Staat van beleg
De positie van
Ned-Indië
n.u.u.B.
voor het geheele land afgekondigd
Kabelballon over
Groningen
Radiocentrales tegen
de radio-belasting
Zal Nederland zich
rehabiliteeren
Storm op de Zuiderzee
Zullen de veranderingen
verbeteringen blijken
Rede van Minister President De Geer
li
Wie ons land binnendringt zullen wij
bevechten Nederland zij kalm te
midden van de woeste baren
Spionnage in
Zuid-Limburg
België start als favoriet!
Gisterenmiddag heeft de Ministerpresi
dent de Geer voer de radio de volgende
redevoering uitgesproken
Waarde luisteraars in Nederland en In de
Overzeesche gebiedsdeelen.
Nu de spanningen, waarmee het wereld
gebeuren ons sinds September j.1. vervult,
sedert kort weer zijn toegenomen, wil ik
een enkel woord tot u richten.
En wel in de voornaamste plaats om u
op te wekken tot koelbloedigheid en ver
trouwen.
Koelbloedigheid is niet in strijd met de
waakzaamheid, die thans van ons wordt ge-
eischt, maar versterkt haar.
Een uit zijn evenwicht geslagen volk zal
in de ure des gevaars niet zijn volle kracht
kunnen inzetten.
Bovendien trekt nervositeit het gevaar
aan. Wie voordurend in den afgrond kijkt,
waarlangs zijn weg voert, wordt gemakke
lijk duizelig en stort omlaag. Iets derge
lijks geldt hier. Reeds hebben wij gezien,
hoe overmatige beduchtheid, dat onze neu
traliteit zal worden geschonden, de neiging
deed opkomen, haar vrijwillig prijs te geven
door het maken van afspraken met heili
ge renten.
Al zulke ongerustheid moeten wij verre
van ons houden. Het zal ons het gemakke
lijkst vallen, indien wij een juist begrip
hebben van onze positie.
Ieder volk heeft evenals ieder mensch
zijn eigen roeping in deze wereld.
De roeping van ons volk is er thans ecne
van dienende neutraliteit.
Wij staan buiten het conflict en wij zijn
ten allen tijd« bereid aan de oorlogvoeren
de mogendheden, indien zij dit wederzijds
wenschcn, onze diensten ter beschikking te
stellen, tot afwending van de onmetelijke
raznp die hen allen bedreigt indien zij tot
het bitere eind dezen strijd voeren.
Ons vredespaleis staat voor hen open.
Fn onze vredesgedachtc vergezelt hen.
En wel allen gelijkelijk.
Er is geen sprake van, dat wij
met beide, laat staan met één yan
beide partijen vertrouwelijk zouden
gaan spreken over het onderstelde
geval dat de andere partij ons aan
valt. Wij steunen, voorzoover het
menschen betreft, uitsluitend op ons
zelf.
Bovendien hebben wij van beide zijden de
verzekering ontvangen, dat onze neutrali
teit zal worden ontzien, zoolang wij haar
zelf handhaven. Omtrent dit laatste is iede
re twijfel uitgesloten. Reeds daarom heb
ben wij aan afspraken geen behoefte, en
schuwen wij die, daar zij aan onze neutra
liteit zouden tekort doen.
De plichten, aan onze neutraliteitspositie
verbonden, zijn voor de regeering even
heilig als de rechten eruit voortvloeiende.
Daarom wijst de regeering af iedere hulp
of bescherming van derden, onverschillig
of zij van de eene of van de andere zij
de komt, en onverschillig of zij daadwerke
lijk zou worden opgedrongen dan wel in
een belofte zou worden neergelegd. Dit geldt
ook voor onze overzeesche gebiedsdeelen.
De plichten, waarom het hier gaat, zijn
velerlei. De regeering begrijpt er ook, en
wel in de allereerste plaats, onder: het tot
den hoogsten graad opvoeren, met alle be
schikbare middelen, van de weerkracht der
natie. Sinds September heeft zij hieraan
dagelijks haar krachten gewijd en daarbij
niet verzuimd gebruik te maken van de
natuurlijke hulpmiddelen, welke de bodem
gesteldheid van ons land in zoo rijke mate
biedt.
