ROOSEVELT'S
grootste tegenstander
Wij lazen voor II
Noordholland geïsoleerd
Duitsche volk wil
schoon schip maken
Een deel van
Zweedsch eiland
afgezonderd
Romme en van den Tempel
VOORSPELLING
Dc wrijving tusschen
Londen en Washington
Brand op vliegtuigmoederschip
Dc „Ajax" tc Plymouth
VERKEER OP AMELAND
LIGT STIL
WENTELT
Verschillende dorpen niet
meer bereikbaar
De spionnage-affaire
Grijsaard doodgevroren
VAN EZELDRIJVER TOT VOORAAN
STAAND POLITICUS.
John L. Lewis, voorzitter der United
Mine Workers of America en van t
Congres of Industrial Organisation
(de C.Ï.O.) laakte president Roosevelt
en de Democratische Partij wegens
hun nalatigheid om de groote na
tionale vraagstukken op te lossen.
Na Roosevelt, den koenen president van
de Vereenigde Staten, is John Llewellyn
Lewis, een der meest besproken mannen in
de Vereenigde Staten, een vroegere kolen-
werker, thans de leider der Amerikaansche
mijnwerkers-vakvereenigingen, populair en
geliefd bij velen, doch gevreesd door even
zoovelcn. Gehaat wordt hij echter door
slechts enkelen.
Partijloos.
John L. Lewis is hoe merkwaardig dit
ook moge klinken juist daarom zoo bui
tengewoon populair, omdat hij nooit bij een
politieke partij behoorde. Deze groote, breed
geschouderde man met zijn dikke donkere
haardos, zijn opvallende borstelige wenk
brauwen en energieken mond, die op zijn
58ste jaar nog zoo fief en levenskrachtig is
als een jonge comboy, Is noch republikein,
noch democraat, noch socialist, noch com
munist, hij heeft in het geheel geen pro
gramma en geen politieke toekomstplannen.
Hij is uitsluitend en alleen: arbeiders-leider.
Internationaal gaat vóór.
Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat hij zich
hierdoor vele tegenstanders heeft gemaakt:
een man, die alleen zorgt voor één bepaalde
volksgroep, zal ongetwijfeld met of zonder
opzet de belangen van een of meerdere an
dere volksgroepen benadeelen. Wat betreft
zijn huidige verwijten aan Roosevelt en de
Democratische Partij bijv., zullen ve
len opmerken, dat het thans niet het juiste
moment is om zich geheel te wijden aan
de oplossing van nationale vraagstukken,
waar Amerika in dezen tijd nauw betrokken
is bij i n t e rnationale kwesties.
Mlllloenen staan achter hem.
Desniettemin mag een opmerking van Le
wis nooit genegeerd worden. Millioenen men-
schen immers staan achter dezen grooten
leider der Amerikaansche vakvereenigingen.
Hij is het doorgaans, die beslist of een sta
king in een wereldbedrijf geproclameerd of
opgeheven moet worden ook al werden
enkele staalstakingen buiten zijn interventie
opgelost. Ongeveer vijf jaar geleden was hij
als president der „United Workers" (de oor
spronkelijke mijnwerkers-vakvereeniging),
nog geen figuur, die geheel „au sérieux"
werd genomen. Zijn organisatie telde toen
slechts 175.000 menschen en was bovendien
in verschillende partijen onderverdeeld. Des
te verbazingwekkender is de enorme vlucht,
welke zijn invloed nam, en zijn huidige
macht
Zijn levensloop.
John Llewellyn Lewis, geboren in Lucas
in den staat Iowa, werkte al, nauwelijks 12
jaar oud met zijn vijf broers in de mijnen
en werd later ezeldrijver, arbeider in een
zilvermijn en goudgraver.
In het jaar 1908 trouwde hij met een on
derwijzeres en vestigde zich in Illinois, waar
hij de aandacht trok van den vakvereeni-
gingsleider Gompers. Zij trokken samen zes
jaar lang door de streken der Amerikaan
sche mijnen, en in 1919 werd Lewis voorzit
ter van de vakvereeniging der mijnwerkers.
