Indische regeering
Politieke rust
in België
Wordt de toren van
Roekeloos spel
VOOR ONRUST \\T n Ir n tW
GEEN REDEN VV ÜdJV^ad til
Communiqué van dc Britsche
arbeidersbeweging
Geen gaogstermetbodeu in een
beschaafd land
Afgezanten van Nanking
naar Japan
Japansche luchtmacht
in actie
Japansche bankier over
de oorlogskansen
Contrabande-controle
ook voor vliegtuigen
Pijnacker gerestaureerd
Valsche bankbiljetten
in Milaan
Radiotoespraak van den Gouverneur -Generaal
Een ruim uitzicht op de baan is een der ge
riefelijkheden van de nieuwe diesel-eleclrl-
sche vijfwagen-treinen der Ned. Spoorwegen,
waarmede dezer dagen op het traject Utrecht
Groningen werd proefgereden.
NAZI-DUITSCHLAND EERBIEDIGT
GEEN NEUTRALITEIT.
De Engelsche natinoale arbeidersraad, be
staande uit de dagelijksclie besturen van
de arbeiderspartij, de parlementsfractie de
zer partij en van den vakverecnigingsraad,
heeft na een gisteren gehouden vergadering
een communiqué gepubliceerd, waarin o.a.
gezegd wordt: door de overweldiging van
Denemarken en No'orwegen heeft het natio-
naal-socialistisehe Duitschland wederom
twee democratische landen toegevoegd aan
de lijst van slachtoffers van Wetteloos ge
weld, dat tot dezen oorlog heeft geleid. Het
Nazi-Duitschland heeft opnieuw getoond,
dat het de neutraliteit van geen enkel land,
dat het in den weg staat, zal eerbiedigen.
De Britsche en Fransche strijdkrachten
vechten zij aan zij met de dappere verde
digers van Noorwegen om den invaller te
verdrijven. Wat in dezen oorlog op het spel
staat, is thans duidelijk omlijnd. De neutra
liteit heeft niet langer eenige beteekenis
voor den Nazi-aanvaller. Het is geen waar
borg voor de veiligheid van een natie en
de Britsche arbeidersbeweging is ervan
overtuigd, dat de weg naar vrede en vrij
heid is gelegen in een bondgenootschap van
alle democratische volken, welker vrijheid
en onafhankelijkheid evenzeer op het spel
staan als die van* de democratische landen,
welke reeds in den oorlog zijn gewikkeld.
NASLEEP VAN BRAND IN COM
MUNISTISCHE DRUKKERIJ IN
ZWEDEN.
De politie te Stockholm heeft vijf perso
nen in hechtenis genomen, die bekend heb
ben door een ontploffing brand te hebben
gesticht in het gebouw van een communis
tisch blad te Lulea, waarbij het pand in
vlammen opging en vijf personen het leven
verloren. De onthulling van deze brand
stichting heeft in Zweden diepe veront
waardiging gewekt en 't blad Social-demo-
kraten schrijft, dat de jongelieden uit po
litieke haat tegen het communisme dit
misdrijf begaan hebben, daarvoor met zwa
re straffen zullen moeten boeten als een
waarschuwing voor anderen, in een be
schaafd land geen gangster- en lynch
methoden te gebruiken in den politieken
strijd.
Naar uit Nanking wordt gemeld, heeft
de nationale regeering, welke onder Japan-
sohe invloed staat, besloten, Tsen Koeng
Pao, den voorzitter van de wetgevende
T oean en Wen Tsjoeng Yao, den voorzit
ter van de rechtskundige Yoean, naar Ja
pan te zenden om het bezoek van generaal
Abe te beantwoorden en Japan dank te
brengen voor de goede gezindheid jegens
het nieuwe Chineesche bewind getoond.
Tsjen wordt beschouwd als de tweede
man in Nanking, direct volgend op Wang
Tsjing Wei Wanneer hij in Nanking zal zijn
teruggekeerd en Japan het nieuwe bewind
de jure zal hebben erkend, zal Wen Tsjoeng
Yao benoemd worden tot buitengewoon am
bassadeur en gevolmachtigd gezant in
Tokio.
