dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
JAPAN en onze KOLONIËN
De ïapansche gezant
geeft zijn oordeel
De granaatscherven
te Zandvoort
BRITTEN LINDEN
in Nootwegen
Regeering-
Quisling
afgetreden
Geen Duitsche vlag
boven Ned. Indië
Duitsche successen
in Noorwegen
Vliegveld te Stavanger
weer gebombardeerd
KLEINE NEUTRALEN
OP RANTSOEN
Arita als orakel
van Delphi
In Denemarken staakt
men niet
KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
16 APRIL 1940
68e JAARG. No. 8901
Wij wenschen de onafhankelijk
heid van Nederlandsch Indië
te eerbiedigen"
Voortaan 15 jaar voor
spionnage?
Parachutisten gedaald
Narvik voor dc
Duitschers
onhoudbaar
Ook het Westfront
roert zich
HE LDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg. Mt). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
DINSDAG
De Japansche bladen leveren, zooals
wij gisteren reeds schreven, beschou
wingen over Japans houding naar
aanleiding van de verschillende spe
culaties over het lot van Ned. Oost-
Indië. De Japansche regeering, zoo
zeggen zij, overweegt, welke maatre
gelen zij dient te nemen. Zij wenscht
echter niet verkeerd begrepen te
worden door de andere landen ter
zake van haar maatregelen, die zij
moet nemen voor het geval Ned.
Oost-Indië, tegen Japans wensch, bij
den oorlog wordt betrokken. Volgens
de „Hotsji Sjimboen" overweegt mi
nister Arita een verzoek tot de oor
logvoerenden te richten, de maatre
gelen te nemen tegen het uitbreiden
van den Europeeschen oorlog naar
het Verre Oosten. Japan zou dan de
geallieerde en de Duitsche regeerin
gen attent maken op Japans non-in-
terventiepolitiek, wat den Europee
schen oorlog betreft Het zal zich
ook, behalve tot de oorlogvoerenden,
tot andere mogendheden wenden.
Algemeen gelooft men in Japan, al
dus het blad, dat, indien dit noodza
kelijk is, Japan kot doeltreffende
maatregelen zal besluiten om de uit
breiding van de oorlogsverwoestin
gen naar het verre Oosten te voorko
men.
Naar aanleiding van bovenvermelde pers
campagne in de Japansche bladen, welke
reeds bij voorbaat onze koloniën in het Verre
Oosten als 'n begeerenswaardig kluifje voor
stelt, dat Amerika en Japan elkaar zullen
betwisten, indien Nederland in den Europee
schen oorlog wordt betrokken, merken wij
op, dat er vooralsnog geen aanwijzingen zijn.
dat Nederland in Europa in oorlog zal ge
raken.
Mocht zulks niettemin toch geschie
den, dan volgt daaruit geenszins,
dat zulks eenig gevolg zou hebben
voor de positie van Nederlandsch-
Indië, een gebiedsdeel, dat zijn eigen
bestuur heeft en welks onaantast
baarheid door de oorlogvoerenden,
die in Oost-Azië over strijdkrachten
beschikken ter conferentie van
Washington (1922) uitdrukkelijk is
gewaarborgd, evenals door de Ver-
eenigde Staten van Amerika en Ja
pan.
Meening van den Japan-
schen gezant in Den Haag.
Wij hebben naar aanleiding van
het geschrijf in de Japansche P®l5>
aan den Japanschen gezant in Den
Haag, Zijne Excellentie Itare Ishn,
verzocht om ons de opinie weer te
geven van de Japansche regeering in
zake deze geruchten.
Zijne Excellentie verklaarde nog
niet. officieel door zijn regeering op
de hoogte te zijn gebracht van d eze
Pers-campagne.
„Ik herinner U er echter aan, dat
korten tijd geleden minister Arita m
- het Japansch parlement heett ver
klaard gaarne met Nederland et
non-agressie pact te willen aangaa
wanneer de Nederlandsche legeeimg
zulks zou wenschen. Er is ook me -
gebeurt wat ook maar eenigszms v\ ij-
ziging daarin zou kunnen brengen.