Het resultaat is hierdoor bereikt, dat
geen enkele oorlogvoerende mogendheid
vrees behoeft te koesteren, over ons grond
gebied onverhoeds te worden aangevallen.
Wie ons land binnenkomt om vanhier
den achterligqenden vijand te bestoken, zal
zich den weq op de meest drastische wijze
zien versperd.
Dit bevestigt elk der strijdende partijen.
En dit geeft ons een recht te meer om ie.
vertrouwen op het wederzijds gegeven
woord, dat onze neutraliteit zal worden ge
ëerbiedigd.
Ik ben overtuigd, dat ik voor de meesten
uwer met het voorafgaande geen nieuws
gezegd heb.
Maar diegenen, die, onder invloed mis
schien van in het buitenland verspreide
geruchten, mochten vreezen. dat wij ons
niet onder alle omstandigheden zouden
verweren, of dat onze neutraliteitswil door
kruist wordt door politieke combinaties, zij
het vandaag nog eens stevig gezegd: de
gedragslijn der regeering is voor eens en
voor altijd bepaald: wij zullen eerlijk en
loyaal, volledig en consequent, onze neu
traliteit naar alle zijden handhaven, ver
lokking. noch bedreiging zullen ons hier
van doen afwijken, en preventief-toege-
dachte hulp hierbij zal met wapengeweld
worden gekeerd.
Bovendien kan ia. in dit verband
meedeelen, dat de regeering, ten
einde deze haar gedragslijn nog
steviger te verankeren, besloten
heeft de afkondiging van den staat
van beleg, die tevoren reeds voor tal
van streken heeft plaats gehad, tot
het geheele land uit te breiden.
De bevolking in het algemeen zal daar
van even weinig bemerken als zij tot dus
ver bemerkt heeft van het feit, dat de staat
van oorlog overal en de staat van beleg in
een groot deel van ons land gold.
En nu moge ik hieraan tenslotte toevoe
gen den ernstigen raad, alle onnutte en
jöcaP;''^-
MINISTER-PRESIDENT DE GEER.
verslappende ongerustheid te laten varen.
Wie aan zijn plicht getrouw is, behoeft
nooit onrustig te zijn.
Indien ons land zijn roepig vervult, mag
het de uitkomst veilig overlaten aan Hem,
die ons lot bestuurt.
Het was in een tijd, toen de golven niet
minder hoog gingen dan nu, dat de
grondlegger van ons volksbestaan het
„saevis tranquillus in unidus" kalm te
midden van de woeste baren tot zijn le
vensdevies koos.
Laat ons zijn voorbeeld volgen.
Als natie.
En ook in ons persoonlijk leven.
Wat de toekomst brengen zal, is ons on
bekend. In Gods kracht, en naar het licht
dat hij ons geeft, willen wij doen wat voor
menschen mogelijk is om haar veilig te
maken voor ons en onze kinderen. Wij
willen dat doen in rustelooze activiteit, de
armen gestrekt en de lendenen omgord.
Maar om het dan verder alles vertrouwend
in handen te stellen van Hem, die weet
wat wij noodig hebben en die ook door de
diepste duisternis voert naar Zijn wonder
baar licht.
Veroorzaakt ernstige storing van
het electrisch net.
Gisterochtend om half twaalf is een kabel
ballon, waarvan de nationaliteit niet kon
worden vastgesteld, gesignaleerd boven het
Winschoterdiep en even daarna boven Ha
ren.
De ballon kwam uit Noordwestelijke richting
en dreef naar het Zuid-Oosten, waarbij in de
gemeente Haren het lichtnet gedeeltelijk
werd vernield. Hierdoor was Haren en ook
Groningen tijdelijk van licht verstoken.
De ballon door een vlieger neer
geschoten.
Nader wordt gemeld:
Om half twaalf was de kabelballon boven
Haren, waar hij op twee plaatsen de boven-
grondsche leiding van het electrisch net
ernstig beschadigde, evenals de hoogspan
ningleiding in den Oosterpolder, welke de
verbinding vormt tusschen het P.E.B. te
Groningen en de IJselcentrale te Zwolle. Een
dak van een villa aan den Rijksstraatweg
te Haren liep eveneens schade op.
