Chamberlain tracht den storm te bezweren Is Italië nu neutraal of in oorlog? Distributiebonboekjes Een gevleugelde vliegtuigbom Zetelverplaatsing N.V.'s Luxemburg- Nederland Churchill grooter Engelands „vredesambassadeur" gestorven Om Nederlander te worden Autobus in den ilank aangereden Dagen lang op zee gebleven EERBERICHT De advertentie achterhaald Vrouw vermist te Rotterdam In Noorwegen is gedaan, wat mogelijk was verantwoordelijkheid Postvluchtcn op Indië DE BILT S E INT i Godsdienstonderwijs op openbare scholen ZIJN REDE IN HET LAGERHUIS HER HAALDELIJK GEÏNTERRUMPEERD EN IJSKOUD ONTVANGEN. OP STRAAT TOEGEJUICHT. Onder enorme belangstelling heeft minister-president Chamberlain gis termiddag zijn aangekondigde rede in het Lagerhuis gehouden. Op weg naar de regeeringsgebouwen werd hij volgens Reuter door een groote men- schenmenigte toegejuicht. De diplo matenloges waren dicht bezet, o.a. werd de Nederlandsche gezant opge merkt De minister van marine Chur chill zat naast Chamberlain in de regeeringsbanken. Als gewoonlijk gaf Chamberlain een uit gebreid overzicht van den toestand, prees Frankrijk's vastberadenheid en zcide dat de toestand kalmer was geworden door het te- rugkeeren tot de normale vlootsterkte in de Middellandsche Zee. Niet om het Zweedsche ijzererts! Wij hebben, zeide Chamberlain, van den Noorschen opperbevelhebber de meest drin gende verzoeken ontvangen, Trondhjem ten koste van alles aan te vallen. Als wij gewei gerd zouden hebben aan dezen oproep ge hoor te geven, zou men ons terecht het ver wijt hebben kunnen maken, dat ons eenige doel in Scandinavië het Zweedsche ijzererts was, en dat wij niets om de vrijheid van de kleine naties gaven. Sprekende over de resultaten in Noorwe gen noemde de minister de Britsche verlie zen klein, de Duitsche groot. Onze militaire adviseurs, zeide Chamber lain verder, hebben ons in zeer plechtige termen gewaarschuwd voor het houden van een debat als dit. Wij konden hiermede in een democratisch land niet accoord gaan. De premier verwierp het voorstel tot vorming van een klein oorlogs kabinet. vrij van departementale werkzaamheden. Hij kondigde aan, dat Churchill voortaan speciaal ver antwoordelijk zal zijn voor opper toezicht op de militaire operaties van dag tot dag. Chamberlain wees op de centrale positie van Duitschland en zeide: het kan te allen tijde op een van een aantal verschillende punten aanvallen. Wij willen gereed zijn om dien aanval af te slaan, waar hij ook komt. De veldtocht in Zuid-Noorwegen is thans ten einde. De Britsche troepen streden te gen een sterker en beter uitgerusten vijand. Het gerucht van het terugtrekken der troepen uit het Zuiden van Noorwegen heeft een diepen indruk gemaakt. De be richten uit Stockholm die misschien door den vijand werden verspreid, hebben ver wachtingen geewekt welke niet gerechtvaar digd waren. INTERRUPTIES. Op dit oogenblik werd Chamber- Iain herhaaldelijk geïnterrumpeerd. De voorzitter verhief zich van zijn zetel en zeide dat hij deze voort durende interrupties niet zou toe laten. Het terugtrekken uit Zuid-Noorwegen, vervolgde Chamberlain, is evenwel niet te vergeleken met het terugtrekken uit Ga- lipoli in den grooten oorlog. Er waren geen groote troepenmachten bij betrokken, niet .veel meer dan een divisie. De minister-president zeide verder, dat men heeft verweten, dat de FranscliBrit 6che strijdmacht, welke bestemd was Fin land te helpen, werd versnipperd. Indien deze macht in stand was gehouden, dan had men het bezetten van de Noorsche havens door Duitschland kunnen voorko men of anders had men eerder versterking kunnen zenden. Hij antwoordde hierop, dat men nooit de Duitschers voor had kunnen zijn, wanneer de Noren niet om hulp zou den