België vreest
Britsehe admiraliteit
feliciteert vloot
en luchtmacht
sluiting van de Schelde
J
1
Hen koele
dronk
Meisje door auto
overreden en
gedood
Wat de Engelsche verliezen
waren volgens Duitsche
berekening
De late tulpen in bloei
Met messen uitgevochten
40 jaar buitengewoon
lager onderwijs
Ouders onthielden hun
kind geneeskundige hulp
s* ér
Oans rondom het Gouden Kalf
eenige beschouwingen over het
engelsche pond sterling en den
nederland sc hen gulden.
nederland moet het gele metaal
mobiliseeren.
(Van onzen finanti eelen medewerker).
Amsterdam. 2 Mei 1940.
Sedert het uitbreken van den oorlog
hebben de Engelsche regeering en het En
gelsche Egalisatiefonds vast gehouden aan
een officieele koers voor het Pond Sterling,
uitgedrukt in de volgende cijfers: één pond
aterling is 4,035 dollar. Daar is natuurlijk
niets tegen, wanneer men maar goed be
seft, dat er naast deze officieele koers een
andere is ontstaan, die meer overeenkom
stig de werkelijke waarde van het Engel
sche devies is. Geleidelijk is de officieele
koers afgebrokkeld tot 3.99, 3.94, 3,873 en
3.09 pond sterling. Nadat Denemarken door
Duitschland was bezet, Noorwegen was
overrompeld en gedeeltelijk in Duitsche
handen was gevallen, werd de druk op het
Britsehe betaalmiddel nog grooter, zoodat
men thans gerust kan zeggen, dat het En
gelsche Pond Sterling in feite geen groote-
re waarde bezit dan 3.50 dollar.
Hoe dit mogelijk is, ondanks het doorloo-
pende toezicht van het Egalisatiefonds te
Londen? Heel eenvoudig, omdat de Engel
sche controle zich niet uitstrekt tot de in
Ponden Sterling luidende saldi, die buiten
landers te Londen bezitten!
Vraagt zoo'n buitenlander zijn Panden
saldo op, vraagt hij daarvan omzetting in
Amerikaansche Dollars, dan worden er dus
ponden op de wisselmarkt geworpen, zon
der dat er van andere zijde een vraag naar
ponden bestaat. Want het ongeluk voor de
verschillende financiële instanties is, dat er
een onmiskenbare vlucht valt waar te ne
men uit het pond in den dollar.
Nu heeft de Engelsche regeering een aar
dig foefje gevonden, dat echter slechts een
doekje voor het bloeden mag heeten, geens
zins steekhoudend is. Men beweert in de
kringen van regeering en City, dat het al
dus aangeboden ponden-saldo van buiten-
landsche houders, die daarvoor dollars vra
gen, van onbeteekenenden aard zoude zijn.
Dit is een gemakkelijke verkrachting van
de waarheid! Want ware dit bepaalde aan
bod werkelijk zoo gering, als de Engelsche
autoriteiten gaarne willen laten voorko
men, och, dan zou het voor die Londen-
sche financieele, economische en monetai
re machthebbers een koud kunstje wezen
de officieele pondenkoers en de officieuse
(dat is de waarachtige) pondenkoers te la
ten overeenstemmen.
Een der eerste maatregelen was, dat de
regeering een lijst van Amerikaansche
fondsen opstelde,waarvan de Engelsche be
zitters verplicht waren ze tegen een be
paalde koers aan de regeering te Londen
af te staan. Later is die oorspronkelijke
korte lijst zeer aanzienlijk uitgebreid.
Zoodoende is de Britsehe regeering in
het bezit geraakt van aanzienlijke pakket
ten van eerste klasse Amerikaansche pa
pieren, die ze nu geleidelijk op de New-
Yorksche beurs laat te gelde maken, waar
door ze uiteraard in Wallstreet de beschik
king krijgt over groote saldi, die in dol
lars luiden.
Nog een ander middel heeft Londen te
baat genomen. De buitenlander, die in de
hoofdstad van het Britsehe Imperium hui
den, whisky, rubber, jute, of tin wernschte
te koopen, kon dit alleen doen, indien hij
voor die artikelen betaalde, hetzij in pon
den, berekend tegen de officieele wissel
koers, hetzij in buitenlandsche valuta, zoo
als Amerikaansche Dollars, Zwitsersche
Francs of Nederlandsche Guldens.
