Amerikaansche
krokodillentranen
„Het Westen legge zijn
cultuur niet op aan
het Oosten''
Het Rijk „verdient" niet
aan de bruine boonen
Onze visschers
blijven varen I
„Alkmaar" bemanning
van rots gehaald
MINISTER ^ÊT
PRIJSPOLITIEK UITEEN
„Amerika op weg
naar den oorlog"
Deeosche zeelieden-
organisaties protesteeren
Tweede Kamer
VAN OLIETANK TOT
SCHEEPSGEVANGENIS
Postvluchten op Indië
Russische olie voor
Duitschland
Poeder, dat snel
wonden heelt
HET BESTUURSBELEID TEN AANZIEN
VAN INDIË BESPROKEN.
Gisteren werd in de Tweede Kamer de
Indische begrooting voor 1940 behandeld.
De heer Stokvis (soc. dein.) heeft met
aandacht kennis genomen van de beslissing
der regccring in zake den bouw van slag
kruisers. De voorstanders hiervan hebben
den strijd dus in eersten aanslag gewonnen.
De voorzitter verzoekt, met besprekingen
hierover te wachten tot dat de defensie-af-
deeling der begrooting aan de orde komt.
De heer Stokvis is teleurgesteld door het
algemeen beleid van den minister.
Spr. constateert een verwaarloozing van
nationale verlangens en waarden. Omtrent
het beleid van den G.G. kan de Kamer zich
geen juist beeld vormen. Het schijnt weer
te gaan in de richting van een politiestaat.
De nationaal socialistische beweging in In-
dië wordt onderschat. Van deze regeering
verwacht spr. geen streven naar meer zelf
standigheid. Er is mogelijkheid van een In
disch volwaardig parlement, ook binnen het
koloniaal staatsverband. Verruiming van
staatkundige bevoegdheden voor Indië acht
spr. dringend noodig. Spr. overweegt een
desbetreffende motie.
Synthetische concurrenten.
De heer van Kempen (lib.) zegt, dat we
voor 1940 te rekenen hebben op een tekort
van 82,7 millioen. Anderzijds moeten we
oppassen voor oorlogsoptimisten, b.v. wat
betreft de rubber; „er zitten synthetische
concurrenten op het vinkentouw, die den
wind uit de zeilen nemen".
Spr. vraagt nadere specificatie van het
gat, dat er in het kapitaal van de pensioen
fondsen zit. Ook bepleit spr. een voorzichti
ge afschrijvingspolitiek.
Inzake het politiek beleid is spr. het eens
met de regcering. De massa is nog niet
rijp voor zelfbestuur.
Dit standpunt deelt ook de volgende
spreker, de heer Slotemaker de
Bruine (c.h.). Het Westen moet zijn
cultuur niet willen opleggen aan het
Oosten, b.v. een Westersche democra
tie.
De heer Rost van Tonningen (N.S.B.) zegt
dat het imperium lijdt onder de willekeu
rige blokkade-maatregelen van Engeland. Een
moderne vloot acht spr. onmisbaar.
De heer Rost van Tonningen ver
maand.
Men zij voorzichtig, aldus spr., met het
verdacht maken van bepaalde groepen in In
dië. Prof. van Gclderen noemt het nat. socia
lisme zelfs een gevaar voor de neutraliteit
*èn dat zegt iemand, wiens voorouders gee
nerlei aandeel hadden in den opbouw van
ons imperium. Wie in Indië is opgegroeid,
weet hoe oud de cultuur van het Javaan-
sche volk is.
Dat het nat. socialisme in Indië ge
vaarlijk zou zijn, ontkent spr.; dat te
beweren, is een van de aanmatigin
gen van den heer Van Gelderen, zijn
ras eigen.
De voorzitter roept spr. tot de orde
en laat de laatste woorden schrap
pen.
De hongerziekte.
In deze zitting komt ook nog het honger
oedeem ter sprake. Zoowel de heeren van
Kempen als Slotemaker de Bruine meenden,
dat de regeering ten aanzien van de voedsel
tekorten geen verwijt treft De laatste spreker
zegt, dat, daar het hongeroedeem ook voor
kwam, wanneer er geen gebrek was, de vol
keren van Indië nog moeten leeren meer
technisch juist hun voedsel te kiezen.
Vandaag worden de debatten voortgezet,
Verschil tusschen overname
en verkoopsprijs door den minis
ter niet als bruto-wlnst be
schouwd.