hebben gevraagd en niemand kan wil len, dat Engeland vóór Duitschland Noor wegen zou zijn binnengevallen. Ook is het niet waar, dat men door het handhaven van de strijdmacht eerder versterking zou kunnen hebben gezonden. Het tempo van het zenden van troepen was afhankelijk van de landingsmogelijkheid en slechts enkele kleinere havens stonden ter beschik king. Spreker is ervan overtuigd, dat juist ge handeld is toen men poogde Drontheim te veroveren en de troepen terugtrokken, toen bleek, dat dit niet mogelijk was. Het misluk ken van het plan ligt aan twee factoren. Ten eerst was het niet mogelijk zich meester te maken van de vliegvelden en ten tweede kre gen de Duitschers snel versterking. Het was duidelijk, dat de geallieerde strijdmacht zich alleen in Drontheim zou kunnen handhaven door een concentratie van manschappen en materiaal, welke niet in verhouding tot de totale middelen was. Niet overijld oordeelen! Chamberlain vroeg de leden van het huis zich niet overijld een denkbeeld te vormen van de tot nu toe bereikte resultaten. Het is duidelijk dat de Duitschers winst hebben be haald, doch 't is ook duidelijlk, dat zij 'n hoo gen prijs hebben betaald en het is nog te vroeg om te zeggen naar welke zijde de weeg schaal zal doorslaan. De veldtocht is nog niet ten einde en een groot deel van Noorwegen is nog niet door de Duitschers bezet. Die Ko ning en de regeering bevinden zich nog op Noorschen bodem en zij zullen de resten van de Noorsche strijdmacht rond zich ver zamelen om te strijden tegen de invaller, waarbij Engeland aan hun zijde zal staan. Ik wil geen toekomst voorspellingen doen, zeide Chamberlain. Noorwegen toont hoe snel het oorlogstoo- neel wisselt. Men moet oppassen voor ver deeldheid en versnippering der troepen. Het is mogelijk dat wij het hoofd moeten bieden aan een oorlog tegen Engeland in al zijn kracht „Wij achten onszelf niet feilloos" besloot Chamberlain,, en boven de hulp van anderen die ons willen helpen verheven. Laten wij, voor de eerste beproevingen komen, ons met alle kracht aan het werk zetten en steeds onze macht vergrooten, tot wijzelf in staat zijn toe te slaan, waar en wanneer wij dat willen." Over het algemeen werd de rede van Cham berlain, die zeer zenuwachtig was, ijskoud ontvangen. Op de gezichten der arbeiders afgevaardigden teekende zich verontwaardi ging af. de gezichten der conservatieven ston den ernstig. Churchill zat bleek en nerveus voor zich uit te staren. GEORGE LANSBURY t Georg Lansbury. de grijze labourleider, van wien wij elders in dit blad reeds mel ding maakte, dat hij zeer ziek was. is, naar wij zoo juist vernemen, hedennacht op 81- jarigen leeftijd overleden. Hij was de man. die zich zelf had aange steld tot „vredesambassadeur, van Enge land, dictatoren, koningen en presidenten kenden hem. Hij was een der meest geliefde persoon lijkheden in de Britsche politiek. Hij bekleedde een functie in de labour re- gcering van Rainsay Macdonald van 1929- 1931. Op den leeftijd van 72 jaar. na algemeene verkiezingen, waarin hij als eenige van de labour ministers herkozen werd, nam hij de leiding over de labourfractie in het lager huis op zich, vier jaar later bracht hij zijn leiderschap ten offer aan zijn beginselen. Hij kon nl. de sanctiepolitiek. waartpe door zijn partijtijdens den Italiaansch'-Abessijn- schen oprlog was besloten niet aanvaarden. Lansbury ondernam toen een kruistocht van drie jaar door de Vercenigde Staten en Eu ropa, welke bekroond werd in 1937 door een onderhoud met Ilitler en Mussolini, met wie hij de vraag besprak hoe de oorzaken van oorlogen konden worden weggenomen. LONDEN VRAAGT ROME ZIJN HOUDING TE DEFINIEEREN. United Press meldt uit Rome, dat aldaar in diplomatieke kringen wordt