C. KAAN
Jieeüifk
geld zonder borgen
GELD
GE WILT
M
LANDBOUW
BOEKHOUDING
IJUTTE
RTJ
VERDIENT'
Interlook
onderkleding
dat er over Uw zaak
in vroeger tijden
Het eerste Hollandsche
schip in Japan
Advertentiën
Dat kost niets meer!
SCHOUTEN's levensmiddelenbedrijf
Betrekkingen
Betrekkingen
Te huur
Te huur
Te koop
Diversen
Zinvolle beelden aan de boeg
Vanille Spritsjes P.
C. VAN HEES
zo'n gezellig zitje vóór of achter
het huis.
DIE
voor U en Uw gezin
Een naaimachine van:
Cjrondig nazien!
Georg Günthert
utteAtje
STADS- en BUITEN-
VERHUIZINGEN:
gesproken wordt?
Belangrijke me de deeling
voor landbouwers
aangeboden
gevraagd
aangeboden
gevraagd
aangeboden
Eenigen tijd geleden verscheen bij de
uitgeverij P. N. van Kampen Zoon N.V.
te Amsterdam het boek „Onze Schepen in
de Gouden Eeuw" (een van de deelen uit
de reeks „Vaderlandsche cultuurge^phie-
denis in monografieën), van de hand van
G. C. E. Crone. Wij ontleenen aan dit werk
een hoofdstuk, gewijd aan de scheepsver-
siering.
Wjj lezen hierin:
Het gebruik van schepen uitwendig met
beeldwerk te versieren en decoratief te be
schilderen, is zeer oud. Reeds vroeg ontplooi
de zich hierin een vaardigheid in de aanpas
sing tusschen het soort der versiering en öe
plaats waar die was aangebracht. Zoo ging
bij de Egyptische staatsiebark de binnen
waarts gebogen verlenging van den steven
geleidelijk in een lotusbloem over, de draken
kop van het Wikingenschip maakte den romp
tot een dierlijk lichaam en daarmede het schip
tot een levend wezen, het oog aan den boeg
was een zintuig bij zekere schepen der Mid-
dellandsche zee en zelfs het thans nog voor
komende schegbeeld verbreidt zijn geest over
het geheele schip. Emblemata van godsdien-
stigen aard en teekenen van macht en praal
vonden ruime toepassing bij de cultuurvolken
der Oudheid, maar ook in de noordelijke lan
den vond dit gebruik ingang naar mate de
scheepsbouw zich ontwikkelde. In lateren tijd
werd het ornament steeds enger met den
bouw verbonden onder vaste regels met uni
forme gebruiken en behoorlijke naleving van
den heerschenden stijl.
Omstreeks 1600 was er veel beschildering
en klein ornament, een kwart eeuw later ont
wikkelde zich het laatste meer tot beelden
van menschen en dieren. Het waren krijgs
lieden in Hollandsche of in antieke dracht aan
de hoeken van den bovenspiegel, die bekroond
en omlijst werd door leeuwen, zeepaarden,
griffioenen en op dolfijnen rijdende tritons.
Boven het wuif en onder de galerij waren
kareatiden, de rij vensters der kajuit lag tus
schen sierlijke lijsten, aansluitend met guir-
landen en andere fraai bewerkte deelen.
Het Nederlandsche ornament was kernach
tig door de groote figuren en het duidelijk
sprekende emblema dat een groot deel van
den bovenspiegel vulde. Het emblema*drukte
den naam van het schip uit of kwam daar
zoo dicht mogelijk aan nabij. In vele gevallen
kon het sprekend zijn, in andere was het meer
zinnebeeldig. Zoo had de „Zeven Provinciën"
het wapen der Generaliteit, omringd door die
der provincies, de „Eendracht" den leeuw in
den Hollandschen tuin, de „Beschermer" dé
door een schild beschutte vaandels. Het huis
„Tijdverblijf", de lustplaats der Witsens te
Egmond aan den Hoef, gaf den naam en het
emblema aan een landsschip, daar de vader
van onzen Witsen lid der Admiraliteit was.