Een ding merkten de arbeiders duidelijk op:
deze man was er één uit hun eigen midden;
hém konden zij vertrouwen, omdat hij hun
belangen door en door kende.
Lewis' ideaal.
Het succes bleef niet uit. Reeds de eerste
groote staking in 1922, die vijf maanden duur.
de, werd door Lewis gewonnen. Het dagloon
voor een zeven-uren dag werd vastgesteld
op 7X dollar. Maar het ging er bij Lewis niet
alleen om, de levensverhoudingen der Ame
rikaansche arbeiders, die tientallen jaren
uiterst treurig geweest waren, te verbeteren,
zijn doel ging verder. Hij wilde den opbouw
van een geheel nieuwe organisatie, nl. het
bijeenbrengen van alle arbeiders, die in één
industrie werkzaam zijn, onverschillig welk
soort betrekking zij bekleeden. En dat betee-
kent voor Amerika in het bijzonder een Her
cules-arbeid! Want nog heden ten dage
vindt men het zonderling, wanneer de onge
schoolde arbeider van een automobielfabriek
en de specialist, die misschien twintig maal
zooveel verdient, in één vereeniging georga
niseerd zijn.
Geboren redenaar.
Voor alles dankt Lewis zijn enormen in
vloed aan zijn redenaarstalenten. Ook in het
particuliere gesprek schijnt hij altijd op het
platform van den volksredenaar te staan;
zijn stem klinkt nu eens zacht en toegevend,
dan weer geweldig en dreigend als een trom
pet. Lewis houdt van de phrase, maar het
isd an toch altijd 'n phrase,-die de kern van
de zaak raakt en waaraan hij gelooft.
Hij heeft nauwelijks schoolonderwijs geno
ten en is desondanks zeer ontwikkeld. Zijn
onbreekbare wil en het heilige vuur van zijn
ijver om de idéé te dienen, welke hij zich
als taak heeft gesteld, hebben hem altijd ge
holpen. Eens wilde hij Spaansch leeren en
reeds na zes weken sprak hij deze voor
Amerikanen bijzonder moeilijke taal ta
melijk gemakkelijk. Zijn denkvermogen is
verbazingwekkend, zoo goed als zijn kennis
van maatschappelijke problemen, in het bij
zonder natuurlijk die, welke hem veel belang
inboezemen.
Eenvondlg en goedmoedig.
Als mensch is John Lewis eenvoudig en
goedmoedig. Hij leidt een rustig gezinsle
ven, betrekt een inkomen van 1000 dollar
per maand(!) en houdt van gezelligheid. On
der zijn gasten treft men niet alleen arbei
ders, maar ook tal van politici van naam.
Maar zelf wil hij niets van politiek weten.
Hij wil noch een klasse-heerschappij, noch
JOHN L. LEWIS.
de vernietiging van een maatschappelijk
systeem, dat Amerika grootmaakte. En zoo
komt het, dat hij onder vrijwel alle partijen
talrijke vrienden heeft
Hij droomt er van. in de door hem ge
stichte C.I.O. („Committee for In
dustrial Organisation") dertig mil-
lioen menschen te organiseeren. Ge
lukt hem dit slechts voor één der
de deel - wat niet onmogelijk schijnt
dan zou Lewis een tegenstander
zijn, dien Republikeinen en Demo
craten zeer te vreezen hebben.
Zooals reeds gezegd: onmogelijk zal dit
niet zijn. Daarom mag men Lewis' voorspel
ling, dat Roosevelt een „schandelijke neder
laag" zou beleven, wanneer hij zich voor de
derde maal beschikbaar stelde voor de pre-
sindentsverkiezing, niet met een schouderop
halen voorbijgaan. Zijn voorspelling heeft
trouwens de groote spanning, die heerscht
rondom de aanstaande verkiezing, zeer ver
hoogd.
Zelfs niet met sleden naar hel
vasteland.