vernomen, dat de Britsche re geering Italië heeft verzocht nauw keurig zijn houding ten opzichte van den oorlog te definiceren. Londen zou daarbij de hoop hebben uitge sproken, voor den 16en Mei antwoord te zullen ontvangen. In dezelfde kringen legt men verband tus- schen het zenden van versterkingen voor de Britsche vloot in de Middellandsche Zee en het bovenvermelde verzoek, dat, naar wordt verklaard, vorige week is ingediend toen de Britsche zaakgelastigde, Sir Nocl Charles, een onderhoud heeft gehad met Mussolini, op denzelfden dag dat de Amerikaansclie am bassadeur, Phillips, een bespreking heeft gevoerd met den Duce. Naar verluidt staat de Britsche stap ge lijk met een vraag op den man af, of Italië nu neutraal is dan wel in oorlog. Italië's status van „non-belligerent" wordt, zoo wordt verklaard, door Londen als onbevredigend beschouwd, gezien het belang dat de Gealli eerden hechten aan het doorzetten van de blokkade en gezien Italië's bondgenootschap met Berlijn. In kringen van de Britsche apibassade te Rome ontkent men, iets te weten omtrent den bovenvermelden stap. ,.De Italiaansche bedreigingen zullen wel licht van invloed zijn op de plannen van de Geallieerden om een nieuw oorlogstooneel op den Balkan te scheppen, maar wanneer de Geallieerden dit plan niet laten varen dan en alleen dan zal Italië zich in den oor log begeven." Voor de veiligheid De wijze, waarop in Italië uitlegging wordt gegeven aan de verplaatsing van Engelsche linieschepen naar de Middellandsche Zee, is soms zeer merkwaardig. Zoo publiceert de „Telegrafo" een artikel van zijn directeur Giovanni Ansaldo, waarin deze zegt, dat de ware reden van de verplaatsing der Britsche vlootstrijdkrachten van de Noordzee naar de Middellandsche Zee is geweest, een zoo groot mogelijk aantal linieschepen in veiligheid te brengen voor de aanvallen der Duitsche bom men werpers. HET NEDERLANDSCH ELFTAL GEWIJZIGD. ZAL DE WED STRIJD DOORGAAN? In verband met het intrekken der mili taire verloven heeft de Keuzecommissie vand en K.N.V.B. zich gedwongen gezien het Ncderlandsch elftal, dat Zondag 12 Mei te Luxemburg tegen Nederland uitkomt, te wijzigen. Voorts moest ook van Male worden ver vangen; omdat hij medisch niet goedge keurd kon worden in verband met de bles sure in de knieholte. De ploeg ziet er thans als volgt uit: Doei: Wille (E.D.O.). Achter: Wilders (Blauw Wit) en van der Heide (Feyenoord). Midden: Paauwe (Feyenoord), Kuppen (Feyenoord) en Wuyts (Sparta). Voor: van den Engel (D.H.C.), van Spaan donck (Neptunus), Lenstra (Heerenveen), Drok (Sparta) en de Harder (V.U.C.) Reserves zijn Kraak (Stormvogels), Wal- nain (H.B.S), Bergman (Blauw Wit) en van der Sloot (N.E.C.) In den oefenwedstrijd van het Ne der! andsch elftal tegen het honds- elftal wint de eerste met i1. Ondanks het feit, dat des middags alle militaire verloven waren ingetrokken, wa ren Dinsdagavond de tribunes van het V. U.C.-terrein. waar de wedstrijd Nederl. elftalBondselftal werd gespeeld, vrijwel tot de laatste plaats bezet. Vanzelfsprekend kwam het Ncderlandsch elftal niet uit in de samenstelling, zooals dat oorspronkelijk was opgesteld. De spelers, wiens verlof plotseling was ingetrokken, waren door anderen vervan gen. Hoewel het Nederlandsch elftal eenigszins verzwakt was, heeft het tegen het bondselftal dat zeker veel minder sterk wa«, een vrij goeden wedstrijd gespeeld. Vooral in de eerste helft, toen in het bij zonder de voorhoede goed op dreef was en keurig samenspel en zuiver schieten liet zien, In de tweede helft zakte het tempo danig af en werd in het algemeen slordi ger en met minder enthousiasme gespeeld. De Harder maakte tweemaal een blunder, zooals hem in een interlandwedstrijd zeker niet mag