Een recordwinter en toch: „Geen versoberingsmanie'' Protesten te Berlijn Het aftreden van Generaal Reijnders niet zoo koud als vroeger J Al het verdachte veevoer wordt verbrand Nederland nog in den greep van het ijs Legerkoks gearresteerd DOOR UITLAATGASSEN BEDWELMD Het communistische gevaar in België Nog steeds Kerstvacantie „Hitier zal niet alles op één kaart zetten" Vlammende uien Vrijwillige 4 pCt© Nederlandsche Staatsleening 1940 11 Hef milfvuur-qevaar Exfra brandstoffenbijslag Postvluchten op Indië yy yy EEN VETERAAN VERTELT: „1861 HADT MOETEN MEE MAKEN". DAAR KUNNEN WIJ NIET TE GEN OP.... De weerkundigen zijn het er allen over eens, dat deze winter een record is en dat hij sinds 1740 in een tijdperk van 200 jaar dus al zijn voorgangers heeit geslagen. Is de winter van 19391940, waaraan thans goeddeels een einde schijnt te zijn gekomen we mogen niet te vroeg juichen nu werkelijk zoo streng geweest? Met thermometers en statistieken als be wijsstukken antwoordt de Bilt met een over tuigend „ja." Maar de ouderen onder ons vertellen met overtuiging, dat het nu „zóó koud toch niet was al vroeger". En het jongere geslacht bekruipt een gevoel van teleurstelling, om dat het de verhalen uit den „goeden oitden tijd" de winters van 1905, 1921, 1891 niet kan overtroeven Een 88-jarige kan het wetenl Een lid van de jongere generatie heeft gis termiddag een paar menschenleeftijden ou deren heer diens oordeel over dezen record- winter gevraagd. De interviewer verzocht toegang tot een der oude patriciërshuizen aan het deftige Haagsche Bezuidenhout en zat eenige minuten later tegenover een vrien delijken ouden heer: Mr. P. Rink, oud-mi nister van Rinnenlandsche Zaken in het kabinet de Meester (19051908), die thans ruim 88 jaar is en de bewondering en eer bied van zijn gasten afdwingt door zijn hel deren geest. De mededeelingen van den heer Rink komen hierop neer, dat hij de zen winter tot nu toe niet buitenge woon streng heeft gevonden, maar en het wordt er zeer diplomatiek en volkomen juist aan toegevoegd hij houdt hierbij rekening met de dag temperaturen. „Ik geloof" zoo zegt de gastheer, „dat ik dezen winter het beste kan vergelijken met dien van 1855. Toen duurde de koude- periode ook zoo uitzonderlijk lang." „En de winter van 1890 dan. mijnheer Rink?" „Daar weet ik niets bijzonders meer van. Ik herinner me alleen, dat het op den dag van de begrafenis van Koning Willem III buitengewoon koud was. Ik woonde toen nog in Tiel. waar ik ben geboren en tot 1905 heb gewoond. De winter van 1861. Dan vertelt de heer Rink ons van-den win ter van 1861. „Die was streng, mijnheer. Ik herinner het me nog heel goed. Toen einde lijk de dooi intrad, bezweek de Waaldijk bij Leeuwen, niet ver van Tiel, onder den enor- men druk van het ijs. Een groot gedeelte van het land van Maas en Waal overstroomde. Met donderend geraas stortten de ijsmassa's zich via het dijkgat in het lager gelegen land. Geen boom en geen huis bleef daar staan, niets en niemand kon de kracht van het ijs bedwingen. F.eri kolossale ijsschots rukte een ar beidershuisje, dat aan den binnen kant van den dijk was gelegen, van zijn fundamenten en het huisje kwam boven op de ijsschots te staan en werd kilometers meegevoerd. Ein delijk stond de schots stil. Belangstel lenden gingen er heen, bereikten het huisje en vonden op den zolder een wiegje. In dat wiegje lag een baby rustig te slapen. Ik herinner me deze wonderbaarlijke redding nog heel goed. De interviewer zegt maar niets meer. De interviewer heeft zijn zooveelste te leurstelling. Hij had van dezen winter een verhaal kunnen doen van in kruiend ijs ge raakte schepen, die op dijken zijn gezet en als het ware in hoornen hangen, maar na een „stunt" als die over de ijsschots, het huisje en