Een militair vliegtuig heeft den ballon,
welke van Engelsche nationaliteit bleek te
zijn, te Overschild, gemeente Ten Boer, in
brand geschoten. Een kabel van een kilome
ter lengte was aan den ballon bevestigd.
Sleepboot, kraan en zuiger van
anker geslagen. Behouden in de
haven van Lemmer binnenge
bracht.
De sleepboot „Daniël Goedkoop", de kraan
„Simson" en de zuiger „Hulp in Nood", wel
ke bezig waren het wrak van de „Risico" te
lichten, zijn door den hevigen storm van hun
ankers geslagen en afgedreven naar den
Meerdijk. Met veel moeite is het den kapi
tein van de Daniël Goedkoop" gelukt den
kraan en den zuiger op sleeptouw te krij
gen en behouden in de haven van Lemmer
te brengen.
Zandbakken tegen dijk geslagen.
Tengevolge van den hevigen storm zijn ver
schillende zandbakken, welke in den polder
gebruikt worden, op den dijk tusschen Lem
mer en Kuinre"geslagen. Twee baggermachi
nes zijn afgedreven.
KIND IN EEN TEIL MET KOKEND WATER
GEVALLEN.
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
Gisteren is het tweejarig zoontje van de
familie S. te Heerlen, in een teil met ko
kend water gevallen. Het kind is naar het
ziekenhuis overgebracht, waar het aan de
verwondingen is overleden.
JAPAN EN NEDERLAND ZLJN
HET EENS. DE VERKLARING
VAN CORDELL HULL ON
VRIENDELIJK.
Bij een onderhoud, dat den buitenland-
schen persvertegenwoordigers is toege
staan, verklaarde de woordvoerder van het
Japansche departement van buitenlandsche
zaken, dat elke ontwikkeling, welke met
een verscherping van den oorlog in Europa
gepaard gaat, van invloed kan zijn op den
status-quo van Nederlandsch Oostlndië. Ik
verneem, aldus de woordvoerder, dat Ne
derlandsch Oost-Indië geen koloniale bezit
ting van Nederland vormt, doch een bui-
tenlandsch deel van het gebied van het
Konikrijk der Nederland, zoodat een over-
heersching van Nederland door een oorlog
voerende of oorlogvoerenden, niet zou be-
teekenen. dat Nedelandsch Indië van de
landkaart verdwijnt.
Op de vraag of er onderhandelingen tus
schen, Japan en Nederland gevoerd worden,
antwoordde de woordvoerder ontkennend.
ONNOODIGE INMENGING DER
VEREENIGDE STATEN.
Naar het Japansche blad, de „Aaahi Sjim-
boen" meldt, is men op een confertenic
van het Japansche departement van bui
tenlandsche zaken en op een gemeenschap
pelijke conferentie van leger en marine,
welke Donderdag plaats vonden, overeen
gekomen, de verklaring van Cordell Huil
inzake Nederlandsch Indië te negee-
ren.
De houding van de Vereenigde
Staten, zoo constateerde men. staat
gelijk mei. een onnoodige inmen
ging in de -zaken van het Weste
lijke deel van den Stillen Oceaan
en moet gekenschetst worden als
onvriendelijk, terwijl bovendien een
verklaring van derde zijde, n.1. van
de Vereenigde Staten, volkomen
overbodig is, aangezien Nederland
en Japan heto ver de positie van
Nederlandsch Oost-Indië zijn eens
geworden.
Het blad meldt voorts, dat de Japansche
gezant in Den Haag reeds in November van
het vorige jaar uitin-g heeft gegeven aan
den wensch van Japan, dat de status-quo
van Nederlandsch Indië ook dan gehand
haafd zal worden, indien Nederland in een
oorlog betrokken zou worden.
Japansche pers verontwaardigd.
De Japansche bladen nemen een afwijzen
de houding aan tegenover de verklaring van
den Amerikaanschen minister van buiten
landsche zaken, Cordell Huil, inzake de po
sitie van Nederlandsch-Indië.
De „Asahi Sjimboen" schrijft: de houding
van de Vereenigde Staten is nogal onvrien
delijk en niet goed te begrijpen. Zij riekt
naar'een onnoodige inmenging in de aange
legenheden van den stillen oceaan.
