NEDERLAND PARAAT i
RADIO
LECTUUR
Slechts elite-troepen
als luchtinfanterie
Drie aanslagen
Koning Haakon
op het leven van
Rijnaak tegen walkant
geslagen
en
Twee Engelsche
oorlogsschepen vergaan?
Noorsche gezant moet
Berlijn verlaten
Ondernemersovereenkomst voor
de groentenconserven-indostrie
Vergadering van
Communisten verboden
De uitvinder van de
prentbriefkaart overleden
Nieuw wapen van
groote aanvalskracht
Drontheim valt
door een middel
erger dan verraad
armen keuterboer, <He afgelegen woont en
weinig geld in handen krijgt, ls de radio
voor het gezih de eenige band met de bui
tenwereld. 11a meer ontwikkelde klassen
luisteren naar nieuws, lezingen, commen
taar en politieke opinies; de minder ont
wikkelde moeten populaire liedjes hebben,
en grapjes over schoonmoeders. Volgens het
bekende Public Opinion Institute van dr.
Gallup luisteren slechts ongeveer 25 pet.
naar politieke redevoeringen van eerste
rangs figuren; maar de onontwikkelden
laten zich door handige volksmenners licht
opzweepen tot het schrijven van briefkaar
ten aan leden van het Congres „De invloed
op de massa die weinig of nooit leest is
vaak overweldigend" en is dus een gevaar
voor gezonde democratie, die berust op we
ten en begrijpen. Evenveel iieden als de
krant lezen stellen zich tevreden met de
Radio Nieuws-Bulletins; doch hoe grooter
de voorkeur voor de krant De radio prik
kelt weetgierigheid, en wekt op tot lezen
van boeken. Meer dan honderd bibliotheken
in Iowa rapporteerden toenemende vraag
naar in de radio besproken boeken. In één
stad verdriedubbelde hierdoor de vraag bij
den boekhandel. Dat geldt ook van uitzen-
ingen waarvan mag worden ondersteld dat
zij met boeken concurreeren. Radio wekt
belangstelling, die bevrediging zoekt in
lezen. Lezen gaat dieper dan luisteren. Bij
de uitvoering hunner encjuete kregen de
onderzoekers vaak te hooren: „Ik kan mij
beter concentreeren bij lezen dan bij luis
teren" of „Luisteren is gemakkelijker, maar
ik haal meer uit lezen". Daar komt bij dat
de lezer zelf zijn onderwerp kiest; en hij
kan iets overlezen waneer het hem niet
geheel duidelijk is. terwijl hij het op de
radjo niet herhaald kan krijgen. En de
radio laat weinig tijd tot overdenken ter
wijl men luistert. De slotsom is dan ook dat
de radio zoo goed als geen gevaar oplevert
voor de lectuur. In Europa schijnt de prac-
tijk hetzelfde te bewijzen. Er wordt tegen
woordig meer gelezen dan ooit. Radio en
Lectuur blijken geen concurrenten; eer vul
len zij elkaar aan.
De Zuidwesterstorm ls gisterochtend J
oorzaak geweest van een urenlange l
versperring van een deel van het
vaarwater van de Geldensche IJssel
vlak voor de IJsselbrug bij Zutpherq
De Rijnaak „Nebulanse" van La Société
Francais© te Navigation Rhenane te Straats
burg, welke niet een lading kunstmest, be
stemd voor Hasselt bij de brug lag te wach
ten, liep omstreeks half elf bij het opvaren
met den neus op een krib. Het vaartuig
sloeg tegen den dijk en zwaaide dwars over
de rivier in volle vaart met het achterschip
tegen de IJsselkade omhoog, waar het bleef
zitten. Het 1475 tori metende lange vaartuig
heeft daar tot half een het vaarwater ver
sperd, want sléohts ongeladen booten en sche
pen met weinig diepgang konden passeeren.
De eigen sleepboot gaf de bevrijdingspogin
gen spoedig op, doch allengs kwam er assis
tentie, eerst twee, later drie en tenslotte vijf
sleepers, brachten den aak vlot.
De schade aan den walkant is vrij groot
Zware walbalken werden langs een grooten
afstand gebroken aan spaanders gesla
gen. Ook een krib werd beschadigd. De ave
rij van de boot zelf is voor zoover men het
tot nu toe kan beoordeelen nog al meegeval
len.
voor de luchtinfanteri© de keuze tot het
uiterste worden opgevoerd. Men kan zich
voorstellen, -welk een moed wordt gevergd,
aangezien heit vliegtuig ze wel op het too-
neel van den strijd kan doen vallen, maar
de terugweg niet door de lucht kan worden
ondernomen.
