BERICHT
ÏEl BEHMtffllül
Zilverbons
Groote
Namen en
slag bij
Antwerpen
Doortocht door
Amsterdam
0NGESPR0NGEN
VLIEGERBOMMEN
OPPERBEVELHEBBERS
ONTMOETEN ELKAAR
NIEUWE DAGORDER
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Waakt tegen
Ty phus-epid emie
Voorzichtig met
inzamelingen
Na inlevering der
wapenen
Lichaamsbeweging der
Nederlandsche soldaten
Luik vast in
Duitsche handen
Amerika wil
onkwetsbaar zijn
V R IJ D A G
Tapverbod opgeheven
Duitsche mededeeliog over dep
toestand aan het front
Miltioenen modern
uitgeruste soldaten
stooten op elkaar
aan de bevolking dringend
aangeraden, de melk te ko
ken, ook die in flesschen.
Herstel telegraafverkeer
Bewaking van groote voedsel-
en benzinevoorraden
De bewapening der
Nederlandsche officieren
Waterstand omlaag
Wegwijzers weer opstellen
van den
opperbevelhebber
Fransche regeering blijft in
Parijs
Verklaring van Spaak
HELDERSCHE COURANT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 f2 LIJNEN)
Uitgave der Ultg.-Mfl. Holland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder
17 MEI 1940
68e JAARG. No. 8926
De pers in Nederland verschijnt
tijdens den duur van de bezetting
yan Nederland door de Duitsche mi
litaire autoriteiten, zonder vooraf
gaande censuur. De tegemoetkomen
de houding veronderstelt een abso
luut loyale houding van de verant
woordelijke uitgevers en redacteu
ren.
Verduisteringsmaatregel blijft.
De Duitsche militaire bevelhebber in Hol
land maakt bekend:
Onder onmiddellijke opheffing van alle an
dersluidende beslissingen, tot nu toe geno
men, wordt bepaald, dat de burgerbevolking
ook na intreden van de duisternis haar volle
bewegingsvrijheid behoudt.
Voor restaurants, koffiehuizen en café's gel
den slechts nog dezelfde bepèrkingen die
reeds van kracht waren vóór het tijdstip,
waarop Holland in oorlog was.
Dit beteekent dus, dat restaurants en der
gelijke weer tot het gebruikelijke sluitings
uur geopend mogen zijn en dat ook het ver
koopsverbod voor alcoholische dranken weer
wordt opgeheven.
Slechts de uitvoering van verduisterings
maatregelen, welke reeds Woensdag waren
aangekondigd, blijven van kracht tot nadere
Intrekking. Hierbij spreekt het van zelf, dat
van de burgerbevolking wordt verwacht, dat
zij in het algemeen in haar optreden een
bijzondere reserve aan den dag legt, welke ge
heel in overeenstemming is met het vertrou
wen, dat de Duitsche militaire autoriteiten in
haar stellen en daarom alles vermijdt, het
geen het thans bereikte herstel van normale
verhoudingen nog achteraf min of meer twij
felachtig zou maken.
Het departement van finantiën deelt mo
de, dat zilverbons in omloop zullen worden
gebracht van één gulden en twee gulden
vijftig.
Deze bons zijn wettig betaalmiddel tot
elk bedrag.
De bons zijn van het reeds bekende type.
De zilveren rijksdaalders, guldens en
halve guldens blijven naast de zilverbons
in circulatie.
In de behoefte van pasmunt zal worden
voorzien.
BANKPAPIER IS EN BLIJFT
WETTIG BETAALMIDDEL.
De opperbevelhebber van Land- en Zee
macht, vertegenwoordigend het hoogste Ne-
derlandsche gezag, brengt ter algemeene
kennis, dat Nederlandsohe bankbiljetten
zijn en blijven wettig betaalmiddel.
Het in betaling geven van Ne-
derlandsche bankbiljetten mag
niet worden geweigerd.
„DEEL DER DUITSCHE TROE
PEN ZAL UIT NEDERLAND
WORDEN TERUGGETROKKEN,
DAAR BEVOLKING ZICH LO
YAAL GEDRAAGT EN VREED
ZAAM AAN DEN ARBEID GAAT
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede,
dat door het binnenrukken van de Duitsche
troepen in Den Haag en Amsterdam de ca
pitulatie van Nederland een feit is gewor
den.