De „Hotsji Sjimboen" schrijft: ongetwij
feld was de verklaring van Huil bedoeld ais
een politieke stap om de Japansche expansie
naar 't Zuiden te beperken, maar de Ver
eenigde Staten Triogen wel weten, dat zulk
een poging slechts in staat is het Japansche
volk in woede te doen ontsteken.
Nederland-Bels ig
EEN VERDACHT PERSOON BIJ
HET JULI ANAKAN AAL AANGE
HOUDEN.
Aan liet Julianakanaal tusschen Elsloo
en Geulle bij Maastricht, is door de mili
tairen een persoon aangehouden, die zich
op verdachte wijze langs het kanaal op
hield. Hij was in het bezit van een Atlas,
waarin notities waren gemaakt. De man
is aan de politie overgegeven voor nader
onderzoek of er al dan niet spionnage in
het spel is.
De Bond van Exploitanten van radiocen
trales heeft zich met een uitvoerig request
tot de leden van de Tweede Kamer gewend
en daarin zijn bezwaren tegen het ontwerp
gedwongen luisteraars-bijdrage (radiobelas
ting) kenbaar gemaakt.
De bond doet uitkomen, dat de gemiddel
de bijdrage per luisteraar wordt geschat op
f 3.het aantal leden der omroepvereeni-
gingen op 500.000, zoodat thans vrijwillig
wordt opgebracht ongeveer 1XA millioen
gulden. De radiocentrales betalen voor den
omroep plm. 7 ton. zoodat de omroepver-
eeniginen thans beschikken over f2.200.000
Volgens de nieuwe regeling zullen de luis
teraars opbrengen ongeveer 6 millioen, d.i.
bijna 4 millioen meer. De minister doet
geen enkele mededeeling omtrent de be
steding van dit aanzienlijk bedrag.
In het wetsontwerp zegt de minister, dat
slechts een gedeelte der luisteraars bij
draagt en dat dit een beletsel vormt om
werkzaamheden met betrekking tot den
wereldomroep ter hand te nemen.
De Bond vestigt er de aandacht op, dat
b.v. de A.V.R.O. over 1937 een exploitatie
overschot had van ruim 5 ton, over 193S
van ruim 375.000 gulden: haar effectenbe
zit bedroeg per einde December 1938 ruim
f 3.240.000, het kassaldo een kleine ton.
overige activa 2 ton, terwijl alle onroeren
de goederen op 1.waren afgeschreven
Van de andere omroeporganisaties zijn de
financieele gegevens niet in het bezit van
den bond, doch adressant betoogt, dat ten
aanzien van de A.V.R.O. duidelijk blijkt,
dat het oordeel van den minister onjuist
is. De Bond acht het overigens moeilijk
Met een zwaar hoofd zal morgen de
Keuze-Commlssle van den K. N. V. B.
Oranje het veld zien betreden, In het
Olympisch Stadion te Amsterdam.
Door de bijzondere omstandigheden
kon geen oefenwedstrijd georganiseerd
worden, een oefenwedstrijd, die brood-
noodig was na de twee achtereenvolgende
debacles van onze nationale ploeg. En
zoo moest de K.N.V.B. wel eenigszins
een greep in de lucht doen bij de samen
stelling van het Nederlandsche elftal.
Een greep dus, waarvan niemand kan zeg
gen of hij goed of verkeerd is. En dat is nu
juist volgens ons het onzekere element In
dezen a.s. strijd tegen de Belgen. Zal deze
onzekerheid zich openbaren als een verras
sing van den eersten rang?
We willen het hopen, maar... de twee vo
rige wedstrijden geven ons niet veel moed op
het uiteindelijk resultaat.
Wel zijn we ervan overtuigd, dat onze
Oranjehemden zullen vechten om door een
eervol resultaat, wie weet nog meer, aan te
toonen, dat het in werkelijkheid nog niet zoo
slecht met het Nederlandsche voetbal gesteld
is, als op het oogenblik wórdt afgeschilderd.
De Belgen favoriet.
Het kan haast niet anders of iedere
kenner van de voatbalsport heeft de
overtuiging, dat België favoriet is voor
de zege. En die zekerheid heeft men in
het land van onze Zuiderburen zelf ook.