Volgens het Japansche legerberioht heb
ben drie Japansche marinevliegtuigen een
aanval ondernomen op Ipin, 110 kilometer
stroomopwaarts van Tsjoengking en het
vliegveld en andere militaire doelwitten
niet bommen bestookt. Op negen plaatsen
in Ipin werden branden waargenomen. Alle
Japansche toestellen keerden naar hun
basis terug,
ACHTERUITGANG VAN
EXTREMISTISCHE BEWEGINGEN.
Ter gelegenheid van het uitbreken eener
zuiver plaatselijke staking merkt men te
Brussel op, dat België sinds het begin van
den oorlog practiseh geen sociale conflicten
meer gekend heeft. In België heerscht een
goede verstandhouding tusscben de klas
sen, partijen en groepen, die het grootste
begrip toonen voor het nationale belang.
Het land is rustig. De activiteit van de
communisten is scherp onderdrukt en de
genomen maatregelen zijn doeltreffend ge
bleken. De communistische beweging loopt
achteruit en haar aanhangers verminderen
met den dag. Sommige communisten heb
ben verzocht te worden toegelaten tot de
gelederen van meer gematigde pratijen. Er
valt een achteruitgang van dc verschillen
de extremistische bewegingen waar te ne
men.
De partij dor Vlaamsche nationalisten, de
eenige partij in België, behalve de commu
nisten, met een staatsondernnijnend karak
ter, heeft van. verstand blijk gegeven. In
haar pers steunt zij de buitenlandsche
politiek der regeering en in het parlement
is zij reeds sindis jaren'opgehouden te stre
ven naar den ondergang van België. Zij
blijft een factor van agitatie in het taai-
conflict.
De partij der Rexisten (de Belgische fas
cisten) die een grooten bloei gekend heeft,
doch nooit een nauwkeurig omlijnd pro
gram bezat, bevindt zich in volle ontwrich
ting. Beschuldigd door de openbare mee-
ning te veel sympathie te hebben voor de
Duitschers, zag zij zich na de gebeurtenis
sen in Noorwegen de meesten van haar
vooraanstaande leden ontvallen. Er gaat
geen dag voorbij of Degrelle, de leider der
partij, ontvangt een brief waarin een of
eenige van zijn medewerkers hun ontslag
indienen. Hij staat om zoo te zeggen ge
ïsoleerd en men kan thans het einde bele
ven van dit geruchtmakende avontuur, dat
de binnenlandsche politiek van België
sinds 1935 heeft gekenmerkt.
Burggraaf Hisaakira Kano, voor
zitter van den raad van beheer van
de Bank voor internationale betalin
gen en directeur van het Londen-
eche filiaal der Qokohama Specie
Bank, is in Engeland teruggekeerd
na een reis van twee maanden naar
Japan, China en de Vereenigde Sta
ten, waar hij officieele figuren uit
de zakenwereld heeft gesprokent
Kano was van oordeel, dat de geallieer
den de overwinning zouden behalen en
dit was de meening van alle ontwikkelde
Japanneezen. In de Vereenigde Staten was
de pro-geallieerde stemming sedert de ge
allieerden Noorwegen te hulp waren geko
men, aanzienlijk toegenomen.
Kano verklaarde tenslotte, dat verschil
len van meening tusschen Japan en Enge
land op het oogenblik te betreuren zouden
zijn en da-t er geen enkele reden was,
uaarom beide landen elkaar niet de vriend
schapshand zouden reiken, mits van beide
zijcten blijk wordt gegeven van welgezind
heid en gezond verstand.
aar aanleiding van de berichten dat de
ngelsche en Fransche regeeringen maat-
ïegelen overwegen om de contrabandecon
trole op goederen, die voor Duitschland be-
emd zijn, ook tot het luchtruim uit te
suekKen, kan worden medegedeeld, dat
bii de KL-M. geen officieel
encht. is binnengekomen. Niettemin heeft
de maatschappij de kwestie in studie ge
nomen.
Vanuit het Paleis te Buitenzorg heeft de
Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië een
rtde gehouden, waarin hij als volgt sprak:
Ik vraag mij af, luisteraars, irftet welke
verwachting gij neerzit om mij aan te hoo-
ren.
