Het Noorden
49 Marine-Officieren beëedigd
slagveld van
Europa?
Treffend ceremonieel aan het Ankerpark
UtaaA yaati ure heen?
Tweede Blad
yiactijnieiluM Dc Blindenavond WEK UW LEVER-GAL OP
Toespraak van den
commandant der Marine
Den Helder gaf 90.000
gulden voor de lucht
bescherming uit
H. P» Baak f
Eeresaluut aan onze
gevallen zeelieden
Burgerlijke Stand van Den Helder
Hedenavond taptoe
Barometerstand van Den Helder
Gistermiddag zijn 49 nieuwbenoemde Ma
rine-officieren, door den commandant der
Jlarine te illemsoord, schout-bij-nacht H
Jolles, beëedigd, en waar een dergelijk cere
monieel altijd een, zoowel voor het militaire
als burger oog, bijzonder boeiend schouwspel
vormt was dit speciaal gisteren het geval,
toen een overdadige voorjaarszon, flonkerend
aan een staal-blauwen hemel, het geheel een
aparte luister bijzette.
Cccn wonder dan ook, dat velen reeds vroeg
tijdig de richting van het Ankerpark waren
Ingeslagen, teneinde zich aldaar van een goed
plaatsje te voorzien. Men benijdde de leden
van ,,Onze Vloot" en de oud-onderofficieren
wien een gereserveerd gedeelte van het ter
rein was toegewezen.
49 Jonge officieren werden beëedigd en
dus was het geen wonder, dat een groot
aantal ouders en familieleden acte de
présence gaven. Ook filmend en fotogra
feerend Nederland was rijkelijk vertegen
woordigd, terwijl ook de reportagewagen
van de AVRO niet ontbrak.
Te kwart voor twee stond een groot
carré op het terrein aangetreden. Be
staande uit een compagnie adelborsten,
met vaandel, een compagnie van Hr. Ms.
Schorpioen", een van Hr. Ms. „Van Speyk"
en een van den Onderzeedienst. In totaal
350 man. Voorts was aanwezig het korps
officieren, benevens de Stafmuziek der
Koninklijke Marine, onder leiding van
kapelmeester Louis Leistikow.
Parade-commandant was overste W.
H. Tetenburg, de commandant van Vlieg
kamp De Kooij, aan wien als adjudant
was toegevoegd de kapitein de mariniers
P. J. van der Ende.
Precies 2 uur arriveerde schout-bij-nacht
Jolles, wiens borst wij getooid zagen met het
Grootkruis van de Leopold-orde, dat schitterde
op een breeden blauwen sjerp. Nadat de eerbe
wijzen aan het vaandel gebracht waren, volgde
Inspectie van den troep. In het*gevolg van
den commandant zeemacht liepen o.m. mede
de chef staf landmacht, kapitein Uyterschout,
de chef staf der marine, kolonel J. G. van den
Berg, kolonel J. C. baron van Asbeck, overste
J. W. C. van Hengel, overste Tetenburg, kapi
tein v. d. Ende en de adjudant van den com
mandant zeemacht, luitenant ter zee le kl.
B. J. Velderman.
Rede Commandant der Marine.
Na de inspectie speelde de kapel een marsch,
waarna het vaandel intrad en schout-bij-nacht
Jolles zich met een korte toespraak tot de
Jiieuw-benoemde officieren wendde.
Deze dag, aldus spr., is voor U allen
een zeer bijzondere, omdat ge vandaag
toetreedt tot het korps officieren. De
periode van uw militaire opleiding is thans
achter den rug, en ge gaat thans met uw
beide beenen in het werkelijke leven staan.
Het korps officieren der Koninklijke
Marine is een eeuwenoud korps, een
korps met een 'rijke traditie. De leden er
van helpen en steunen elkaar en het is
datgene, wat ik thans ook van U ver
wacht.
Nadat spr. een kernachtige spreuk van ad-
jniraal Maarten Harpertsz. Tromp heeft aan
gehaald, door deze gesproken voor den slag
bij Duins, wijst hij op de moeilijke tijden.