Nu zullen orde en rust wederom spoedig
in het land weerkeeren en aangezien de be
volking zich loyaal gedraagt en vreedzaam
aan den arbeid gaat. zullen in de eerstko
mende dagen nog meer Duitsche troepen
uit Nederland worden teruggetrokken. De
ze komen dan vrij voor den grooten slag,
welke reeds is ontbrand aan de Dyle-stel-
ling in het gebied tusschen Antwerpen en
Namen en waarvan het hoogtepunt de vol
gende dag wordt verwacht.
Belgen. Engelschen en Franschen
hebben zich hier met sterke krachten
voor den strijd gereed gemaakt en
hier zullen millioenen van de meest
modern uitgeruste soldaten ter we
reld op elkaar stooten. Het verdere
lot van België hangt in hooge mate
van den uitslag van dezen grooten
strijd af.
De Franschen en vooral de Engelschen
hebben de terugtrekkende Belgen bewogen
de Dyle-stelling te houden, omdat zij willen
verhinderen, dat door een snellen, krachti-
gen stoot naar de Belgische kust de voor
uitzichten voor den strijd tegen Engeland
nog beter worden.
Tot nu toe is de opmarsch van de Duitsche
troepen volgens de plannen verloopen en
na afloop van den vijfdaagschen veldtocht in
Nederland, kan worden gezegd, dat ternau
wernood rekening kon worden gehouden
met een zoo snelle ontlasting van den rech
tervleugel. Op Antwerpen en Leuven kan
derhalve reeds bij het begin van den grooten
slag aan de Dyle een krachtige druk uit
noordoostelijke richting worden geoefend.
Ook aan de Fransch—Belgische grens ten
zuiden van Givet is de opmarsch langzaam
maar zeker voortgegaan. Aan de op den lin
kervleugel opereerende Duitsche troepen valt
in hoofdzaak de taak ten deel te verhinde
ren, dat de Franschen een krachtigen flank-
Op bevel van den Duitschen opperbevel-
heber in Nederland maakt het Rijksbureau
■voor de Voedselvoorziening bekend, dat in
verband met de moeilijke winning en het
vervoer vaji de melk, naar inrichtingen
waar de pasteurisatie gebruikelijk was, dit
laatste met groote moeilijkheden gepaard
gaat. De bevolking wordt derhalve dringend
aangeraden alle melk ook die verpakt in
fleeschen goed te koken en direct af te
koelen. Om er zeker van te zijn, dat de
melk goed gekookt heeft, doet men ver
standig deze 2 of 3 maal te laten opkomen.
Hit ter voorkoming van een mogelijke ty-
phus-epidemie.
Aan deze bepaling zal ten strengste de
kand worden gehouden.
aanval doen op de Duitsche troepen, welke
bij de Dyle en Namen aanvallen. Op vele
plaatsen hebben de Franschen getracht de
Duitsche linies te doorbreken en hierbij wer
den voor het eerst de allerzwaarste tanks
ingezet De troepen te land en in de lucht
hebben tezamen dezen stoot opgevangen en
de rijdende Fransche vestingen teruggesla
gen. Het is gebleken, dat deze groote tanks
een goed doel bieden aan de luchtmacht; tal
rijke vijandelijke tanks werden door voltref
fers buiten gevecht gesteld.
Hieruit kan men opmaken, dat in vergelij
king met den wereldoorlog wijzigingen in de
beoordeeling van de slagkracht van bepaalde
wapenen zijn ingetreden. Eerst heeft de
Duitsche luchtmacht haar superioriteit be
wezen over de Engelsche vloot, vervolgens
bezweken de modernste vestingwerken on
der de geweldige slagen van de Duitsche es
cadrilles en thans worden de voor onkwets
baar gehouden zware Fransche tanks even
eens in elkaar geschoten.
Uit de berichten van de luchtmacht blijkt
verder, dat de meeste luchtgevechten zich bo
ven vijandelijk gebied hebben afgespeeld De
vijandelijke luchtmacht heeft hierbij zware
slagen in ontvangst moeten nemen.