De tallooze geruchten, die in omloop zijn,
hebben stellig ook u bereikt en misschien
deelen verscheidenen uwer in de stemming
van onrust, die zij teweeg hebben gebracht.
Wellicht verwacht gij thans een treffen
de tijding te zullen vernemen, welke past in
het kader van de wel zeer zorgelijke voor
stelling, die velen zich blijkbaar van den
toestand hebben gevormd.
Gelukkig heb ik niet een zoodanige tij
ding voor u.
r. f M
MEISJE DOOR REVOLVERSCHOT
GEDOOD.
Gemeentebestuur wil eerst de kat
heden en de mogelijkheden die zij
bij zakelijke beschouwing voor de
toekomst schijnen in te houden, is
het oog van de regeering waakzaam
gericht.
Het zou toch onverklaarbaar zijn,
dat zij ten aanzien van de binnen
landsche veiligheid zonder oordeel
en zonder daden blijven zou.
Dat slechts een deel van haar bedrijvig
heid op dit gebied naar buiten treedt, mag
voorzeker niet de veronderstelling wekken,
van het werkeloos gadeslaan.
De aard van een goed deel van wat ge
daan is of voorbereid, brengt nu eenmaal
mede, dat openbaarheid wordt vermeden.
Misschien echter denkt gij. als gij dit aan
vaardt, aan maatregelen, die werden zij
genomen overeenkomstig de wenschen die
hoorbaar worden naar buiten zouden
moeten blijken en nog niet genomen, daar
immers ongebleken zijn.
Dan moge de omstandigheid, dat de re
geering meer dan anderen de gegevens tot
het vormen van een oordeel ter beschikking
staan, bij u de vraag doen rijzen of nu
die maatregelen in den drastischen vorm,
die wordt aangeprezen, geboden, of zelfs
maar wenschelijk zijn.
Ik verzeker u dit vanaf de plaats waar
vele draden samenkomen.
De plicht van paraatheid is in dezen aan
de regeering opgelegd.
Anderen kunnen die plicht niet van haar
overnemen. Hot zou zelfs schadelijk zijn
indien daarnaar werd gestreefd.
Een machtige steun kan daarentegen aan
de regeering worden geschonken door ver
trouwen, beheerschte aandacht en mede
werking van allen wien de openbare zaak
ter harte gaat.
De onrust die dreigt te komen, .psvcho-
logisch wel te verklaren, vindt nochtans
in het bestel van de feiten niet haar recht
vaardiging. Ik meen u en de genieenschap
een dienst te bewijzen door met nadruk dit
laatste te zeggen.
Het is daarom, dat ik tot u heb gespro
ken.
DE GOUVERNEUR-GENERAAL VAN
NED.-INDIë.
Integendeel, ik heb de tusschenkomst
van dé radio te baat genomen, om u te
verzekeren, dat er niets wat terecht sen
satie wekken zou, te melden valt en u te
vragen er over, na te denken of de onge
rustheid, die ontstaat, niet volstrekt onma
tig is.
Wat is het dat deze stemming rechtvaar
digen kan? Wij zijn niet slechts burgers
van dit schoone land, maar tevens wereld
burgers, die deelhebben aan de spanningen
van het hedendaagsche gebeuren. Wij stel
len ons voor oogen de gevaren, die in het
bijzonder het moederland bedreigen kun
nen en trachten ons rekenschap te geven
van den weerslag op onze eigen samenle
ving van allerlei, dat eens werkelijkheid
zou kunnen worden.
Dit te doen is juist. Zoo behoort het te
zijn. Dit is medeleven. Dit is vooruitzien
en waakzaam zijn.
Maar het is niet juist alleen de donkere
zijde van het beeld der mogelijkheden in
het oog te vatten, met name te vergeten
dat Nederland zich vastbesloten afzijdig
houdt van den strijd, dien anderen strij
den, dat het hoezeer bekneld in vrede
met zijn buren leeft en een weermacht
heeft, die naar alle windrichtingen pa
raat van een uitnemende beteekenis is
geworden.