Ik herhaal, dat Japan den aösoiu-
ten wensch heeft de onafhankelijk
heid van Ned. Oost-Indië te eerbie
digen en wij bopen, dat de vreedza
me relaties tusscben de beide landen,
evenals de status quo, bewaard blijft-
Ik weet niet wat Japan zou doen
wanneer Groot-Brittannie de be
scherming over Ned.-Indië op zich
zou nemen, maar ik kan mij niet
voorstellen, waarom Groot-Brittan-
nië dit zou doen. Op het oogenblik
kan ik mij niet voorstellen dat Groot-
Brittannië en Needrland met elkaar
slaags zouden raken.
Zoolang Nederland den status quo
in Ned.-Indië bewaart, geloof ik niet,
dat er ook maar eenige reden is om
handelend tegen de Ned. overzeesche
Gewesten op te treden.
Nederlandsche gezant bij Arita.
Arita, de Japansche minister van buiten-
landsche zaken heeft gisteren de vertegen
woordigers van de pers ontvangen teneinde
een verklaring af te leggen betreffende het
standpunt van Japan, ten aanzien van een
eventueel betrokken raken van Nederland in
den Europeeschen oorlog.
Alvorens Arita de vertegenwoordigers van
de pers ontving had hij een onderhoud van
45 minuten met den Nederlandschen gezant
in Tokio, generaal P. C. Pabst.
Tot de journalisten zeide de Japansche mi
nister, dat Japan met de Zuidzee gebieden, in
het bijzonder Nederlandsch-lndië, econo
misch verbonden is door nauwe betrekkin
gen van wederkeerigheid in de bediening
van elkanders behoeften. Op soortgelijke wij
ze handhaven andere landen in Oost-Azië
nauwe economische betrekkingen met die
streken Dat wil zeggen, dat Japan, deze lan
den en deze streken tezamen bijdragen tot
de welvaart van Oost-Azië door wederzijd-
sche hulp en onderlinge afhankelijkheid.
Mochten de vijandelijkheden in
Europa uitgebreid worden tot Neder
land en gevolgen hebben in Neder
landsch Indië, dan zou dat niet al
leen ingrijpen in de handhaving en
bevordering van bovengenoemde be
trekkingen van economische onder
linge afhankelijkheid, in het tezamen
leven en in de gezamenlijke wel
vaart, maar ook aanleiding geven tot
een onwenschelijken toestand, ge
zien van het standpunt van den
vrede en de stabiliteit in Oost-Azië.
Met het oog op deze overwegingen kan de
Japansche regeering slechts diep bezorgd
ziin over iedere ontwikkeling van den oor
log in Europa, waarmede een aanval zou ge
paard gaan, die van invloed zou kunnen zijn
op den status quo van Nederlandsch Indië.
Nog een granaat gevonden.
Uit een ingesteld onderzoek is gebleken, dat
te Zandvoort Zondagmorgen nog een granaat
toto ntploffing is gekomen en wel op 't ter
rein van de Kennemer golf- en countryclub.
Het projectiel richtte echter geen schade aan.
De politie heeft de scherven en een dop
vandaag in beslag genomen. De oorsprong
van de granaat is nog niet bekend.
Afweergeschut was niet in wer
king geweest.
Bij informatie werd medegedeeld, dat het
afweergeschut geen granaten had afgev uui d,
terwijl ook geen vliegmachines zijn gezien of
gehoord. Het is komen vast te staan, dat de
projectielen uit de richting van de zee
Noordwestelijke richting zijn gekomen.
Sommige scherven hadden een lengte van
ongeveer 20 c.m.
Zondagmorgen omstreeks zeven uur zijn
op zee nog twee groote knallen gehoord, doch
men vermoedt dat in dit geval twee mijnen
met elkander in aanraking zijn gekomen,
waardoor een ontploffing ontstond. Aan het
strand of den duinreep zijn geen beschadi
gingen geconstateerd.
Tenslotte deelde men nog mede, dat on-
omstootelijk vast staat, dat de granaten
vermoedelijk van 't 4.7 c.m. kaliber van
zee af geschoten moeten zijn, daar deze pro
jectielen in de richting Oost-Mest zijn inge
slagen.