Verder wordt gemeld, dat thans ook Duit
sche duikbooten voor de Nederlandsche en
de Belgische kust zijn verschenen.
Naar het D.N.B. verder uit Berlijn meldt,
vormt de groote slag in het Westen met het
voornaamste contingent der vereenigde troe
pen van Frankrijk, Engeland en België, het
hoofdonderwerp van de Duitsche pers. Daar
bij wordt erop gewezen, dat zelfs het offi-
cieele Fransche legerbericht de Duitsche suc
cessen moet toegeven.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung"
schrijft, dat de slag of de veldslagen
pas zijn begonnen.
De overgang tot den bewegingsoorlog, al
dus het blad, is geschied volgens onze plan
nen en niet volgens die van den vijand, de
stormachtige opmarsch van onze troepen
heeft den tegenstander geen keuze van slag
veld gelaten. De vijand moet dientengevolge
nieuwe plannen maken.
Het „Hamburger Fremdenblatt" schrijft:
de geweldige stootkracht, welke alle Duit
sche wapens aan den dag hebben gelegd,
doen met stelligheid een voor Duitschland
gunstigen afloop van den reusachtigen strijd
voorzien. De slag die thans voor Brussel is
ontbrand, is een strijd om het bestaan van
Groot-Brittannie, nu te Den Haag en Amster
dam de Duitsche vlag wappert De volgende
uren en dagen zal de geheele wereld den
adem inhouden. Welk een geweldige kracht
Duitschland daarbij moet ontwikkelen, blijkt
uit het feit, dat het de Duitsche weermacht
gelijktijdig mogelijk is, naast den slag tus
schen Antwerpen en Sedan de Maginot-linie
in den Saarsector met groot succes te bestor
men. Duitschland kan met gerustheid den
grooten slag in Vlaanderen afwachten.
De Rijkstelegraafcentrale maakt bekend,
dat met de volgende plaatsen weer telegraaf-
verkeer mogelijk is:
Aalsmeer, Alfen aan den Rijn, Bilthoven,
Baarn, Bussum, Driebergen, Doorn, Delft,
Gouda, Den Haag, Harderwijk, Hilversum,
Hoek van Holland, Koog-Zaandijk, Leiden,
Maastricht, Overschie, Purmerend, Rotter
dam, Utrecht, Wormerveer, Weesp, Zaan
dam, en dc Zuid-Hollandsche eilanden.
Het bestuur van het Nederlandsche Roode
Kruis waarschuwt tegen inzamelingen van
gelden ten behoeve van de door den oorlog
geteisterde gebieden.
Men geve geen geld of goederen zonder
vertoon van machtiging, afgegeven door het
hoofdbestuur van het Roode Kruis.
De opperbevelhebber van land- en zee
macht deelt mede, dat alle Nederlandsche
militairen na inlevering van hun wapenen
in het bezit moeten blijven van hun stalen
helmen en gasmaskers, dit krachtens Art.
van de Conventie van Genève 1J"~7.
Door don opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht is aan alle ondercommandanten
opcedra*en groote vooraden levensmiddelen
en benzine onder bewaking te doen plaat
sen waarvoor over de strikt noodige wape
nen en munitie mag worden beschikt*
De opperbevelhebber van land- en zee
macht deelt in overeenstemming met het
Duitsche opperbevel mede, dat men onge-
sprongen vliegerbommen moet laten liggen,
doch daarvan onverwijld kennis moet geven
aan de dichtbijzijnde Duitsche troepencom
mandant of burgerlijke autoriteiten. Er zal
onverwijld een roode vlag en bewaking bij
worden geplaatst
De opruiming zal geschieden door Duit
sche troepen.
De opperbevelhebber van Land- en Zee
macht heeft aan de Nederlandsche troepen
commandanten de uitdrukkelijke wensch
kenbaar gemaakt zorg te dragen, dat door
het nemen van lichaamsbeweging bij de
manschappen geen toestand van geestelijke
inzinking of verslapping optreedt Deze
lichaamsbeweging moet worden verkregen
door het opruimen van barricaden en voorts
door het doen aan sport en athletiek.