Leidende persoonlijkheden in de Londen-
sche City, vooraanstaande redacteuren der
economische en financieele rubrieken der
groote Londensche dagbladen, evenals de
verantwoordelijke leiders der zich alleen
met financiën en economie bemoeiende or
ganen, zooals Financial News, The Econo
mist. Financial Times, hebben al een
nieuwe, meer volledig uitgewerkte, oplos
sing aan de hand gedaan.
Zij zouden wenschen, dat de Britsehe
regeering er toe moest overgaan alle aan-
koopen door buitenlanders te Londen ge
daan, van welk soort goederen, of produc
ten ook, evenals de betaling van door bui
tenlanders verschuldigde vrachten en alle
6oorten premies voor het gebruik van En
gelsche scheepsruim ten, te betalen, óf in
ponden tegen de officieele koers, óf in
buitenlandsche valuta.
Verbod aan buitenlanders vrij te Londen
over hun ponden-saldi te beschikken
hoort men ook aanbevelen. Maar tevens
door andere deskundigen weer even sterk
ontraden, omdat Engeland'» naam als
wereldhankier er door in het gedrang zou
geraken wat te verwerpelijker zou zijn.
daar New York reeds een groot deel van
het wereldbankierschap van Londen heeft
overgenomen.
Waarmede we van oordeel zijn op
voldoende wijze te hebben aange
toond, dat het Engelsche Pond
Sterling op de financieele, econo
mische en monetaire wereldzeeen
het nu reeds, nó pas acht maanden
oorlog, heel zwaar te verantwoorden
heeft !-
Nadat we onze aandacht aan bet Britsehe
betaalmiddel hebben gewijd, ^om
Nederlandsche Gulden aan de beur
•d.tsS'.M v,„ d.
Bank. onderscheidenlijk orrjeniaakl. per
Maandag, 15 April 1940, per Apri
en per 29 April 1940. hebben laten zien, dat
achtereenvolgens in de weken,
van 8-15 April 1940 en van 22-29 Apnl
1940 uit Nederland is weggevloeid succes
sievèlijk 40. 25 en 10 millioen gulden aan
geel metaal, gezamenlijk derhalve voorn
waarde van vijfenzeventig millioen gulden
goud-
Het is aan geen twijfel onderhevig, dal
mt goud van Amsterdam naar New York
18 ye^heept. De vermindering van de
post bij onze centrale credietinetelling, be-
end als: „Rekening-Courant-saldi van An-
'teren i« in hetzelfde tijdvak ongeveer
even groot geweest; in den laatsten week
staat mi tot rond 228 millioen gulden te
ruggeioopen.
e komen dus tot de volgenda begrijpelij
ke conclusie: in de dagen, dat deze post vele
honderdtallen millioenen guldens groot was,
is allereerst het vagabondeerende internatio
nale kapitaal uit den Gulden in den Dollar
gevlucht: thans volgt het Nederlandsche ka
pitaal dit voorlieeld, liquideert eigen Gul-
dens-bezit, zet dit om in Dollars, waardoor
net dus saldi, luidende in het Amerikaan
sche betaalmiddel, te New-York verkrijgt.
De vlucht van het internationale
vagabondeerende kapitaal uit den
gulden in den Dollar hebben we
nooit als een werkelijk ernstig en ge
vaarlijk verschijnsel kunnen aanmer
ken, want dit van de eene valuta in
de andere valuta fladderende kapi
taal is nooit zuiver-Nederlandsch
van oorsprong geweest. Tegenover
het verschijnsel, dat zich thans voor
doet .staan we nochtans geheel an
ders. Hier verdwijnen ècht-Neder-
landsche kapitalen uit ons land, die
er wellicht nooit meer zullen terug-
keeren.
Twee fouten kleven het tot nu toe gevolgde
svsteem aan, waarop we de aandacht moeten
vestigen.
