dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Russen zetten
alles op alles
Duitsch*Russische
overeenkomst
De „Burgerdijk"
getorpedeerd
De Waal valt!
Duitschland wroet
in de Oekraïne
Nederland en België
werken nauw samen
Elcctriscbc locomotieven
Nat avontuur op het
IJsselmeer
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
68e JAARG. No. 8848
Beslissing op 28 Februari?
Nieuwe economische
overeenkomst geteekend
Van contrabande geen sprake
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT t
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Mfl. Holland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder
DINSDAG
13 FEBRUARI 1940
SOVJETS CONCENTREEREN
AL HUN STRIJDMIDDELEN
OP DE MANNERMEIMLINIE.
Het RuSsische opperbevel concen
treert al zijn strijdkrachten, zoowel
te land als in de lucht, in den strijd
om de landengte van Karelië. Ter
wijl de Russen onophoudelijk aan
vallen doen op de Mannerheim linie,
zoowel in den sector van Summa als
meer oostelijk in het gebied van Tai-
pale, daarbij krachtig gesteund door
de artillerie, die zonder ophouden
over de geheele lengte van het front
op de landengte vuurt, bombardeert
de Russiche luchtmacht voortdurend
de Finsche achterhoede.
Alle Russische luchtstrijdkrachten
steunen het offensief op de landeng
te van Karelië. Wiborg is sedert het
begin van den oorlog bijna dagelijks
gebombardeerd. Het staat vast. dat
het Russische opperbevel tot eiken
prijs een beslissing wil verkrijgen
voor 28 Februari, den dag, waarop
de oprichting van het roode leger
wordt herdacht.
Het Finsche opperbevel heeft echter met
stelligheid verklaard, dat zijn troepen zich
gisterochtend nog in al zijn stellingen had
den kunnen handhaven. Er zijn nog geen
geloofwaardige berichten binnengekomen
over de resultaten van den gisteren door de
Russen uitgeoefenden druk.
Volgens inlichtingen uit goede bron zou
het zevende roode leger onder generaal Me-
reskov, dat op de landengte opereert, en
waartegenover het kleine Finsche leger on
der generaal Oehquist staat, ongeveer 1100
duizen man omvatten, met bijna 100.000
tanks. De geringe sterkte der Finsche effec
tieven belet maarschalk Mannerheim, als
afleidingsmanoeuvre een krachtig tegenof-
offensief op touw te zetten op een ander punt
van het strijdtooneel, b.v. op den N.O.-oever
van het Ladogameer, waar de Finsche troe
pen zich, ondanks de behaalde successen
wegens hun te geringe getalsterkte moeten
vergenoegen met plaatselijke vorderingen.
WANHOPIGE RUSSISCHE
POGINGEN.
De gevechten die gisteren geleverd zijn aan
het Karelische front, waren nog feller dan
die van Zondag, die toch reeds een toppunt
leken te bereiken.
De Russen brachten gisteren een nog groo-
ter aantal tanks in het veld, waarbij som
mige van 70 ton. De Russen stelden wanho
pige pogingen in het werk om door de Man-
nerheimlinie te breken, teneinde Viipuri te
bereiken. De geheele beschikbare Sovjet-Rus
sische luchtmacht is op het oogenblik gecon
centreerd aan het Karelische front.
De roode luchtstrijdkrachten hebben niets
verwaarloosd om te trachten te verhinderen,
dat versterkingen de Finnen bereiken. De
Finnen gebruiken echter slechts door de bos-
schen loopende wegen die door de Russi
sche vliegtuigen niet kunnen worden opge
spoord.
In Finsche kringen wint de meening
veld, dat de huidige operaties tegen
de Mannerheimlinie geleid worden
door maarschalk Worosjilof persoon
lijk. De vraag die op het oogenblik
gesteld wordt is minder of de Finnen
hun weerstand zullen kunnen voort
zetten dan wel of de Russen kunnen
voortgaan steeds nieuwe divisies in
den strijd te werpen.
Na den sector van Summa was de sector
tusschen Muolajaervi en Vucksen het voor
werp van de heftigste aanvallen. De Rus
sen brachten hier 150 tanks in het veld. Op
nieuw hebben zij gepoogd om de Manner
heimlinie heen te trekken, maar de Fin
nen hebben geweldige batterijen geplaatst te
Kolevitz en Vjoerke, welke deze pogingen te
niet hebben gedaan.