(D.N.B.) De Fransche pers bericht uit
Brussel, dat de stad Luik nog op 14 Mei
blootgesteld is geweest aan een hevig Düitsch
bombardement, dat elf uur zou hebben ge
duurd.
Ten aanzien hiervan kan worden vastge
steld, dat de stad Luik vast in Duitsche han
den is. Reeds op 12 Mei heeft de burge
meester, Joseph Bologne, een oproep gepubli
ceerd, waarin wordt gezegd: „Het Duitsche
leger is zoo juist de stad binnengerukt Ik
verlang van mijn medeburgers, dat zij de
grootste rust in acht nemen en iedere wan
ordelijkheid vermijden."
De beschieting, waaraan Luik, in het bij
zonder het noordelijk deel van de stad en de
citadel op 14 Mei heeft blootgestaan, is niet
van Duitsche zijde afkomstig, doch van en
kele forten, die nog in Belgische handen
zijn.
De opperbevelhebber van Land- en Zee
macht deelt in overeenstemming: met het
Duitsche opperbevel mede, dat Nederland
sche officieren mogen zijn bewapend met
dolk of wandelsabel, doch geen pistool.
Eigen paarden, die in hun bezit zijn, mo
gen worden behouden en ook eigen wapens
worden bewaard.
Spuien door afsluitdijk.
Het hoofd van den dienst van Zuiderzee
werken gelast het personeel der uitwate
ringssluizen van den Afsluitdijk der Zui
derzee te spuien met zoo hoog mogelijk
spuicijfer.
De opperbevelhebber van Land- en Zeemacht
bericht aan alle burgemeesters, dat zij on-
middelijk moeten overgaan tot het opstellen
in hun oude vorm en op hun oude plaats van
alle wegwijzers, naam- en verkeersregelings
borden.
De A.N.W.B. deelt in verhand met voren-
vermeld bevel mede, dat de burgemeesters
zich voor zoover noodig kunnen wenden tot
de wegendienst van die bond.
Voorbeeldige discipline en prach
tige uitrustingen.
Het A.N.P. meldt:
Gisteren van kwart voor twaalf af, zijn
groote contingenten Duitsche troepen door
de hoofdstad getrokken.
Via den Haarlemmerweg kwamen de
troepen uit de richting Haarlem om daarna
de volgende route te volgen: Nassauplein,
Nassaukade Rozengracht. Dam. Rokin, Re-
gulierbreestraat, Utrechtschestraat, Frede-
riksplein. Oosteinde. Stadhouderskade. Am-
steldijk. Berlagebrug. Weesperzijde. waarna
de weg naar Utrecht werd genomen. De
Duitsche eenheden trokken in ononderbro
ken regelmatig met haar prachtige uitrus
tingen en zwaar gewapende wagens in een
snel tempo en met groote discipline door
de stad.
Het was een zeer indrukwekkend gezicht
de prachtig uitgeruste eindelooze troepen
reeks door de stad te zien trekken. Langs
de wegen 3tonden duizenden Amsterdam
mers rustig en waardig het doortrekken aan
te zien. Het rijverkeer op de door de troe
pen gevolgde wegen was volkomen stopge
zet, ook wat dat uit de zijstraten en op
kruispunten betreft.
De politie had op alle punten de noodige
maatregelen genomen om den vlotten op
marsch door niets te doen hinderen. Tot in
den avond duurde de doortocht
In een schoollokaal te Rijsoort.
Aan het Duitsche Nieuwsbureau wordt
gemeld:
In het plaatsje Rijsoord. niet ver van
Rotterdam, heeft gisteren de Opper
bevelhebber van de Nederlandsche
land- en zeestrijdkrachten, generaal
Winkelman, een ontmoeting gehad
met den Opperbevelhebber van het
tegenover hem staande Duitsche le
ger, om de voorwaarden der capitula
tie in ontvangst te nemen.
Als vertrek voor de onderhandelingen had
men een lokaal der school te Rijsoord inge
richt, waar tegen half tien de Duitsche gene
raal met zijn staf was aangekomen. Ver
scheidene officieren van zijn staf reden den
Nederlandschen generaal tot aan de Maas
brug in de richting van Rotterdam tegemoet.