Niemand weet wat de toekomst verborgen
houdt, alleen God weet dit, en dat is het juist
!wat deze beëediging een speciale wijding geeft.
Hierna behandelt schout-bij-nacht Jolles
den eed. „Ik zweer trouw aan de Koningin".
Zij, onze hooge Landsvrouwe, is het symbool
Waar geheel Nederland om samengroept. In
dat Nederland beschikt Zij over Haar officie
ren. Dat zijn de steunpilaren van Haar Troon.
Gedenk dat altijd en overal. Hier en overzee.
Waar Haar vlag waait of waar gij zijt, daar
Zijt ge in Haar dienst. Dan hebt gij Haar
troon te steunen en te schragen.
Gehoorzaamheid aan de wetten. Dit woord
is kort, doen het zegt veel. Van U wordt ver
wacht gehoorzaamheid, maar óók dat ge die
wetten zult helpen handhaven. En dat zijn de
wetten van het verleden, maar ook die van de
toekomst.
Onderwerping aan de krijgstucht; dat be-
teekent dat ge U hebt te onderwerpen aan de
gegeven bevelen, maar het beteekent daar
naast. dat ge U zult laten gehoorzamen
door hen, die onder U gesteld zijn. Het zijn
menschen die U dienen te gehoorzamen en
behandel hen menschelijk. Laat Uw bevelen
berusten op iets tastbaars en noodzakelijks,
opdat er nimmer getransigneerd kan worden.
De beëediging.
Na deze woorden vangt de eigenlijke
plechtigheid der beëediging aan. Met 5
tegelijk komen de jonge officieren, nadat
aan het Corpsvaandel den groet is ge
bracht, voor den commandant der marine
getreden en leggen in zijn handen den
eed af.
En 49 maal klinkt het over het zonover
goten veld: Ik zweer trouw aan de Konin
gin, gehoorzaamheid aan de wetten, on
derwerping aan de Krijgstucht".
Ondanks het groot aantal officieren ver
loopt dit ceremonieel zeer vlot en neemt het
slechts een klein kwartier in beslag.
Daarna neemt de schout-bij-nacht wederom
het woord en zich richtend tot de beëedigde
officieren, wijst hij hen er op, dat zij thans
behooren tot het korps officieren, waarbij hij
hen alle goeds in hun loopbaan toewenscht.
In het bijzonder tot de ouders en familieleden
richt spr. zich daarna nog, die hij in enkele
hartelijke woorden wjj3t op het feit, dat het
kind van voorheen thans man is geworden,
iets wat hen misschien ietwat weemoedig zal
stemmen, doch dat tenslotte het logisch einde
is van de door hen gegeven opvoeding.
Uitverkorenen.
Rchout-bjj-nacht Jolles zegt dan ten
slotte, dat op hem nog een eervolle taak
rust en wel het overhandigen van twee
gouden horloges, geschonken door den
Minister van Defensie aan twee jonge
officieren, die gedurende hun studietijd
blijk gegeven hebben van buitengewoon
goede eigenschappen. Dat zijn de luite
nant ter zee 3e kl. O. Cramwinckel en de
officier M.S.D. 3e kl. F. R. Bax.
Het défilé wordt een geslaagd onderdeel
'van dit ook in zijn geheel zoo geslaagde mili
tair gebeuren. Keurig marcheeren de compag
nieën voorbij, voorafgegaan door de Stafmu
ziek, wier instrumentén als goud blinken in
de stralende voorjaarszon.
Eerst toen zag men, hoe groot de belang
stelling was van de zijde der burgerij. Op hei
Ankerpark stond men saamgeperst op de
trottoirs, terwijl op de daken der huizen (en
Zeevaartschool) geen raampost onbezet bleek.
De namen der beëedigde luitenants ter zee
3e kl. luiden:
J. O. Nieuvirenhuis; J. de Jong; W. N. Smit;
E. M. Middeldorp; A. de Jong; W. van Ros-
sem; P. van Noort; F. R. Berlage; O. Cram
winckel; W. Bagchus; J. C. Leijte; H. R.