Ook bij de O. Ind. Compagnie waren veel
schepen naar de buitenplaatsen der bewind
hebbers genoemd. Namen als „de Dom van
Utrecht", „de Burcht van Leiden", „het
Raadhuis van Haarlem" en andere van dit
soort waren kenbaar uit te drukken, evenals
de vele provincie- en stedenamen door hun
wapens. Ook zonder de hulp van schilderijen
en voordat Van de Velde zijn teekeningen
maakte, kunnen wjj in vele gevallen het em
blema bepalen. Het firmament voorzag in
zonnen, heele en halve manen, sterren en
kometen, de dierenwereld leverde een com
plete menagerie van olifanten, leeuwen in alle
kleuren, dromedarissen, katers, struisvogels,
reigers, zwaluwen, walvisschen, dolfijnen,
draken, eenhoorns, zelfs mosselen en mollen,
en zoo al meer, daar bijna elk dier vertegen
woordigd was. Behoudens uitzonderingen
stemden de namen eenigszins overeen met de
klasse waartoe het schip behoorde, zoo was
een admiraalschip een olifant, een leeuw of
een dolfijn, en een adviesjacht een zwaluw of
een hazewind. Ook was er het geheele Huis
van Oranje, waarvan de „Prins Willem" ons
het beste voor den geest staat door het model
in het Rijksmuseum, dat in alle bijzonder
heden vertoont hoe een Oost-Indiëvaarder in
het midden der 17e eeuw versierd was. in dit
geval met als hoofdfiguur het beeld van
Willem n.
Het tastbaar bewijs dat een scheepsbeeld
geen primitieve pop was, bezitten wij in den
Erasmus die van het schip afkomstig is, dat
als het eerste Nederlandsche in Japan kwam.
Het maakte deel uit van de vloot die in 1598
te Rotterdam onder Mahu en de Cordes werd
uitgerust om door straat Magellaan naar In-
dië te varen. Zij bestond uit 5 schepen welker
namen hoop en vertrouwen wekten, betgeen
in hun emblema lag uitgedrukt. Zoo had het
admiraalsschip „de Hope" een staande vrouw
met een anker, „de Trouwe" twee ineenge
slagen handen, „het Ghelove" een vrouw met
de Tien Geboden. Het jacht „de Blijde Bood
schap" was het verdoopte „Vliegende Hert"
doch behield de oorspronkelijke versiering.
Evenzoo was het met het geheel nieuwe vice-
admiraalschip „de Liefde", dat dezen naam
ter overeenstemming met de andere kreeg,
doch eerst „Erasmus" had zullen heeten en
reeds voorzien was van diens beeltenis. De
mooie namen hebben niets geholpen, daar
geen der schepen het doel bereikte en alleen
„het Ghelove" in Juli 1600 terugkeerde, zon
der boot en sloep, met één anker en slechts
36 man. Deze, benevens eenigen die later
terugkeerden, vormden het overschot der 494
opvarenden waarmede de vloot was uitgeva
ren, op welke rampspoedige reis ook de twee
bevelhebbers omkwamen. Het schip „het
Ghelove" had het in straat Magellaan op
gegeven, van waaruit de andere de reis op
eigen gelegenheid voortzetten: „de Blijde
Boodschap" viel te Valparaiso in handen der
Spanjaarden, terwijl „De Trouwe" te Tidore
door de Portugeezen werd uitgemoord, waar
bij ook Balthasar de Cordes het leven liet. De
andere twee bleven nog eenigen tijd bij elkaar
en vatten het plan op naar Japan te varen,
doch op weg daarheen, en nadat de admiraal
Mahu bij een landing door inboorlingen was
gedood, verging „de Hope" in een storm. Het
schip „de Liefde" met 24 man aan boord, be
reikte eindelijk de baai van Beppoe bij het
eiland Kioesioe, waar het vriendelijk ontvan
gen werd. Het was het eerste Nederlandsche
schip in Japan en is daar gebleven, daar het
kort daarop bij een stranding verging. Reeds
onmiddellijk na de aankomst hadden de
Japanners er alles van af gehaald, dat hun
waardevol en merkwaardig voorkwam, zoo
ook het beeld van Erasmus, hetgeen gemak
kelijk ging daar het vrij stond, alleen vast
met de voeten en met een ijzeren bout in den
rug. Hiermede begon zijn avontuur.