In de eerste plaats houdt het Nederland-
sche Egalisatiefonds stevig vast aan een om-
rekeningskoers van den gulden in den Dol
lar, uitgedrukt in de bekpnde cijfers: 1.00 is
fl. 1-88%. In de tweede plaats stelt de Neder
landsche regeering niet wèlbevvust paal en
perk aan het wegvluchten van Nederland
sche kapitalen, hoofdzakelijk naar de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika.
Het Nederlandsche Egalisatiefonds begaat
naar onze meening, de groote fout den gul
den al te hoog tegenover den Dollar te waar-
deeren, waardoor het omzetting van Gul-
dens-saldi in Dollars-saldi in de hand werkt.
Een minder starre politiek, die op fictie ge
grondvest is, schijn voor wezen aanziet, pro
pageert in feite de vlucht van den Gulden in
den Dollar. Reeds een geleidelijke koersver
andering, waarbij de Dollarkoers diende te
veranderen van f! 1,883-« in achtereenvolgens
fl. 1.90, fl. 1.92*4, f' 1-95, fl. 197*4, °m ten slot
te op f 2.00 en nieuw niveau te bereiken, zou
meer in overeenstemming zijn met de waar
achtige waardeverhouding van de Nederland
sche en Amerikaansche betaalmiddelen.
Doch ook de regeering zou goed doen dwin
gende maatregelen op het vluchten uit den
Gulden in den Dollar te nemen, waardoor de
ongebreidelde goud-uitvoer van Amsterdam
naar New York aan behoorlijke banden werd
gelegd. Onze regeering heeft in voor haar
hoogst moeilijke tijden land, volk, voorra
den in ieder opzicht gemobiliseerd. Hot is
thans hetisch tijd geworden ook tot mobilisa
tie van den voorraad geel metaal over te
gaan.
Wij bepleiten dus twee maatregelen:
a: de Dollarkoers te Amsterdam geleidelijk
op te voeren tot fl. 2.00;
b. Mobilisatie van het geel metaal in Ne
derland, gelijk dit met manschappen, suiker
en boonen is geschied!
TENTOONSTELLING IN HET
WAAGGEBOUW TE AMSTER
DAM.
In de zalen van het Amsterdamsche His
torische Museum in het Waaggebouw te
Aimisterdam is gistermiddag de Buitenge
woon Onderwijstentoonstelling Amsterdam"
(B.O.T.A.) geopend ter herdenking van 't
feit, dat ruim veertig jaar geleden de eer
ste dagschool voor zwakzinnigen in ons
land te Amsterdam geopend werd.
De tentoonstelling is tot stand gekomen
door samenwerking van de personeelen der
openbare katholieke en protestantsch-chris-
telijke scholen.
Aanvankelijk werd als grootste voordeel
van het buitengewoon onderwijs geacht het
wegnemen van de remmende elementen
van.de gewone lagere scmolen, zoo zeide
de voorz. in zijn openingswoord. Spoedig
zag men echter in. dat het onderwijs aan
zwakzinnigen een eigen doelstelling vroeg.
Er is bij het buitengewoon onderwijs veel
geëxperimenteerd en belangrijk pioniers
werk verricht. Spr. wees ook op de bijzon
dere beteekenins van een goede nazorg, zon-
dr welke het buitengewoon onderwijs veel
van zijn waarde verliest;
Vervolgens hield de heer B. C. 1- ranke,
wethouder voor openbare gezondheid en
ziekenhuiswezen, een rede.
De tentoonstelling in de bovenzalen van
het gebouw geeft niet alleen een overzicht
van wat er met debiele en zelfs imbeciele
kinderen bereikt kan worden, maar is voor
al in hooge mate instructief, omdat de ver
schillende deelnemende scholen er hun me
thoden exposeeren en de betrokken leer
krachten er dus een uitwisseling van toe
gepaste methoden vinden.
Een afzonderlijke afdeeling is gewijd aan
de nauwe samenwerking tusschen medicus
en paedagoog.
belgis en de spelling der
nederlandsche taal.
Zaterdagmorgen zou de Nederlandsche Mi
nister van Onderwijs, de heer G. Bolkestein
te Brussel venvacht worden.
