Tropisch fruitparadijs
ITALIË
Wij lazen voor II
in een Poollandschap
Sport en wedstrijden
Haarlem-Ajax 0-3
De Rijksmiddelen
in April
Belgisch leger
telde 750.000 man
Marktberichten
Opbouw door onze nationale
arbeidskracht
korfbalcompetitie afgebroken.
wee;r athletiekwedstrijden in
oslo.
zet particulier
autoverkeer stop
Economische zaken
in één hand
MELKOPHAALREGELING
IN NOORD-HOLLAND
Het anderhalf jaar geleden genomen be
sluit van de regeering van IJsland om te
beginnen met den bouw van geweldige
electriciteitswerken. zal het eiland van de
Noordelijke Poolcirkel tot een der meest
geelectrificeerde landen van de geheele we
reld maken. Reeds nu staat IJsland in dit
opzicht op een niveau van cultuur en be
schaving. dat in dat opzicht zelfs niet door
de Vereenigde Staten werd bereikt, al was
het alleen maar omdat daar op IJsland in
het hooge Noorden, electriczteit en warmte
op zoo gocdkoope wijze wordt verkregen
dat concurrentie in welken vorm ook is bui
tengesloten.
Het geheim van IJsland'g groote
vooruitgang.
Het groote geheim van IJsland's enorme
vooruitgang heet: Geyserkracht. De wereld
beroemde hcetvvatep-springbronnen. die met
de regelmaat van een uurwerk hun heet-
water- en heete stoomstralen op vaste af
standen de lucht in slingeren, zijn sedert
lang niet allocn meer een aantrekkelijkheid
voor de toe-ristcn, die IJsland bezoeken. In
de laatste tientallen jaren hebben de inge
nieurs terdege begrepen dat zij er hun voor
deel mee zouden kunnen doen. wanneer zij
die natuurlijke gaven opvingen om met be
hulp daarvan ware wonderen op het ge
bied van comfort te verrichten.
Centrale verwarming, die prac-
tisch niets kost.
Vandaar dat op deze min of meer afge
legen plek der wereld „moderne" toestan
den heerschen die men in andere streken,
welke een meer geciviliseerd accent dragen,
nog niet eens gevonden worden. Vandaar
dat reeds nu de meeste huizen van Reikja-
vik voorzien zijn van cemtrale verwarming,
hetgeen zeggen wil dat zij verwarmd wor
den op een wijze die practisch niets kost.
De geysers verwarmen nu niet meer slechts
de lucht in de omgeving maar zij spuien
hun warm water of wel rechtstreeks in bui
zen. die naar de huizen loopen of naar een
centrale, vanwaar heete lucht en heet water
naar de buizen geleid wordt.
Oorspronkelijk meende men te kunnen
volstaan met het heete water van de gey
sers rechtstreeks naar de huizen te leiden.
Aangezien het Iteete water echter niet che
misch zuiver vves. maar vermengd met al
lerlei stoffen, vooral zwavelverbindingen,
deden zich al spoedig moeilijkheden voor.
ook al doordat de leidingsbuizen regelma
tig verstopt raakten. Op grond daarvan kun
nen nog tnaar weinig huisbezitters of be
woners Oip IJsland beweren dat zij hun
centrale verwarming rechtstreeks uit de
aarde ontvangen; in verreweg de meeste
gevallen stroomt het heete geyserstoom
eerst naar de centrale, waar enorme ketels
met water verwarmd worden, welke water
voorraden op hun beurt dan naar de stad
worden geleid.
Gratis electriciteit.
Terwijl aldus de centrale verwarming
van de voornaamste stad van het eiland
nagenoeg volmaakt is, kon de electriciteits-
voorziening tut nu toe nog niet op dezelfde
schaal geregeld worden. Aanvankelijk wer
den kleine proefstations aangelegd, voorna
melijk om vast te stellen of het geyserwa-
ter zich wel leende en rendabel gemaakt
kon worden voor het electriciteitsbedrijf.