de baby uit 1861, ziet hij er maar van af. Een armoedig zonnetje schijnt hem pal in het gezicht als hij de woningdcur van zijn vriendelijken gastheer achter zich sluit. Of deze winter nu werkelijk wel zoo streng was interesseert hem plotseling maar heel wei nig. Die zon doet denken aan de Lente, die nu toch wel gauw zal komen en waarnaar alles dat leeft zoo heel erg verlangt NAAR SCHATTING 2 a 3 MIL LIOEN KILO. OOK VERNIETI GING VAN HET VOEDER OP BOERDERIJEN, WAAR ZICH MILTVUURGEVALLEN VOOR DEDEN. Het Hsb. verneemt, dat de minis ter van Economische Zaken aan het Bureau Voedselvoorziening in Oor logstijd opdracht heeft gegeven, om het bij fabrikanten, handelaren en boeren geblokkeerde veevoeder, waarvan wordt aangenomen, dat het miltvuur smetstof bevat, te laten op halen bij de eigenaren en te laten vernietigen door verbranding onder uitbetaling van „een billijke schade vergoeding". Men hoopt hiermede binnen enkele weken qereed te zijn, want het gaat om een gróóte hoe veelheid. die bovendien verspreid is. Tevens verneemt het blad. dat minister Steenberghe volgende week zal antwoorden op de schriftelijke vragen van de Tweede Kamerleden Bierema en Dieters. d.d. 26 Ja nuari. Daaruit zal dan tevens blijken, of ook schadevergoeding zal worden gegeven voor de ongeveer 650 runderen, die tot dus ver aan miltvuur zijn bezweken, en waar over thans nog niets is beslist. Het gaat hier om mineralen-mengsels, die bestaan uit één derde beendermeel, één der de geslibd krijt, één vijfde zout en één acht ste deel ijzeronide, kopersulfaat e.d., bene vens om mengvoeder bij verschillende fabri kanten, handelaren, en boeren, waarin deze mineralen, voor zoover „verdacht", zijn ver werkt. Van de verspreiding en óók van de vi rulentie der miltvuursporen krijgt men een indruk, wanneer men weet, dat het door de regeering voor rundvee voorgeschre ven distributie-voeder slechts 2K mine ralen bevat, waarvan dan één derde deel beendermeel is. In het voeder komt dus slechts vijf zesde procent beendermeel voor' De rest bestaat uit gedroogdg pulpg, mais- meel. maisgluteruneel, cocosmeel, palmpit- tenmeel, lijnmeel, giondnotenmeel. sova- meel en wat geslibd krijt en zouten, alle pro ducten dus. die redelijkerwijs geen smet stof zullen bevatten. Behalve het bovengenoemde voe der zal óók worden vernietigd dat gene, dat ongeacht de herkomst aanwezig is op de honderden boer derijen. waar zich miltvuurgevallen hebben voorgedaan. Tot het betalen van schadevergoeding voor het te vernietigen voeder is de regeering verplicht krachtens artikel 39 der Vee wet, hetwelk voorschrijft, dat „de waarde der voorwerpen den eigenaar als schadever goeding wordt uitgekeerd". Ten aanzien van vee wordt alleen vergoe ding gegeven, wanneer verdachte of zieke dieren worden afgemaakt van Overheids wege. Over "dieren, die aan de ziekte zijn gestorven wordt niet gesproken. De waardeering van het te vernietigen voeder („voorwerpen") is geregeld in de ar tikelen 40 tot en met 44. Zij geschiedt door een door den burgemeester benoemden des kundige. De geschatte hoeveelheid te vernietigen voeder bedraagt 2. tot 3 millioen kilo. Be mobilisatieclubs niet de re den Men vestigt er onze aandacht op, dat het artikel in het Liberale weekblad ge schreven door Mr. W. C. Wendelaar, over de oorzaken van de wisseling in het op perbevel niet juist kan zijn. Bij de beant woording van de vragen van het tweede Kamerlid van Poll heeft de regeering im mers geantwoord, dat „het verschil van meening, hetwelk tot de ontslagaanvrage leidde, niet ligt in een der aangelegenhe den, welke zij tot dusverre in de organen der publieke opinie genoemd zag. Aangezien vóór het beantwoorden van bedoelde vra gen ook reeds de kwestie der mobilisatie clubs in de pers was aangevoerd, kan