De luchtinfanterie heeft niets individu
eels. Het zijn sterke troepen, die voor het
gevecht moeten vertrekken. Zij zijn met
bijzondere valschermen uitgerust Een op
den rug en een tweede van voren als nood-
valscherm, terzijde van het been hebben
zij een vuurwapen. Verdere munitietoevoer
en proviandeering vindt eveneens per vlieg
tuig plaats, maar niet alleen de manschap
pen en hun bewapening, die door het
vliegtuig worden neergelaten, ook de ver
dere wapens als mitrailleurs en kanonnen,
de laatste gedemonteerd. Zoo er hoogstens
vijf minuten noodig zijn, om een troep in
stelling te brengen, ook het zwaardere ma
teriaal is in enkele minuten bruikbaar.
Men kan zich voorstellen, hoe gevaarlijk
het neerlaten van dergelijke troepen is
vooral bij een aanval, waarbij de aangeval
len vijand in den rug wordt bedreigd door
oen nieuwen troep van versche en vastbe
raden mannen, die zijn verbindingen drei
gen af te snijden. Tusschen den aanvallen
den troep en de uit de lucht achter de vij
andelijke linie neerstrijkende partijgangers
moet natuurlijk de meest nauwe samen
werking bstaan en vooral moet voor d-"
luchtinfanterie het juiste moment van ac
tie worden gekozen.
Tot nog toe heeft men geen ervaring van
de uitwerking van op groote schaal in actie
irebrachte luchtinfanterie. In Spanie wei
den wel parachutisten gebruikt, doch meer
tot bedreigin van groote installaties, om
daardoor de verbindingen af te snijden.
Het is de vraag, of de luchtin
fanterie te gebruiken is, bij opstel
lingen van strijdkrachten zoo als
op het Westelijk front, waar de de
fensie is aangebracht. Veel verwach
ting kan men daaromtrent moeilijk
hebben, maar de luchtinfanterie kan
wel eens een zeer geducht wape»
blijken te zijn als het er om gaat
een gevecht een beslissend karak
ter te geven door bij een vermoei
den vijand den weerstand te breken
door den aanvoer van versche
strijdkrachten.
In een tijd. waarin men den indruk krijgt
dat vooral de verdedigende krachten tot
liet uiterste zijn opgevoerd, is liet niet on
dienstig er op te wijzen, dat ook, wat de
aanvalskracht van de legers betreft, de
vindingen niet onbelangrijk zijn.
Minister-president Jhr. mi. D. J. de Geer ver-
laat het hoofdkantoor der P.T.T. te Den
Haag na zijn radiorede tot het Nederland-
sche volk en de koloniën, waarbij hij uitge
leide gedaan wordt door den directeur-ge
neraal der P.T.T, dr. Ir. M. H. D animo.
Soldalen met de bajonet op het geweer heb
ben thans de wacht betrokken voor verschil
lende openbare gebouwen ln Nederland. Een
der posten voor het Geldkantoor te
Amsterdam.
De gezagvoerder van een kleinen Noor-
schen vischtreiler meldt, volgens het Duit-
sche Nieuwsbureau, dat hij een sleep, be
staande uit drie Engelsche oorlogschepen
ontmoet heeft, die in westelijke richting
voeren. Een der oorlogschepen sleepte de
twee andere. De bodems voeren zeer lang
zaam. De torens der gesleepte kruisers ver
toonden zware beschadigingen, die oogen-
schijnlijk veroorzaakt waren door inslaande
bommen. Bovendien lagen de schepen met
zware slagzij in het water. De gehavende
schepen lieten de booten te water, waarop
deze opvallend snel wegvoeren. Terstond
daarna kapseisden de beide oorlogsbodems
en zonken. Het ongedeerd gebleven schip
nam de bemanning der beide andere met
veel moeite aan boord.
De gezant van Noorwegen, Scheel, die in
opdracht van den Noorschen koning en
van de vroegere Noorsche regeering Ny-
gaardsyold verzocht had in Berlijn te mo
gen blijven en de zaken van het gezant
schap te blijven behartigen, heeft gisteren
de aanzegging gekregen, dat hij. met het
oog op de door den Noorschen koning en
de vroegere Noorsche regeering getoonde vij
andige houding, het gebied van het Duit-
sche Rijk onmiddellijk met het personeel
van het gezantschap moet verlaten. -
Algemeen bindend verklaard.
Bij ministerieele beschikking is algemeen
bindend verklaard 'n ondernemersovereen
komst voor de groentenconservenindustrie
Deze overeenkomst heeft ten doel overpro
ductie van conserven te voorkomen, doch
daarnaast de vorming van een buffervoor
raad mogelijk te maken, indien schaarschte
wordt gevreesd.
