Intrekking
der verloven
Ein nadere toelichting
Heftige critiek op de Strijd bij Narvik
Engelsche
regeering
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Luchtafweer
per auto
Engelsche schepen in de
Grieksche archipel
In een sluis verdronken
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
WOENSDAG
8 MEI 1940
68e JAARG. No. 8919
?>Er moeten andere
menschen aan
het roer"
„Weg met alle
mislukkelingen"
„met overleg" gevoerd
BLOESEMPRACHT
IN ZEELAND
heldersche courant
Uitgave der Uttg.-Mq. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
ZEEMILICIENS VAN DE LICHTING
1927 EN 1928, DIE MET GROOT VER
LOF WAREN MOETEN OPKOMEN.
Als een voorzorgsmaatregel met het oog op
den onzekeren Internationalen toestand zijn
gister de periodieke, vacantie-, buitengewo
ne, kleine, zaken- en studieverloven worden
voor zee- en landmacht ingetrokken. Boven
dien werden ingetrokken de weermachtsin
dustrie verloven van het personeel, inge
deeld bij de luchtdoelartillerie, lucht doelmi-
trailleurs, de luchtstrijdkrachten, de zoek-
Jichtafdeelingen en de zeemacht.
De verlofgangers moeten onverwijld naar
hunne onderdeelen terugkeeren.
Zij, aan wie buitengewoon verlof was ver
leend wegens ernstige ziekte of overlijden
van gezinsleden, moesten na afloop van dit
verlof naar hunne onderdeelen terugkeeren.
Om misverstand te voorkomen, wordt me
degedeeld, dat onder de ingetrokken klei
ne verloven mede zijn begrepen de vissche-
rij- en scheepvaartverloven van hen, die niet
varende zijn, en de aan mijnwerkers verleen
de verloven.
Voorts is onder de ingetrokken kleine ver
loven mede begrepen het onbepaald klein
verlof verleend aan de dienstplichtigen der
landmacht van de lichting 1921 (van de ca
valerie bovendien van de lichtingen 1925 en
1926).
Voorts wordt er de aandacht op gevestigd
dat zij, die in het genot van nitstel van eer
ste oefening oi van uitstel van het onver
vuld gedeelte van eerste oefening zijn, oi aan
wie vrijstelling is verleend, niet behoeven op
te komen.
De kleine verloven, verleend op grond
van een verleende mobilisatie-vrijstelling,
vallen niet onder de kleine verloven, die zijn
ingetrokken.
De zeemiliciens van de lichtingen 1927
«n 1928, die in het genot van groot verlof
zijn, moeten onverwijld in werkelijken
dienst komen. Zij moeten zich daartoe, in
afwijking met hetgeen vermeld staat in
hun zakboekje, met hun militaire uitrus
ting, per eerstvolgende reisgelegenheid
begeven naar het marinedepöt te Rotter
dam met uitzondering van de zeemilicien-
kustwachters, die zich moeten melden bij
de Marine-kazerne te Amsterdam. Op ver
toon van de lastgeving, welke achterin het
zakboekje is geplakt, kan per spoor wor
den gereisd. Mocht een lastgeving niet in
het zakboekje aanwezig zijn, dan behoort
de zeemilicien zich ter verkrijging van 'n
vervoerbewijs te vervoegen bij het bureau
voor Militaire Zaken de gemeente-secreta
rie zijner woonplaats.
GEEN MAATREGELEN IN BELGIë.
De Belgische bladen publiceeren zonder
commentaar de berichten over de door Ne
derland genomen veiligheidsmaatregelen.
Bevoegde Belgische kringen verklaren, dat
op het oogenblik geen soortgelijke maatre
gel onder oogen wordt gezien.
In Haagsche politieke kringen
met instemming begroet.
Het feit, dat de Regeering, zooals kan
worden afgeleid uit de intrekking van de
verloven, blijk geeft van verscherpte waak
laamheid, wordt in Haagsche politieke
beringen met instemming begroet, aldus de
Haagsche corr. van het Hsbl. De interna
tionale situatie is de laatste dagen ondui
delijker en onzekerder geworden. Dienten
gevolge is paraatheid naar alle zijden een
eisch van verstandig Regeeringsbeleid.
