nu naderbij snelde om Melanie
te helpen. „Laat die dame met rust, mijn
heer!" riep hij woedend.
„Wat zegt u?", vroeg Barnabas verbluft.
„Bent u doof? Laat die dame met rust,
zeg ik!"
„Neem mij niet kwalijk..." begon Barna
bas.
„Ja zeker, neem ik het u kwalijk", brul
de het mannetje. „Maak u maar niet onge
rust, juffrouw", wendde hij zich tot Melanie,
„die vent zal u niet meer lastig vallen, u
staat nu onder mijn bescherming."
„Gelukkig, er bestaan nog ridderlijke men-
schen op de wereld", zei Melanie uit den
grond van haar hart.
„Maar het is maar een grapje", probeerde
Barnabas uit te leggen.
„Dan houdt u maar op met dat grapje, en
verdwijnt zoo gauw mogelijk", gebood het
kleine mannetje, terwijl hij Barnabas opzij
duwde.
Dat'was te veel voor Barnabas, hij beefde
van woede. Was hier geen prachtgelegen-
heid, om voor de oogen van zijn verloofde
zijn kunsten te vertoonen? Wat zou hij toe
passen; een politiegreep, een heupzwaai of
zoo'n handgreep? Om te beginnen pakte hij
het ventje bij den kraag en rolde even later
al met hem over den grond, terwijl men een
vreeselijken schreeuw hoorde, zooals altijd,
wanneer iemand met de onzachte kunst van
de Japanners kennis maakt.
„Zoo, dien knaap hebben we ter afkoeling
even op het asphalt gelegd", zei de meester
in Jiu-Jitsu, terwijl hij overeind krabbelde,
en trots bood het zegevierende kleine man
netje de verraste Melanie zijn arm.
Zal zij ter dood worden veroor
deeld?
Julia Miles, een twintig-jarige jongedame,
die bij de Britsche luchtmacht dient, is
naar Ü.P. meldt, gearresteerd, omdat zij uit
een vrouwelijke hulpbrigade van de Royal
Airforce was gedeserteerd. Zij is onder een
escorte naar haar eenheid teruggevoerd. In
dien zij wordt veroordeeld, zal zij, naar men
aanneemt, de twijfelachtige eer genieten de
eerste vrouw te zijn, die uit Britschen mi
litairen dienst is gedeserteerd, aldus het Hsb
Op het ministerie van Luchtvaart heeft
men verklaard, dat de hulpbrigade in kwes
tie onder de bepalingen, welke voor de
luchtmacht gelden, valt maar dat men be
twijfelt of vrouwelijke deserteurs in oor
logstijd ter dood zulien worden veroordeeld.
De heer Wijnkoop heeft de volgende vra
gen gericht tot den minister van Defensie:
Is het waar, dat bij verlof geen menage-
geld (vergoeding wegens gemis van levens
middelen) uitbetaald wordt aan hen, die voor
eerste oefening zijn opgekomen, en tevens
dat in het algemeen eerst van 1 December
af menagegeld wordt uitbetaald?
Wil de minister maatregelen nemen, op
dat menagegeld ook aan hen, die voor eer
ste oefening opkomen, wordt verstrekt en
dat het in elk geval met terugwerkende
kracht van den eersten dag der mobilisatie
af wordt berekend?
Het schiereiland ziet 45 auto's.
Pe toestand van het ijs tusschen Urk en
Lemmer en Kampen is nog steeds uitstekend.
Zondag brachten vijf-en-veertig auto's een
bezoek aan het schiereiland, via het ijs. De
ze „touristen" kwamen uit verschillende dee-
len van het land.
die der neutralen de gasmaskers als zoo
onmisbaar beschouwen, dat niet alleen de
kinderen op de schoolbanken, doch ook de
ministers in het spreekgestoelte dit symbool
van de onrust der tijden bestendig bij zich
dragen.
Men moet zich geen overdreven denk
beeld vormen van een neutrale controle op
de wijze, waarop de oorlog wordt gevoerd.
Men moet echter toegeven dat een neutrale
controle-commissie althans remmend zou
werken op de toepassing van ongeoorloof
de oorlogsmethoden en ze tenslotte zou we
ten te verhinderen. Daarom zou alles in
het werk moeten worden gesteld, om een
dergelijke organisatie in het leven te roepen
zoo spoedig mogelijk.
De vliegtechniek in dienst der
contróle.