Tijdens zijn verblijf te Brussel zal hij met
den Belgische minister van Onderwijs het
vraagstuk van de vereenvoudiging van de
schrijfwijze der Nederlandsche taal bespre
kern
Vragen aan den Minister van
Buitenlandsche Zaken. In Ant-
werpsche kringen is men ten
zeerste ontsteld.
De Belgische Liberale afgevaardigde uit
Antwerpen, Louis Joris, heeft de volgende
vragen gesteld aan den Minister van Buiten
landsche Zaken:
„In Antwerpsche scheepvaartkringen is
men ten zeerste ontsteld over het bericht van
het Belgische telegraaf agentschap uit Den
Haag, inhoudende, dat de militaire autori
teiten in Zeeland verordend hcblien, dat de
aanwezigheden van een loods vereischt zou
kunnen worden aan boord van de schepen,
welke de Westerschelde binnenHomen en uit
varen.
Krachtens dit nieuw Nederlandsche voor
schrift, moeten de binnenkomende schepen
zich begeven naar het controlevaartuig, dat
ligplaats heeft genomen voor Vlissingen.
De militaire autoriteiten zouden het recht
hebben, tot nader order, de vaart door dien
zee-arm te verbieden.
Met andere woorden, de Nederlandsche mi
litaire autoriteiten zouden naar believen de
Schelde kunnen sluiten.
Ik veroorloof mij dcrKafve lot don minister
de volgende vragen te stellen:
1. Zijn er betreffende dit nieuwe voorschrift
onderhandelingen gevoerd tusschen do ro-
geeringen van België en Nederland?
2. Is inen tot overeenstemming gekomen en
wat is de draagwijdte van die overeenstem
ming?
3. Op welke artikelen van vroegere overeen
komsten of verdragen baseert z'ch de be
voegde Nederlandsche overheid tot recht
vaardiging van de nieuw» maatregelen?
4. In het geval, dat onze regcering niet op de
hoogte gesteld zou zijn, en dat geen onder
handelingen zouden zijn gevoerd, acht de
minister het dan niet dringend noodzake
lijk stappen te ondernemen om te vermij
den, dat definitief de invoering in liet
Schelderecht erkend wordt van het begrip
„oorlogsscheepvaart" of „staat van oorlog"
waarmede de bepalingen van vroegere
verdragen zouden worden afgeschaft en de
sluiting van de Schelde inderdaad zou wor
den toegelaten?"
HET WAS PLOTSELING DEN WEG
OVERGESTOKEN.
Op den avond van Hemelvaartsdag is op
den Steekterweg onder Alphen aan den
Rijn het vijfjarig dochtertje van de fami
lie Rietveld, dat zonder op het verkeer te
letten plotseling den weg overstak, aange
reden door een personenauto uit Enschede.
Het meisje kwam onder den wagen terecht
en werd met een schedelbreuk opgenomen.
In zorgwekkenden toestand werd zii naar
het Academisch Ziekenhuis te Leiden ver
voerd, waar zij in den afgeloopen nacht
aan de bekomen verwondingen is overle
den.
MOTORRIJDER IN VOLLE VAART
TEGEN EEN AUTO OPGEREDEN.
OVER DEN MOTORKAP GESLAGEN
EN 12 METER VERDER OP DEN
WEG TERECHT GEKOMEN.
Gisterochtend negen uur is op den Rijks
weg Bergen op ZoomHalsteren een mo
torrijder op een auto ingereden, tengevol
ge Waarvan de bestuurder van het motorrij
wiel levensgevaarlijk werd gewond.
Een personenauto stond dwars aan den
rechterkant van den weg, doordat de be
stuurder wilde keeren in de richting Ber
gen op Zoom. De motorrijder Rameckers
naderde in volle vaart. Ofschoon hij krach
tig remde, kon een aanrijding niet meer
voorkomen worden. In volle vaart vloog de
heer Rameckers op de auto in. Hij sloeg
over den motorkap en kwam twaalf meter
verder op den weg terecht. In zorgwekken
den toestand is het slachtoffer, dat een
hersenschudding en ernstige verwondingen
heeft opgeloopen, naar het ziekenhuis ver
voerd.