Het Zweedsche eiland Oeland in de Oost
zee maakt op het oogenblik den zwaarsten
winter door sinds twintig jaar. Als gevolg
van drie sneeuwstormen zijn alle we
gen en paden volkomen ondergesneeuwd,
ook de motorsneeuwploegen kunnen zich
niet meer door de sneeuw heenwerken.
De verbindingen met het vasteland zijn
gestaakt, de postverbinding uitgezonderd.
De Kalmar Sont (tusschen het eiland en
't vasteland) is dichtgevroren, maar de ei-
landbew. kunnen er toch niet m. sleden over
heen, omdat in het midden de Zweedsche
neutraliteitsvaargeul door ijsbrekers wordt
opengehouden. Daardoor is het eiland vol
komen geïsoleerd. De brandstofkwestie is
een bijzonder critiek punt, want er is op
het eiland niet voldoende steenkool voor
radig.
HTTLERS REDE IN DE PERS.
Frankrijk: „de rede van een man,
die weet, dat hij het spel reeds ver
loren heeft,
Engeland: „nauwelijks commentaar
waard".
De Dinsdagavond door Hitier uitgespro
ken rede vormt uiteraard het hoofdonder
werp van de Duitsche pers.
De „Völkischer Beobachter" schrijft: Het
Duitsche volk is vastbesloten zoodanig
schoon schip te maken, dat deze strijd om
zijn recht in geen omstandigheid binnen
enkele jaren opnieuw kan ontbranden. Elk
woord in de rede van Hitier was gedragen
en doordrongen van het rotsvaste bewust
zijn in de Duitsche overwinning.
De Berlijnsche correspondent van het
„Hamburger Fremdenblatt" schrijft o.m.:
Êen accoord tusschen Duitschland en de
Westelijke mogendheden zal in de toekomst
slechts mogelijk zijn, wanneer op alle pun
ten volkomen genoegdoening verschaft is
aan het recht van het Duitsche volk. De
Duitsche eischen moeten vervuld worden,
opdat niet over vijf jarar een nieuwe oor
log uitbreekt.
Fransche persstemmen.
De „Petit Parisien" schrijft: De rede ge
tuigde van een groote geprikkeldheid, on
getwijfeld veroorzaakt door het succes der
geallieerde blokkade en het besef van het
steeds grooter wordende gevaar, dat
Duitschland loopt door de machtige militai
re voorbereidingen van Engeland en Frank
rijk.
De „Journal" schrijft uit Zürich „het was
een jammerlijke vertooning, waarbij tien
duizend mannen in bruin hemd. die te
Berlijn worden gehouden om de bevolking
te bewaken en te terroriseeren, applaudi-
seerden. Al te veel werd gesproken over
Chamberlain en zijn bijbel.
Het was de rede van een man, die
weet. dat hij het spel reeds verlo
ren heeft en die voelt, dat het Duit
sche volk begint zich van hem af
te wenden. Om zijn misdaden te
doen vergeten beschuldigt hij zijn
tegenstanders op lage wijze".
De „Excelsior" zegt: „In zijn peroratie
heeft Hitier verklaard, dat Duitschland, als
het moet, zal ondergaan, doch zich nooit
zal overgeven. Derhalve zal Hitier voor
geen slachting terugdeinzen.
De „Times".
De diplomatieke redacteur van de „Times"
schrijft, dat de rede van Hitier nauwelijks
commentaar waard is. Hitier, aldus vervolgt
hij, heeft het record aan holle frazen en leu
genachtige verklaringen geslagen.
Men zou zich zeer vergissen, als
men geloofde, dat Hitiers aanhan
gers thans een lauwheid jegens
hem laten blijken. Te oordeelen
naar de reactie van zijn toehoorders
is hij nog steeds de leider en de
onweersproken profeet van het Duit
sche rijk.
In zijn omgeving bestaat ongetwijfeld
verschil van meening ten aanzien van het
verbond met Rusland, doch de absolute ge
hoorzaamheid aan den Führer, de grond
slag der nationaal-socialistische beweging,
is over het algemeen nog intact.