Nadat door proeven en onderzoekingen, die
vele jaren in beslag namen, afdoend kon
worden vastgesteld dat zich hier geen noe
menswaardige moeilijkheden zouden voor
doen en dat de op die wijze gewonnen elec-
trische stroom nagenoeg niets kosten zou.
werd een reusachtige centrale gebouwd
zij is nog lang niet geheel voltooid die
niet alleen Reikjavik zelf. maar ook het
kleinste boerenplaatsje bij de Vatna-Joe-
kull-gletschers van electrische stroom voor
ziet. Maar nog verder strekt deze moderni
seering van dit Noordelijke plekje op aarde.
Reeds nu kan worden vastgesteld dat bin
nen afzienbaren tijd geen huis op IJsland
zonder telefoon zal zijn en zeer waarschijn
lijk zal het eiland een electrische spoorweg
net krijgen, waardoor de verhoudingen op
verkeersgebied uiteraard enorm verbeterd
zullen kunnen worden.
Meer vermogen en minder be
lasting dan welk volk ter wereld
ook.
Terwijl vrijwel overal ter wereld de ejectri-
cifcering van een land in de eerste plaats
afhankelijk is van de vraag of het verbruik
der afnemers en de gelden die zij voor elec-
triciteit-voorziening betalen, wel groot ge
noeg zijn, bestaat een dergelijk probleem
voor IJsland niet. De staat kan het zich ver
oorloven de kosten voor electrificatie alleen
Ie dragen, zonder dat de begrooting daar
door in de war gebracht wordt of gevaar
loopt.
Het meeste geld hebben de IJslandcrs tot
nu toe nog uitgegeven voor den invoer van
steenkool; ongeveer het zesde deel van den
totaal-invoer wordt door den kolen-import
in beslag genomen. Wanneer echter het ge-
hecle electrificatie-programma uitgevoerd is
en dat zal binnen enkele jaren het geval
zijn dan zullen de IJslanders zich niet al
leen het geld van de steenkool besparen,
maar bovendien zullen zij een comfort ge
nieten dat elders in de wereld met hoogc
uitgaven gepaard gaat.
Tropisch fruitparadijs in hei
Poolgebied I
Paralel met het „kracht-programma" loopt
liet „fruit-programma". Het land is onvrucht
baar; zes/zevende deel van het land is voor
landbouwdoeleinden niet te gebruiken. De
overblijvende smalle akkcrbouvv-gordel aan
den Zuidrand van het groote eiland is in
klimatologisch opzicht niet geschikt voor
fruitteelt. Dientengevolge hebben de IJslan
ders tot nog toe ieder jaar millioenen uitge
geven voor den import van vruchten. Maar
nu worden enorme broeikassen gebouwd, die
zich over verscheidene morgens land uit
strekken.
De noodige warmte wordt wederom aan
de gcyserbronnen onttrokken. En in (je kas
sen eri kweckhuizcn worden niet alleen ap
pelen, peren en kersen, maar ook uitgespro
ken zuidvruchten zooals bananen gekweekt,
een en ander tot een kostprijs die heel wat
lager ligt dan de invoerprijzen. IJsland is
aldus bezig een tropisch fruitparadijs in het
leven te roepen te midden van een Pool
landschap!
Ajax klopt Haarlem. Een spor
tieve match te Wieringerwaard.
Korfbalcompctitic niet voortge
zet.
De belangstelling voor den wedstrijd was
niet bijzonder groot en door het warme weer
ontbrak het den spelers over het algemeen
aan enthousiasme, waardoor een weinig
aantrekkelijk spel vertoond werd Door on
volledigheid in de Haarlemsche ploeg ontbrak
het verband en daardoor stak het spel van
Ajax boven dat der thuisclub uit. In de eer
ste helft waren de Amsterdammers meer in
den aanval en benaderden het doel van Haar
lem dicht, doch door krachtig verdedigen en
slecht schieten bleven doelpunten voorloo-
pig uit. Aan den anderen kant ondernam de
voorhoede onder leiding van Van der Hulst
eenige aanvallen, evenwel zonder succes. Na
een half uur spelen kreeg Bijl den hal toe
gespeeld en met een hard schot gaf hij Ajax
de leiding. De Amsterdammers bleven het
beste van het spel vertoonen en vier minu
ten voor de rust vergrootten zij den voor
sprong, door toedoen van Fischer, die er op
den rechtervleugel van door ging en doel-
punte (0—2).