In het buitenland zal over Nederlands
casten wil om onze neutraliteit en ona
hankelijkheid te handhaven, thans we
geen twijfel meer bestaan. Maar uit het
oogpunt van voorzorg kan het steeds weer
opnieuw noodig zijn, bij deze neutia itei
handhaving niet aan het toeval o\er te la
ten. Dat daarom, in het bijzonder te mi
den van een onzekere internationale >i-ua
tie, onze defensieve kracht tot in de per
lectie wordt opgevoerd, behoeft dan ooi
geenerlei verwondering te baren.
Nederland doet niet pnders dan zijn wil»
tot scherpe neutraliteitshandhaving naar
411e zijden duidelijk manifesteeren.
De verdediging door Chamberlain van het
optreden der Geallieerden in Noorwegen
(zie ook pagina 2 van dit nummer), heeft
een goed deel van het Lagerhuis allerminst
bevredigd en de Britsche regeering heeft
vele zeer harde verwijten moeten incasseeren
over de slappe en aarzelende wijze waarop
de oorlog door haar wordt gevoerd.
De leider der Labour-oppositie Attlee, zei-
de niet te kunnen begrijpen, waarom de in
dertijd voor Finland georganiseerde expe
ditietroepen zoo snel weer waren uiteenge
raakt, terwijl men toch uit de ontwikkeling
van den toestand had kunnen vermoeden,
dat als Hitier zijn hoofd buiten zijn welver-
grendelde deur zou steken, dit zou gebeuren
in de richting van Noorwegen, waar het lok
kende ijzererts lag.
De leider der arbeiderspartij zeide te wil
len weten of de actie wel tijdig ondernomen
is. Eerst tien dagen na de Duitsche landing
te Drontheim, landen de Britsche troepen
ten noorden en zuiden van die plaats, welke
men thans erkent te hebben willen verove
ren.
Attlee's verwijt aan de regeering is, dat
blijkbaar te voren geen plannen waren uit
gewerkt.
„De regering is doof en blind, wan
neer zij niet merkt, dat het volk ang
stig is en niet overtuigd, dat de oor
log met voldoende kracht wordt ge
voerd en dit niet alleen in Noorwe
gen. De veldtocht in Noorwegen is
slechts het hoogtepunt van de ont
stemming. Men zegt, dat zij die de
verantwoording dragen, mannen zijn
die een bijna onafgebroken loopbaan
van mislukkingen hebben. Noorwe
gen volgt op Tsjecho-Slowakije en
Polen".
In het land is men algemeen van gevoe
len. dat Engeland den oorlog niet zal ver
liezen, doch winnen. Doch om den oorlog te
winnen, moeten andere menschen aan het
roer staan, dan zij, die thans de leiding heb
ben.
Sprekér verweet Chamberlain bepaalde
ministers de hand boven het hoofd te hou
den. waarvan rij weet. dat ze óf mislukke
lingen zijn. óf rust behoeven.
Sinclair valt aan.
De leider der liberale oppositie zeide geen
critiek op de hegeering te willen uitoefenen,
omdat zij Midden-Noorwegen heeft doen ont
ruimen. nadat haar was medegedeeld, dat de
operaties tot herovering van Drontheim niet
tot een goed einde konden worden gebracht.
Mijn critiek gaat aldus Sinclair, tegen het
feit. dat wij ons in een siuatie hebben laten
brengen, die tot een nederlaag moest leiden,
waardoor het prestige der geallieerden een
geweldige deuk heeft gekregen.
Diplomatiek is onze positie verzwakt in
elk land ter wereld.