De communistische partij Nederland afdee
ling Den Haag zou gisterenavond in den
Dierentuin een openbare vergadering hou
den. Het woord zouden voeren de heeren L.
de Visser over „slagkruizers en oorlogsge
vaar en P. de Groot over „de internationale
situatieWij vernemen, dat deze vergade
ring niet is doorgegaan, omdat zij van hoo-
gerhand is verboden.
De uitvinder van de prentbriefkaart., ds.
Ludolf Parisius, is te Qsterode in den ou
derdom van 87 jaar gestorven.
Als student kwam Parisius in 1871 op
ue gedachte, de door de post uitgegeven
coriespondentiekaarten te sieren met ge-
teekende gelukwcnscben. Deze nieuwe fe
licitatie- en prentbriefkaarten hebben zich
\an Duitschland uit snel over de geheele
wereld verspreid.
v*
WAT IS DE INVLOED VAN DE
RADIO OP DE VOLKSONTWIKKE
LING-?
Hoe grooter de belangstelling in nfeütot,
hoe grooter de voorkeur voor een courant..
De vragen; Wat ls de invloed van de
radio op de volksontwikkeling; welk soort
lieden gebruikt de radio het meest; hoe
heeft de radio invloed op de openbare
meening; welke uitwerking heeft radio op
lectuur in den breedsten zin, op het lezen;
ontvangen onze hersens blijvender indruk
ken via het oor of via het oog? zijn vaak
gesteld, maar tot dusver niet afdoende be
antwoord. Daarom heeft, op kosten van de
Rockefeller Foundation, het College voor
Openbare en Internationale Zaken der
groote Princeton Universiteit zich de laat
ste twee jaren bezig gehouden met een
breed opgezette enquête, waarvan de resul
taten weldra zullen worden gepubliceerd in
'een boek, Radio and the Printed Word. In
de New Republic van 19 Februari j.1. geeft
Edwin Muller er een uitvoerige samenvat
ting van.
De Haagsche Post ontleent er het volgen
de aan: - j
In Amerika hebben 9 van elke 10 gezin
nen radio; er zijn in het geheel 45 mïllioen
toestellen. Zij worden gemiddeld 5 uren
per dag aangezet. Maar dat is slechts het
gemiddelde; het loopt bij verschillende
standen ver uiteen. De Princeton-enquate
rangschikt de bevolking overeenkomstig in
komens en genoten onderwijs. En zij be
vond onmiskenbaar dat hoe hooger het peil
in die twee opzichten, des te meer werd
gelezen. Met radio is het tegenovergestelde
het geval: hoe lager het peil, des te meer
werd geluisterd. Bij dit lagere peil staat de
radio vaak 10 uren per etmaal aan. Bij den
De berichten dat de Duitschers hij hun
aanval op belangrijke wegknooppunten in
Noorwegen gebruik hebben gemaakt van
troepenafdeelingen, die met valschermen
uit vliegmachines werden neergelaten, ves
tigt weer eens opnieuw de aandaclut op dit
nieuwe wapen dat in sommige gevallen
van groote aanvalskracht kan zijn.
De meest moderne legers zullen deze
nieuwe formaties wel hebben ontvangen,
zegt de Msb.
Men heeft veel, na de Russische parade
demonstraties, over de prarachutisten ge
sproken, maar die teren drukt hun taak on
volkomen uit, want men zou kunnen veron
derstellen, dat het ging om een individueel
optreden van parachutisten, om zich in het
vijandelijke land voor verspreidingsdoelein
den te verspreiden, of voor vernieling van
kunstmatige werken te zorgen.
De luchtinfanterie heeft haar taak echter
in het gevecht zelf.
Haar vervoer vindt plaats per vliegtuig,
dat er op ingericht is, op een bepaald be
vel een aantal manschappen per parachute
naar beneden te doen dalen op de plaats,
waar men ze hebben wil, om aan het ge
vecht zelf deel te nemen. Zij moeten daar
voor van wapenen, munitie, proviand zijn
voorzien, wat een bijzondere uitrusting noo
dig maakt.
Maar vooral moeten die infanteristen, wil
len zij doeltreffend werken, aan zeer zwa
re eisehen voldoen. Neergeworpen in het
vijandelijke leger zelf, moeten zij bij aan
komst op den bodem in een minimum van
tijd, van minuten, hun gevechtsw aarde ten
volle kunnen gebruiken. Zoowel moreel als
physiek moeten zij over goede kwaliteiten
i>eschikken en dus keurtroepen zijn. Het
spreekt vanzelf, dat men voor deze forma
ties een beroep heeft gedaan op de vrij
willigers. Vooral het hartonderzoek is zeer
streng. Evenals voor tiet corps franc, de
vrijwilligerspatrouille, de meest kordate
manschappen worden uitgezocht onder de
vrijwilligers, die zich aanmelden, zoo moet
V
Ongeveer 2000 Dultsche soldaten
per dag naar Noorwegen.