Na de hervatting werd er nog kalmer ge
speeld, hoewel de aanvallen van Haarlem
iets feller waren. Wel kreeg de thuisclub een
kans tegen te scoren, toen een strafschop
werd toegewezen, doch de Bast schoot naast,
omdat hij meende, dat de straf ten onrechte
was opgelegd. Tien minuien voor het einde
doelpuntte Fischer nog een maal waardoor
Je eindstand 03 werd.
Het bestuur van den K.N.K.B. heeft te
Amsterdam vergaderd en besloten de com
petitie 1939—1940 niet meer af te werken in
verband met de moeilijke reisgelegenheden
en het vergevorderde seizoen. Indien vereeni
gingen nog resteerende wedstrijden tegen
elkander willen spelen, worden de uitsla
gen van deze wedstrijden wel aangeteekend
maar de organisatie blijft geheel aan de
vereenigingen overgelaten. Erkende honden
en vereenigingen zullen gestimuleerd wor
den in de komende maanden de organisa
tie van het aspirantwezen krachtig ter
hand te nemen.
In de Noorsche hoofdstad zijn wederom
ethletiekweistrijden gehouden, tijdens wel
ke wedstrijden goede resultaten wei-den be
haald. De Kuropeesche recordhouder in het
polsstokhoogspringen Erling Kaas over
schreed de 4 meter. Per Lie legde de 800
meter af in 2 min. 0.5 sec., terwijl Undotto
Rolnes op de 1500 meter een tijd maakte
van 4 min. 9.4 sec.
WIERINGERWAARD I—ELFTAL 36E REG.
INFANTERIE. 1—6.
Wieringerwaard I speelde een vriendschap
pelijke wedstrijd tegen een elftal, samenge
steld uit militairen van het 30e Regiment
Infanterie, die momenteel te Wieringer
waard gelegerd zijn.
De militaire ploeg toonde zich in alle op
zichten de meerdere van Wieringerwaard:
vooral de verdediging was goed op dreef.
Dit laatste moet, ter verontschuldiging voor
Wieringerwaard, gezegd worden.
Voor de rust zorgde de kleine, pittige Gro
ninger Jn. Steeman voor drie doelpunten.
Na de thee schoot Wieringerwaard eerst,
bij wijze van variatie, in eigen doel (40)
daarna voegden de militairen er nog twee
doelpunten bij, liet eerste was een goed,
hoog gericht, schot, 't tweede ontstond door
een hopeloos misverstand der verdediging.
De verdediging van Wieringerwaard, dus
ook de doelman, was trouwens geheel uit
vorm; minstens drie doelpunten moeten op
hun rekening vvorflen geschoven.
Wieringerwaard slaagde er slechts in, kort
voor het einde, de eer te redden, door on
houdbaar voor den doelman, ie scoren.
In de Wieringerwaarder ploeg troffen we
verschillende gedemobiliseerde frontsolda
ten aan o.m Jn. Slikker Hzn., K. Schenk
Jzn. enz. Wij kunnen ons levendig voorstel
len, dat deze mannen nog niet erg ingesteld
zijn op het voetbalspel; wij vermoeden ech
ter wel, dat zij weer spoedig ingespeeld zul
len zijn.
Als scheidsrechter fungeerde de heer C.
Verblauw, die zich niet onverdienstelijk heeft
geweerd.
De militairen toonden zich zeer goede
sportieve voetballers.
ALCMARIA VICTRIX—ALKMAARSCHE
MILITAIREN.