vei lig worden aangenomen, dat de schrijver de dupe is geworden van valsche voorlich ting. Het zal interessant zijn op deze ontken ning welke scmi-officieel is, het antwoord van Mr. Wendelaar te vernemen. Dat de „clubs" een belangrijk wrijvingspunt heb ben gevormd is intusschen, ook door andere uitlatingen in Haagsche politieke kringen, wel vast komen te staan. Zij zetten de margarine klaar, maar niet voor de militairen... Burgers wegens heling aange houden. Militairen op mini mum rantsoen. Naar wij vernemen, heeft de politie te De Bilt Donderdagavond drie ingezetenen, een knecht uit een fouragehandel, een kruide nier en een brandstoffenhandelaar gearres teerd. Zij zouden zich hebben schuldig ge maakt aan heling vai aan defensie toebe- hoorende levensmiddelen, welke ter plaat se door militairen zouden zijn gestolen en aan hen verkocht. Tevens zijn, verdacht van dezen diefstal, vier legerkoks aangehouden. Wanneer de menagemeester afwezig was, zorgden de koks er voor, dat de buit, voor namelijk bestaande uit margarine, thee en koffie klaar stond om door de burgers te worden afgehaald. Het was den militairen reeds sinds eenige malen opgevallen, dat zij kleinere porties margarine kregen. De diefstal is echter ont dekt, doordat een kolenhandelaar, die in deze zaak de hoofdrol speelde, met de ge heelde levensmiddelen ging venten bij inwo ners van Bilthoven. Een der klanten, die boter aangeboden kreeg voor 30 cent per kg. kreeg argwaan en waarschuwde de politie. Nader bleek, dat de soldaten inderdaad door de koks op een minimum rantsoen gesteld waren! Het is niet uitgesloten, dat meerdere ar restaties zullen volgen. adviseert mr. dr. A. A. van Rhtjn. Zij zou de geestkracht van ons volk verlammen. Practische politiek voor dezen tijd uiteengezet Voor den statenkring Goes der Christelijk- Historische Unie sprak heden mr. dr. A. A. van Rhijn, secretaris-generaal van het de partement van Economische Zaken, over het ^nderwerp: „Nederland in de economi sche branding". Wij geven hieronder de kernpunten van sprekers rede weer: De voorraden voor de voedselvoor ziening zijn op dit oogenblik niet onbevredigend. Zoo werd het fa brieksaardappelen-areaal opgevoerd van 27 000 H A. tot 36.000 H A. Met de productiebeperking van fijne za den en haver moet men niet te ver gaan. daar deze producten in het buitenland vermoedelijk tegen hooge prijzen kunnen worden afgezet. Een scheurpremie is o.a. ook op de kosten afgestuit. In verband met verwachte schaarschte aan bepaalde artikelen, moet tegen een soort versoberings manie gewaarschuwd worden. Deze zou de geestkracht van ons volk verlammen, de werkloosheid ver- grooten en de afzetmogelijkheden van producten, o.a. groenten, ver minderen. Bovendien kan de voort brenging worden opgevoerd door het laten vervallen van restricties op productiecapaciteit. Welke practische politiek? Het systeem van prijstoeslagen, d.wiz. subsidies van het Rijk voor den producent of handelaar, zou spr. slechts willen door voeren indien dit in het belang der volks kracht onvermijdelijk is, de bezwaren van het systeem zijn: lo. de enorme kosten (in en na den wereldoorlog bijna een half mil- liard), 2o. sterke overheidscontrole op het bedrijfsleven; 3o. bij opheffing der prijstoe- slagen, voor den consument een plotselinge groote stijging van het prijspeil. Stijging van de kosten van levens onderhoud zal moeten leiden tot steunverhooging voor de werkloo- zen, echter niet tot loonsverhoogin- gen voor arbeiders en ambtenaren, dit, teneinde de noodlottige spiraal beweging van prijzen en loonen te vermijden. De zwaarste offers zullen moeten worden gebracht door dé welgestelden, met hame in den vorm van belastingen. Van het Ne- derlandsche volk zullen thans worden ge vraagd: Offer en