Een zoojuist uit Noorwegen ln Londen
aangekomen Noorsche ambtenaar heeft te
genover een vertegenwoordiger van Reuter
verklaard, dat naar zijn schatting ongeveer
2000 man Duitsche troepen dagelijks te Oslo
en Bergen aangevoerd worden door uit De
nemarken komende vliegtuigen. De zee, zoo
■verklaarde hij verder, is niet langer geheel
vrij voor de Duitschers, maar door de lucht
laten zij versterkingen Noorwegen binnen-
6troomen. Hij raamde, dat het totaal aantal
der Duitsche troepen in Noorwegen ruw ge
steld kon worden op 60.000.
Ook verklaarde hij, dat drie pogin
gen zijn gedaan om den Koning en
het kabinet te dooden of gevangen te
nemen, Zelf heeft hij een uur en
drie kwartier in een bosch gelegen
nabij Naubergsund, op slechts 46 me
ter afstand van den Koning, terwijl
Duitsche vliegtuigen bommen lieten
vallen en machinegeweervuur richt
ten op de leden van het kabinet en
het parlement, die zich in het bosch
.verborgen.
Volledige bijzonderheden over deze aan
slagen op het leven van den Koning zullen,
tezamen met andere inlichtingen, uitgegeven
worden in een Noorsch witboek, dat thans in
Londen wordt voorbereid en dat lieden ver
krijgbaar zal zijn. De eerste maal richtten
Duitsche vliegtuigen bommen op den Koning
en de leden van het kabinet te Hainar, ver
volgens te Elverum en ten slotte te Neuberg-
sund. Thans is de regeering echter gevestigd
in een veel veiliger en gemakkelijker plaats.
Zij heeft de vollèdige controle over het be-.
stuur. De jonge mannen, die vast zitten in
de door de Duitschers bezette steden, zijn
niet in staat te ontsnappen om zich bij hun
wapen te voegen, maar ofschoon het verlies
van Ooslo, Bergen en Drontheim een ernsti
ge slag is voor de natie, ligt toch de groote
kracht van Noorwegen in de provincie en
daar heeft de regeering de controle en wordt
de recruteering voortgezet.
Er is veel aandacht gewijd, aldus de amb
tenaar verder, aan z.g. verraad door Noor
sche ambtenaren. Veel daarvan was eigen
verraad, maar vond zijn oorsprong in val-
sche bevelen aan de troepen en de ambtena
ren, die gegeven waren door de Duitschers
door middel van de radio. Sommige legeraan
voerders geloofden de bevelen, die z.g. van
den generalen staf kwamen en waarin hun
gezegd werd, geen tegenstand te bieden of
niet te vuren op de Duitschers totdat de Duit
schers vuurden op hen.
Voortgaande zeide de ambtenaar, dat Dront
heim genomen was met middelen, erger dan
verraad.
Terwijl Duitsche schepen het fort
van Agdeness in den Fjord Nader
den, terwijl het duister was, dreven
zij voor zich uit een groot aantel ge
vangen genomen Noorsche passa
giersschepen en visschersbooten, be
zet met de Noorsche bemanningen.
Kanonniers in 't fort durfden niet
te vuren uit vrees een slachting aan
te richten onder de eigen zeelieden.
Er hebben zich eenige bewezen gevallen
van verraad voorgedaan in Oslo, en Narvik
is zeker door-verraders uitgeleverd. Voor het
grootste deel echter is de aanvankelijke wan
orde veroorzaakt door valsche radiobevelen
van den kant der Duitschers. De z.g. Quisling
regeering was een farce. Zij is in elkaar ge
stort. De Commissaris des Konings van het
district Oslo, Christiansen, heeft van de
Koninklijke regeering bevel gekregen de be
stuursfuncties in Oslo over te nemen, bijge
staan door een comité, waarin ook zitting
heeft de rector van de universiteit aldaar.
Dit comité houdt geen verband met de Duit
schers, maar legt de functies ten uitvoer, die
de Koninklijke regeering tijdelijk niet kan
vervullen in het bezette gebied.
Een ongeluk komt nooit alleen. Door den
storm ls Vrijdag op den Nleuwezijds Voor
burgwal te Amsterdam een boom omgewaaid
Het gevaarte viel Juist op een passeerende
auto
