dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
De Boven-Rijn
Nieuwe suilter-, koffie- en
benzinebelasting
ME OP Dl! HENHUI
NIET Ulll
vJJeerbericht
Chineezen bezetten
Japansche sleutelpositie
WINTER 1855
0 steenfabriek door ijsschollen bedreigd
Waal wast als in 1926
VORST BLIjFT HEERSCHEN
geslagen
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
12 FEBRUARI 1940
68e JAARG. No. 8847
INWONENDE ARBEIDERS IN LEVENSGEVAAR, SCHEPEN GE-
KRAAKT, BOOMEN ALS LUCIFERS-HOUTJES AFGEKNAPT.
Zondagmiddag om 12 uur vernamen wij uit Lobith en Millin-
gen, dat in den nacht van Zaterdag op Zondag de bovenrivier van
den Rijn rustig is open gegaan, De ijsschollen zijn langzaam afge
dreven, zoodat des ochtends reeds een breede vaargeul was ont
staan.
In den loop van Zondagochtend kwamen de eerste twee schepen
weer uit Duitschland te Lobith aan. Zij konden echter, doordat de
steigers verdwenen zijn en langs de oevers nog veel ijs ligt, nog niet
meren.
Om 12 uur Zondagmiddag stond het water, dat dalende is, twin
tig centimter onder de Spijksche overlaat, zoodat deze niet meer
werkt.
Op de scheepswerf van Bodewes
te Millingen wordt het water wegge
pompt. Hier is alle gevaar geweken.
Ook de schepen achter de krip bij
deze werf zijn buiten gevaar.
Nieuwe vorm
van zenuwenoorlog
Benzine 1'|2 cent per liter
duurder
Roosevclt maakt zich
geen illusies
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Tornado treft negerwijk
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg. Mi). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
MAANDAG
ij s vr i j
Pompen!
De ongeveer 200 schepen in de
vluchthaven van Lobith zitten nog
vast. De mogelijkheid bestaat, dat
door het vallen van het water nog
eneige schade zal worden aange
richt, doch ook hier is geen groot
gevaar meer aanwezig.
Men verwacht dat de bovenrivie-
ren thans spoedig geheel ijsvrij zul
len zijn en dat de scheepvaart wel
dra zal kunnen worden hervat.
Bij het Drielsche Veer.
Het ijs op den Rijn tusschen Wageningen
en heteren zit nog muurvast, evenals van
Driel tot Arnhem. Bij het Drielsche veer
heeft zich een ijsdam gevormd tot ongeveer
twee meter boven de oppervlakte. Door het
hooger water zijn de zomerkaden óvergeloo-
pen en is het thans een ijsmassa op de uiter
waarden tot den Rijndijk.
Waterstand van 1926 te Druten
bereikt.
Gisteravond om elf uur was de
toestand te Druten tamelijk precair.
Nadat de Waal de eerste uren van
den nacht van Zaterdag op Zondag
drie centimeter per uur was gewas
sen en na vier uur zelfs een stijging
vertoonde van een halve meter per
uur, werd tegen Zondagmiddag drie
uur, toen het peil vrijwel constant
bleef, een waterstand bereikt, welke
overeenkwam met dien van 1926, in
welk jaar het land van Maas en
Waal door den watersnood werd ge
teisterd.
De bewoners van een viertal arbeiders
huisjes op den Waalbandijk gelegen, wer
den Zaterdagnacht door het watef, dat plot
seling de huizen binnendrong, verrast. Toen
zij door het geweld van de ijsschotsen wak-
kerschrikten, stonden de kamers reeds on
der water, zoodat zij hals overkop moes
ten vluchten.
Voortdurend schuren de ijsschotsen tegen
de gevels en muren van de huisjes, waar
door er gaten en scheuren in ontstaan, zoo
dat zij, naar het zich iaat aanzien, spoedig
in een ruine zullen worden herschapen.
Zaterdag is een z.g. losschip, dat met vier
kabels aan den wal las, door het ijs meege
sleurd en in de richting van Tiel verdwenen.
Indien het ijs te Druten gaat kruien, zul
len vijf schepen, die in de haven bij de
scheepswerf liggen, onherroepelijk verloren
zijn. Ook de werf zal dan aan vernietiging
ten prooi vallen.