Auto en motor werden liclit beschadigd.
BIJZONDERHEDEN OVER DE VER-
RICHTINGEN IN NOORWEGEN
SEDERT 24 APRIL.
De laatste weck hebben wij vele opgaven
onder de oogen gekregen van de oorlogvoe
renden, waarin de verliezen werden opge
somd, welke ieder voor zich aan den vij
and zou hebben toegebracht. Deze opgaven
lie|>en uit den aard der zaak sterk uiteen.
De laatste berekeningen van Engelsche en
Duitsche zijden luiden als volgt. Eerst het
couununiqué, dat door de Engelsche admira
liteit wordt gepubliceerd. Daarin wordt ge
zegd:
Aan de officieren en manschappen van le
ger cn vloot, die hebben deelgenomen aan
de operatics in Noorwegen, waarin zij schit
terende successen hebben behaald, is een
boodschap van gelukwensch gezonden, waar
in tot uitdrukking wordt gebracht, dat de
admiraliteit trotsch gaat op vloot en het
luchtwapen. Zware verliezen zijn toege
bracht aan de vijandelijke vliegtuigen, wel
de de troepen en schepen der gealieerden in
Noorwegen poogden te bombardceren, ter
wijl zeer hevige aanvallen zijn ondernomen
tegen de vitale Duitsche bases, transport- en
voorraadschepen.
in het verdere gedeelte van het commun-
qué, waarin de vloot en luchtmacht gefelici
teerd worden, geeft de admiraliteit bijzon
derheden over de verrichtingen in Noorwe
gen sedert 24 April, toen marinevliegtuigen
de troepen te land kwamen steunen tegen de
aanzienlijke superieure Duitsche luchtmacht,
die vanuit bases aan de kust opereerde.
Tegen elk van hen twee maan
den gevangenisstraf geëischt.
Een echtpaar uit Zwartemeer is gister door
de rechtbank te Assen veroordeeld tot twee
maanden gevangenisstraf wegens schuld aan
den dood van hun dochtertje, doordat zij op
grond van godsdienstige overtuiging genees
kundige hulp aan het kind hadden onthou
den.
liet meisje was in Januari j.1. ziek gewor
den en in den nacht van 3 op 4 Februari j.1.
stierf het. Aanvankelijk werd er door de Ju
stitie geen aandacht aan geschonken, doch
op 23 Februari verrichtte dr. J, P. J. Hulst
uit Leiden sectie op het lijkje, waarbij hij
tot de conclusie kwam, dat het kind hoogst
waarschijnlijk niet gestorven zou zijn indien
tijdig geneeskundige hulp was geboden.
De ouders hadden zich op het standpunt ge
steld, dat het gansche leven in de handen
van God rust. Zoo Hij gewild had was het
kind beter geworden.
De officier hield in zijn requisitoir reke
ning met het feit, dat de dood van het meisje
niet te wijten is aan verzuim of verwaarloo-
zing. De godsdienstige overtuiging moet even
wei binnen de perken van het geldend mo
raal blijven. Hij eischte derhalve tegen elk
der ouders een gevangenisstraf voor den tijd
van twee maanden.
De bloemenfeesdtag, zooals die van Don
derdag er een geweest is, heeft ons Holland
op z'n mooist *allerkleurigst laten zien.
Hoewel er in een der bladen werd ge
meld, dat het hierna met deze lentepracht
snel in dalende lijn zou gaan, moet er na
drukkelijk op worden gewezen, aldus de
A.N.W.B., dat zulks geenszins het geval zal
zijn omdat de late in Mei bloeiende tul
pen, die nu gaan openbreken, de belangstel
ling meer dan waard zijn.
Van deze zeer uitgebreide familie zijn
het vooral de Darwin- en hare nakomelin
gen de Mendel- en de Triumph tuinen, die
Tijdens deze operaties alleen zijn minstens
tien vijandelijke toestellen vernield en vele
anderen beschadigd. Op 25 April onderna
men marinevliegtuigen een aanval op vij
andelijke bases en schepen in Dronthem. Te
Vaernes werden drie groote hangars ver
nield en andere gebouwen op het vliegveld
beschadigd. Twee op den grond staande vij
andelijke machines werden vernield en ne
gen vastliggende zeevilegtuigen met succea
gebombardeerd en beschoten.