Kans op beterschap
Met verwijzing naar het artikel
in ons blad van gisteren over de
Amerikaansch-Engelsche verhouding
berichten wij, dat de Amerikaansche
minister van Buitenlandsche Zaken,
Cordell Huil, een langdurig onder
houd heeft .gehad met den Brit-
schen ambassadeur te Washington,
Lord Lothian over de punten van
wrijving tusschen beide landen. Na
deze conferentie sprak Huil de
verwachting uit, dat de betrekkin
gen tusschen de Vereenigde Staten
en Groot Brittannië zullen verbete
ren.
Sabotage in het spel?
Volgens „Boston Post" is brand uitgebro
ken aan boord van het nieuwe Amerikaan
sche vliegtuigmoederschip „Wasp", dat ge
meerd lag voor de marinewerven te Quincy
De schade zou 5.000 dollar bedragen.
Het blad voegt er aan toe, dat het niet
de eerste maal is, dat brand is uitgebroken
op dit vaartuig. Het schip heeft dertig mil-
lioen dollar gekost, en zou binnenkort proef
varen. De autoriteiten hullen zich in stil
zwijgen, maar volgens genoemd blad zou
een onderzoek worden geopend om na te
gaan of hier sabotage in het spel is.
Hel schip vocht tegen de
miral Graf von Spee".
«Ad-
De „Ajax", een der drie Britsche kruisers,
die tegen het Duitsche slagschip. „Admiral
Graf von Spee" hebben gestreden, is gis
terochtend te Plymouth aangekomen.
Wegen worden met houweelen
opengehakt.
De felle oostelijke wind, die reeds een
paar dage» woedt, is oorzaak, dat de ver
binding tusschen de dorpen op het eiland
onerling verbroken is. Samengestoven
sneewhoopen, door de lage temperatuur in
ijsheuvels herschapen, zijn oorzaak van de
zen toestand. Sneeuwruimers kunnen niets
uitrichten. De melk kan niet naar de fa
briek worden vervoerd, ofschoon de melkfa
briek slechts weinige minuten van Hollum
verwijderd is.
Als het weer niet verandert, zullen van
daag maatregelen genomen moeten worden
en moeten met houweelen de wegen wor
den vrijgemaakt.
MES IN HET OOG GEKREGEN.
De slager S. wonende te Helmond, kwam
Dinsdagavond achter zijn woning, toen hij
op weg was om een stuk vleesch te halen
en daarbij een mes in de hand droeog, te
vallen.
Bij den val sloeg het mes in het linker
oog, waardoor de man zwaar werd gewond.
S. is nog denzelfden avond naar de oogheel
kundige kliniek te Utrecht overgebracht.
Hij zal het oog moeten missen.
^v"
Zóó jaloersch is
Bello nu!
EEN VERMOEDEN.
A.s. Woensdag wordt in de
Eerste Kamer de hegrooting
van Sociale Zaken tehandeld.
De N. Rotterdamsche Crt.
(lib.) hoopt, zoo schrijft het
blad, bij deze gelegenheid be
spaard te worden voor een de
bat in den stijl van wat de
parlementaire redacteur van
De Tijd (r.k.) in de eerste da
gen van Januari over minister
Van den Tempels nuchter
heid en oud-minister Romme's
ethischen zin neerschreef. De
heer Ronnne zou volgens de
zen redacteur zich reeds da
delijk een ander mensch heb
ben getoond dan de heer Van
den Tempel bij het onderken
nen der nooden. Men moest,
naar deze schrijver opmerk
te, niet alleen op de oecono-
mische behoeften en nooden
letten, doch ook op de totali
teit der sociale denkbeelden.
De schrijver spreekt van le
niging van nooden ten kos
te van het gezinsle-
v e n, omdat de heer Van den
Tempel er geen bezwaar te
gen heeft, indien de vrouw
werkt, teneinde aldus de ge
zinsinkomsten te verhoogen.