geestkracht. f J' V,J x' Maar Ameland hoopt. IJs brekers zetten hun zegetocht voort. De Noordkust van Ameland zal bij het doorzetten van den dooi spoedig ijsvrij zijn, zoodat het eiland dan weer met schepen te bereiken zal zijn en het tekort aan voedsel en veevoe der kan worden aangevuld. Het K.L.M. vliegtuig De Kemphaan, bracht gisteren acht passagiers, 2000 kilogram post en goederen naar Ameland en Schiermon nikoog. Eerstgenoemd eiland werd gisteren boven dien door twee militaire vliegtuigen voor zien van 250 liter petroleum, waaraan groot gebrek heerschte. Hoe is het met de Waal? Gistermiddag om een uur is het midden stuk van de Waal voor Nijmegen weer losge gaan en dreef in een matig tempo langs de stad. Men vermoedt dat er werking is ont staan in een ijsdam, waardoor het ijs kon wegdrij ven. De ijsbrekers zijn gisteren twee kilometer gevorderd en bevonden zich gisteravond ter hoogte van de steenfabriek te IJzendoorn. Vandaag wordt de tocht vervolgd. De verbinding VreeswijkCulemborg is eveneens door ijsbrekers vrijgemaakt. Mannen stapten juist op tijd uit de auto. Donderdagavond om elf uur arriveerde een expediteur uit Rotterdam met zijn vrachtauto, die bestuurd werd door iemand, te Genemuiden, waar de lading moest wor den afgeleverd. Ter hoogte van den Hassel- terdijk stapte de Rotterdammer uit. om zich nader te oriënteeren, maar de man viel met een bewusteloos neer. De chauffeur wilde zijn patroon te hulp komen, doch zakte ook ineen. Gelukkig was hulp spoedig bij de hand. Men heeft echter geruimen tijd kunst matige ademhaling moeten toepassen, voor de mannen weer bij kennis waren. Het bleek dat zij tengevolge van een lek in de uitlaat door binnenkomende gassen waren vergiftigd. Zij waren net op tijd uitgestapt om voor ernstige gevolgen bewaard te blij ven. Opnieuw een week verlengd. De minister van Sociale Zaken heeft be sloten den termijn gedurende welken de extra brandstoffenbijslag aan steuntrekken de werkloozen wordt verstrekt, nogmaals met een weck te verlengen. Nieuwe huiszoekingen en een ar restatie. De Belgische ministers bestudeeren thans de maatregelen, welke geno men moeten worden tegen de op ruiende propaganda. Binnenkort zal het desbetreffende wetsontwerp aan de Kamer worden voorgelegd. De justitie te Brussel heeft gisteren een aantal huiszoekingen doen houden, waarbij communistische pamfletten in beslag wer den genomen. O.a. is eenhuiszoeking ge houden in de centrale van de communisti sche partij te Eupen, waarbij talrijke docu menten in beslag werden genomen. Een hiervan was getiteld „De waarheid over Fin land". Een communistisch gemeenteraadslid die een communistische boekhandel dreef, is gearresteerd. Artikelen in de pers wijzen op de noodzaks lijkhcid van een streng en snel ingrijpen tegen agitatie, welke een gevaar oplevert voor het land. Ook in Luxemburg. gaat men scherper op de handelingen der communististen toezien. Twee Luxemburg- sclie gemeenten hebben de communistische gemeenteraadsleden uitgesloten. Eiland Tlengemeten door ijs ge ïsoleerd. De langdurige en strenge winter brengt voor de bewoners van het eiland Tiengeme- ten vele moeilijkheden met zich. Zware ijs gang in het Vuile Gat maakt dikwijls ge durende verscheidene dagen aaneen den overtocht onmogelijk. Met zeer veel moeite brengen zoo nu en dan de veerlieden pro viand, de voorziening met veevoeder is nog bezwaarlijker, daar dit met schepen van grooteren omvang moet geschieden. Tenge volge van den noordoostenwind bevinden zich aan den noordkant van het eiland, waar de aanlegplaatsen zijn, groote bergen, van 4 A 5 meter hoog, van kruiend ijs. De schoolkinderen hebben reeds van vóór Kerst mis de school aan den Nieuwendijk, niet kunnen bezoeken. Wie van of naar het eiland gaat, weet niet wanneer