Ten bate van Rotterdam werd gisteren in
het Alkmaarsche Sportpark een wedstrijd ge
specld tusschen de Alkmaarsche militairen
en Alcmaria Victrix. Het feit, dat plotseling
een deel van onze weermacht werd gedemo
biliseerd had ten gevolge, dat de militairen
niet met een volledig elftal in het veld kon
den verschijnen. Zoo ontbrak bij voorbeeld
onze internationaal Drager, die we enkele
dagen geleden nog trouw zagen oefenen. Dat
de militairen toch nog verschenen met een
elftal van formaat bleek uit het feit, dat we
spelers als Wijngaarden en Ferwerda het
veld zagen betreden.
Alcmaria stelde daartegenover een team,
waarin het achtertrio compleet was. Verder
echter telden we nog slechts twee eerst elf-
tallers, van wie Degrand de voor hem stellig
vreemde plaats van mid-voor bezette.
Hetb ezoek was vxrij aardig, er werd goed
gespeeld, over het algemeen evenwel zon
der het groote elan, dat het publiek zoo
graag iiet.
Met de rust was de stand 11.
Na de hervatting wisten de militairen nog
tweemaal te doelpunten, waartegenover de
withemden niets meer wisten te stellen. De
Alcmarianen streken dus de vlag met 3—1.
:en zware pantserwagen begeeft zich over eer
foor Duitsche pioniers herstelde brug tijdens
den opmarsch door België
ANNA PAULOWNA
DE LAATSTE!
Naar wij vernemen is van de vele in onze
gemeente staande benzinepompen nog maar
alleen die van den lieer Waiboer aan de
Van Ewijcksluis in bedrijf.
BREEZAND.
SCHADEREGELING.
Door een commissie, gevormd uit de be
sturen van L.T.B., Bloembollencultuur en
II.B.G. werd in liet Veilinggebouw een
vergadering belegd om, zoover het haar mo
gelijk was, inlichtingen te verschaffen aan
hen, die schade leden door de inundatie.
Registratie van de bedrijven is reeds eer
der geschied. Het ging thans echter in het
bijzonder om de schade aan reeds te velde
staande gewassen. Vóór men tot omwerken
van deze gewassen en tot nieuw zaaien of
poten overgaat, zoo werd medegedeeld,
dient er opgave van de schade gedaan fe
worden aan het Veilingkantoor, benevens
van de benoodigde hoeveelheden kunstmest
en zaaizaad of poolgoed voor de nieuwe
teelt, die naar men ons meedeelde, gratis
verstrekt zullen worden.
Vele vragen kwamen uit de vergadering
naar voren. Op verscheidene was nog geen
afdoend antwoord te geven en uit de be
sprekingen bleek, dat verschillende te ver
wachten moeilijkheden misschien ook wel
niet altijd tot algehecle genoegdoening op
gelost zullen kunnen worden.
Wol- en katoenvoorraden wor
den opgenomen.
Een ofticieele verordening verbiedt
vanaf 1 Jnnl in geheel Italië het ver
keer van particuliere anto's.
i Alle wol- en katoenvoorraden moeten vol
gens een in de staatscourant gepubliceerde
I verordening binnen twee weken aangegeven
worden.
Mussolini heeft gisteren den Italiaanschen
minister voor openbare werken ontvangen
om met hem verscheidene vraagstukken be
treffende de autarkie te bespreken, o.a. is
besloten tot het uitbreiden van de vyater-
krachtwerken, waardoor in 1943 jaarlijks 25
milliard kilowatt gewonnen kunnen worden.
Hierdoor zal men den invoer van 10 millioen
ton buitenlandsclie kolen kunnen besparen.
Bovendien is gesproken over plannen tot
regulccring van de rivier de Tlber.
Oudstrijders achter Mussolini.
De voorzitter van den bond van oud-strij
ders, Rossi, heeft den partij-secretaris, mi
nister Muti, medegedeeld, dat 1.002.204 oud
strijders het verzoek hebben ingediend in de
partij te worden opgenomen.
Aan dezen in den geest van den Duce on
dernomen stap, aldus Rossi, moet op dit
oogenblik een beteekenis gehecht worden,
die niet kan worden misverstaan. De oudst rij
dors staan gesloten en bewust achter den
schepper van het imperium en zijn bereid
voor de historische eischen en de machtsont
plooiing van het fascistische Italië op te tre
den.