Steenfabriek bedreigd.
De beton- en steenfabriek van de
gebroeders Mijnlief, welke zich op
de Uiterwaarden te Druten bevindt,
wordt van Zaterdagavond af geheel
door het ijs ingesloten. Indien de ri
vier gaat werken, dreigt het gevaar,
dat het gebouw door het geweld
der kruiende ijsschotsen zal worden
vernield. In de fabriek wonen twee
leden van het personeel met hun
gezinnen, die nu geheel van de bui
tenwereld zijn afgesloten, aangezien
ook de telefoonverbinding verbro
ken is.
Aangezien men zich over het lot van deze
^eiischen ongerust maakt, zal vandaag een
ïloeg militairen een poging doen de fabriek
door het ijs te bereiken om de twee families
in veiligheid te brengen. De soldaten zullen
daarbij gebruik maken van een boeiboot,
waarmede ze zullen trachten via de geulen
door de ijsvlakte heen te dringen.
Enorme ijsdam in de WaaL
Achter den enormen ijsdam, wel
ke zich in de Waal voor Beneden-
Leeuwen heeft gevormd, wast het
water nog steeds. Het is op weg het
hooge peil uit het rampjaar 1926 te
bereiken.
Een oogcnblik werd de mogelijkheid over
wogen om den ijsdam, wlekë een groot ge
vaar voor een aantal hier gemeerd liggende
schepen vormt, met de hulp van vliegtui
gen stuk te doen schieten. Tengevolge van
het ongunstige weer de lichte sneeuwval
beperkte het uitzicht ernstig moest men
hier evehwel van af zien.
Het ijs is bij JJodewaard zelfs op de on-
dergeloopen uiterwaarden terechtgekomen.
Eenige steenfabrieken kregen waterschade
en een gebouw van een scheepswerf wordt
bedreigd. Telefoonpalen en boonien zijn als
houtjes afgeknapt.
Imposant schouwspel.
Bijna den geheelen dag is er licht drijf-
ijs. Af en toe vermengd met zwaardere stuk
ken, door de Waal langs Nijmegen gedre
ven. Zondagochtend om half zeven pas
seerde met groote snelheid ongeveer een
derde gedeelte van 't acht kilometer groote
ijsvlak, dat tusschen Doorneberg en Lobith
had gezeten en losgeraakt was. Het richtte
gelukkig geen schade aan. Een groote me
nigte sloeg op de kade het machtige schouw
spel gade.
Gisteravond om half zeven zat het ijs bij
Druten nog steeds vast. Het water stijgt
langzaam en heeft reeds een abnormale
hoogte bereikt, hooger dan in vroegere cri-
tieke jaren.
Eenige ijsbrekers zijn op de Waal bij Opij-
n-en in actie. De geweldige ijsschollen be
gonnen te werken en kraakten een schok
ker als een lucifersdoosje... Een zandschuit
dreef midden in de witte massa...
Prinselijk Paar kijkt toe.
Tot de vele belangstellenden, die bij Tiel
van het ongewone schouwspel der drijven
de en botsende ijsschollen genoten, behoorde
ook het Prinselijk Paar. Prinses en Prins
werden luide door het publiek toegejuicht
en bleven geruimen tijd naar de kruiende
rivier kijken.
Een machtig gebied van hoogen
druk ontwikkelt zich bij IJsland.
De storing, die Zaterdag bij de zuidpunt
van Noorwegen lag, trok aanvankelijk in
diepte toenemend, naar Noordwest Duitsch
land. Tengevolge hiervan draaide in onze
omgeving de wind tijdelijk naar het Westen,
waarbij de temperatuur in de kuststrook tot
even boven hét vriespunt steeg. In het ove
rige gedeelte van het land bleef de vorst
licht. Na het passeeren van het störingsfront
van dit minimum daafde de temperatuur
weer snel bij ruiming van den wind naar het
noordoosten. Over Scandinavië, de Noorsche
zee en bij IJsland ontwikkelt zich* een nieuw
machtig gebied van hoogen luchtdruk. Over
het geheele Oost- en Noordzeegebied voeren
thans matige tot krachtige noordoostelijke
winden de zeer koude continentale lucht in
westelijke en zuidelijke richting.