Op vragen van het lid der Tweede Kamer,
den heer Amelink, betreffende verlaging van
den prijs van enkele soorten peulvruchten,
heeft de minister van Economische Zaken
als volgt geantwoord:
Het is juist, dat de Nederlandsche Akker-
bouw-Centrale Zeeuwsche bruine boonen en
Mansholt-capucijners van de producenten
koopt vöor den prijs van respectievelijk f 17
voor a-qualiteit en f 18.50 per 100 kg. voor
super-qualiteit, deze beide producten worden
aan den handel geleverd voor f23.30 per 100
kg. Het is eveneens juist, dat het verschi
tusschen den overnameprijs voor het artikel
witte boonen en den verkoopsprijs daarvan
f7.S0 per 100 kg. bedraagt.
Het komt den minister echter niet juist
voor het verschil tusschen den aan den teler
betaalden prijs en den verkoopsprijs als
bruto-winst te beschouwen. De Nederland
sche akkerbouwcentrale immers krijgt voor
haar rekening de kosten van opslag en be
waren van de ingenomen partijen, den af
slag daarvan, zoomede de algemeene aan
den opslaghouder te betalen kosten, de be-
werkingskosten, de mindere opbrengst van
het bij die bewerking ontstane afval en uit-
schoonsel, het gewichtsverlies.
Bovendien, is in de bovenbedoelde verschil
len tusschen de overname- en verkoopprij
zen begrepen een bedrag ter bestrijding van
de distributiekosten. Men moge in dit ver
band bedenken, dat de distributiekosten niet
slechts betrekking hebben op het centraal
distributiekantoor van het departement van
den minister, doch dat ook aan de gemeen
tebesturen een tegemoetkoming wordt ver
leend van 85 pet. der werkelijk door hen
gemaakte distributiekosten.
Gelet op bovenstaande omstandigheden
kan de minister geen vrijheid vinden maat
regelen te nemen ten einde de verkoopprij
zen te verlagen.
Bedrijf wordt echter met de groot
ste moeite la stand gehouden.
Binnen een maand ruimere aan
voer verwacht.
Tot de bedrijven, welke door de
oorlogsomstandigheden ernstig zijn
getroffen, behoort zonder twijfel ook
de visscherij ter zee Om te vernemen
hoe de toestand in dit bedrijf mo
menteel is, hebben wij ons gewend
tot bevoegde instanties in IJmuiden,
die dagelijks met de visscherij in
contact staan.
De handelaren in visch klagen steen en
been, dat de aanvoeren van visch te IJmui
den klein zijn, en dat de prijzen ver boven
het normale peil liggen.
De kosten van de instandhouding van het
bedrijf zijn sedert den oorlog echter zoo
enorm gestegen, dat er niet gevaren zou
kunnen worden, als de prijzen niet belang
rijk hooger zouden zijn.
Met de uiterste moeite wordt de visscherij
gestimuleerd. De regeering heeft den wensch
te kennen gegeven, dat de schepen in de
vaart moeten blijven, en zij getroost zich
groote financieele offers om dit plan uit te
voeren. Zestig procent van de molestpremies
voor de schepen wordt door de regeering be
taald. Ook voor de bemanningen wordt uit
muntend gezorgd. Doch het spreekt vanzelf,
dat de reederijen niettegenstaande deze hulp
nauwelijks het bedrijf, dat voor den oorlog
al niet loonend was. op gang kunnen houden.
De regeering ziet evenwel het eminente
belang van onze visscherij. Dit is de vorige
week weer gebleken, toen de molestpremie
werd verlaagd.
Thans 29 schepen op zee.
Het onmiddellijk gevolg hiervan
was. dat nu enkele «trawlers op het
punt staan, naar zee te vertrekken.
Er zijn thans 29 schepen op zee en
dit aantal zal in de komende dagen
nog aanmerkelijk stijgen. Men mag
evenwel niet verwachten, dat alle
schepen ter visscherij zullen uitvaren
De kosten hiervoor kunnen niet wor
den gedragen. Het vorig jaar Februa
ri waren 72 schepen op zee. In Juni
was dit aantal teruggeloopen tot 27.
De IJmuidensche vloot bestaat thans uit
86 stoomtrawlers, die een certificaat heb
ben.
Wanneer de toestand zich blijft ontwikke
len zooals momenteel het geval is, dan kun-,
nen wij over een maand ruimeren aanvoef"
verwachten. Een voordeel voor de visschers
is, dat zij uitstekend vangen. Dit is ook al
weer een gevolg van de omstandigheid, dat
slechts weinig schepen op de bekende visch-
gronden ter vischvangt gaan. De besommin
gen zijn dus hoog. Alleen de beste platvisch-
gronden in de Duitsche Bocht zijn door de
Duitsche mijnenvelden versperd.