Ir Roebroek treedt op als secre
taris-generaal van het departe
ment van Landbouw en Vis-
scherij.
Volgens de Staatscourant heeft de opper
bevelhebber van land- en zeemacht beslo
ten eervol te ontheffen van zijn functie van
waarnemend secretaris-generaal van het de
nartement van Landbouw en Visscherij, ir
A. L. H. Roebroek, directeur-generaal van
den landbouw, onder dankbetuiging voor dc
in die functie door hem bewezen diensten;
te benoemen tot waarnemend secretaris
generaal van bet departement van Land
bouw en Visscherij, den beer dr. H. M.
Hirschfeld, waarnemend secretaris-generaal
van het departement van Handel, Nijverheid
cn Scheepvaart.
De lokalen van het Prinsenhof te Delft
worden voor de ontvangst van ge-
evacueerden In gereedheid gebracht
Het inrichten van een waschgelegenheid
f 159.77 millioen (v. j. f 148.54 millioen) bij
f 150.10 millioen als 4/12 der raming.
Wat de kahierbelasting betreft was ein
de April in totaal f 02.18 millioen op kohier
gebracht tegen f 45.09 millioen einde April
1939.
Opbrengst ruim f 7 millioen meer
dan de raming. In vier maanden
ruim f 9 millioen meer dan was
geraamd.
De Rijksmiddelen brachten in April
f 44.62 millioen op tegen f 38.98 millioen in
April 1939 en f 37.54 millioen als 1/12 der
raming. In de eerste vier maanden van
1910 bedroegen de totale ontvangsten
Onder voorzitterschap van ir. D. C. de Waal,
directeur van het boter, en kaascontrftle-
station te Alkmaar, is een commissie ge
vormd, welke tot taak heeit den melkop-
haaldienst der zuivelfabrieken zoodanig te
reorganiseeren, dat deze kan fuctionneeren
met een minimaal gebruik van motorbrand.
slof. De bedoeling schijnt te zijn aan de ver-
schilende fabrieken een kring toe ie wijzen,
welke de fabriek zoo nauw mogelijk omsluit.
Voor zoover mogelijk zal een en ander ge
schieden langs den weg van onderling over
leg.
De vroegere Belgische minister-president
Hijmans heeft medegedeeld, dat het Belgi
sche leger, dat zes maanden aan de Duitsche
grens hoeft gestaan, 750.000 man telde.
BROEK OP LANGENDIJK, 27 Mei.
Aanvoer: 100 Kg. uien 4.80, 1070 bos rabar
ber 1.40, 1S7 stuks bloemkool 10.50—17.70, 2e
soort 13.70. 3e soort 11.30.
ALKMAAR. 27 Mei.
Veemarkt. 84 Vette koeien f 150—340,
vette kalveren f 35—100, per Kg. 70-105 ct.,
135 nuchtere kalveren f 8—18, 42 vette
schapen f 22.50—32. 307 vette varkens SO
OS ct. per Kg., handel sfug.
De beschouwingen in de Pers
gaan, zooals te begrijpen is,
titans alle in één richting, de
kwestie van de opbouw van
wat vernield en geteisterd is
en het herstel van het econo
mische leven.
In „Het Vaderland" lezen
wij
Een verarmd en materieel
leeggevochten Europa moet
onder alle omstandigheden
vermeden worden. De positie
van Nederland als Europee-
schen randstaat heeft ons lot
aan dat van het vasteland on
verbreekbaar verbonden. Het
inotu dus onze taak zijn, onze
positie als zoodanig zoo hecht
mogelijk te maken en bij den
wederopbouw van ons bedrijfs
leven onzen landbouw en on
ze industrie op het Europec-
sclie vasteland te oriëntceren
zonder dat wij daarbij onze
nositials randstaat en dus
als schakel tusschen dit vaste
land en de overzeesche grond
stoffengebieden uit het oog
verliezen.