Minister Van den Tempel's
vraag, of het karakter der
werkverschaffing wel veel
verandert door wat de heer
Romme a ls veredeling aan
duidde en waarmede hij be
oogde de arbeiders uit de
werkloosheidssfeer te halen,
wordt in „De Tijd" een nuch
tere kijk genoemd, die den
minister slechts vergunt de
zaak van den stoffelijkcn kant
te zien.
Het behoeft geen betoog,
dat de schrijver in „De lijd"
deze tegenstelling maakt om
tegenover den sociaal-demo
craat Van den Tempel den
ethischen, van godsvrucht
doordrongen heer Romme ten
voorbeeld te stellen. Ons heb
ben, aldus het liberale dag
blad, deze twee artikelen in
„De Tijd" echter met afschuw-
vervuld, omdat het in de Ne-
derlandsche politiek al zeer
ver gekomen moet zijn, in
dien men in tijden, als wij
thans beleven, een man, die
opgegroeid is in de arbeiders-^
beweging, veroordeelt op een'
vermoeden, dat zijn ge
moed voor het lot der werk-
loozen minder bewogen zou
zijn dan dat van zijn roomsch-
katholieke voorganger.
DE KOEK EN DE
WERKLOOZEN.
Het Nationale Dagblad
(N.S.B.) schrijft:
Er was eens een land, waar
iedereen hee'emaal gelukkig
was, want het was een demo
cratisch land.
Dus had niemand er buik-
nijn, honger, griep of iets
dergelijks.
Men had er alleen een half
millioen werkloozen, maar die
hadden het best naar hun zin.
Het noodlot wil, dat het
toen begon te sneeuwen. Eerst
een beetje, daarna nog een
beetje en tenslotte een heele-
boel.
De sneeuw vroor tot een
vaste, gladde, hobbelige koek.
En die koek bleef liggen.
Het blad beschrijft dan de
misère, welke het gevolg is
van de opgehoopte sneeuw en
vervolgt:
Rondom de koek, die lang
zamerhand heel veel ellende
en leed begon te berokkenen
in het vroeger zoo volmaakte
land, stonden de half millioen
werkloozen.
Zij wilden de koek stuk
slaan en in de honderden
grachten gooien. Het publiek
wilde, dat de werkloozen de
gladde ellende te lijf zouden
gaan en loofde sigaren en
warme koffie uit. Want die
vuile, grauw-bruine massa be
gon een heele hoop geld te
kosten, zoo langzamerhand.
Ja, le schade werd zelfs
min of meer een publiek
schandaal.
Maar ja, de koek kon aan
spraak maken op zekere de
mocratische rechten en be
woog zich niet.
Waarom sloegen de half
millioen de koek niet aan
splinters?
Waar iedereen zweeg, gaf
de democratische overheid
zélf antwoord:
„Er waren bezwaren van
steuntechnischen aard".
En de minister van „So
ciale Zaken" was een so
ciaal-democraat.
Uit klaar opgelost! zoo
besluit de Mussertkrant.
De astrologen hebben weer voorspeld.
Wat ons dit jaar waarschijnlijk gaat
gebeuren,
In meer of minder rose toekomstkleuren
Komt aan den dag, wat 't leven heeft besteld.
Uit glazen bol, uit koffiedik en ei
Trekt 't onbekende zichtbaar ons voorbijl
Ook wandelt men aandachtig door 't heelal,
Langs Venussen, Saturnus, Jupiterren,
Men is als kind aan huis bij alle sterren.
Die uitkomst geven voor elk grensgeval 1
Wilt U privé een eigen levensloop?
Men trekt naar maat een hupsche horoscoop!
Ik heb mij ook eens tot de taak gezet
De toekomst aan mijn geestesoog te binden.
En klaar en helder voor U uit te vinden.
Waarop terdege straks weer dient gelet.
Ziehier na lang gepeins het resultaat.
Dat gratis thans naar de gezinnen gaat!
Het nieuwe jaar wordt een belangrijk jaar,
De lente zal weer niet op tijd beginnen.
De kachel zal het nog voorloopig winnen.