Export komt ln de tweede plaats.
Op den duur zal echter de eigen Neder
landsche visscherij dan aan de vraag van
de markt kunnen voldoen, En daar gaat het
tenslotte om: de export komt eerst in de twee
de plaats. Trouwens, deze bedroeg in het
laatste jaar nog slechts 3.7 millioen kg. te
gen in 1930 30 millioen kg.
Slechts wanneer alle krachten worden in
gespannen, zal het mogelijk zijn het vis-
scherijbedrijf in stand te houden. De regee
ring doet van haar kant alles om de noodza
kelijke verhoogingen van de kosten op te
vangen. Indien deze pogingen slagen, zullen
de Nederlandsche visschers niettegenstaande
de uiterst moeilijke omstandigheden en «1e
groote gevaren, aan de uitoefening van de
visscherij verbonden, hun vak bi ij ven
beoefenen.
Zij komt met de „Stuljvesant"
naar Nederland terug.
Het ss. „Farmsum" van de stoom
vaart Mij. „Oostzee", welk schip op
weg is van Zuid Amerika naar Ne
derland, heeft de geheele bemanning
van het s.s. „Alkmaar" van de K.N.-
S.M.. dat Zaterdag nabij de Kaap
Verdische eilanden is gestrand, gis
termiddag van 'een rots, waarheen zij
met een boot was overgebracht, af
gehaald. De „Farmsum" is fhans op
weg naar het eiland Sint Vincent,
waar vandaag het s.s. „Stuyvesant"
de bemanning van de .„Alkmaar" zal
overnemen en naar Nederland zal
brengen.
Brnto-winst-percentage en bruto
winstbedrag niet onverbrekelijk
verhonden.
PRIJSVERHOOGING SLECHTS. IN
DIEN KOSTPRIJSSTIJGING KAN
WORDEN AANGETOOND.
De minister van Economische Zaken deelt
met betrekking tot de prijspolitiek het vol
gende mede:
Na het uitbreken van den oorlog is be
kend gemaakt, dat geen bezwaar bestond
tegen een verhooging van den verkoopsprijs
boven het peil, dat in de maand Augustus
1939 gold, voorzoover deze verhooging door
een aantoonbare verhooging van den kost
prijs werd gemotiveerd. Nadat de oude
voorraden in het algemeen waren opge
ruimd, is vervolgens op de persconferentie
van 3 November 1939, alsook bij de schrif
telijke behandeling van de begrooting van
het departement van Economische Zaken
medegedeeld, dat ten aanzien van de prijs
bepaling door het bedrijfsleven accoord kon
worden gegaan met een calculatie op basis
van de vervangingswaarde, indien en voor
zoover normale handelsvoorraden werden
aangevuld.
Hèt is iniusschen wenschelijk ge
bleken deze richtsnoeren te ver
duidelijken met betrekking tot de
handelsmarges.
Jhr. Ir. O. C. A. van Lldth de Jende ls Dins
dag met den boottrein van de Mij. „Neder
land" naar Genua vertrokken, alwaar hij
zich zal Inschepen op de „Christlaan Huy-
gens" voor een reis naar Ned. Indië. Het
vertrek van het station te Den Haag.
Gevangenen van de „Altmark"
werden goed behandeld, en
dankten mij, zegt de gezagvoer
der.
BIJZONDERHEDEN OVER DE
REIS VAN DE „ALTMARK."
De Duitsche gezagvoerder van de
„Altmark" heeft gisteravond in een
radioverslag een uitvoerig relaas ge
geven van de belevenissen van het
schip tot aan den overval door den
Engelschen torpedoboot jager Cos-
sack.
Het verslag was vooral in zooverre
interessant als daardoor nog talrijke
onbekende bijzonderheden aan het
Jicht werden gebracht.
Van Mexico naar Rotterdam.
„Toen de oorlog uitbrak, zoo vertelde de
gezagvoerder, bevonden wij ons onderweg
van de Golf van Mexico naar Rotterdam met
een lading olie. Wij kregen het bevel de
reis nie voort te zetten, maar de „Altmark"
als verzorgingsschip ter beschikking te stel
len van een Duitsch oorlogsschip. In den
loop van September kwam de „Altmark"
toen in contact met de „Graf Spee", welke
oorlogsbodem tijdens den geheelen duur van
haar optreden in den Atlantischen Oceaan
diende als verzorgingsschip. Toen de Engel
schen, evenals in den vorigen oorlog, begon
nen bemanningen van Duitsche schepen, die
zij kaapten, weg te halen, ja zelfs Duitschers
van neutrale schepen haalden om ze te in
terneeren, kreeg de Graf Spee bevel op ge
lijke wijze op te treden tegenover Engelsche
bemanningen.
