-DE TOEL
Weer een nieuwe aanwinst
voor de Marine
'Voor' 9 oeiekousen
Een nieuw
Europa?
De „O 24" met goed gevolg
te water gelaten
&mtd 'iVoïm
jlet ITICO-mek& op JLouxi,
e<e*i vuoüühfxfuj votfi
Arrondissements
rechtbank Alkmaar
Koop eerst een andere tandpasta
De dichtader van
ir* de Rooy
UtaaA yacut une üeetv
Dinsdag 19 Maart 1940
Tweede Blad
Zes nieuwe schepen in
een jaar
Hedenavond Taptoe
Spaarzegelkas „De Eendracht"
Amerikanen over de
Nederlandsche Vloot en
Cura^ao
Vereeniging tot bevordering van
de belangen van Slechthoorenden
Burgerlijke Stand van Den Helder
Uit het politie-rapport
KOM IN „DE TOELAST"
Briefkaarten
„Algemeen Steuncomité"
Groote gebeurtenissen staan
voor de deur
(Van onzen specialen verslaggever).
De Marine ontplooit een groote activi
teit. Niet alleen van de actief dienenden
op de vloot wordt veel gevraagd, maar
ook van het technisch en administratief
personeel wordt de hoogste activiteit ge
vergd. Tal van vraagstukken, zoowel ma-
terieele als personeele, vragen de aan
dacht. Er wordt met tempo gewerkt en
dat tempo drukt zich ook uit in de snel
opeenvolgende tewaterlatingen van sche
pen, die over enkele maanden aan de vloot
zullen worden toegevoegd.
Waren we Zaterdag in Vlissingen getuige
Van de tewaterlating van een van de fraaiste
torpedojagers, de „Isaac Sweers", gisteren
morgen woonden we, bij de Rotterdamsche
Droogdokmaatschappij, het van stapelloopen
van de „,0. 24" bij, de laatste van de serie
van 4 onderzeebooten van de begrooting 1937.
Dit jaar zullen aan de onderzeevloot nog een
drietal schepen worden toegevoegd, waarvan
er één, de „O. 25", bij Wilton Feijerioord op
stapel staat en twee, de O. 26 en 27 bij de
Rott. Droogdokmaatschappij. Deze serie van
3, die van hetzelfde type zijn als de vier, die
het laatste halfjaar tewatergeloopen zijn, zijn
yan de begrooting 1938.
De afmetingfen zijn: lengte 77.50 m, breed
te 6.20 m, diepgang boven water 3.95 m,
waterverplaatsing boven water 987 ton, on
der water 1205 ton. De maximum snelheid
boven water zal 19 knoop, onder water 9
knoop bedragen. Het schip is bewapend met
een kanon van 88 mm, een dubbelmitrailleur
van 40 mm en acht torpedobuizen.
De plechtigheid geschiedde door de echt-
genoote van ir. K. de Munter, mevr. A. M.
G. de MunterHerweyer.
De genoodigdeu.
Bij de te water lating van de O.-boot wa
ren o.m. aanwezig het hoofd van de afdeeling
Materieel van het Dept. van Defensie, dé
schout bij nacht L. A. C. M. Doorman; Ir.
W. F. Pot, E.A.E.I., chef Bureau Electriciteit
Dept. v. Defensie; Ir. G. de Rooy, hoofdinge
nieur der Marine, Dept. v. Defensie; Jhr. W.
Boreel, souschef v. d. Marinestaf, Dept. van
Defensie; ir. K. de Munter, ingenieur der Ma
rine, Dept. v. Defensie; J. C. van Pappelen-
dam, hoofd-off. M.S.D. 2e klasse. Bur. M.S.D.
Dept. v. Defensie (allen Den Haag); P. J.
Drijver, off. M.S.D. Ie kl„ Den Helder; Kapt.-
luit. ter zee F. S. C. Baron van Ranwijck; ir.
H. E. Jager.
't Is een sympathieke gewoonte van de
directie der R.D.M., om haar personeel in de
gelegenheid te stellen, het resultaat van hun
gezamenlijken arbeid, de tewaterlating bij te
laten wonen. En zoo stonden gisterenmorgen
langs de hellingen in de onderzeebootenloods,
honderden en honderden arbeiders te wachten
op het groote oogenblik. Ze stonden op de hel
lingen en op de nog onvoltooide romp van de
„O. 26", die haar voltooiing nadert en over
eenige maanden haar element zal kiezen.