overkomen. Tweemaal, toen hij de bal voor het open doel slechts voor het inschieten had, schoot hij hoog over, terwijl hij door den bal even aan te tippen een doelpunt had kunnen maken. In de eerste helft maakte het Neder landsche elftal 3—1. Daar van Male thans definitief afeekeurd is lijkt het ons haast zeker, dat Wille in het doel zal staan ln den wedstrijd tegen Luxemburg, indien deze wedstrijd althans nog voortgang zal vinden. Het Engelsche luchtvaarttijdschrift ,Flight' meldt eenige bijzonderheden omtrent een Duitsche vliegtuigbom, welke van kleine vleugels zou zijn voorzien, m.a.w. een klein mot explosieve stoffen gevuld zweefvliegtuig De Italiaansche technicus, generaal Crocco, had in 191 i al reeds degelijke plannen. Er is daarna vee! over dit onderwerp gcpubli- ceeid. In het geval van normaal bombardcc- ren met gevleugelde bommen wordt het ef fect van den aanval eenigszins nadeelig ge- jnfluenceerd door de lage snelheid waar mee dergelijke projectielen hun doel tref fen. Aan den anderen kant. tengevolge van de grootere inherente stabiliteit, zou de ge vleugelde bom in staat zijn om geruimen tijd de voorwaarts stuwende kracht, welke het heeft op het oogenblik van het uitwerpen te handhaven. Wanneer men een bom van 100 kg. neemt als voorbeeld, dan heeft men. naar bereke ning, een vleugel van minder dan een meter spanning noodig en ongeveer 7K c.M koor de vervaardigd van 2 mm. staalplaat. De grootste moeilijkheid, welke zich voor doet, is die van de richtingsstabiliteit, wel ke in het gunstige geval aanleiding geeft tot een afwijking in de richting van meer dan één mijl bij een bereik van 12 mijlen. Een tweede mogelijke ontwikkeling is die van een vliegtuigbom gecombineerd l met een krachtigen vuurpijl, welke combinatie een veel grooter bereik en doordringings gen heeft. Deze methode van voortstuw ing welke de snelheid van de bom van au1 500 meter per sec. doet toenemen, afhanke lijk van de kracht en de warmte-ontwikke- lin* van den eebruikten vuurpijl, is op i oogenblik nog niet ver ontwikkeld. De minister van Economische Zaken heeft verboden zich op vertoon van distribu tiestamkaarten van leden van het personeel van de Koninklijke land- en zeemacht, voor zoover dit niet in eigen voeding voorziet, in het bezit te stellen van distributiebon- bockjp*» Distributiebonboekjes, welke vóór de in werkingtreding van deze beschikking reeds zijn verstrekt oi^ de bedoelde distributie- stamkaarten. moeten onverwijld worden in geleverd bij de commandanten der betrok ken onderdeden van land- en zeemacht. EN WAT MEN ER AL NIET VOOR DOET. EX-NEDERLANDER VOOR DEN KRIJGSRAAD. Een werklooze Nederlander was een vijf tal jaren geleden, in hope op een betere toekomst dan hij in zijn vadrland voor zichzelf verwachtte, bij het Fransche vreem delingcnlegioen in dienst gegaan. Hij werd in Noord-Afrika geplaatst en verrichtte zijn taak naar behooren. Toen zijn contracht om was keerde hij echter toch maar liever naar Nederland terug. De man was, voor dat hij naar het vreemdelingenlegioen was getrokken in Nederland dienstplichtig en hij werd nu hier te lande weder onder de wapenen geroepen, ondanks het feit, dat hij door het Fransche avontuur zijn Nederlan derschap had verloren. Pogingen om het Nederlanderschap terug te krijgen, leidden niet tot succes en daarom ging hij een soort krijgslist toepassen: hij weigerde op zeke ren morgen den dienst. Dit feit bracht hem voor den krijgsraad voor welk college de man zich gisteren had te verantwoor den. Hij erkende volkomen wat hem ten laste was' gelegd en zeide, dat geen andere overwegingen tot deze dienstweigering had den gegolden dan zijn verlangen om het Nederlanderschap terug te krijgen. Zijn corpscomandant, die als getuige