Van olietanks tot woonverblijf.
De ruimen der „Altmark" werden met
stoffen en dikke tapijten, die van het tot
In sommige gevallen blijkt men
er namelijk van te zijn uitgegaan
dat bij de herziening der prijzen de
procenïueele bruto-winst manges
konden worden gehandhaafd. Dit
standpunt moet als onjuist worden
beschouwd. Ook voor den handel
geldt, dat prijsverhooging door een
aantoonbare kostprijsstijging moet
worden gemotiveerd. Bij de prijs
bepaling door den handel mag dus
het totale geldsbedrag van de bruto
winstmarge slechts worden ver
hoogd, indien en voorzoover een
aantoonbare verhooging van de han-
delskosten heeft plaatsgevonden.
De minister doet een beroep op het be
drijfsleven om deze aanwijzingen nauwge
zet na te leven, teneinde zonder dat van
de bijzondere bevoegdheden van de prijs-
opdrijvings- en hamstenyet 1939 gebruikt
behoeft te worden gemaakt, een verhoo
ging van de prijzen en daarmede van de
kosten van levensonderhoud zooveel moge
lijk te beperken.
ZIGEUNERBRUILOFT OP HET IJS.
Edam viert vandaag feest.
Vanmiddag zal er in Edam een Zigeuner
bruiloft op het ijs gehouden worden. Eerst
wordt een groote optocht door de geheele
stad gehouden, dan volgt een huwelijksplech
tigheid op het ijs, waarna een bruiloft met
eten, zang, dans en acrobatiek het feest be
sluit.
Een 75-tal Zigeuners met huifkarren en
een echte beer worden verwacht.
Somber geluid van Borah's op
volger.
De opvolger van Senator Borah in de
Amerikaansche senaatscommissie voor bui-
tenlandsche zaken, senator Nye, heeft naar
P. meldt in een interview verklaard, dat
volgens zijn meening de Ver. Staten op weg
naar den oorlog zijn". Slechts indien een
spoedig einde komt aan het Europeesch
conflict", zo zeide hij, „bestaat) er kans
dat de Vereenigde Staten niet daarbij zul
len worden betrokken." Hij betoogde, dat
de ononderbroken stroom van munitie en
oorlogsmateriaal naar Europa het voorspel
is van een verruiming van het Ameri
kaansche crediet aan de oorlogvoerende na
ties. Het gevolg daarvan zal zijn, <J&t de
Vereenigde Staten eveneens in den oorlog
zullen worden betrokken. „Wij bewandelen
denzelfden weg als in 1915" voegde hij hier
aan toe.
Op de heenreis bereikten gisteren
de Reiger en de Emoe resp. Athene
en Singapore, terwijl de Torenvalk
en de Wielewaal te Rangoon en te
Napels arriveerden.
zinken gebrachte Engelsche s.s. „Huntsman"
afkomstig waren, als woonruimte voor de
gevangenen -ingericht. Toen ik daarop in
kennis was gekomen van den ondergang
van de „Graf Spee" zag ik mijn taak erin
mijn schip naar buis te brengen. Op welke
wijze dat gebeurd is kan ik natuurlijk niet
verraden. Ik kan alleen zeggen, dat ik op
14 Febr. bij de Halten-vuurtoren in Noorsche
wateren aankwam en bij Christianbrand
een loods kreeg om verder te varen door de
Scheren.
Goed behandeld?
De gezagvoerder deed vervolgens het reeds
bekende verhaal van den Engelschen over
val en sprak tenslotte tegen, dat de gevan
genen slecht behandeld zouden zijn.
Ik zelf, aldus de kapitein, beleefde
het, dat een zeer groot deel van de
ze gevangenen met woorden van
dank«voor de goede behandeling af
scheid namen van mij en den naast
mij staanden officier, wiens speciale
taak het geweest was de gevange
nen te bewaken en te verzorgen.
Zeer velen zochten ook voor zij het
schip verlieten den scheepsdokter op
om hem in het bijzonder dank te be
tuigen."