Er was ook nu de spanning voor het afloo-
pen van het schip, 't Blijft altijd een risico, of
het schip zich niet onwillig zal toonen. De
kleinste misrekening verhindert een vlotte te
waterlating, maarde R.D.M. heeft een
goede naam in de scheepvaartwereld en deed
dien ook nu geen oneer aan.
Niet zoodra had het tweede attentie-
sein geklonken, of na den fermen slag van
Mevr. De Munter kwam er beweging in de
groene potvisch. Eerst trilt het lichaam
even, dan glijdt het, langzaam, sneller,
sneller... om met een sierlijken duik het
breede Maaswater in te schieten. Een
gracieuze neiging, de „O. 24" ligt in zijn
element. Er wordt gejuicht, stoomsirenes
gillen
In de directiehall werden de genoodigden
hierna ontvangen.
Gunstige resultaten onder ongun
stige omstandigheden.
De oudste directeur van de R.D.M., ir.
A. Knape, wees hier op de bizonder ongunstige
omstandigheden, waarin tijdens dezen stren
gen winter de aanbouw plaats had. Ondanks
dit feit is men toch in staat geweest, iets voor
den contractueelen datum het schip af te leve
ren. Hiertoe hebben twee gelukkige omstan
digheden meegewerkt: ten eerste het gevolg
geven aan het advies van de Marinedeskundi
gen voor het bouwen van solide overdekte
werkplaatsen, ten tweede het feit, dat er geen
oponthoud was in den aanvoer van materiaal,
dank zij de uitstekende marine-organisatie, die
de leveranciers dag aan dag achterna reed.
Spr. dankt het hoofd van de afd. Materieel,
den schout-bij-nacht L. A. C. M. Doorman, en
zijn personeel.
De „O. 23", die sinds de vorige week in
Den Helder is, is ook eenige dagen voor
den contractueelen datum gereed gekomen
en de rapporten, die tot op dit oogenblik
zijn binnengekomen, geven hoop, dat de
proeven zeer gunstig slagen en het ont
werp in alle opzichten voldoet. Dit resul
taat is mede te danken aan de prachtige
samenwerking tusschen de Iloliandsche
werven en de marinedeskundigen.
Spr. wijst nog op de samenwerking met de
andere werven en op de beteekenis van het
centraal teekenbureau.
Sinds October van het vorig jaar zijn vier
oorlogsbodems bjj de R.D.M. te water geloo-
pen en spoedig zullen er nog een tweetal vol
gen, zoodat in één jaar tijds zes oorlogsschepen
te water liepen, niettegenstaande ook de krui-
serbouw voortgang heeft en volgende maand
en de daaropvolgende maand respectievelijk
een 15.000 en 10.000 tons tankschip te water
zal loopen. Dit wijst wel op de belangrijke
productiecapaciteit der Nederlandsche werven.
Spr. wijst er nog op, dat deze geïntensi
veerde bouw van den technischen staf van de
marine veel gevraagd heeft.
Tenslotte brengt ir. Knape mevr. de Munter
dank voor het verrichten van de plechtigheid
en hoopt, dat haar stille wensch, dat de boot
gelukkig varen mag, in vervulling moge
gaan.
Spr. biedt mevr. de Munter een souvernir
aan in den vorm van een zilveren bloemen-
schaal met fijne rose anjers en brengt dan
een heildronk uit op mevr. de Munter en de
Marine.
Dankwoord van ir. de Munter.
Ir. de Munter dankt de directie van de
R.D.M. namens zijn vrouw, die de uitnoodi-
ging op hoogen prijs gesteld heeft.
Dit is de vierde onderzeeboot, die in
den tijd van 5 maanden van een Neder
landsche scheepshelling gleed. Men zou
hieruit wellicht de foutieve conclusie
kunnen trekken ,dat de O.-booten aan de
loopende band worden gemaakt. Niets is
echter minder waar, doch door eén ge
lukkige samenwerking worden de vraag
stukken opgelost en door de opgedane
ervaringen worden de nieuwste snufjes
aangebracht. De schepen kunnen zich
meten met de best bestaande vaartui
gen van dit type.