Met optimisme zien ze de Roode Duivels
vertrekken en dit vertrouwen in het elf
tal Is, getuige de 71 zege op Neder
land behaald, gerechtvaardigd. Dus
België wint
We hebbeneen paar vraagteekens achter
deze laatste bewering geplaatst, want juist
deze stemming van onze tegenstanders kon
wel eens als de bekende roode lap op ons
voetbalteam werken. Ook het feit, dat de
debutanten in ons elftal er natuurlijk op ge
brand zijn om hun plaats te behouden, of ze
althans waardig te toonen, zal er toe mee
werken, dat we een dragelijk resultaat van
Oranje kunnen verwachten.
Het Nederlandsche elftal
is voor iedereen een volkomen verrassing ge
weest. Verscheidene plaatsen had men aai»
anderen toebedacht en vooral over de bezet-
ting van de spilplaats en de verkiezing van
Van Male,' is veel te doen geweest sedert de
samenstelling bekerid was geworden.
Als spil werd n.1. gekozen de V.S.V.-er De
Vries, die bekend staat als een sterk ver
dedigende midhalf. Gaat Nederland nu den
weg bewandelen, die de Belgen gedurende
verscheidene jaren op een lager voetbalpiaa
heeft doen staan dan het Nederlandsche voet
bal in die periode Ook beseft de K.-C. de over
macht van het Belgische voetbal momenteel
en probeert zij door een stopperspil op te stel-
len de nederlaag zoo klein mogelijk te hou.
den? Het waren de groote vragen die men
deze week in haast ieder dagblad heeft kun
nen lezen. Wij willen er echter dit van zeg.
gen, dat we het vertrouwen in de Keuze-
Commissie ondanks het tweemaal achter-el
kaar falen van ons elftal, nog niet verloren
hebben, en ook, dat we volkomen beseften
voor welk een moeilijke taak de K.-C. door
allerlei welbekende omstandigheden staat.
Onder deze omstandigheden is het niét te
verwonderen, dat het parool voor den strijd
van morgen „safety first" is. Een spil cius,
die verdedigend goed is, kan daar veel toe
bijdragen, en De Vries zal ook wel aanval
lend spelen, als hem dit opgedragen wordt
De verkiezing van Van Male lijkt ons niet
zoo foutief. Een keeper van klasse zal heusch
geen tweemaal achter elkaar volkomen fa
len.
Als vervanger voor Caldenhove, die nog
steeds niet van zijn verwonding hersteld is,
stelde men den Feijenoord-man Van deii
Heide op, een oude geroutineerde rot, die
de knepen van het voetbalspel door en dóór
kent.
Bovendien is er aan zijn verkiezing boven
den A. D. O.-man Choufour dit voordeel
verbonden, dat in iedere linie nu een Feijen-
oord speler vertegenwoordigd is, hetgeen aan
het verband van de ploeg ten goede kan
komen.
In de voerhoede is Van Spaandonck weer
opgesteld. Dit is o.i. de eenige plaats, waar
men beter een ander had kunnen plaatsen.
Vrauwdeunt, Drok, Vroomen, ze zouden hier
beter op hun plaats zijn.
Al met al dus een elftal, waarmee we
ons wel vereenigen kunnen en nu... maar
afwachten, waartoe deze gereorganiseer
de ploeg in staat is. Tot een eervol resul
taat zeker!
Zooals bekend, wordt ditmaal wel een
radio-reportage van den wedstrijd geger-
ven, zoodat de thuisblijvers wederom de
sensatie van een HollandBelgië-match
kunnen beleven.
Nederland
VAN MALE
Feijenoord
v.d. ENGEL
D.H.C.
WIL»ERS
BI. Wit
PAAUWE
Feyenoord
V. SPAANDONCK
Neptunus
EECKEMAN NELIS
C.S. Brugge Berghem Sport
V. d. KERCKHOVE
White Star
DE VRIES
V.S.V,
VENTE
Feyenoord
VON CRAEN
Liersche S.K.