De premier heeft gezegd, dat wij niet al
les konden voorzien, maar een groot aantal
Lagerhuisledcn voorzag, dat de Duitsche aan
val met bliksemsnelheid zou worden onder
nomen en met meedoogeulooze energie. On
ze strijdkrachten hadden moeten oefenen,
zooals de Duitsthcrs oefenden. Wanneer wij
gereed waren geweest hadden wij Noorwe
gen eerder kunnen bereiken dan tien dagen
later, en wel vóórdat de Duitschers zich ge
nesteld konden hebben en gereed zijn om te
ODereeren met volledige doeltreffendheid
Sinclair oefende vervolgens critiek op ver
schillende tekortkomingen in de uitrusting
der troepen en ook op het zenden van tein
toriale troepen, in plaats van geharde man
schappen Een transportschip was zelfs uit
gevaren zonder chronometer, zonder barome
ter of internationaal codeboek, zelfs zonder
bescherming tegen geweerkogels of sphn-
ters en met slechts voldoende levensmidde
len voor de helft der aan boord zijnde men
schen, afgezien van beweerde andere tekor
t&U
Churchill vroeg hierop den naam van het
CSinclair zeide. dat hij hem dien onder
vier ooeen ter kennis zou brengen.
Sinclair besloot: „De tijd staat niet VJc|
aan onzen kant. Hitier heeft di maal den
grijsaard Tijd bij zijn baard te pakken gehad
Wij moeten een even groote snelheid en
kracht in optreden toonen, wanneer wij den
oorlog willen winnen.
„Wij moeten Hitiers wapens ge
bruiken".
Wedgw ood, daarna het woord voerend zei
de, dat Engeland uit het gebeurde enkele les
sen moet trekken.
De eerste was, dat met een luchtmacht, zoo
als die thans tot ontwikkeling is gekomen,
een leger, dat niet óver een luchtwapen be
schikte, zich overdag neit kan bewegen. De
tweede les is, dat alle neutralen, die aan
Duitschland grenzen, Duitschland moeten
gehoorzamen.
Het dient nergens toe te trachten
den neutralen concessies te doen,
daar zij klaarblijkelijk beheerscht
moeten worden door vrees. Niets is
van de neutralen te verkrijgen behal
ve door vrees vrees voor ons, al
dus spr. zoo niet vrees voor Duitsch
land.
De derde les is, dat de vloot Engeland kan
redden van uithongering maar niet van een
invasie. Klaarblijkelijk heeft de regeering
geen plannen voorbereid tot bestrijding van
een inval in Engeland. De superioriteit der
Engelsche vloot was niet in staat om te
verhinderen, dat troepen zich naar Noorwe
gen begaven en het feit, dat zij dit niet ver
hinderden, maakt het buitengewoon ge
makkelijk zich voor te stellen, dat iets der
gelijks zou gebeuren aan de zuidkust van
Lincolnshire of in de Washbaai. De vierde
les is, dat ook Engeland voorbereid moet
zijn om gebruik te maken van den bliksem
snellen slag,waarvan de essentie is het doen
van iets onwettigs, dat daarom onverwacht
Een woord namens de vloot.
Indrukwekkend was het oogenblik, toen
Admiraal Sir Roger Keyers, die in uniform
was, opstond en zeide zijn uniform te heb
ben aangetrokken, omdat hij wilde spreken
namens officieren en manschappen van de
vloot.
Hij wees er op, dat wanneer een paar
schepen de fjord van Drontheim terstond
waren binnengevaren, het leger bereid was
geweest om samen te werken en de ver
overing van Drontheim spoedig tot stand
zou zijn gebracht. De gevaren voor dé
vloot zouden gering zijn geweest, vergele
ken met die, welke bij andere operaties
zijn voorgekomen.
Spr. had voorstellen van dien aard
bij de Admiraliteit ingediend, maar
hem was gezegd, dat het niet noo
dig werd geoordeeld naar Dront
heim op te varen, aangezien het
leger goede vorderingen maakte en
de toestand in de Middellandsche
Zee het onwenschelijk maakte sche
pen te riskeeren.
Toen spr. deze woorden had uitgesproken,
werd er geroepen: „schande". De conser
vatieve oudminister Amer verklaarde, dat
de geheele leiding van den oorlog, zooals
die tot dusverre is gevoerd, een diepgaand
onderzoek eischt.
Spr. oefende critiek uit op het feit, dat
men er niet in is geslaagd een van de ha
vens in te nemen, die de Duitschers met een
handvol mannen genomen hebben. Hij vroeg
op wiens gezag de onmisbare hamerslag van
de vloot op Drontheim afgelast was. Er moet
een verandering komen (geroep der opposi
tie) ..eerst moet er een verandering in de re-
geeringsmachinerie komen").