Odessa het centrum der organi
satie.
Het feit dat er een verstrekken
de overeenkomst tusschen Duitsch
land en Rusland bestaat in zake
militaire en economische samen
werking in de. Oekraïne, het gebied
van den Kaukasus en de Zwarte
Zee, wordt bewezen door in alle
opzichten authentieke rapporten,
welke te Belgrado binnenkomen
uit verschillende Zwarte Zeehavens,
Is tanboel, het „Protectoraat!" en
Russisch Polen.
Duitsclie militaire ingenieurs zijn vol
gens een Times-bericht in het Hsbl., m de
Oekraine bezig versterkingen op te rich
ten o.a. nabij Odessa. In den Kaukasus en
aan den Russischen oever van de rivier dc
Dj nester zouden eveneens nieuwe verstel-
kingen worden aangelegd. Deze fortificaties
zijn klaarblijkelijk bedoeld ter bescherming
van de spoorwegen BatoemKiejev en U-
ctessaLemberg (Lwow). Langs den eer
sten spoorweg wordt met volle capaciteit
oorlogsmateriaal voor Finland aangevoerd
en voorts olie mangaanerts en koper voor
Duitschland. Langs den tweede tarwe en
eveneens olie voor Duitschland.
Odessa schijnt thans het centrum van de
Duitsche organisatie ten deze te zijn. Se
dert den laatsten zomer heeft Duitscn-
land daar groote voorraden tarwe opge
slagen en de genoemde organisatie schijnt
ontworpen te zijn om het transport van tar
we naar Odessa te vergemakkelijken, ten
einde van daar vervoer per spoor naar
Duitschland mogelijk te maken.
Ook verschepingen van chroom enz. woi-
den voorbereid. De geheele organisatie ver
keert echter nog in een primair stadium.
GEFORCEERDE UITWISSELING VAN
GRONDSTOFFEN EN INDUSTRIE-
PRODUCTEN.
Het telegraafagentschap der Sovjet >_uie
meldt, op 11 Februari is te Moskou tus
schen de Sovjet Unie en Duitschland na
succesrijke onderhandelingen een economi
sche overeenkomst onderteekend.
De economische overeenkomst voorziet in
den uitvoer van grondstoffen uit de Sovjet
Unie naar Duitschland in ruil voor Duit
sche industrieproducten.
Reeds in het eerste jaar zal de handels-
omzet van eenig jaar sinds den wereldoor
log te boven gaan. Voor de toekomst ligt
een verdere uitbreiding der wederzijdsche le
veringen in het voornemen.
De overeenkomst is namens de Sovjet
Unie .onderteekend door den volkscommis
saris voor den buitenlandschenl handel der
Sovjet Unie Mikoyan en den handelsverte
genwoordiger der Sovjet Unie in Duitsch
land Barbarin en namens Duitschland door
den specialen gedelegeerde der Duitsche re
geering voor economische kwesties Ritter en
den voorzitter der Duitsche economische de
legatie Schnurre.
Dit verdrag kan een poging tot ontworste
ling aan EngelachFranschen druk worden
genoemd en beteekent een geforceerde uit
wisseling van grondstoffen en industriepro
ducten.
Het verdrag beteekent voor ingewijden
geen verrassing en bevat weinig details,
blijft dus qua redactie vrij vaag.
Z.K.H. Prins Bernhard heeft Maandagavond
in Den Haag de vertooning van de Instruc
tiefilm over de luchtwacht en den verdedi-
gingsdienst bijgewoond. Links naast den
prins generaal H. G. Winkelman, opperbe
velhebber van land- en zeemacht, rechts:
generaal P. W. Best, commandant van de
luchtverdediging.
BEMANNING EN PASSAGIERS
TE DUINS AANGEKOMEN.
De directie van de Holland Ameri
ka Lijn deelt mede, dat zij van den
kapitein van het stoomschip „Bur
gerdijk" bericht heeft ontvangen, dat
zijn schip Zaterdagmiddag te 18.35
uur 15 mijlen ten zuiden van Bishop
Rock door een Duitsche onderzeeër
is aangehouden en daarna is getor
pedeerd.
In ons blad van gisteren deelden wij reeds
mede, dat genoemd schip een ramp getrof
fen had, doch alle opvarenden gered zijn.