Spr. brengt een dronk uit op de R. D. M.
In verband met het feit, dat vorige week
Dinsdag de taptoe, wegens slecht weer niet
door kon gaan, zal hedenavond, bij gunstig
weer, taptoe worden gehouden. Vertrek van
de Buitenhaven 8 uur.
Route: Hoofdgracht, Kanaalweg, Koning
plein, Emmastraat, v. Galenstraat, Javastr.,
Hector Treubstraat, Lorentzstraat, Overweg,
Parallelweg, Spoorstraat, Bierstraat, Werf.
Wij vestigen er de aandacht op, dat in de
advertentie van de Spaarzegelkas „Maatsch.
De Eendracht", geplaatst vorige week, het
nummer van het hoofdkantoor te Amsterdam
foutief weergegeven is. Daar stond Heeren
gracht 105, terwijl dit moest zijn: 501.
DE VREEMDELING WERKTE.
Terzake het doen verrichten van arbeid door
een vreemdeling, zonder daarvan bij de politie
aangifte te doen, werd iemand verbaliseerd.
In de „New York Times" kwam de
a
volgende merkwaardige ontboezeming
II voor, die wjj curiositeitshalve overne- ij
j; men. Van „voorlichting" gesproken
„Curapao zou een ideale basis z(jn \oor j:
1
operaties van oorlogvoerenden voor j j
onderzeebooten, vliegtuigen en feitelijk
voor elk type oorlogsbodem. Tot voor ij
kort was de bescherming van het eiland
meer symbolisch dan werkelijk. Nu j
II echter is de verdediging op grootseheep- j
sche wijze versterkt, o.a. wat betreft j
luchtafweergeschut. Het garnizoen is
II versterkt met vrijwilligers? die volledig
dienst doen. Men verwacht, dat het
SI
aantal krachten voor de verdediging zal
II groeien door het oproepen van alle
mannen tusschen 18 en 26 jaar. De ge-
II heele bevolking echter bestaat slechts
uit 62.000 zielen, waarvan bijna de helft
in de hoofdstad woont.
De verdediging is ook versterkt door
a a
de aankomst van het oorlogsschip
„Kinsbergen", welk schip den ouden
kruiser „Johan Maurits van Nassau"
J
vervangt. Bovendien zijn hier twee on-
I; derzeebooten gestationneerd. Men neemt
voorzorgsmaatregelen om de haven te
verdedigen, en schepen met cement ge-
laden, die de mogelijke vijand zou kun-
a J J
nen laten zinken om de haven te blok-
B
keeren, worden niet toegelaten."
altijd naar:
in de Keizerstraat.
Afdeeling Den Helder.
Gaarne vestigen wij de aandacht op de ad
vertentie van bovengenoemde Vereeniging,
voorkomende in het nummer van heden,
waarin de leden worden uitgenoodigd voor de
vergadering van a.s. Donderdagavond. Deze
vergadering is uitgeschreven ter bespreking
van de bestaande reisplannen, maar tevens
bestaat gelegenheid kennis te maken met de
fraaie groepstelefoon van de afdeeling. Nog
maar al te veel slechthoorenden zijn er, die
onbekend zijn met dit toestel. Welnu, a.s.
Donderdagavond kunnen zij ermede kennis
maken en zich ervan overtuigen welk een
kostelijk bezit voor de afdeeling zoo'n groeps
telefoon is.
Daarom, slechthoorenden van Den Helder,
komt allen ter vergadering! Ook niet-leden
zijn hartelijk welkom. De vergadering wordt
gehouden op de bovenzaal van Café „Centraal"
(Kanaalweg by de Postbrug) e" vergt aan te
8 uur.
VERKEERSPERIKELEN.
Tweemaal werd iemand verbaliseerd voor
het verkeerd parkeeren in de Spoorstraat.
Voorts waren er overtredingen terzake het
niet bezitten van een lamp op de fiets, en het
niet uitsteken van de hand bij het veranderen
van richting. Ook „pikte" men nog iemand,
die zonder belastingplaatje reed.
Den Helder.