De volgende slag kan elk oogenblik vallen.
Zoolang de huidige methoden heerschen, zal
de tijd niet aan onzen kant zijn, aldus spr.,
omdat het methoden zijn, die onvermijdelijk
tijd verknoeien en besluiten verzwakken.
De redevoeringen van Keyes en Amery
werden ook toegejuicht door een aantal re-
geeringsaanhangers.
Nog niet ver ten Noorden van
Drontheim, zeggen de Noren.
Volgens het Duitsche opperbevel is bij Nar
vik tot dusver geen wijziging in den toe
stand gekomen. Duitsche gevechtsvliegtui
gen ondernamen aanvallen op Britsche co
lonnes met bommen en machinegeweren en
dreven hen uiteen.
Een voor Narvik liggende kruiser werd
door een bom van middenzwaar kaliber ge
troffen. Een Sunderland vliegboot werd door
een bom tot zinken gebracht
De uit de zóne van Namsos en Grong
noordwaarts trekkende Duitsche troepen,
hebben Mosjoen bereikt.
Een Duitsche duikbootflottielje heeft in
het Skagerak een vijandelijken onderzeeër
tot zinken gebracht.
Tijdens een poging om de Duitsche Bocht
binnen te vliegen, werden twee Britsche
vliegtuigen door Duitsche jagers neergescho
ten.
Niet bij Mosjoen?
Volgens het N'oorsche Telegraaf Agent
schap spreekt het Noorsche Militaire hoofd
kwartier in het noorden van Noorwegen het
bericht tegen dat de Duitschers steden ten
noorden van Drontheim hebben bezet Geen
Duitsch soldaat is nog de grens gepasseerd
tusschen Noord-Trondelag en de provincie
Nordland. (De grens loopt ten zuiden van
Majavan in het Namdal ten noordoosten
van Namsos). De Duitschers hebben de ste
den Mo en Mosjön (resp. 200 en 260 km.
ten Z. van Narvik nog niet bereikt.
Ilavas meldt uit Londen, dat de Geallieer
den de operaties tot omsingeling van de
Duitsche troepen in het gebied van Narvik,
waar de Duitsche posten herhaalde malen
zijn aangevallen, voortzetten.
In midden-Noorwegen blijven de Noorsche
contingenten weerstand bieden.
„Met overleg".
Volgens de te Stockholm ontvangen be
richten wordt de strijd bij Narvik met over
leg gevoerd.
De Noren en gealileerde troepen sluiten d"
Duitschers steeds meer in. De Duitsche troe
pen hebben zich in de buitenwijken ingegrr-
ven. blijkbaar hopen zij. nu de geallieerd-,
troepen uit het zuiden van Noorwegen te
ruggetrokken ztjn. hulp uit het Zuiden te
krijgen.
In het overige deel van Noorwegen, zetten
afdeelingen van het Noorsche leger den
strijd voort. Zij strijden verwoed in de ber
gen rond de woeste Gulvallei tusschen Roe-
ros en Stoeren en naar verluidt hebben zij
een Duitsche afdeeling van 300 man terug
gedreven met zware verliezen. De Duitschers
hebben versterkingen gezonden naar Roe-
ros en de bruggen worden hersteld om den
opmarsch naar Stoeren mogelijk te maken.
Belangrijke Duitsche verliezen?
De verliezen, die de Duitschers in Noor
wegen lijden, moeten vrij belangrijk zijn. zoo
wordt uit Oslo aan de Zweedsche dagbla
den gemeld. Men constateert, dat dagelijks
vrachtwagens, beladen met dooden en ge
wonden in Oslo aankomen. De dooden wor
den in gemeenschappelijke graven en in groe
pen van vijftig begraven.
De toestand der levensmiddelenvoorzie
ning wordt in Noorwegen steeds verontrus
tender en de Noorsche minister van land
bouw heeft een oproep gericht tot de be
volking. waarin hij zegt. dat het Noorsche
volk zich nooit in zoo ernstigen toestand
heeft bevonden, wat de levensmiddelen
voorziening betreft. „Ieder moet zich ten
zeerste inspannen om zich voor te bereiden
op den a.s. winter".