Reitsma; L. C. Luckmann; G. Zeiler; A. C. V.
Kriesfeld; A. J. Bos; G. M. van Rossem;' P.
E. Tegelberg; T. A. Kattouw; M. J. N. Ver
schoor van Nisse; F. Boogaard; A. W. Huide
koper; C. E. Woldering; F. E. Kruimink; R.
J. de Weerd; D. Auër; J. M. Smit; P. Groustra',
J. C. H. v. d. Bergh; J. v. Nieuwenhuizen; J.
A. Schreuder; S. v. Ravesteijn; B. van Linge;
Jhr. J. J. Storm v. 's Gravesande.
De namen der officieren M.S.D. 3e kl.:
G. van der Graaf; J. F. Knaake; K. Krui
mink; F. R. Bax; J. H. Frijdal; H. S. Hollen-
bach; J. L. Tuijnman; J. E. Zietse; S. Dorre-
steijn; C. W. Frank; A. F. v. d. Heuvel; J. C.
H. Poolman; C. van Hazel; A. J. B. Kappers;
J. B. v. d. Berg.
Na de plechtigheid werd door de troepen
met de stafmuziek en rondgang door de stad
gemaakt.
Heden in Casino.
Hedenavond vindt in het Casino de
uitvoering van den Ned. Bllndenbond
plaats. Zooals bekend, wordt aldaar
door de Operettevereeniging „Ons Ge
noegen", o.l.v. den heer A. Krijgsman,
een opvoering gegeven van het bijzon
der mooie sprookje „Aline in Wonder
land", dat zoowel voor jong als oud Iets
bijzonders Is.
Een 80-tal jongens en meisjes treden
in dit spel op, en het is aan geen twijfel
onderhevig of men zal verrast zijn te
zien wat hier geboden wordt.
Voorts vermeldt het programma een
film, een propagandistisch woord van
den heer t an den Berg, terwijl voorts
een kleine expositie aan dezen avond
verbonden Is.
De entrée bedraagt slechts 40 cent,
zoodat verwacht wordt, dat Casino
hedenavond een groot aantal bezoekers
zal tellen. Kaarten zijn nog verkrijgbaar
aan het Bureau van Drukkerij De Boer
en tevens hedenavond aan de kassa van
het Casino.
Wij adviseeren U, indien mogelijk,
deze uitvoering b(j te wonen. Ge ziet
Iets goeds en steunt daarbij een zeer
sympathiek doel.
Burgemeester Ritmeester opent
de tentoonstelling voor de luchtbe
scherming.
Men verzuime deze tentoonstelling
niet!
Gistermorgen heeft de offiCieele opening
van de tentoonstelling van de Ned. Ver. voor
Luchtscherming in Musis Sacrum plaats
gehad. Tal van autoriteiten woonden deze
opening bij. Wij zagen behalve burgemeester
en mevr. Ritmeester, den weth. van sociale
zaken, Mr. J. Mulder, enkele marine-autori
teiten, verschillende hoofden van takken van
gemeentelijken dienst, doktoren en geeste
lijken, raadsleden en hoofden van scholen, be
sturen van Middenstandsvereenigingen, als
mede enkele bedrijfsleiders van zaken ter
plaatse.
De voorzitter van de Heldersche afd., de
commissaris van politie, de heer A. J. v. d.
Hoeven, heette de aanwezigen welkom, waar
bij hij een bizonder woord van dank sprak tct
den burgemeester, voor zijn bereidwilligheid,
de tentoonstelling te openen. De heer v. d.
Hoeven wees op de moeilijkheden voor de
opening van deze tentoonstelling, die Zater
dagavond nog op Schouwen was. Men heeft
den heelen Zondagnacht moeten door werken
om haar gereed te krijgen en in verband hier
mee bracht spreker een hartelijk woord van
dank aan de heeren Visser, Noë en Langerak,
die de leiding bij den opbouw hadden gehad.