En eind April dreigt er een groot gevaar.
Dan rijst opnieuw de blauwe envelop
Van de belasting uit den nevel op!
We krijgen eiken dag weer niet ons deel,
Het rijwielplaatje blijft nog wel in leven.
En vader Tijd zal iets bizonders geven.
Want Februari brengt een dag te veel!
Vervolgens bloeit voorspoedig „het gerucht*
Dat plukken we geregeld uit de lucht!
De rest is wazig, zekerheid is zoek,
Mars zal voorloopig nog den koers bepalen,
Hij laat zich voor zijn leiding dik betalen.
En hiermee valt dan ook het groote doek,
En niemand weet. waarop de wereld wijst,
Wanneer dat doek straks in de toekomst
rijst!!
Januari 1940.
KROES.
(Nadruk verboden.)
VIER TRAMWAGENS
INGESNEEUWD.
Noordhollandsche
het op.
tram geeft
In Noordholland zijn gisteren ernstige
verkeersmoeilijkheden ontstaan. Ten noor
den van Amsterdam is een groot deel van
de wegen bedekt met sneeuw, welke door
den feilen oostenwind van de weilanden op
de wegen wordt geblazen, waardoor sneeuw
hoopen en barricades van soms wel eei^.
meter hoog ontstaan. De N.Z.H. tram heeft
in den loop van den ochtend alle diensten
moeten staken, aangezien ook de tramba
nen grootendeels zijn ondergesneeuwd Vier
tramwagens, zijn onderweg blijven steken,
n.1. twee in Broek in Waterland en twee
tusschen Monnikendam en Edam. De rails
worden op sommige plaatsen over een af
stand van verscheidene kilometers onder
een dikke sneeuwlaag bedolven. Tot oprui
mingsmaatregelen kan eerst worden over
gegaan als de wind gaat liggen of draait
Thans zou het onbegonnen werk zijn da
sneeuw te verwijderen, aangezien in korten
tijd alles opnieuw onder het witte poeder
zou schuil gaan.
De vastgeraakte tramwagens zitten
zoo dik onder den sneeuw, dat zij
zullen moeten worden uitgegraven,
het is bijna onmogelijk, het verkeer
over de straatwegen gaande te hou
den. Een enkele dienst is gister
ochtend met een autobus onderhou
den, doch ook deze poging heeft
met moeten opgeven. De Noordhol
landsche dorpen zijn derhalve ge
heel van de buitenwereld afgesloten.
De wegen tusschen Schellingwoude en
Ransdorp, tusschen Schellingwoude en Dur-
gerdam, en tusschen Nieuwendam en Zun-
derdam, alsmede de Leeuwarderweg zijn
voor het verkeer totaal onbegaanbaar.
Eei gisteren had men het behulp van vrij
willigers deze wegen betrekkelijk begaan
baar gemaakt, doch gisternacht is alles
weer ondergestoven.
Wat het spoorwegverkeer betreft, kwamen
op het Centraal Station de treinen uit het
noorden en oosten met een vertraging van
twintig minuten tot een half uur binnen.
Het gevolg hiervan is, dat de reizigers hun
aansluitingen misten en daardoor aange
wezen waren op latere verbindingen.
Men neemt alle maatregelen om de wis-
h0uck"' Het is evenwel niet
mogelijk de spoorbanen zelf schoon te ma-
Preventieve hechtenis verlengd.
Jr\"a^Che re^htbank heeft in raadka-
v.nmnhhst over de verlenging van de ge-
8e_nhouding van den heer en mevrouw
gearresteerd zijn on
der vei denking van spionnage.
van6 /li. heeft de gevangenhouding
verlengd. personen met dertig dagen
'6-jarige door de koude bezweken.
Dinsdagavond vond men te Wapenveld
lier,*,?, u aan den kant van den weg
Week de 78-jarige J. van Leer
um uit Wapenveld te zijn, die door de kou
de was bevangen. Een ter assistentie ontbo
den geneesheer kon slechts den dood con-
tateeren.