werd gehoord, verklaarde zich op verzoek van den President bereid, den man te hel pen bij diens verzoek. De auditeur-militair achtte, in dit geval een voorwaardelijke straf voldoende en vroeg 14 dagen militaire detentie voor waardelijk met een proeftijd van een jaar. Conform dezen eisch werd vonnis ge wezen. KLEINE LUXE WAGEN MET ZIJN BESTUURDER KOMEN ZEER GE HAVEND UIT DEZE BOTSING TE VOORSCHIJN. Gisteravond is op den weg Nijmegen Wychen, nabij den Teersdijk, een botsing ontstaan tusschen een autobus van de Maas buurtspoorw. en een kleine personenauto, 'n D.K.W., welke bestuurd werd door den heer Seesing uit Hengelo (G.). De beide wagens kwamen met elkaar in aanrijding op het kruispunt van den weg NijmegenGrave en NijmegenWychen. De D.K.W. reed de bus in de flank aan, waar door deze ernstig beschadigd werd. Nie mand in de bus werd evenwel gewond. De personenauto werd evenwel totaal vernield. De heer Seesing, die alleen in de wagen zat, liep een ernstige hcrsenschuding op en werd naar het Canisiusziekenhuis te Nijmegen overgebracht. AANRIJDING MET DOODELIJK GEVOLG. Gisteravond om kwart over elf is de zes tigjarige spoorwegbeambte H. Veenendaal uit Naarden, die per fiets den Rijksweg bij het kruispunt Jan ter Gouwweg over stak, door een uit de richting van Amster dam komende auto gegrepen. V. werd op slag gedood. De automobilist, de heer L. ten Kate uit Laren, was zooda nig overstuur, dat hij met een andere auto naar zijn woning moest worden gebracht. Zonder sloep en radiotelefonie- installatie. Schipper en reeder van de „I. S. Groen" voor de Raad van Scheepvaart. Gistermiddag heeft de Raad voor de Scheepvaart de zaak onderzocht van de Urn. 130 „I. S. Groen", die op 17 Maart j.1. door een overkomende hooge zee de redding boot verloor, en wier radiotelefoon-installatie bovendien onklaar raakte, maar die toch tot 28 Maart is blijven doorvaren met 11 opva renden. Het onderzoek geschiedde op last van den inspecteur-generaal voor de scheepvaart. Men had voor dit onderzoek opgeroepen de schipper G. Visser en D. J. Groen, beiden te IJmuiden. Schipper Visser vertelde, dat hij, zoodra hij merkte, dat de sloep overboord was, scheepsraad heeft gehouden. De schipper heeft alle opvarenden gevraagd wat zij wil den doen. Hun antwoord was, dat zij op zee wilden blijven zooveel mogelijk in de buurt van de zeven Nederlandsche schepen, wel ke in de nabijheid waren. Op 28 Maart gingen de „Vikingbank" en de „Haarlem" naar huis. De schipper besloot toen volgens het afgesproken plan mee naar IJmuiden te stoomen. „We hadden 350 kis ten visch aan boord." Wat de radio betreft, de storing tijdens den storm ontstaan, is den volgenden dag her steld. De twee schepen bleven niet bij de IJm. 130 De inspecteur-generaal vroeg den schipper waarom hij op 28 Maart naar huis ging toen een üuitschcn vlieger langs het schip had be schoten. Toen vond hij het gevaarlijk. En op 17 Maart niet? vroeg de inspecteur-generaal, suggereerde, dat de IJm. 130 op 28 Maart toch genoeg visc haan boord had, hetgeen op 17 Maart niet het geval was. Vervolgens werd de reeder, de heer D. J. Groen, gehoord. De president vroeg of de schippers een speciale instructie hadden. Zij moeten, aldus de reeder, zoo goed moge lijk voor bemanning en schip zorgen. Voor het overige verklaarde de reeder dat in de ze kwestie omstandigheden een rol spelen die enkel vanuit zee kunnen worden beoor deeld. De inspecteur-generaal voor de scheepvaart noemde deze zaak van groot belang. De vei ligheid aan boord van visschersschepen moet zoo groot mogelijk zijn. De IJm. 130 verspeelde een reddingboot. Er was niets meer om de bemanning te redden. Er moet een voorbeeld gesteld worden. De overwegingen van den schipper om te blijven