Openingswoord burgemeester.
In zijn toespraak zei dé burgemeester, dat
de opening van deze tentoonstelling hem niet
zco aangenaam was, omdat zij een tijdsbeeld
geeft, dat niet zoo aangenaam is. De wijziging
in de oorlogvoering is zoodanig veranderd
dat de burgerbevolking daarin betrokken
wordt. Spr. herinnert in dit verband aan het
woord van een Fransch generaal, die in .1918
reeds gezegd heeft, dat de volgende oorlog
geen oorlog zou zijn van leger tegen leger,
maar van volk tegen volk. In Frankrijk zijn
ook de vrouwen gemobiliseerd.
Wij voelen hoe moeilijk het is de burgerbe
volking aan den oorlog te onttrekken. Ook
vroeger was dit echter niet altijd mogelijk.
De tachtigjarige oorlog levert daarvan het
bewijs. Finland heeft ons nü geleerd, dat een
vliegtuigaanval ook gericht is tegen de bur
gerbevolking. En daarom moeten er maat
regelen worden genomen ter bescherming van
die bevolking. Door onderlinge en krachtige
samenwerking is er veel te bereiken. In Juni
1939 nam de regeering haar besluit, om in
samenwerking met de Ned. Ver. v. Luchtbe
scherming het volk voor te lichten. Men heeft
en u zult 's morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
lederen dag moet u» lever een liter lever-gal in uw
Ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende is, verteert uw voedsel niet.
het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
l*w lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len. U moet CARTER S LEVER-PILLETJES nemen
om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u
zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade
lijk. plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Eischt Carter s Lever-Pilletjes bij apothekers en
drogisten, f. O.Ta.
Schout-b\j_-Nacht B. JoUee, neemt den eed af. Ben overzicht tgdens de plechtigheid.
al heel wat bereikt, doch nog lang niet vol
doende tot stand gebracht. Spr. verheugt zich
erover, dat de plaatselijke afdeeling in dezen
zeer actief is geweest. Men heeft zittingen
gehouden om het publiek van voorlichting te
dienen, doch de belangstelling daarvoor was
beschamend. Men interesseert er zich niet
voor. De 1400 menschen, die zich voor de
luchtbescherming opgaven, zullen als het noo-
dig is, wel op hun post zijn, maar alle andere
stadgenooten moeten er van doordrongen zijn,
dat kennis van de gevaren noodzakelijk is.
Voor de luchtbescherming zijn kapita
len noodig. Alleen voor Den Helder werd,
met steun van het rijk, 90.000 uitgege
ven. En er moet nog veel meer gebeuren.
Men vraagt zich af of in verband met
de evacuatie, die voorlichting nog wel
noodig is. Het kan echter heel goed ge
beuren, zoo zegt de burgemeester, dat
men aan evacuatie nog niet toe Is en dan
moet men voorbereid zijn.
De bedoeling van deze tentoonstelling is aan
de burgerij te toonen welke gevaren er drei
gen. De hoogste klassen van de lagere scholen
zullen de tentoonstelling bezoeken en des
kundig worden voorgelicht. Men zal laten
zien, dat er iets gedaan kan worden.
Spr. brengt hulde aan de activiteit van
het bestuur en spreekt de hoop uit, dat
de tentoonstelling zal slagen en dat zjj
een lichtend voorbeeld voor de provincie
en voor de Ned. gemeenschap mag wor
den, een getuigenis, dat Nederland be
houden kan blijven wanneer allen één van
wil zijn, één in een krachtige verdediging
en den wil tot onafhankelijkheid.
De voorzitter dankt den burgemeester, ter
wijl daarna met de genoodigden een rondgang
gemaakt werd, waarbij de heer Wijma, hoofd
instructeur en propagandist van de N.V.L.,
van technische voorlichting diende.