AMERIKA ZOU DAT NIET DULDEN.
Het New Yorksche blad ,W,orld Tele
gram" zegt, een beschouwing leverend over
de Duitsche inval in Denemarken en Noor
wegen:
„De verklaringen van Rooseveld betref
fend de Amerikaansche belangen in zake
Groenland wettigen de conclusie, dat de re
geering der V. S. en bezetting van Groen
land door de Duitschers ongunstig zou be-
oordeelen.
Indien Duitschland ook Nederland zou
binnenvallen zouden wij zeker niet dulden,
dat de Duitsche vlag boven Nederlandsch-
Indie wordt geplaatst. Er zouden nog veel
meer andere kwesties van dien aard ter
sprake komen indien het tooneel van den
oorlog zou worden uitgebreid."
AMERIKA MOET SPOEDIG BE
SLISSEN.
De correspondent van de „Times" te Was
hington zegt dat Amerikaansche militaire
kringen de positie van Nederland zeer ge
vaarlijk achten en zijn van oordeel dat de
Vereenigde Staten zeer spoedig en uiterst
duidelijk hun standpunt ten aanzien van
de Nederlandsche koloniën moeten bepalen.
WETSONTWERP TOT VERHOOGING
DER MAXIMUMSTRAF INGESTELD.
De spionn&gezaken van de laatste maan
den, aldus zegt de minister van Justitie in
een wetsontwerp tot verhooging van de
maximumstraf op landverraad, enz. hebben
aangetoond dat dé maximumstraffen op
deze misdrijven te laag zijn.
De minister is tot de conclusie ge
komen, dat een verhooging tot vijf
tien jaar niet ongemotiveerd is en
licht dit op juridische gronden na
der toe.
In het wetsontwerp worden nog diverse
aanvullingen en wijzigingen voorgesteld van
belang voor een doeltreffende bestrijding
van spionnage, ook wanneer deze ten na-
deele van ons land in het buitenland wor
den gepleegd.
De laatste berichten geven aan, dat
de Duitschers in Noorwegen aan het
Zuidoostelijk front aanzienlijke plaat
selijke successen boeken. Zij probee-
ren de Noorsche troepen, die met een
flank dicht tegen de Zweedsche
grens worden gedrukt, op te rollen.
Het einddoel schijnt daarbij te zijn
Noordwaarts op te rukken en de No
ren terug te dringen in de bergachti
ge streek en de toestand te Kongs-
vinger wordt critiek geacht.
Volgens het Zweedsche blad „Social De
mocraten" hebben de Duitschers er naar
schatting minstens 16.000 man. De val van
de stad wordt spoedig verwacht. Ondanks
den dapperen tegenstand der Noren. Militai
re kringen verklaren evenwel, dat deze snel
le successen weinig tellen, tenzij voortdu
rend versterkingen worden gezonden.
Voorts wordt uiteengezet, dat de Duit
schers zware artillerie en andere voorraden
moeten hebben, welke niet door de lucht
kunnen worden vervoerd. Gezegd wordt, dat
de Duitschers reeds met een benzine tekort
beginnen te kampen en dat gisteren twee
vliegtuigen in Zweden wegens benzinege
brek noodlandingen hebben moeten maken.
Duitsche parachutisten bfj Dom-
baas gedaald.
De zender van Stockholm heeft een be
richt van den radiozender der Noorsche re
geering bekend gemaakt. waarin wordt
veklaard, dat Duitsche parachutetroepen bij
Dombaas. een knooppunt van spoorwegen,
zijn gedaald.
Volgens de meening van bevoegde krin
gen lijden de Noren dikwijls verliezen, door
hun gebrekkige militaire opleiding. De man
nen verweren zich als helden, maar moe
ten het veelal afleggen tegen de bekwame
taktiek der Duitschers. Men vertrouwt, dat
Een gemeenschappelijk door de
Rritsche admiraliteit en bet departe
ment van oorlog uitgegeven commu
niqué meldt;
„Britsche troepen zijn thans op
verscheidene punten in Noorwegen
aan land gezet".