Te Thanshavn werden twee vijandelijke
tankhooten in brand geschoten. Vier voor
raadschepen en twee transjxjrtvaartuigen
werden met goed gevolg aangevallen en een
rechtstreeksche treffer werd geplaatst op
een groot voorraadsmagazijn. Op 28 April
ondernamen de marinevliegtuigen een nieu
wen aanval op Vaernes en werden alle nog
overgebleven hangars vernield, evenals ver
scheidene op het terrein staande toestellen.
Een aanval op vijandelijke vliegliooten le
verde uitstekende reslutaten op. Tijdens de
ze operaties werden nog vijf andere vijan
delijke vliegtuigen neergeschoten. Denzelf
den dag verhinderden drie marinevliegtui
gen een aanval van zeven vijandelijke ma
chines op een der Britsehe vliegtuigmoeder
schepen. Twee vijandelijke toestellen werden
neergehaald.
De bemanningen van zes van onze eigen
vliegtuigen worden vermist.
Sedert den Duitschen inval in Noorwe
gen zijn de Britsehe marineschepen herhaal
delijk blootgesteld aan vijandelijke bomaan
vallen. Er werden geen andere verliezen ge
leden buiten die welke reeds vermeld zijn,
terwijl minstens 20 vijandelijke machines
zijn neergehaald en anderen beschadigd
door het luchtdoelgeschut van de vloot.
Britsehe verliezen volgens Duit
sche berekening.
En nu van Duitsche zijde:
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede,
dat volgens een particuliere berekening van
het „Zwoelf Uhr Blatt", de Britsehe vloot
bij de actie in Noorwegen 136 schepen heeft
verloren. Het blad telt hier ook de schepen,
welke beschadigd werden. Als verlieslijst
geeft het blad op: gezonken: zes kruisers,
acht torpedojagers, 20 onderzeeërs, 17 trans
portschepen en 5 koopvaardijschepen.
Beschadigd: zeven slagschepen, drie
vliegkampschepen, 16 kruisers, 8 torpedoja
gers, 33 transportschepen, een tankschip, een
mijnenveger, 6 koopvaardij vaartuigen, Prijs
gemaakt: vijf transportschepen.
Bovendien zijn 77 Britsehe vliegtuigen bo
ven Noorsch gebied omlaag geschoten.
uitmunten door bijzondere kleurschakeerin-
gen en die in niet mindere mate dan de
andere den roem van onze nationale bloem
de tulp alom verkondigen.
Voegt nicn daarbij, dat mede allerwegen
groote velden witte narcissen, het Poeticus
geslacht, dat bovendien heerlijk geurt, in
bloei staan, dat levert het bollenland nog
aantrekkelijkheden te over.
Vechtpartij la een oafi te Heer-
lerheide tusschen zes jonge man
nen. Alle zes naar het zieken
huis.
In een café te Heerlerheide is Donderdag
middag een ruzie tusschen 6 jongemannen
met messen uitgevochten. De veete schijnt te
zijn ontstaan over een meisje. De zee jonge
mannen troffen elkaar op Hemelvaartsdag in
een café in Heerlerheide, waar de ruzie op
nieuw begon. Toen men aan woorden niet
meer genoeog had, werden de messen getrok
ken. F. en P. vormden de eene partij, J. H.,
K. en R. de andere. Het spreekt vanzelf, dat
er eenige flinke steken werden gegeven. Alle
zes de jongemannen werden gewond. Zij
moesten naar een ziekenhuis in Heerlen
worden overgebracht Een hunner kon, na
verbonden te zijn, naar huis terugkeeren. De
politie heeft uiteraard procesverbaal opge
maakt.
frankrijk zet communisten op
eilanden.
125 Communistische Kamerleden, raadsle
den en burgemeesters, zijn te Fromentine
aan boord gebracht om vervoerd te worden
naar het eiland Dyeu waar zij in een fort
zullen worden geïnterneerd. Tachtig andere
communisten zijn overgebracht naar een
1 kasteel op het eiland Noirmoutier.