De directie van d^ Rolland Amerika Lijn
heeft van dc tórpedeering mededeeling ge
daan aan het ministerie van Buitenlandsche
Zaken te 's-Gravenhage. De reden van het
torpedeeren van de „Burgerdijk"' is niet be
kend.
Nader vernemen wij, dat de redding der
bemanning en de acht passagiers geschiedde
door het stoomschip „Eda-m" van de H.A.L.
Alle schipbreukelingen zijn gistermorgen te
Duins aangekomen.
EEN RAADSEL.
De reden van het torpedeeren is
een raadsel. De „Burgerdijk" had im
mers geen contrabande aan boord;
de lading, welke uitsluitend voor
Nederland bestemd was, bestond uit
graan, veevoeder en stukgoederen.
Het schip reisde rechtstreeks van
New York naar Rotterdam.
Het schip begaf zich echter, zooals voor
schrift is, naar de Britsche controlebasis
Duins en dit is mogelijk voor den Duitschen
duikbootcommandant aanleiding geweest,
de „Burgerdijk" in den grond te boren.
Het rapport van den kapitein wordt door
de regeering afgewacht, alvorens zij maatre
gelen neemt.
Een huis aan den Waaldijk te Dreumel is
nog slechts via het dak te betreden, daar de
benedeningang door water en ijs versperd is.
Er zijn echter voor ons
geen geheimen!.
volk
Op vragen van het Tweede Kamerlid den
lieer de Visser is in verband met het voor
loopig intrekken der periodieke militaire
verloven in de tweede Januari week en de
verhouding Nederland-België 'heeft de mi
nister van Buitenlandsche Zaken, mede
namens de ministers van Defensie en van
Justitie het volgende geantwoord:
De oorzaken, die er, toe hebben geleid
het verleenen van periodieke verloven aan
militairen in de'tweede week van Januari
tijdelijk op te schorten, sproten voort uit
eenige minder gunstige symptomen in de
internationale situatie.
Voor zoover de regecring bekend is, zijn
door in Nederland verblijf houdende Engel
sche en Fransche journalisten geen be
richten verspreid als zou er sprake zijn
van een gemeenschappelijk optreden van
België en Nederland. Uiteraard zouden der
gelijke berichten, gesteld, dat zij verbreid
waren geworden, niet steunen op door de
regeering genomen maatregelen.
In tegenstelling tot het vermoeden, dat
door den vragensteller wordt geuit als zou
den er in de betrekkingen van Nederland
tot België bepaalde feiten bestaan, die niet
openbaar zouden kunnen worden gemaakt,
verklaart de regeering, zij het ten overvloe
de, nogmaals, dat de verhouding tot ge
noemd nabuurland zich bij voortduring ont
wikkelt in een sfeer van nauwe samenwer
king, waaraan echter ieder geheim karak
ter, welk dan ook, vreemd is.
IJsbarriéres worden vernietigd.
Militairen verlossen arbeiders
uit hun isolement.
De Waal valt! Aan den onrust
barenden toestand waarvan wij gis
teren melding moesten maken en
die herinneringen opriep aan het
rampjaar 1926 is een einde geko
men. Gisteren in den namiddag
werd bij Nijmegen een val gemeld
van 2 cm. per uur, gisteravond be
droeg deze 3 cm.
Niettemin is hier en daar het gevaar
niet geheel geweken.
Bij Sint Andries zitten vier ijsdammen,
waarvan er tot nog toe één door de ijs-
brekers is vernietigd. Er staat den ijsbre-
kers dus nog een zware taak te wachten!
Tusschen Deest en Heerenaarden blijft de
toestand critiek, daar de enorme druk van
het water op de dijken aanhoudt en de
ijsvorming aan den bovenloop van de ri
vier ten gevolge van de strenge vorst zich
voortzet.
Be bedreigde steenfabrieken.
Tien militairen, o.w. twee luitenants,
zijn er gistermiddag in geslaagd een aan
tal arbeiders en enkele gezinnen, die zich
in twee steenfabrieken, gelegen op de
Uiterwaarden te Druten, bevonden, naar
een veiliger oord over te brengen. Het ge
bouw der gebroeders Mijnlief loopt thans
groot gevaar, wanneer het ijs in de Waal
gaat kruien.