Ook in Nederland gaf men eens een
scheepsbeeld van vreemde herkomst de eer
die het toekwam. Vermoedelijk was het een
Spaansch. De Kroniek van Schagen (1728)
vermeldt hierover, dat een beeld, voorstellen
de de H. Maagd Maria, dat van een schip
was afgebroken, in 1519 aan den Zeedijk te
Oude Zijpe aanspoelde. Na in een put van het
zeewier gereinigd te zijn, werd het plechtig
in een kapel geplaatst die de Heer van Scha
gen, te samen met de parochiekerk, voor dit
doel gesticht had. Door de reiniging had de
heiligheid van het beeld zich over den put
verbreid, die hierdoor tot een bedevaartplaats
werd.
Niet alleen zeeschepen, maar ook jachten
en binnenvaarders hadden hun eigen versie
ring naar hetgeen gebruik was in maaksel en
toepassing; elk hield zich daarbij aan zijn
eigen soort en niemand dacht er aan hiervan
af te wijken.
In het begin van de tweede helft der 19e
eeuw is aan de versiering vrij plotseling een
einde gekomen. Het totaal ophouden is be
vreemdend, omdat dit oude gebruik zoo ge
heel naar den aard van het schippersvolk
was, en te meer daar het plaats had, toen
de houten schepen nog in goeden doen waren.
Het was blijkbaar een verschijnsel van den
tijd, dat men geen waarde meer hechtte aan
deze uiting van folklore.
Thans hebben schepen geen versiering meer
en iedereen zal erkennen dat het schip der
17e eeuw iets anders was dan een stroomlijn
model van tegenwoordig. Ziet men echter
sierlijke scherpe jachten met torenhooge
masten, of een modern zeekasteel met terras
vormige dekken de golven klieven, dan voelt
men dat de schoonheid van het schip nog niet
verloren is.
100 °/o verkoopswaarde 1
In plaats van kaarten.
Ondertrouwd:
TJALLING DITO
en
MARIA, ZIJM.
Den Burg (Texel), 6 Juni 1940.
Weststraat 42, Den Helder.
Gravenstr. 8, Den Burg (Texel).
Huwelijksvoltrekking 27 Juni
1940 in de Parochie van St.
Johannes de Dooper te Den Burg
om 9.30 u.
Receptie: Zondag 9 Juni van
3. u.5 u. Gravenstraat 8, Den
Purg.
Toekcynstig adres Weststraat
42, Den Helder.
Getrouwd:
L. VAN HENGEL,
Tandarts,
en
Mevrouw M. J. POSTUMA.
Dieren, 7 Juni 1940.
Hoogestraat 4.
Volstrekt eenige kennisgeving.
De Heer en Mevrouw
WIRINGA—BOERS
zeggen hierbij hartelijk dank
voor de belangstelling, bij hun
huwelijk ondervonden.
Heden overleed tot onze
diepe droefheid door een
noodlottig ongeval ons lief
Zoontje en Broertje
HENKIE,
in den leeftijd van ruim 4
jaar.
D. BAIS.
H. BAIS—NOOR.
TJAAKJE.
Den Helder, 5 Juni 1940.
Achter Binnenhaven 39.
De ter-aarde-bestelling zal
plaats hebben Zaterdag 8
Juni a.s., des voormiddags
9.30 vanuit Achter Binnen
haven 39.
Door een ongeluk werd
ons weggenomen ons lief
kleinzoontje en neefje,
HENK BAIS,
in den ouderdom van 4%
jaar.
Den Helder, 5 Juni 1940.
Den Helder:
H. NOOR.
Tj. NOOR—BOLLAND.
Wieringen:
J. NOOR.
J. NOOR—DE JONGE.
Den Helder:
H. BRES.
T. BRES—NOOR.
Texel:
M BRUIN.
Tj. BRUIN—NOOR.
Den Helder:
JANSJE NOOR.
HARM NOOR.
Heden ovërleed ten mij
nen huize na een langdu
rig lijden, tot onze diepe
droefheid, onze lieve Moe
der, Behuwd- en Groot
moeder,
TRIJNTJE AGATHA
VAN WAART,
Weduwe van
THOMAS TIENSTRA,
in den ouderdom van 75
jaar.
Uit aller naam:
L. DE MUNCK.
Amsterdam-O.,4 Juni '40.
Dapperstraat 101II.
De ter-aarde-bestelling zal
plaats hebben Zaterdag 8
Juni a.s. tegen 12.30 uur op
de Algemeene Begraaf
plaats te Huisduinen.