Het ziet er dus naar uit, dat er voorloopig
van dooiweer geen sprake zal zijn.
Fransche luidsprekers aan
front.
het
De plotselinge inval van de vorst heeft
niet nagelaten, belemmerend te werken op
de operaties aan het front.
Aan het front langs den Rijn vinden in de
gewoonlijk zoo rustige sectoren reeds een
week lang heftige wederzijdsche schietpar
tijen plaats, waarvan de oorzaak ligt in een
nieuwe vorm van zenuwenoorlog: het ge
bruik door de Franschen van luidsprekers,
die in het Duitsch berichten uitzenden voor
de Duitsche soldaten, die in de verdedigings
werken op den anderen rivieroever, op nog
geen honderd meter van de Fransche stel
lingen liggen. Teneinde hun manschappen
te beletten, naar de Fransche luidsprekers
te luisteren, laten de Duitsche officieren
onmiddellijk met automatische wapens en
zelfs kanonnen het vuur openen, niet zoo
zeer in de hoop, den zorgvuldig bescherm
den en gecamoufleerden luidspreker te ver
nielen, doch teneinde het geluid ervan te
overstemmen.
TEN BATE VAN HET LEENINGFONDS.
HEFFING VAN 15 OPCENTEN OP
SUCCESSIEBELASTING.
Bij de Tweede Kamer is thans een
wetsontwerp tot aanwijzing van hef
fingen ten behoeve van het Lee-
ningfonds 1910 ingediend. Voorge
steld wordt: een heffing van 15 op
centen op de successiebelasting; een
verhooging van de benzinebelasting
met een bedrag, dat neerkomt op een
kleine V/g cent per liter; een belas
ting op koilie en een heffing van 10
opcenten op den suikeraccijns.
Een Kon. besluit van Zaterdag j.1.
bepaalt, dat de bepalingen tot instel
ling of verhooging van invoerrech
ten, vervat in het hier bedoelde voor
stel van wet, met ingang van heden
voorloopig worden toegepast als wa
re het ontwerp reeds tot wet verhe
ven.
Voor dit jaar wordt van bovenomschreven
heffingen een opbrengst verwacht van rond
18 millioen, terwij] dan in 1941 en de volgen
de jaren, wanneer deze heffingen o-ver het
geheele jaar zullen werken, de opbrengst
kan worden geraamd op 27 millioen. Dit be
drag zal het leeningfonds in 1941 en vol
gende jaren in ieder geval behoeven.
Diverse opbrengsten.
De geschatte opbrengst der 15 opcenten
voor de successiebelasting bedraagt f 5.5 mil
lioen, die der benzineheffeing f7,6 millioen
Per liter wordt de benzineprijs
verhoogd met 1,368 cent; de pomp-
prijs. die in België 23,4 cent bedraagt
en in Duitschland (de mark op 75 ct.
gerekend') 30 cent, zal hierdoor ten
onzent stijgen tot 18K cent.
De koffiebelasiing zal het Leeningfonds
met rond f8 millioen versterken (bij een
jaarlijksch verbruik van 40 millioen kg.)
Zij bedraagt f20 per 100 kg. koffie, hetgeen
neerkomt op f24 per 100 kg. hier te lande
gebrande koffie.
Cichorei vrij.
De minisier heeft gemeend de cichorei,
peekoffie en andere koffiesurrogaten niet in
de specifieke belasting te moeten betrekken.
De opbrengst van den Suikeraccijns raamt
men per jaar op f5.5 millioen.
Do minister kondigt tenslotte aan. dat
de nieuew belastingen ten minste vijftien
jaar lang en waarschijnlijk nog wel lan
ger geheven zullen moeten worden.
De uitleg, die gegeven wordt aan de missie
van Sumner Welles en de verklai;M^ van
Huil betreffende de „besprekingen tusschen
de neutralen", heeft een evolutie ondergaan,
die weerspiegeld wordt door de Amerikaan-
sche Zondagsbladen en de commentaren
van gezaghebbende waarnemers. Een rea
listische kijk op den toestand schijnt de
overhand te krijgen.