Het Internationale Roode Kruis heeft
reeds het goede voorbeeld gegeven, zooals
wij zeiden Thans is 't aan de neutralen om
een aantal werkelijk neutrale deskundigen
aan te wijzen, ten einde de commissie sa
men te stellen. Het grootste gevaar dreigt
uit de lucht; doch het is mogelijk dat juist
de vorderingen der vliegtechniek van het
grootste nut zullen kunnen blijken, vooc
de neutrale controle, aangezien de vliegma
chine het aangewezen middel vormt, om de
commissie zoo tijdig op de plaats te bren
gen. waar haar aanwezigheid wordt ver-
eischt, dat zij in staat zal zijn. ongehinderd
waar te nemen, wat er voorvalt. Er zijn
reeds in den loop van dezen oorlog verschil
lende dingen gebeurd, waarbij men gaarne
zulk een neutrale controle-commissie zou
hebben gezien, om te weten, hoe de zaken
zich werkelijk hebben toegedragen. Daar
door zouden heel wat leugenberichten zijn
gelogenstraft.
NOODLOTTIGE BRAND IN AUTOBUS,
Zondag is in een autobus te Tolucai
(Mexico) brand ontstaan, doordat een passa
gier een nog brandende sigaret had laten
vallen,
De benzinetank van de bus is geëxplodeerd
32 passagiers, o.w. acht kinderen, zijn ge
dood, 23 andere inzittenden gewond.
Vanavond zal de voorzitter van het Prin
ses-Beat rix-Fonds, de' heer Mr. A. J. A. A.
Baron van Heemstra, over de beide zenders
tusschen 8.10 en 8.20 uur een rede uitspreken
getiteld „het tweejarig bestaan van het
Prinses-Beatrix-Fonds."
ANNA PAULOWNA
DOOR KORDAAT OPTREDEN HAAR KIND
GERED.
Terwijl bij een ziek kindje van den heer
P. Prins in den Stoomweg „gestoomd" werd,
verwijderde de moeder zich even. Toen zij
terugkeerde, kwam zij tot de ontstellende
ontdekking, dat het ledikant je met omhulsel
in lichterlaaie stond. Onverschrokken trok
de moeder haar kind uit het bedje en doofde
met dekens de vlammen, die al tot de zolde
ring sloegen. De kleine bekwam geen noe
menswaard letsel; slechts een paar haartjes
waren geschroeid.
W1ER1NGEN
POLITIE.
Verloren: een rijwielplaatje.
Gevonden: een kosteloos rijwielplaatje.
Inlichtingen gemeentebode.
ALKMAAR, 29 Jan.
Appelen 3.50—9, Bloemendaler kool 5.80,
boerenkool 5.30—8.80, bieten 1.60—3.80, gele
kool 2.50—3.80, groene kool 2.60—6.20, knol-
selderie 4.30—10.80, peren 2.50—6, prei 28—
37.60, raapstelen 20.—, roode kool 3—6.10,
selderie 7.50, spruiten 7—15, uien 1.20—4,
wortelen 2.80—3.60, witlof I 8.50—11, idem
II 7—8.
BROEK OP LANGENDIJK, 29 Jan.
Aanvoer: 6000 Kg. uien 4.204.70, grove
3.70—4. 3600 Kg. peen 2.40—3.10, 31200 Kg.
roode kool 5-5.10, 49700 Kg. gele kool 4.—,
32800 Kg. D. witte kool 33.20.
BROEK OP LANGENDIJK, 30 Jan.
Aanvoer: 11600 Kg. uien 4.504.90, drielin
gen 1.80, grove 4.10—4.60. 4250 Kg. peen
-40—3.10. 700 Kg. kroten 3.10—3.30, 45200
Kg. roode kool 5—5.20, gele kool 4—4.10, 600
st andijvie 2.20.
PURMEREND, 30 Jan.
v eemarkt. Koeien totaal 540 stuks: 320
vette koeien 68—86 ct. per Kg., geldekoeien
110—180, melkkoeien 180—275. stieren 58—
oó ct. per Kg., 6 paarden 70150, 50 vette
kalveren 7895 ct. per Kg., 500 nuchtere
talveren 1320, 180 vette varkens 5763
•in ma8ere varkens 20—30. 100 biggen 13
—19. 1500 schapen 12—30, 30 bokken 3—11.
NOORDSCHARWOUDE, 30 Jan.
Li en 4.20—4.60, drielingen 1.60—1.90, gr»»
ve 3.o04, peen 2.502.90, roode kool 5.
witte kool 3—3.10, gele kool 4-1.10.