Met spanning verwachtten de hier verzamel-
Het is mij nogmaals een behoefte uiting t<
geven aan de zeer groote erkentelijkheid e
bewondering, welke ik gevoel voor de toe
wijding, trouw en dapperheid, waarvan alle
onderdeelen van het koninklijke Nederland
sche leger en van de koninklijke marine heb
ben blijk gegeven in de strijd, die wij ten
slotte tegen de overmachtige middelen van
den tegenstander hebben moeten staken.
Ik gedenk hierbij in de allereerste plaats
de talrijke Nederlandsche militairen, die in
trouw aan Koningin en vaderland hun leven
hebben gegeven.
Officieren, onderofficieren, korporaals en
manschappen van de Nederlandsche weer
macht, gij hebt getoond het hoogste over te
hebben voor de goede zaak van Nederland.
Ik weet dat ge bereid zoudt zijn geweest de
strijd voort te zetten, indien ik zulks had ge
vergd. Ik heb dit echter niet gevergd omdat
ik mijn troepen niet langer weerloos wilde
blootstellen aan vernietigende bombarde
menten en mitrailleur-aanvallen uit de lucht
en omdat ik onze steden voor totale vernieti
ging wenschte te behoeden.
De offers, welke ons volk heeft gebracht,
zijn zeker niet vergeefs geweest, omdat Ne
derland aan de wereld heeft getoond voor de
hooge waarde van zijn zelfstandigheid goed
en bloed veil te hebben.
De Generaal,
Opperbevelhebber van Land en Zeemacht
H. G. WINKELMAN.
de Duitsche soldaten en de inwoners van het
plaatsje de aankomst van den Nederland
schen Opperbevelhebber.
Ongeveer kwart voor tien naderde uit Rot
terdam de auto met de witte vlag en onmid
dellijk daarachter kwam de auto, waaruit
generaal Winkelman en drie officieren van
zijn staf, onder wie zich een officier van
de Nederlandsche marine bevond, stapten.
Officieren van den Duitschen legerstaf ge
leidden hen naar het vertrek voor de onder
handelingen, waar de Duitsche generaal en
de chef van den staf hen ontvingen.
De opperbevelhebber van het Duitsche le
ger nam het woord, om na een korte inlei
ding den leider van het leger van den tegen
stander de voorwaarden der capitulatie voor
te lezen. Om kwart voor twaalf waren de on
derhandelingen over den vorm van de capi
tulatie geëindigd. Generaal Winkelman be
gaf zich daarop met zijn auto terug naai
Den Haag.
De Fransche premier Reynaud heeft vol
gens A.N.P. verklaard dat de Fransche re
geering in Parijs is en blijft.
De Belgische minister van buiten-
landsche zaken, Spaak, heeft een
verklaring afgelegd, waarin hij den
toestand iri België ernstig noemt.
Spaak zeide verder, dat de toestand
der Belgische troepen „uiterst moei
lijk" is geworden.
Speciale boodschap van Roose-
velt aan het congres. Vrede
blijft hoofddoel.
In een speciale boodschap tot het Congres
heeft President Roosevelt de besliste nood
zakelijkheid betoogd om de bewapening der
V.S. op passende hoogte en kwaliteit te
brengen. Hij vroeg daartoe een groot cre-
diet. Hij zette uiteen, dat de V.S. onkwets
baar moeten zijn. wat thans niet het geval
is. Roosevelt verklaarde verder, dat er thans,
zooals de recente ontwikkeling van den Eu-
ropeeschen oorlog heeft bewezen, geen on
neembare vestingen meer bestaan.
Ideaal en doel der politiek van de V.S. is
nog steeds: de vrede. Roosevelt vroeg voor
uitbreiding van het leger 726 millioen dol
lar.
BOODSCHAP VAN ROOSEVELT
AAN MUSSOLINL
Rome. 16 Mei (D.N.B.):
Een persoonlijke boodschap van
den President der Vereenigde Staten
van Amerika Roosevelt is. naar van
bevoegde Italiaaasche zijde wordt
vernomen, door den Italiaanschen
minister van buitenlandsche zaken
aan Mussolini ter hand gesteld.