Steunfraude.
Verdachte K. uit Den Helder, die op 19 Fe
bruari alreeds was voorgeweest. beschuldigd
van steun fraude (valschheid in geschrifte)
was gistermiddag verschenen.
De Reclasseeringsambtenaar J. H. W. uit
Alkmaar als getuige gehoord had een rapport
over verd. uitgebracht, waaruit blijkt, dat deze
verd. niet direct een voorbeeldige opvoeding
had genoten en veel had moéten scharrelen
om aan den kost te komen.
De Officier van Justitie zeide in zijn requi
sitoir, dat verdachte tot viermaal toe valsch
heid in geschrifte had gepleegd en in totaal
een bedrag van 17.50 teveel aan steun had
ontvangen. Mr. v. d. Feen de Lille vond het
geval dermate ernstig, dat hij een gevangenis
straf eischte van één maand.
De Politierechter veroordeelde verd. tot een
geldboete van 10 subs. 10 dagen hechtenis,
omdat verd. nog nimmer met de JustitL in
aanraking was geweest.
Baas in eigen huis.
Verd. K. uit Den Helder was lang niet ge
makkelijk. Hij had vroeger een relatie gehad
met een juffrouw.
Hadt U dat huis gehuurd? vroeg Mr.
Krabbe.
Nee, de juffrouw was huurster, zeide verd.
Nu, dan was ze ook baas in eigen huis,
meende de Politierechter.
Verdachte werd ten laste gelegd, dat hij in
den nacht van 30 op 31 December een woor
dentwist met de juffrouw had gehad, waarop
hem werd gesommeerd de woning te verlaten.
Hieraan voldeed verd. niet en vernielde een
tweetal ruiten. Verder was verd. op 2 Januari
wederrechtelijk de woning binnengedrongen.
Verd. erkende de feiten, doch meende, dat
de juffrouw hem niet zoo maar op straat kon
zetten.
De juffrouw kwam het ten laste gelegde
bevestigen.
De Officier beschouwde een en ander als een
persoonlijke ruzietje na een jarenlange vriend
schap en eischte 8.— boete, subs. 4 dagen
hechtenis. Conform dezen eisch werd verd. ook
veroordeeld.
van 18 Maart 1940.
BEVALLEN: A. van Beek—Beekma, d.;
C. S. NebbelingKoster, d.
OVERLEDEN: J. H. Timmer (m). 71 j.
RIJWIELMISÊREOHNE ENDE.
Aan het adres Anjelierstraat 21 is een hee
renrijwiel terug te bekomen, dat men eldaar
onbeheerd aantrof. Op het Hoofdbureau van
Politie bevindt zich voorts een heerenrijwiel,
merk „Mary", dat men op de Binnenhaven
„vond". Aan het adres Spoorstraat 17 is even
eens een vehikel terug te bekomen.
WAAR IS HET KIPPENHOK?
De eigenaar van een kippenhok, dat stond
aan de spoorbaan, deed aangifte, dat dit hok
spoorloos verdwenen is.
ARBEIDSWET OVERTREDEN.
Wegens het overtreden van de Arbeidswet
werd gisteren een stadgenoot op de bon gezet.
en liefst de duurste die er is en probeer daarna Ivorol (volgens Nieuw recept). Dan neemt U
waar hoe Ivorol in reinigend-, witmakend- en schuimend vermogen alle andere verre overtreft.
vroeg of laat,
'T is alles prima wat er staat.
B(j de tewaterlating van de „O. 24".
Gisterenmorgen, bij de tewaterlating van
de „O. 24", heeft de hoofdingenieur van de
Marine, ir. G. de Rooy, zijn toespraak op de
hem bekende wijze, in dichtvorm gehouden.
De genoodigden wisten deze dichterlijke in
spiratie van den heer de Rooy zeer te waar-
deeren. Wij laten hieronder eenige gedeelten
van het vrij lange rijm volgen.
D' „O. Vier-en-twintig" is te water;
De stapelloop ging vlug en snel.
Precies op tijd kwam z'in beweging
En zei de loods voorgoed vaarwel.
Zóó was z'in 't water aangekomen,
of zij boog diep en zeer charmant
Voor 't hoog gezelschap der tribune
En voor de vrouw met vaste hand.