DE BEWEGING DER ENGELSCHE
EN FRANSCHE ESKADERS IN DE
MIDDELLANDSCHE ZEE WORDT
OOK DOOR GRIEKENLAND MET
AANDACHT GEVOLGD.
De bewegingen der Engelsche en Fran-
sche eskaders in de Middellandsche Zee
worden te Saloniki met aandacht gevolgd.
Naar aldaar vernomen wordt, is de Engel
sche vloot, na aanvankelijk te zijn gecon
centreerd in de buurt van Alexandrië, in
hoofdzaak bezig met de waarneming van
belangrijke punten in het oosten van de
Middellandsche Zee, terwijl de Fransche
oorlogsschepen klaarblijkelijk het westelijk
deel van de Middellandsche Zee als voor
naamste operatieterrein hebben gekregen.
De formaties zijn, naar in deskundige
kringen vernomen wordt, vrij gelijkmatig
en zonder duidelijk doel verdeeld.
Een eskader lichte Engelsche torpedoboo
ten is ter hoogte van Kreta, voor de ver
sterkte bocht van Suda. gezien. In de wa
teren van den Griekschen archipel is door
Engelsche torpedojagers een patrouille-
dienst ingericht
EEN MACHTIG AMERIKAANSCHE
VERDEDIGINGSWAPEN TEGEN
LAAG VLIEGENDE TOESTELLEN.
Bij het Amerikaansche leger is een zgn.
luchtafweer-auto in beproeving. De wagen
is voorzien van drie machinegeweren en
één kanon. Zij kunnen een snelheid van
150 km. per uur bereiken en zijn gepant
serd tegen machinegeweervuur. Deze soort
vechtwagens vormen een machtig verdedi
gingswapen tegen laag-vliegende vliegtui
gen, welke aanvallen tegen grond-doelen
uitvoeren. De bewapening, sneheid, handel
baarheid en kogelvrije constructie maken
dezen wagen altijd gereed voor dadelijk ge
bruik.
Het ontwerp is van Preston Tucker van
de Tucker Manufacturing Company. De ge
heele constructie bestaat uit electrisch ge-
laschte stalen platen. Schroeven en moeren
zijn in de constructie afwezig. Men be
weert, dat het lasch-procedé, dat hierbij is
toegepast de gevolgen van het inslaan van
projectielen minder nadeelig doet zijn.
De bewapening bestaat uit één 37 mm.
automatisch snelvuurkanon met en vuur-
snelheid van 120 schoten per minuut en
drie machinegeweren (kaliber 0.30). De
koepel draait geheel vrij. Het gebruikte glas
is 2>4 duim dik en is zoodanig geplaatst
dat het uitzicht niet belemmerd is.
De motor heeft een vermogen van 200
pk. De weibasis bedraagt 108 duim. De
banden zijn gevuld met sponsrubber. In de
wagen, welke zich langs onbegaande wegen
kan voortbewegen, is een radio-toestel aan
wezig. De actie-radius bedraagt 225 mijlen
bij een snelheid van 70 mijl per uur.
VADER EN DOCHTERTJE OP JAM
IERLIJKE WIJZE OM HET LEVEN
GEKOMEN.
Gistermiddag omstreeksvier uur zijn te
Nederweert de 47-jarige sluiswachter W.
Vossen en zijn zesjarig dochtertje door ver
drinking om het leven gekomen.
Het kind geraakte bij het spelen nabij
sluis 15 te water. De sluiswachter, die in
de nabijheid vertoefde, en zag wat er ge
beurde sprong haar onmiddellijk na. De be
weging van het water evenwel was zoo
sterk, dat beiden onmiddellijk in de diepte
verdwenen.
OOK ZEELAND KENT
HAAR BLOESEM
PRACHT IN DE LEN
TE.. ONVERGELIJKE
LIJK MOOI ZIJN VELE
PLEKJES IN HET
Z. WESTELIJK DEEL
VAN NEDERLAND,
ALS DE VRUCHTBOO-
MEN IN VOLLEN
BLOEI STAAN.