Dit brengt volstrekt niet me
de, dat wij ons heil in autar
kie of zelfvoorziening zouden
gaan zoeken. Met onze uit
zonderlijke bevolkingsdicht
heid zijn wij op de verede
lingsindustrie aangewezen, 'n
gebied waarop ons Neder-
landsch vernuft, onze koop
manschap en onze arbeids
kracht ons een voorname
plaats zullen kunnen verschaf
fen. Dat wij daarbij voors
hands op den aanvoer van in-
dustrieele grondstoffen en
halffabrikaten vrijwel geheel
op het vasteland zijn aangewe
zen, behoeft ons niet af te
schrikken. Europa komt juist
thans handen te kort, er zal
dus zeker wel een regeling ge
troffen kunnen worden, die
onze industrie in staat zal
stellen het veredelingsverkeer
spoedig op te nemen.
Ont die nieuwe taak te kun
nen volvoeren, zal heel wat
kapitaal geïnvesteerd moeten
worden. Dat kapitaal zal niet
van stond af aan aanwezig
behoeven te zijn. Wij hebben
van den Duitschen opbouw
sedert 1933 kunnen leeren,
hoe een land ook zonder geld
kauitaal, zonder goud en bui-
tenlandsch tegoed een gewel
dig produrtieapparaat kan op
bouwen. Wij hebben daarbij
nog het voordeel, niet een tuil
liocncnlast aan buitenland-
srhe schulden te moeten tnee-
sleepen. Onze nationale ar
beidskracht zal het funda
ment moeten zijn voor onzen
nationale opbouw. De finan
ciering daarvan is secundair.
Onze arbeidskracht is de bes
te dekking van ons ruilmid
del.
Eén voorwaarde moet ech
ter van stonde af aan vervuld
zijn: onze volkshuishouding
zal centraal geleid moeten
zijn, zonder bureaucratie, zou
der departementalen compe
tentiestrijd. Eén wil regeerc
de heroriënteering onzer na
tionale productie, haar finan
ciering, den inzet van kapi
taal en arbeidskracht. Geen
versnippering over tal van
comm issies, com rnissa rissen
instanties, departementen.
Slechts op die wijze is voor
onze volkshuishouding een de
finitief herstel mogelijk.
DE UITVOERING DER
OPENBARE EN PAR
TICULIERE WERKEN.
Het Alg. Handelsblad wijdt
een beschouwing aan de uit
voering van openbare en par
ticuliere werken.
Het blad schrijft o.a.:
Bij de beslissing welke
werken voor uitvoering in
aanmerking komen, zal me
de van invloed zijn de be
schikbare hoeveelheid bouw
materialen. Op het eerste ge
zicht is er geen aanleiding
om te veronderstellen, dat
de positie in dit opzicht zoo
veel slechter zou behoeven te
worden dan voorheen. Im
mers, steen is een nationaal
product, cement en ijzer
kwamen naast de eigen Ne--
derlandsche productie, ook
vroeger reeds uit Duitsch-
land (en België). De weg
van het hout. welke in hoofd
zaak van Finland. Zweden
en Polen over de Oostzee
liep. alsmede de aanvoer uit
Joego-Slavip zal zeker niet
ir.eer hinderpalen behoeven
te ondervinden dan voor-
hoen.
Op het gebied van de
energie-bronnen zal de toe
stand vermoedelijk wel in
grijpende veranderingen on
dergaan. Door de reeds be
kend gemaakte maatregelen
is duidelijk geworden, dat
voor hpt verbruik van vloei
bare brandstof een ander
middel zal moeien worden
gevonden. Lichaamskracht ert
vervoer met naard en wagen
zullen in vele gevallen de
onlossing moeten brengen.
En in ons winderige kana-
lenland zat ook hpt zeilschip
weer in zijn volle element
kunnen komen.
Bij grondwerken is het in
het algemeen gemakkelijk de
uitvoering met handenarbeid
te doen plaats hebben. Van
daar dat deze soort werken
al dadelijk door den regee-
ringsrommissaris is vrijgege-
gevcn. De uitvoering daar
van kan gewoon doorgaan.
Maar ook op ander gebied
wacht er waarlijk genoeg op
een oplossing.
Baby onder den
indruk
i
I