In den ouderdom van 66 jaar is gisteren
ten zijnen huize aan de Boerhaavestraat over
leden Henri Pierre Baak. Met den heer Baak
is een van de voorvechters voor de belangen
van het rijkspersoneel heengegaan. Van 1908
af was hij bestuurslid van de Vereeniging van
Personeel in Rijksdienst „Onderling Belang",
waarvan hij het voorzitterschap bekleedde van
1913 tot 1927, in welk jaar hij werd opgevolgd
door den heer L. van Loo. In alle opzichten
heeft hij gevochten voor de belangen van dé
rijkswerf en in het bizonder heeft hij een be
langrijk aandeel gehad in de helaas mislukte
poging de rijkswerf te Hellevoetsluis te be
houden.
De bouw van vier mijnenvegers op de
Marinewerf alhier, gaf hem aanleiding tot het
schrijven van een brochure, waarin hij het
uitvoeren van werk in eigen bedrijf warm be
pleitte. Deze bleef immers 800.000 gulden be
neden de particuliere werven. De brochure
heeft veel opzien gebaard.
Achttien jaar maakte de heer Baak deel uit
van het hoofdbestuur van de Centrale voor
Rijkspersoneel, waarvan 11 jaar als bezoldigd
bestuurder. In 1935 werd hij gepensionneerd
en kwam toen weer in onze stad wonen.
In het gemeentelijk leven heeft hij ook nog
een rol, zij het een ondergeschikte, vervuld.
Van 1915 tot 1923 was hij lid van den ge
meenteraad, als candidaat van de R.K. Staats
partij. Vanwege zijn functie in de neutrale
vakbeweging werd hij toen geen candidaat
meer gesteld.
Een hartkwaal maakte aan zijn leven een
einde. De teraardebestelling zal plaats heb
ben op de R.K. Begraafplaats te Huisduinen,
Donderdag a.s. Vertrek van het sterfhuis
Boerhaavestraat 34, om 12 uur.
De vice-admiraal Fürstner, chef van den
staf van de Marine, heeft Zondag in een rede
voor de Phohi een eere-saluut gebracht aan
de vele zeelieden, die als slachtoffers van de
oorlogsomstandigheden het leven hebben ge
laten, zoo meldt „De Telegraaf". Hij deelde
mede. dat 39 marine-mannen omgekomen zijn.
Hun namen staan gegrift in het monument
„Voor hen, die vielen", te Nieuwediep.
De koopvaardij verloor in totaal 238 man
nen op mailbooten, vrachtschepen, tankers en
visschersvaartuigen.
van 8 April 1940.
BEVALLEN; J. BreetVan Duinen, z. C. A.
VreekenVan Beijeren. z. A. van den Herik
Marsman, d. M. Chr. TebbesChristiani, z.
W. de JongVan Leersum, d. A. G. van Zui
den Grootjes, d.
De route, hedenavond door de taptoe te
nemen, luidt als volgt: Hoofdgracht, Kanaal-
weg, Prins Hendriklaan, Keizerstraat. Spoor-
gracht. Jonkerstraat, Van Duyn van Maas
damstraat, Beukenkampstraat, Vischstraat,
Bassingracht, Nieuwe Brugstraat, Zuidstraat,
Weststraat, Werf.
Verkeersvlieger boven „De Toelast'
Oh! daar is „De Toelast
konden we nu maar even dalen.
Neutrale staten slachtoffer van de
politiek der oorlogvoerenden.
De situatie in Europa verandert met
het uur. Vanmorgen stroomden de be
richten uit het buitenland op onze redac
tietafel binnen en het Is uiterst moeilijk
de situatie op dit oogenblik te beoor-
deelen. Eén ding is zeker: neutrale staten
zijn het slachtoffer geworden van de po
litiek der oorlogvoerende landen. De actie
van Engeland, daartoe misschien gedwon
gen door Frankrijk, om mijnenvelden te
leggen in de Noorsche wateren, heeft een
tegenactie van Duitsehland uitgelokt,
waarvan een andere neutrale mogendheid,
Denemarken, het slachtoffer Is geworden.