De motie van vertrouwen in Dala
dier, de gezaghebbende commentaren
uit Frankrijk en Engeland, even
als de recente redevoering van den
Duitschen rijksminister Frick, heb
ben bijgedragen tot deze rechtzet
ting, doordat zij toonen, dat de oor
logvoerenden geenszins bereid zijn
de wapens neer te leggen.
In de omgeving van Witte-Huis geeft
men trouwens te verstaan, dat tftoosevelt
zich te dezen opzichte nooit illusies heeft
gemaakt. Ben hooggeplaatste diplomatieke
persoonlijkheid, die in contact staat met
den president, heeft volledige verzekeringen
gegeven a. d. ambassadeur van een der ge
allieerden betreffende het karakter van de
missie van Sumner Welles, waarbij hij liet
uitkomen dat de reis van den onderstaatsse
cretaris in geen gevat de geringste onge
rustheid of wantrouwen van geallieerde zij
de kon rechtvaardigen.
HET WERKELIJKE DOEL: BERLIJN.
In dit verband merken welingelichte waar
nemers op, dat het werkelijke doel der
misie van Sumner Welles zou zijn een
bezoek te brengen aan Berlijn. Het stand
punt der geallieerden is inderdaad te goed
bekend om een reis van den voornaamsten
medewerker van Cordel Huil te rechtvaar
digen. Juist is het echter, dat de inlichtin-
gep ten aanzien van den toestand in
Duitschland tegenstrijdig zijn. Bovendien is
het niet onbekend, dat invloedrijke Duit
sche persoonlijkheden laatstelijk herhaal
de malen getracht hebben Rooseveit te inte
resseeren voor een bemiddelingsgebaar
door hem vertrouwelijke afgezanten te zen
den. Deze stappen zouden den president
geen aanleiding geven om zich op den
door de afgezanten voorgestelden weg te
begeven, maar wel zouden zij krachtig heb
ben bijgedragen tot zijn besluit om als zijn
persoonlijken waarnemer Sumner Welles
uit te zenden teneinde ter plaatse de ware
beweegredenen dezer stappen van Duitsche
zijde te verificeeren.
\>E DUITSCHE MEENING.
De Duitsche rijksminister van binnen-
landsche zaken Dr. Frick, heeft een rede
gehouden, waarin hij zeide, niet in te kun
nen zien, dat bemiddelingspogingen kans
van slagen hebben zoolang het oorlogsdoel
der geallieerden de vernietiging van het
nationaal-socialisme óf van het nationaal-
socialistische Duitschland is en het oorlogs
doel van Duitsehland de vernietiging blijft
van de Engelsche wereldoverheersching.
De voornaamste Duitsche oorlogseischen
zijn: afzien door Engeland van maritieme
steunpunten (Gibraltar, Suez., etc. etc.) af
stand van een groot stuk koloniaal gebied
en afstand van de aanspraak op het bezit
van de grootste oorlogsvloot
Met minder kan Hitier thans niet meer
bij de zijnen aankomen, maar het valt ze
ker te betwijfelen of Engeland deze voor
waarden zonder harden strijd zal inwilligen
AMERIKAANSCHE VISIE.
Hoe de Vereenigde Staten de toekomst
der wereldwenschen heeft Cordell Huil uit
eengezet in een persconferentie, waarin hij
sprak over zijn onderhandelingen met dé
neutralen.
De hoeksteenen der Amerikaansche poli
tiek zijn;
Stopzetting en beperking van de bewa
pening.
Aanvaarding door alle landen van een
gezonde v/ijhandelspcflitiek.
Deze doeleinden moet de wereld
nastreven, wil er in het tijdvak na
den oorlog een gezond oeconomisch
leven zijn en geen autarkie en tota
litaire stelsels. Wanneer de vrede
komt, zullen er, naar wij hopen,
zeer definitieve begrippen en zelfs
verplichtingen bestaan inzake de
grondbeginselen welke van vitaal
belang zijn voor een wereld in vre
de.
Huil heeft er voorts volgens U.P. op ge
wezen, dat de jongste stap van de Vereenig
de Staten meer gericht was op economische
doeleinden van langen duur dan o'o onmid
dellijke staking der vijandelijkheden. Tevo
ren had Huil nogmaals nadrukkeijk ver
klaard, dat het bezoek van Welles" aan Eu
ropa in geenerlei verband stond tot de be
sprekingen met de neutralen.