Voortgaande vertelde de gezagvoerder Hoe
de Engelschen blindelings op de Duitsche ma
trozen hadden gevuurd. Naar volgens de
wonden van de dooden'vastgesteld kon wor
den, hadden deze verwondingen van door
snee van 5 tot 6 cm., zoodat men moet aan
nemen, dat de Engelschen dumdumkogels
gebruikten.
Arm Finland! maar oorlog*
tuig naar Rusland.
Het Amerikaansche departement van San-
del heeft gisteren volgens een telegram uit
Washington aan het agentschap Dow Jones
onthuld.dat 90 pet. van de Russische aankoo-
pen in de Vereenigde Staten sedert het uit
breken van den Europeeschen oorlog be
staan hebben uit strategische materialen en
machinerieën, die van essentieel belang zijn
voor de oorlogsindustrieën. Een ontleding
van de statistieken, tot dit doel ingesteld,
toont, dat van de exporten naar Rusland, in
totaal 36.100.000 dollars gedurende de vijf
maanden, die eindigden op 31 Januari j.L,
ongeveer 33 millioen dollar posten betroffen,
die essentieel zijn voor een in oorlog zijnd
land. Practisch de geheele export van Jan.
naar Rusland, ter waarde van 11.313.000 dol
lars, bestond uit koper en machinerieën voor
metaalbewerking. Deze export beteekende
een stijging, vergeleken met Januari 193P
met 9.556.000 dollars.
De „Times" meldt volgens het Hsbl. hit
Boekarest, dat de eerste scheepslading olie
uit Rusland, bestemd voor Duitschland, te
Constanza is aangekomen.
De olie is op het oogenblik gestort in de
tanks van het „Petroleumblok" de Stan
dard Oil Comp. en zal naar Duitschland
worden vervoerd zoodra de Donau weer be
vaarbaar is. Het „Petroleumblok" is een
concern, dat kort geleden door Duitsch
land is aangekocht.
Dat komt van pas in onze tijden!
Een als poeder gebruikt geneesmid
del, dat wonden in tweederde van
den normalen tijd heelt, epicutan ge
naamd, een vondst van dr. Albert
Fisher, van het Carlsberg biologisch
instituut te Kopenhagen, wordt naar
de Tel. meldt, thans in een labora
torium te Cambridge onderzocht,
aangezien het„middel.in de huidige
omstandigheden van groot voordeel
kan zijn.
Open brieven aan de Engelsche en
Duitsche regeeringen.
Vertegenwoordigers der Deensche zeelie-
denorganisaties, der vereeniging van Deen
sche stuurlieden, van de vereeniging van
Deensche stewards, van de vereeniging van
machinisten, van de vereeniging van radio
telegrafisten, van den bond van -stokers en
van den bond van zeelieden, hebben open
brieven gericht tot de Engelsche en Duit
sche regeeringen, waarin zij protesteeren
resp. tegen hef gedwongen worden naar
contrólehavens en oorlogszones op te stoo-
men, tengevolge waarvan schepen én men-
schenlevens verloren gaan en tegen het
zonder waarschuwing tot zinken brengen
hunner schepen. Zij verzoeken de regeerin
gen der oorlogvoerende landen hun metho
den zoodanig te wijzigen, dat aan de Deen
sche scheepvaart minder risico verbó*- 'm
zal zijn.
Epicutan was ln de medische wereld
reeds eenige jaren bekend als een groei-
bevorderende stof. afkomstig van een tien
dagen oud kuiken-embrvo. De instabiliteit
en de technische moeilijkheden om het
extraheeren waren tot nu toe hinderpalen
om het ten dienste van de geneeskunde te
gebruiken.
In het zoo juist verschenen British Medi-
cal Journal schrijft dr. Grant Waugh van
het Memoral Hospital te Darlington, dat
dr. Iisher er in geslaagd is genoemde stof
te produceeren als een stabiel poeder, dat
in kaolin kan worden geabsorbeerd. De
wond wordt met het poeder bestrooid,
waarna het met een steriel gaas wordt be
dekt, terwijl deze behandeling om de vijf
aagen word vernieuwd. Dr. Waugh ver-
laart, dat aldus behandelde wonden in
Yv- vai? .^en normalen tijd genezen.
-Naar aanleiding van dit bericht, teekent
de geneeskundige medewerker van de Tel.
aan, dat mededeelingen als deze in medi-
c.ie vaktijdschriften de vermelding omvat
ten van voorloopige proefnemingen, die in-
tusschen nadere controleering behoeven. In
mereensternming hiermede, d>ent dan ook
tiet bovenstaande bericht onder alle voor-
Denoud te wordpii aanvaard).