Is het waardig, of ook maar zakelijk ver
dedigbaar, deze factoren gering te schat
ten?
Is het verder juist bij de beschouwing
van de gevolgen voor Indië van een even
tueel rampzalig gebeuren in Nederland het
belang van het verschil in geografische lig
ging te onderschatten, en zich thans reeds
bedreigd te voelen en aldus te moede
achterdocht te uiten jegens velen, die geen
betere wensch kennen dan als rustige
burgers in ons midden te verkeeren?
Er ligt een sterke suggestie in den Term
„binnenlandsche vijand", een suggestie, die
aanstonds dreigt de gedachten te voeren
buiten de grenzen der redelijkheid.
Waarop grondt zich bovendien de velling
van het oordeel, dat te beluisteren is, dat
de regeering stil zou zitten
Bedenkt, luisteraars, dat de overheid zich
In alles mengt om de nadeelen van de ver
storing der verhoudingen af te wenden,
voor de voedselvoorzening zorgt, het oog op
den in- en uitvoer en op de scheepvaart
heeft, de prijzen regelt, en boven alles
vergeet het niet ten koste van groote
Offers aan de weermacht bouwt.
Voor den krijgsraad te Utrecht stond te
recht de 21-jarige sergeant-capitulant van
E., die eenige maanden gelegen een meisje
met een revolverschot heeft gedood.
Uit het relaas van den beklaagde kwam
vast te staan, dat hij met een soldaat, die
een vriend van hem was, en eenige meis
jes op een kamer vertoefde. Hij had voor
de aardigheid zijn revolver getrokken en
den loop in de hals van een der meisjes
gedrukt. Zijn vriend was toegesprongen en
had hem op het roekelooze van zijn daad
gewezen. Even later trok hij opnieuw zijn
revolver en richtte het wapen op eenigen
afstand op hetzelfde meisje. Nu ging het
schot af. De halsslagader was getroffen en
een sleutelbeen werd verbrijzeld. Eenige
dagen later is het meisje overleden.
De auditeur-militair wees op de buiten
gewoon roekelooze wijze, waarop beklaagde
te werk was gegaan en eischte en gevange
nisstraf van zes maanden.
De politie te Milaan heeft zeven vreemde
lingen gearresteerd, die handel dreven met
een groote hoeveelheid valsche pondster-
ling-bankbiljetten.
uit den boom kijken.
Het gemeentebestuur van Pijnacker heeft
nog geen beslissing genomen omtrent de
restauratie van den toren van Pijnacker,
die zooals men weet, vorige week is inge
stort. Voorloopig zal er niets gebeuren.
Maandag hoeft de Conunisaiis van de Ko
ningin in Zuid-IIolland, jhr. mr. dr. H. A.
van Kaïnebeek, een bezoek aan het dorp
gebracht om zich van den toestand op de
hoogte te stellen.
Ook een subcommissie uit de Rijkscom
missie voor de Monumentenzorg heeft ter
plaatse een onderzoek ingesteld.
Van de zijde van het gemeentebestuur
werd ontkend, dat B. en W. den Raad
zouden voorstellen het Rijk voor de gele
den schade aan te spreken. Aangezien het
rijk een groot aandeel heeft genomen in
de restauratiekosten gaat het niet aan,
zeide men, om nu het Rijk verantwoor
delijk te stellen voor de mislukking van de
ze poging.
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat
het kerkbestuur een voorstel tot restauratie
zou doen, al staaf hieromtrent nog niets
vast. Verder zal de bovengenoemde sub
commissie een rapport aan den Minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen uitbrengen over den toren.
De houding van het gemeentebestuur zal
zich voorloopig bepalen tot „de kat uit den
boom kijken".
Bij regeering en geregeerden ls
het onmiskenbaar noodig in deze
tijden stemmingen te bedwingen en
bij elke overweging in bezonnenheid
en ernst van een grondslag van fei
ten uit te gaan. Op feiten, van het
Bloesemweelde in de „Limburgsche Betuwe'". Dank zij het zomersche weer der laatste da
gen staan de kersenboomgaarden in het heuvelland bij Eijsden in vollen bloei.