Tien militairen arriveerden in den vroegen
middag met een vrachtauto, waarop een
roeiboot was geladen, te Druten. Nadat men
den boot in een open gedeelte van de Waal
had gelegd, vertrok de expeditie naar de
uiterwaarden, welke op enkele honderden
meters van den dijk zijn gelegen. Met een
bijl bewerkten de militairen het ijs, om
zich een weg naa rde fabriek te banen.
Voor den korten afstand had men niet min
der dan anderhalf uur noodig. In twee ge
deelten werden de zeventien arbeiders en
de beide gezinnen naar den dijk te Druten
overgebracht. Eerst waren de vrouwen en
Verwachting: Meest matige.
Noordoostelijke tot Noordelij
ken wind, wisselende be
wolking, plaatselijk enkele
sneeuwbuien, des ochtends
hier en daar zeer strenge,
overigens strenge tot mati
ge vorst.
kinderen aan de beurt, vervolgens de man
nen.
De militairen trokken daarop met de roei
boot naar de steenfabriek „Boschoven", wel
ke op korten afstand van die der Gebroe-
'er- Miintipf is gelogen, en brachten ook de
zeven gezinnen, die hun huizen nabij deze
fabriek hadden moeten verlaten en hier
hun bivak hadden opgeslagen, in veilig
heid.
Zondagmorgen om vijf uur waren deze
menschen uit hun huizen gevlucht. Men
had mondvoorraad meegenomen. Allen zijn
in Druten bij burgers gehuisvest.
Hongerdood wacht het vee.
In de fabriek verblijven thans nog der
tien paarden -en tien koeien, benevens wat
kleinvee. Men zal trachten de komende dar
gen de beesten van voedsel te voorzien.
Wanneer de toestand van het ijs even
wel kritieker wordt, zal dit niet mogelijk
zijn en zullen de dieren den hongerdood
sterven.
In de steenfabriek der Gebroeders Mijn-
lief staat het water reeds een meter hoog-
De arbeiders, die zich hier bevonden, heb
ben een paar angstige dagen doorgebracht.
Voor de Ned. Spoorwegen.
Naar de Maasbode verneemt, zullen de
Nederlandsche Spoorwegen thans, voorloopig
vijf electrische locomotieven bestellen.
Deze nieuwe locomotieven, aldus schrijft
het blad, zullen in hoofdzaak moeten dienen
ter vervanging van stoomtractie, omdat de
stoomtreinen van thans ten hoogste met een
snelheid van -100 km. per uur kunnen rijden
en deze „geringe" snelheid op baanvakken
welke door electrische treinen worden be
reden een beletsel kunnen zijn voor een fre
quent verkeer.
Vrachtauto door het ijs gezakt,
Bestuurders vinden in het duis
ter den weg naar Urk.
De expediteur Wenting, die gisterochtend,
vergezeld van een bediende met een vracht-
atuo van Kampen over het ijs naar Urk was
vertrokken, doch gisteravond om zeven uur
hier nog niet was aangekomen, heeft om
streeks acht uur het voormalige eiland be
reikt.
De mannen vertelden, dat nabij de
Ramspol, een zandplaat tusschen Schok
land en Kampen, de vrachtauto eensklaps
door het ijs zakte. Met een nat pak kwamen
de vrachtrijders er af, doch de auto was
gedeeltelijk onder water verdwenen, evenals
een deel van de lading, welke uit levensmid
delen bestond.
Met inspanning van alle krachten geluk
te het den beiden mannen na verloop van
eenige uren de auto op het ijs te trekken.
Het was reeds donker, toen zij met dit
karwei gereed waren.
De route naar Urk konden zij in het duis
ter moeilijk volgen, doch ten slotte bereikten
zij toch de plaats van bestemming.
De mannen, die erg vermoeid en koud wa
ren, kregen onmiddellijk na hun aankomst
op Urk warm eten en droge kleeren, zoodat
zij weldra op verhaal konden komen.
Weer met de auto terug!
Een deel der lading bleek verloren te zijn
gegaan. De beide mannen hebben den
nacht op Urk doorgebracht en zullen van
daag met hun auto de terugreis aanvaar
den.
Van Lemmer uit is gisteren post per auto
naar Urk vervoerd, de vrachtdiensten t io-
schen Lemmer en Urk keden den geheelen
dag ondehouden. Vele schaatsenrijders be
gaven zich gisteren van Lemmer naar Urlfc