HENRIET
F.C. Charleroi
VAN DER HEIJDEt
Feyenoord
DE VROET
Feyenoord
LENSTRA
Heerenveen
DE HARDER
V.U.C,
VAN CAELENBERG
Union St. Gilloise
DE RAEDT
Gantoise
voor betwisting vatbaar, dat verzorging
van den wereldomroep staatstaak is en dat
het allerminst logisch is, dat deze taak
moet worden gefinancieerd door de luis
teraars naar den voor het binnenland be
stemden omroep, voor wie de wereld-uit
zendingen juist niet bestemd zijn. Nog
mider voor de band liggend vindt adres
sant het, dat men van de luisteraars een
hoogere bijdrage vordert, wanneer zij niet
aangesloten zijn bij een der bestaande ver-
eenigingen.
Blijkens de memorie van toelichting, zoo
vervolgt het adres, acht de minister het
niet onmogelijk, dat de regeling in den aan
vang een zekere terugslag zal hebben op
net aantal aangeslotenen bii de radiocen
trales. Merkwaardig acht de Bond de tegen
stelling tusschen de behandeling der om-
roepvereenigingen, die ongeacht de finan
cieele uitkomsten haar inkomsten over
1938 gegarandeerd krijgen en van de radio
centrales, die hoewel daarvan uitdrukkelijk
geconstateerd wordt, dat zij deel uitmaken
van het omroepbestel, niettemin slechts
bij bedreiging van hun levensvatbaarheid
op eenigen steun kunnen hopen, wanneer
de z.g. Nozema-heffing, die thans f 1.75 per
abonné per jaar bedraagt, zal worden her
zien, beteekent dat, dat boven de f 5.— die
iedere abonné van de radiocentrales zal
hebben te betalen, nog een zeker bedrag
zal moeten worden betaald. In geen enkel
ander land. waar een radiobelasting wordt
geheven en radiocentrales bestaan, wordt
een dergelijke heffing gevorderd.
Aan het slot van zijn request deelt de
Bond mede, dat zijn bezwaren ten volle
worden gedeeld door de vereeniging van
leiders van- gemeentelijke radiodistributie
bedrijven. Hij verzoekt de Kamer met klem
haar goedkeuring niet aan dit ontwerp te
willen hechten, althans niet voordat een
juist inzicht in de geheele materie is ver
kregen.
VOORHOOF v. d. WOUWER
Liersche S.K. Beerschot F.C,
PAUL HENRI
Daring C.B,
PAVERICK
Antwerp F.C,
België
De hoofdafdeeling afd. E. ligt stil. In
de beide andere echter is er volop voetbal te
beleven.
Afdeeling K.
eel wijziging in de situatie voorzien we
hier intusschen niet, wat de kopgroep be
treft. B.K.C. 2, de leider, gaat bij Water
vogels 3 op bezoek (10 uur) en Atlas 2 ont
vangt op hetzelfde uur Helder 5. 't Is na
tuurlijk mogelijk, dat de mobilisatie voor ver-
ïfi^nfen zorf»t' normaal gesproken moeten
2 en Atlas 2 zich van hun plicht kun
nen kwijten. J.V.C. 2 ontvangt tenslotte Hel-
r. uur). Dit is de gelegenheid voor de
Helderschen om zich op de derde plaats
oven Schagen 2 dus te nestelen. We heb
ben wat dit betreft wel vertrouwen in de
witjakken.
Afdeeling B-
Werkdorp Nieuwesluis speelt thuis (2.15)
egen B.K.C. 3, welke wedstrijd vorige week
werd uitgesteld. We houden het ook nu op
de thuisclub. Petten 2 moet bij Barsinger-
horn op bezoek (2 uur).
Gezien de laatste verrichtingen van de
Barsingerhorn-ploeg moet Petten 2 geducht
oppassen.
Oudesluis 2 ontvangt St. Maartensvlotbrug
(10 uur). We weten niet hoeveel militairen
beide elftallen bezitten. Zonder deze onzekere
omstandigheid zouden we de thuisclub een
iets betere kans op de punten geven.
Adspiranten,
P': H.R.C. e ontvangt Winkel a
Ui.iD) en als ze terdege aanpakt heeft ze
Ti p ~en* kans de Puntjes thuis te houden.
u d moet royaal van B.K.C. a kunnen
«innen, dat om 10 uur aan de Sportlaan