hij terug zal kunnen, want de situatie is erg wisselval lig. Minister Stanley ober de waar schijnlijkheid van een Buitschen aanval aan het Westelijk front. De Britsche minister van oorlog Oliver Stanley, heeft gisteren wederom een in spectietocht gemaakt langs de vooruitge schoven posten van het Britsche expedi- tieleger. Op de vraag van een oorlogscorrespondent over de waarschijnlijkheid van een Duit- schen aanval aan het westelijk front, ant woordde Stanley: „de beslissing berust bij één man. Ik denk, dat Hitier niet verlan gend is, een uiterste beslissing te forcee- ren en alles op één kaart te zetten. Doch uw meening is zoo goed als de mijne. De minister verklaarde niet den minsten twij fel te koesteren omtrent het resultaat van den strijd, doch hij voegde er aan toe „He,t is beslist onzinnig, te meenen, dat de Duit- schers onder zullen gaan, zonder van hun oorlogsmachine, die zij gedurende vier jaar in gereedheid hebben gebracht, ten volle gebruik te hebben gemaakt.". Nog een nieuw Duitsch wapen. Gisteren maakten we melding van een nieuw wapen, dat door Duitschland zou worden gebruikt in den bliksemoorlog, n.1. zwaar gepantserde tanks met vlammenwer pers. Er wordt echter in Engeland ook nog over een ander nieuw wapen van Hitier ge sproken. De correspondent van United Press te Londen heeft van Britsche vliegers verno men, dat de Duitsche luchtdoelartillerie ge bruik heeft gemaakt van „vlammende uien". Dit zijn projectielen van zeer brand baar materiaal, waaraan parachutes zijn be vestigd. Een aantal van deze „uien", onder ling door een kabel verbonden, wordt de lucht in geschoten. Bij het weer omlaag val len ontvouwen zich parachutes welke aan de ,uien" zijn bevestigd, zoodat de vuurbollen een in de lucht zwevende versperring vor men. WORDT NEDERLAND—BELGIë UIT GESTELD? Ook nu het weer zachter schijnt te worden en over enkele weken de velden wel weer bespeelbaar zullen zijn, blijft het waarschijnlijk, dat de wedstrijd België-Nederland, wel ke op 3 Maart te Antwerpen was vastgesteld, tot een latere datum ver schoven zal worden. Dit houdt, naar het Vk. meldt, verband met het feit, dat momenteel voor het grens verkeer tusschen Nederland en België nog een paspoort vereischt is. Zulk een pas kost f 6 a f 7, zoodat niet te verwachten is. dat vele voetballiefhebbers zich deze kos ten, buiten die van vervoer en entrée, zul len willen (kunnen) getroosten. Daar de 15.000 Hollanders, die gemeen lijk de BelgiëHolland-wedstrijden bijwo nen, uit financieel oogpunt niet gemist kunnen worden, mag aangenomen worden, dat de Kon. Belgische Voetbalbond zal be sluiten den wedstrijd uit te stellen, totdat een gunstiger regeling van het grensverkeer zal zijn getroffen. Hiervoor zijn reeds eeni ge tijd onderhandelingen tusschen de depar tementen gaande. Op de heenreis bereikte de Gier gisteren onder commando van Schol- te, Rangoon, terwijl de Emoe met ge zagvoerder Tepas te Alexandrië arriveerde. Op de terugreis landden de Nandoe (gezagvoerder Moll). en de Wielewaal (gezagvoerder Frijns) reps. te Alexandrië en te Rangoon. Zooals in onze advertentie-kolommen wordt bekend gemaakt, zal op Maandag 26 Februari de inschrijving openstaan op een vrijwillige Staatsleening van f 300 mil lioen. Zeker een groot bedrag. Het grootste, dat in 20 jaar aan „nieuw geld" door de Regeering aan het publiek gevraagd is. Er waren in dien tijd wel leeningen, waar van het cijfer nog liooger liep, maar deze strekten dan geheel of gedeeltelijk tot con versie van bestaande uitgiften. Niemand echter, die op de hoogte Is van den tegerrwoordigen toestand, zal kunnen meenen, dat de Regeering thans te veel te gelijk vraagt. De mobilisatie, die bestemd is ons land voor de vreeselijkste rampen te behoeden, verslindt dagelijks schatten