Voor haar het eerst een woord van hulde,
Waar zij de boot de vrijheid gaf.
Met dit succes mevrouw de Munter
Ons aller wenschen, want: 't was &f!
Vanzelf gaan de gedachten verder
Naar hen, die bij den bouw der boot
Hun allerbeste krachten wijdden
Aan deze aanwinst voor de Vloot.
Het Hoofd van 't Materieel der Zeemacht,
De Directeuren R. D. M.,
Zij gaven èan de groote lijnen.
Zij drongen Aan tot spoed met klem.
Ook de Bureauehefs zijn te noemen
Van het bekende d'Ehrensplein;
Die ook hun tijd en krachten gaven
Aan deze schepen, duur en klein.
Maar 't zou niet goed en billijk wezen,
Wanneer de Chefs der R. D. M.
In dit gedicht vergeten werden,
Want in het koor klonk ook hün stem!
Na eenige werkers van de R. D. M. ge
noemd te hebben, vervolgt ir. de Rooy:
Maar meerderen zijn nog te noemen,
Die, met geduld en enthousiast,
Steeds volle medewerking toonden.
Ook aan 't geen zorgen gaf en last.
Zoo d' officieren, die bij aanbouw
Bij dit bedrijf hier zijn geplaatst.
Waarvan Van Erkel 't opperhoofd is
Met Drijver en de Vahl er naast.
't Was Metz, die alles na moest loopen.
En alle tanks met Offerman
Te persen had en ook te meten,
En samenwerkten als een span.
De „kleine" schipper Blauw vertelde
Van zijn ervaringen op zee:
En Brons kwam naar de buizen kijken,
En Glimmerveen bracht pijpen mee.
Van D(jk, die zorgde voor de kastjes,
Met Sla als rechterhand daarbij
Verschoor voor goede, sterke pijpen
En Landheer voor de gieterij.
Aan allen, die hun krachten gaven.
Van R. R. M. en NEVESBU,
Zij dank gebracht voor al hun werken
In d' afgeloopen tijd en nu.
Wij hopen, dat d' „O. vier-en-twintig"
Zeer lang mag zijn een mooie boot,
En vele diensten mag verrichten
Aan Harer Majesteits vloot!
Het Dagelij ksch Bestuur van het Algemeen
Steuncomité 1939 verzoekt ons aandacht voor
het volgende:
Bij Koninklijk Besluit is bepaald, dat gedu
rende een door den Minister van Binnenland-
sche Zaken te bepalen tijdvak van Rijkswege
ten bate van het Algemeen Steuncomité 1939
bjjzondere briefkaarten verkrijgbaar gesteld
zullen worden.
Dé drie briefkaarten zullen tegen Paschen
uitkomen en zullen worden voorzien van de
beeltenissen van:
a. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix
b. Hare Koninklijke Hoogheden Prinses
Beatrix en Prinses Irene,
c. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Irene.
De foto's voor deze briefkaarten, vervaar
digd door Zijne Koninklijke Hoogheid Prins
Bernhard, zijn door het Kroonprinselijk Paar
welwillend afgestaan, uitsluitend ten behoeve
van het Algemeen Steuncomité 1939.
De briefkaarten zullen worden uitgegeven
in de frankeerwaarden van onderscheidenlijk
2, 3 en 7% cent en zullen wordenverkocht
met een toeslag van 10, 10 en 7'% cent per
kaart, boven de frankeerwaarden.
Een serie van drie briefkaarten komt dus
op veertig cent 0.40).
De opbrengst van deze briefkaarten zal. na
aftrek van de frankeerwaardc, de kosten van
aanmaak enz., ter beschikking gesteld wor
den van het Algemeen Steuncomité 1939.
De fotobriefkaarten zullen aan alle post
kantoren verkrijgbaar zijn.
Bestellingen, liefst van een grooter aantal
series, kunnen ook worden gedaan door tus-
schenkomst van het Algemeen Steuncomité
1939 door storting of overschrijving op post
rekening 25000 van dat Comité kantoor
's-Gravenhage.
Er wordt over de diplomatieke onder
handelingen, waarbij de laatste dagen een
bizondere activiteit wordt betracht, een
geheimzinnig stilzwijgen bewaard.