In eenige kringen van het Congres ziet
men in Roosevelts nieuwe stappen de mo
gelijkheid van een „Volkenbond van neu
trale staten".
NEDERLANDSCHE REGEERING
STAAT SYMPATHIEK TEGEN
OVER AMERIKAANSCHE VRE
DESPLANNEN.
De Nederlandsche regeering heeft de
plannen der Vereenigde Staten met bijzon
dere sympathie begroet, hoewel men thans
nog niet met zekerheid kan zeggen, dat de
Nederiandsche regeering haar volledige me
dewerking kan verleenen, aldus het Rott.
Nwsbl.
Omtrent het contact, dat de Amerikaansche
minister Cordel] Hul) met onzen gezant dr.
Loudon heeft gehad, heeft de gezant rap
port uitgebracht, welk rapport door de Ne
derlandsche regeering nauwkeurig wordt
bestudeerd.
Indien onze neutraliteitspolitiek zich daar
tegen niet verzet, zal onze regeering met
alle kracht meewerken aan iedere inter
nationale actie, welke is gericht op b°t be
vorderen van den wereldvrede.
Verwachting: Strenge tot ma
tige vorst, wisselende be
wolking, geen sneeuw van
beteekenis, krachtige tot
matige Nooroostelijke wind.
De winter 19391940 heeft den
strengsten winter der laatste eeuw,
die van 1854'55, geslagen!
Uit de volgende cijfers blijkt dit
overduidelijk. De gegevens zijn af
komstig van De Bilt:
Resp. jaar, karaktergetal, totaal aantal d.
gen en aantal ijsdagen:
1939'40 —234 60 37; 1854—'55 —233 41 32;
1890'91 —231 60 38; 1928—'29 —185 71 24;
1SG0'61 —150 31. 24.
Het karaktergetal wordt, zooals reeds eer
der door ons uiteengezet, berekend door
eerst de gemiddelde maximum- en minimum
temperaturen bij elkaar op te tellen en deze
dan door twee te deelen.
Talrijke dooden en gewonden.
In Georgie (V.S.) heeft een hevige torna
do gewoed, die de stad Albany heeft geteis
terd. Volgens officieele mededeelingen zijn
er 23 dooden, doch men vreest dat de ramp
50 dooden en 500 gewonden heeft geëischt.
Vooral de negerwijk werd getroffen. De
daken werden als het waren van de huizen
gelicht en tientallen huizen zijn volkomen
verwoest. Kerkgebouwen werden als zieken
huizen ingericht. Van alle kanten komt
hulp.
Sjanling, toegangspoort tot Noord-
Kwangsi heroverd.
De Chineezen verklaren de kracht
van den Japanschen opmarsch in
Zuid-Kwangsi te hebben gebroken
door de herovering van de strategi
sche belangrijke stad Sjanling, die
door militaire deskundigen wordt be
schouwd als toegangspoort tot Noord-
Kwangsi.
In een krachtigen tegenaanval, zoo wordt
verklaard, hebben de Chineesche troepen de
Japanneezen uit de stad verdreven, waarbij
aan Japansche zijde tweeduizend dooden en
gewonden vielen. De Japanneezen zouden
in Z.-W. richting zijn teruggetrokken.
Een bericht van het front in Kwangsi
meldt, dat een Japansche colonne van ruim
2000 manschappen, volkomen vernietigd is
ten zuidoosten van Pinyang, na een verwoe
den veldslag, welke 24 uur duurde en
Woensdagmorgen geëindigd werd.
Drie Japansche oorlogsschepen hebben,
naar het Chineesche persbureau meldt, Vrij
dagochtend door middel van tien motorbar
kassen met mariniers, een landingspoging
ondernomen te Ningpo, aan de kust der
provincie Tsjekiang, doch deze werd door
de Chineezen verijdeld, evenals een later
op den dag ondernomen poging.
Op het kaartje ziet men de provincie
Tsekiang met Ningpo en de provincie
Kwansi (Kiangsi) waar dus de Chineezen
hun operaties met succes hebben verricht.