visschen zijn niet steekhoudend. Het is niet gevaarlijk naar huis terug te keeren De mijndoorgangen zijn niet te nauw. Het argument gaat dus niet op. Uit een voorgelezen verklaring van den stuurman bleek, dat deze op zee wilde blij ven omdat „er anders aan die reis geen ver dienste zou zijn." De raad zal later uitspraak doen. De positie der Indië vliegtuigen was heden: Uitreis: Wielewaal (Blaak) te Alexandrië, 12 Mei te Batavia ver wacht. Nandoe (Gravis) te Singapore 8 Mei te Batavia verwacht. Thuisreis: Reiger (Hulsebos) te Rangoon. wordt 11 Mei te Napels venvacht. Emoe (Kalberer) te Na pels. Verwachting: Vrij koel weer, tijdelijk zonnig, droog, zwak ke tot matige wind uit Noordelijke richtingen. Op vragen van het Tweede Kamerlid Rost van Tonningen in verband met een advertentie, geplaatst door het „ministry of information of great Britain", betref, fende het deelnemen van Nederlandsche schepen aan Britsche convooien hebben de ministers van buitenlandsche zaken en justitie als volgt geantwoord: In antwoord op de vragen kan worden medegedeeld, dat, zoodra bekend werd, dat de advertentie was aangeboden, het moge lijke is gedaan om plaatsing te voorkomen, waardoor bereikt is, dat zij slechts in en kele locale advertentieblaadjes werd opge nomen. Bovendien zijn de overige stappen gedaan, waartoe aanleiding bestond. NIET TERUGGEKEERD VAN BE ZOEK AAN HAAR ZUSTER. De commissaris van politie van het bu reau Sandelingplein te Rotterdam verzoekt bekend te worden gemaakt met de ver blijfplaats van mej. P. OosteromSnip, wo nende Krielerf 29 te Rotterdam, die op 5 Mei j.1. te zeven uur namiddag met haar rijwiel haar woning heeft verlaten om een zuster in Schiedam te gaan bezoeken. 's Avonds om tien uur is zij van Schie dam vertrokken in de richting Rotterdam, waar zij echter niet is aangekomen. Het signalement luidt: Lang 1 m. 75, smal gezicht .gezonde ge- laatskleur, donker blond haar. Zij was ge kleed in een blauw mantelpak met geel af gezet, rose trui, bruine schoenen en beige kousen. IN AMSTERDAM THANS IN 28 KLASSEN GEGEVEN, De Commissie tot Regeling van het Gods dienstonderwijs aan de Openbare Scholen voor Voorbereidend Hooger en Middelbaar Onderwijs te Amsterdam heeft met de do centen in bijbelonderwijs aan de genoem de scholen haar jaarvergadering gehouden- Uit het jaarverslag van den secretaris bleek dat thans 13 scholen en in 26 klassen dit onderwijs wordt gegeven Het aantal do centen bedraagt 15 en dat der leerlingen 34. Het aantal leerlingen per school varieert tusschen 65 en 8. Bij de bespreking kwam o.a. tot uiting de hartelijke en collegiale samenwerking tusschen vrijzinnige en rechtzinnige do centen. Thans reeds mogelijk. De wet met ingang van heden in wer king. In tegenstelling tot haar oorspronkelijk voornemen, heeft de Regeering op aan drang van belanghebbenden en ten einde dezen in staat te stellen de noodige maatre gelen tijdig en op de meest doelmatige wij ze te treffen besloten de wet van 26 April 1940, Staatsblad no 200 waarin o.a. voorzie ningen zijn opgenomen aangaande zetelver plaatsing van naamlooze vennootschappen naar andere gebiedsdeelen van het Ko ninkrijk, reeds thans, met ingang van 8 Mei. in werking te doen treden. SERGEANT SCHOOT OP OFFICIEREN. Het hoog militaire gerechtshof bevestigde gister m hooger beroep het vonnis van den Bosschen krijgsraad, waarbij de dienstplich- sergeant B. A. J. II. veroordeeld is tot vijf jaar gevangenisstraf, ontslag uit den militairen dienst en ontzetting van de be voegdheid om bij de gewapende macht te dienen en na den straftijd ter beschikking stelling van de regeering, omdat hij op twee officieren, die hem wilden arresteeren had geschoten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 2