geld. Daarom zullen wij thans allen onze schou ders er onder moeten zetten om, al kost het dan inspanning, het gevraagde geld bijeen te brengen. Ziende op de zooveel grootere offers, die honderdduizenden met inzet van hun per soon thans voor 's lands veiligheid bren gen, zullen wij ons verheugen ons steentje te kunnen bijdragen en ons schamen in dit uur ons te onttrekken aan een vaderland- schen plicht, die in den grond der zaak niet eens een nadeel brengt. Aan den één zal het vervullen van dien plicht momenteel moeilijker vallen dan aan den ander. Hét slagen der leening zal daar om een bewijs temeer opleveren, dat bij allen, die eenig vermogen hebben, het be sef levendig is van hun zedelijken plicht, den Staat aan de gelden te helpen, die hij behoeft. De leening wordt uitgegeven in stukken van f 1000, f 500 en f 100; ook aan den klei nen belegger biedt zij derhalve 'n aantrek kelijke belegging. De koers van uitgifte is 100 pet.de rente bedraagt 4 pet. Jaarlijks zal door uitloting ten minste twee en een half percent der leening worden afgelost. De inschrijving staat open op Maandag 26 Februari a.s. van des voormiddags 9 tot des namiddags 4 uur bij de in de adverten tie vermelde Bankinstellingen en bij het Agentschap van het Ministerie van Finan ciën te Amsterdam. Reeds vóór den genoemden datum zal iedere bankier zich willen belasten met de verzorging van inschrijvingen. Desgewenscht kan men voor zijn inschrij ving voorkeur vragen. De betaling moet geschieden op Vrijdag 8 Maart a.s. Daar het gevraagde geld er in ieder ge val komen moet, heeft de wetgever beslo ten dat, indien onverhoopt de vrijwillige leening niet tot een bevredigend resultaat mocht leiden, een gedwongen 3 pet. leening zal worden uitgeschreven, waaraan diege nen zulen moeten deelnemen, die niet of niet voldoende op de vrijwillige leening hebben ingeteekend. Daartoe mag het ech ter niet komen. Het landsbelang eischt, dat de vrijwillige leening zal slagen. Moge de paraatheid van ons land ook op deze wijze worden bevestigdl DENEMARKEN EN NOORWEGEN WENDEN ZICH TOT DE WIL- HELMSTRASSE. Officieel wordt uit Oslo medegedeeld, dat Noorwegen onlangs tot drie keer toe te Bei> lijn heeft geprotesteerd tegen het tot zinken brengen van Noorsche schepen. Het be houdt zich het recht voor schadeloosstelling te eischen voor de verliezen van levens en eigendommen. Ook Denemarken heeft te Berlijn een stap ondernomen naar aanleiding van het torpedeeren van het Deenschg s.s. „Chastine Maersk". Deensch commentaar. In zijn hoofdartikel van gisteren schrijft de Deensche National Tidende over het tot zinken brengen van het Nederlandsche s.s. Burgerdijk en het Deensche schip „Chas tine Maersk". Waarom, zoo vraagt hej blad. bracht de Duitsche duikboot de „Chas tine Maersk" tot zinken? Omdat het een Deensch schip was, dat met goederen van een oorlogvoerende op weg was naar Dene marken.^ Maar Denemarken kan niet leven zonder import uit en export naar de drie oorlogvoerende mogendheden Duitschland, Egeland en Frankrijk. Stopzetten van de zen zeehandel af te dwingen staat gelijk T i C!T ,n'noor"king tot zelfmoord, een dood. die volkomen nutteloos is voor al on ze naburen, Evenals de Belgische en de Nederlandsche pers schrijven wij dezen woorden niet om te redetwisten. De oorlog neeft ons tot dusverre duidelijk gemaakt, nat voor een oorlogvoerende wij, kleine neu- ra TT snhi,irtnn. maar objecten zijn fn Tf wo?.rd a"fien aan de machtigen weten„ dat wii gedwongen zijn de ons gegeven omstandigheden te aanvaarden, moet men niet denken, dat wij ze beschouwen als billijke, om niet te spre ken van rechtvaardige regels en richtsnoe ren, die ons t leven bitter maken alvorens het uit ons tq persen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 2