De „Temps" verneemt, nader omtrent deze
landing, dat de Lofoten een der punten vor
men, waar het "Britsche expeditieleger aan
land is gegaan.
(De Lofoten is de eilandengroep, welke
voor den ingang van de fjord van Narvik
ligt.)
De United Press meldt uit Londen aan
zijn bladen, dat de Britsche luchtmacht een
werkzaam aandeel heeft gehad bij de lan
ding der Britsche troepen in Noorwegen.
Het communiqué van het Britsche ministe
rie van Oorlog en de Admiraliteit maakt
geen melding van de plaatsen, waar de lan
dingen zijn geschied. Er zijn echter vijf pun
ten, waar eeD landing zou kunnen worden
verwacht, nl. Nprvik. Drontheim, Bergen,
Namsos en Avalsnes; het meest geschikte
punt hiervan zou nog Drontheim zijn. De
fjord van Drontheim is nl. zoo diep. dat er
moeilijk mijnen kunnen worden verankerd.
Ook wij wezen reeds op het belang van
Drontheim, welke haven echter wel deugde
lijk door de Duitschers zal zijn versterkt.
Het lot van Narvik bezegeld.
Van officieel Britsche zijde worden de ge
ruchten niet bevestigd, dat Narvik door de
Engelschen zou zijn bezet.
De Duitschers blijven deze bezetting trou
wens ten stelligste ontkennen.
Uit de Duitsche perscommentaren blijkt
echter, dat men het Duitsche volk gaat voor
bereiden op het verlies van -dit steunpunt.
Men meet de voordeelen van het bezit van
Zuid- en Midden-Noorwegen breed uit en
zegt. dat Narvik van geen belang meer is,
nu van ertsvervoer toch geen sprake meer
kan zijn.
Dit wijst er op. dat men in officieele Duit
sche kringen de positie van Narvik ongun
stig beoordeelt.
Elk oogenblik kan dan ook het officieele
bericht van de bezetting door de Engelschen
worden tegemoet gezien. De positie der stad
lijkt ons onhoudbaar en haar lot bezegeld.
MEDEDEELING VAN RADIO-OSLO.
DE ONDER DUITSCHE CONTRÖLE STAAN
DE RADIOZENDER VAN OSLO HEEFT
GISTERAVOND MEDEGEDEELD, DAT DE
NOORSCHE TEGENREGEERING VAN MA*
JOOR QUISLING IS AFGETREDEN. (ZOO
ALS BEKEND, EEN VAN DE MEEST IN
VLOEDRIJKE NATION AAL-SOCIALISTEN
IN NOORWEGEN).
HET BEHEER OVER DE DOOR DE
DUITSCHERS BEZETTE STREKEN VAN
NOORWEGEN IS OVERGENOMEN DOOR
EEN „BESTUURSCOMMISSIE" ONDER
LEIDING VAN CHRISTENSEN, HET
HOOFD VAN DEN GEMEENTERAAD VAN
OSLO, ALDUS DEELDE DE OMROEPER
VERDER MEDE.
UITGESTELD TOT NADER ORDER.
Gisteren werd het bemiddelingsvoorstel
van den rijksbemiddelaar in het Deensche
loongeschil in den landbouw van de hand
gewezen. Op verzoek van den bemiddelaar
hebben de vakvereenigingen intusschen de
uitgegeven stakings-oproepen ingetrokken.
Partijen zijn overeengekomen voorloopig
voor den tijd van twee maanden de werk
zaamheden voort te zetten onder de tot nu
toe geldende arbeidsvoorwaarden.
NOORSCHE KRUITFABRIEK IN
DUITSCHE HANDEN.
Bij de bezetting van Hoenefoss door de
in het gebied van Oslo opereerende Duit
sche troepen is de kruitfabriek aldaar be
zet. Op het Noorsche oefenterrein Hvals-
moen en in de wapenfabriek van Kongs-
berg is een groote hoeveelheid lichte en
zware wapens in beslag genomen.
de weerstand aanmerkelijk zal toenemen
als eenmaal geregelde BritschFransche
troepen aan de gevechten zullen deelnemen.