Engeland mag dan beweren, dat de actie in
Noorwegen niet bedoeld is tegen de neutralen,
maar een feit is. dat Noorwegen tegen zijn
wil in den oorlog is gesleept. Welk land daar
van de eerste oorzaak is laten we in het mid
den. Engeland beweert immers, dat het tot
zijn maatregelen overgegaan is door de neu-
tialiteitsschendingen van Duitsehland, waar
tegen Noorwegen niet krachtig genoeg zou
zijn opgetreden. Noorwegen is echter door dit
optreden in den oorlog betrokken, het Noord-
sche grondgebied zal nu waarschijnlijk het
slagveld van Europa worden.
De situatie vanmorgen was niet in alle o>
zichten duidelijk. Waarschijnlijk was echter,
dat Duitsche troepen in Noorsche havenplaat
sen waren geland en de mogelijkheid, dat
Noorwegen dus in oorlog met Duitsehland was
geraakt, zooals een bericht uit New-York be
richtte, is dus wel zeer groot. Bovendien is
Duitschlartd Denemarken binnengerukt. Dit
moet met bliksemsnelheid gebeurd zijn, want
vanmorgen om zes uur kwam reeds het be
richt door, dat de Deensche hoofstad, Kopen
hagen, door de Duitschers was bezet. Van een
tegenactie van het Deensche leger kwam niets
door, zoodat deze geheele situatie wel vreemd
en onbegrijpelijk aandoet. Het is niet aan te
nemen, dat Denemarken, zonder verzet, de
Duitsche troepen op zijn grondgebied zal toe
laten. Trouwens, niemand had verwacht, dat
Duitsehland als eerstvolgende oorlogsdaad,
Denemarken in het conflict zou betrekken.
Hoe zal Londen hierop reageeren? Uit alles
blijkt, dat Engeland én Frankrijk besloten
zijn met kracht tegen Duitsehland op te tre
den. Dat spreekt uit de torpedeering van een
drietal Duitsche schepen en uit het geheele
optreden van Engeland in de Noorsche wate
ren. Bovendien schijnt men zich ook ernstig
te beraden op economische maatregelen in
Zuid-Oost-Europa. Engelsche gezantep uit
Turkije, Bulgarije, Roemenië, Joego-Slavië,
Griekenland, Hongarije en die uit Moskou en
Rome zijn te Londen om maatregelen te over
wegen, den Duitschen handel pp den Balkan
om zeep te brengen en politieken druk op den
Balkan uit te oefenen.
De actie van de geallieerden is verras
send en de tegenactie van Duitsehland zal
mogelijk ook groote en ongedachte ver
rassingen brengen. Reeds het optreden
van vannacht en hedenmorgen is snel en
doortastend geweest.
Is de tijd van verkennen en afwachten
voorbij? Wat staat ons dan nu te wach
ten? Op welke wijze zal Duitsehland En
geland verder aanpakken Zal men nu
ook vliegtuigaanvallen op de Engelsche
steden openen? Het zijn vragen, waarop
de komende dagen misschien het antwoord
zullen brengen. Op het oogenblik Is de
toestand volkomen onoverzichtelijk, maar
als de sneeuwbal eenmaal begint te rollen
en men zjjn bezinning volkomen kwijt
raakt, dan staat de totalitaire oorlog mis
schien spoediger voor de deur dan we
verwacht hadden.
Natuurhistorisch Museum, le Vroonstraat
lederen Woensdag van 35 uur.
lederen Zaterdag van 710 uur.
Bovendien den eersten Zondag van elke
maand van 35 uur en den eersten Woens
dag van 810 uur.
BIOSCOPEN:
Kialto, Spoorstraat, acht uur:
„De Zon gaat nooit onder".
Tivoli-Theater, Spoorstraat, acht uur:
„De onzichtbare man" en „De Storm".
Witte Bioscoop, Koningstraat, acht uur:
„De Groote Vraag".
Barometerstand Den Helder:
Maximum temp. lucht:
Temp. 8 uur:
Wind: richting: N.; kracht:
Licht op:
764,6
8.6
4,8
5
7.IS