Over het onderhoud, dat Mussolini en
Hitier gevoerd hebben, wordt met geen
woord gerept, over de tegenactie, die
Engeland en Frankrjjk eventueel zullen
ondernemen, wordt niet gesproken. Zeker
Is, dat er groote dingen voor de deur
staan en dat een dezer dagen mededee-
lingen zullen worden gedaan, die waar-
schjjnlijk even sensationeel en verrassend
zullen zjjn, als indcrtjjd de aankondiging
van de vriendschap tusschen Duitschland
en Rusland. Er worden voorname zetten
gedaan op het politieke schaakbord van
Europa, waarschijnlijk zjjn de heeren
achter de schermen bezig Europa op
nieuw in kaart te brengen en straks zal
het de wereld bekend worden, op welke
wijze men zich de toekomst denkt.
De grootste verrassing zal ongetwijfeld
zijn, als waar is, wat op dit oogenblik nog
als gerucht loopt, dat tusschen Berlijn—
Rome en Moskou een accoord zal worden ge
sloten voor den opbouw van „een nieuw
Europa". Weinigen hebben geloofd, dat Italië
er toe te bewegen zou zijn om met het God-
looze Moskou in één schuitje te gaan zitten
en wie de uitspraken van den Paus gevolgd
heeft, weet, dat dit allerminst te verwachten
was. Toch loopen deze geruchten vrij positief
en onwaarschijnlijk is deze gang van zaken
zeker niet, als men ze zuiver staatkundig
beziet .Italië krijgt dan zijn kansen om de
begeerte naar het bezit van verschillende
belangrijke Fransche en strategische punten
te vervullen. Zijn positie als belangrijkste
Middellandsche Zeemogendheid kan dan be
reikt worden. De droom van Mussolini ver
wezenlijkt. Daarvoor heeft men wel graag
wat concessies over, maar of het verbond
met den duivel daarvoor niet te groot is,
staat te bezien en waarschijnlijk zal men ten
Vaticane zijn remmenden invloed doen gel
den op een al te groote toenadering tot Mos
kou. We hebben echter de laatste maanden
reeds voor zulke ongedachte dingen gestaan,
dat men met deze gang van zaken ernstig
rekening zal moeten houdc
Hoe het zij, Hitier speelt groot spel en
als dit acoord tot stand komt, is het op
nieuw een zware slag voor Engeland en
Frankrijk, Duidelijk wordt dan ook het
weinig militair-actieve optreden van
Duitschland. Men heeft zijn krachten ge
spaard om geen verliezen te lijden en
daardoor zijn positie tegenover de ge
allieerden te verzwakken. Straks kan
men zijn vredesvoorwaarden decreteeren.
Engeland en Frankrijk hebben ze dan
maar te aanvaarden of staan bloot aan
aanvallen op tal van fronten. Als Moskou
en Rome zich niet alleen op papier achter
Berlijn scharen, maar ook actief, dan ziet
de positie voor de geallieerden- er slecht
uit.
Het is daarom te begrijpen, dat men in
Engeland een onaangenaam gevoel krijgt.
Welke tegenactie kan men ondernemen tegen
deze geweldige actie van Berlijn? Waar kan
men nieuwe vrienden vinden, als de Balkan
en het Noorden volkomen onder den invloed
staan van de drie groote machten, Duitsch
land, Rusland en Italië?
De positie van Engeland is weinig be
nijdenswaardig. De komende dagen kun
nen groote dingen opcnbar?n, die beslis
send zullen zijn voor den verderen gang
van zaken van dezen oorlog en voor Je
toekomst van Europa.
We leven inderdaad in een tjjd van ge
weldige historische gebeurtenissen.
Aquarium Zool Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 912 en vim 13.20
17 u. Zaterdags van 912 uur.
BIOSCOPEN:
Rialto, Spoorstraat, acht uur:
„Carrière" en „Een Helsche Nacht".
Tivoli-Theater, Spoorstraat, acht uur:
„Het geheim van de Witte Kamer" en
„Vreemde Gezichten".
Witte Bioscoop, Koningstraat acht uur:
„De Geheimzinnige Ruiter" en „Gedegra
deerd",