Verklaard wordt, dat de Duitsche troepen
Kornsjoe, een grensstation in het uiterste
Zuidoosten van Noorwegen, dat zij gisteren
hadden bezet hebben ontruimd.
De Duitschers zijn op Halden bij de kust
teruggetrokken. Zij vreezen een verrassing
van de zijde der Noorsche troepen.
Vrijwilligers genoeg.
De Noorsche legatie te Parijs deelt mede,
dat in verband met den geweldigen toeloop
van vrijwilligers, de legatie zich verplicht
ziet voorloopig de aanmelding te staken.
Levendige plaatselijke botsingen.
Het Fransche ochtendlegerbericht zegt:
Gisteren en vannacht bedrijvigheid van
onze patrouilles en-activiteit van de artille
rie op verschillende punten aan het front.
Het avondlegerbericht meldt:
Levendige plaatselijke botsingen: een ten
oosten van de Moezel, een andere aan de
grens van den Palts tusschen twee onzer
verkennersgroepen en vijandelijke detache
menten.
Officieel wordt uit Londen medegedeeld,
dat het vliegveld te Stavanger gisteren op
nieuw gebombardeerd is.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt mede: „De verkenning van deu Noor
sche kust is den geheelen dag voortgezet.
Den ongunstigen weersomstandigheden ten
spijt is het vliegveld van Stavanger weer
gebombardeerd. Aan deze actie werd deel
genomen door verscheidene afdeelingen der
luchtmacht die alle zonder verliezen terug
keerden".
TWEE DUITSCHE VLIEGTUIGEN
OMLAAG GESCHOTEN.
Van gezaghebbende zijde wordt vernomen
dat minstens twee Duitsche watervliegtui
gen te Stavanger zijn tot zinken gebracht,
toen het vliegveld en de basis voor water
vliegtuigen door Britsche Blenheims werden
aangevallen.
De watervliegtuigen lagen gemeerd toen
zij door de Britsche vliegtuigen uit machi
negeweren werden beschoten.
Kort daarna zagen Britsche vliegers deze
watervliegtuigen ondergaan. De Britsche
Blenheims hebben ook zware bommen laten
vallen op het vliegveld van Stavanger. De
aanval geschiedde tijdens een sneeuwstorm.
„HUN VOORRADEN WEKKEN DE
DUITSCHE ROOFLUST OP."
Het feit, dat de buit aan petroleum, wel
ke den Duitschers in Denemarken in han
den viel, zoo groot is, doet de „Times" in
een hoofdartikel de vraag stellen, waarom
de kleine neutrale landen in de gelegenheid
zijn gesteld zulke groote voorraden te vor
men. De reden daarvan, aldus het blad, was
klaarblijkelijk, dat de Engelsche autoriteiten
genoegen namen met de verzekering, dat
deze voorraden niet dienden voor her-export
naar Duitschland.
Met de mogelijkheid, dat Duitsch
land niet in staat zijnde door
hoop op goederen te verkrijgen
landen zou binnenvallen en de goe
deren zou wegrooven, was geen re
kening gehouden.
Denemarken is ten slotte niet het eenige
neutrale land, dat aan Dbitschland grenst
en p .oleum is ook niet het eenige arti
kel, dat in staat is den Duitschers als lokaas
te dienen. Het blad herinnert vervolgens
aan den sterk toegenomen export uit Ame
rika naar de kleine neutrale landen, en wijst
er op, dat dit nog niet behoeft te beteeke-
nen, dat deze landen clandestien toch naar
Duitschland zouden her-uitvoeren. Immers,
wijs geworden door de ervaringen van den
vorigen oorlog, is het hun opzet een groote
reserve te kweeken.
Het lot van Denemarken wijst echter op
een ander gevaar, n.1. dat Duitschland poogt
zich de goederen toe te eigenen.
In verband hiermee concludeert de „Ti
mes", zegt het Hdbld., dat het tijd wordt te
overwegen of tegen dit risico geen maat
regelen moeten worden getroffen en herin-
nprt in verband hiermee aan den vorigen
wereldoorlog, waarin de neutrale landen
werden gerantsoeneerd en slechts voorraden
konden invoeren naar gelang van de be
hoefte er aan,