Onze wekelijksche reclame JJyy atlreS VOOT fTI6Ub6lberging
25 cent per half pond.
Een heerlijk broos en voordeelig koekje.
Keizerstraat 41 Tel. 790.
0„SE ,ol
Te huur mod. HUIS aan de
Crocusstr., 6.25 p. w. Hee
renhuis Singel, 40p. m.
Heerenhuis Niasstr., 33.20.
Allen w. vrfl.
Bevr. „De Schakel, Ruygh-
weg 70.
Benzinegebrek opgeheven.
Dageiyksche dienst op Alkmaar
e. o. voor vervoer van klein goed
per bakfiets.
Bes tel kantoor Basstraat 11.
Slach teenden (geen visch)
50 ets (3 a 1.20). Oude kippen
70 en 80 ets. 6 st. 10 w. jonge
hennen.
Adres: J. VERFAILLEWEG
24, v.h. Strooweg.
LIGSTOELEN. prima beukenhout,
met linnen loper (dus geen jute) 1.48
idem met armleuning 2.1 5
TUINSTOELEN. prima gelakt beukenhout,
geheel geschroefd, mooi en solide 6.25
met linnen loper 4.70
TUINPAPASOLS, mooie dessins,
ijzeren stok met knikbeweging 6.40
Standaards voor parasols, hoepelvorm 2.85
VAN WILLIGEN
KONINGSTRAAT 12-18
lage kosten, geen rente, vrage men inlichtingen
Kanaalweg 185, Den Helder
5 POORST R.aa- 90 DEN HELDE
TEL. 44 9
TE KOOP:
Gasstel m.b.h. tafel
ƒ10.—
Hangkast
9-—
Spiegelkast
12.50
Pracht badkuip
20.—
4 stoelen
6—
Schuiftafels vanaf
4
Pracht Crapaudstel
42.50
4 stoelen
4.—
Eiken tafels
5.—
Een-pers. Eng. ledikanten
vanaf
4.—
Tafelkleeden
0.75
Kapok bedstellen
19.—
Een-pers. ledikanten v.a.
3.—
Twee-pers ledikanten v.a.
6.50
Pracht dressoir
17.50
Een- en twee-pers. spiralen
vanaf
8—
Teveel om op te noemen.
Komt zelf kijken.
A. BAARS, Kanaalweg 185,
tegenover H.BS.
Ons personeel is weer uit dienst,
dus werken wij op volle toeren
Koningstraat 33
dames,
heren en
kinderen
Alle modellen in alle maten
tegen de oude prijzen
Indien U prijs stelt op
plaatsing van Uw
In de Held. Courant van
morgen, laat Uw opgaaf
's middags vóór 4 uur in
ons bezit zijn I
Voor
adres Dahliastraat 71
KAMPEERTENTEN
voor halve prijzen. Tenten- en
Zeilfabr. „ïndiana", Haarlem,
Zijlweg 111. Utrecht, Oude
Gracht 225-233.
Emaille en geg. fornuizen in
soorten, kookkaeheltje, h.naai
machine, lampen. Jongens-,
meisjes- en Damesfietsen.
J. SCHEEPVAART,
Oranjestraat 43.
Heden verkrijgbaar
SOEP en BRAADKIPPEN.
Adres: SCHRANDER,
Van Galenstraat 23.
Natuurlijk!
Wendt U tot de HelderscTie Courant en laat
haar één of meerdere goede advertenties op
maken.
V h F V. Poperzeel, Emmastraat 74, Telefoon 280
mNE VLEESCHWAREN. COMESTIBLES, SALATA en MAY0NNA1SE
VOOR DE BOTERHAM:
per ons
Schouderham
18
ct.
Bacon
18
9*
Fijne snijworst
18
M
Leverkaas
15
H
Ontbijtspek
15
H
Boterhamworst
12
ff
Bloedworst
10
ff
per ons
10 ct.
10
10
Witte nageisiay 10
Choco-pastei vanaf 25 ct. per pot
Jams 25
Pindakaas 27
Haagsche lunchworst
Choco-vlokken
Choco-hagelslag
Witte hagelslag
Prima Goudsche, taammer w
Aan deze afdeeling wordt door ons de meests zorg besteed
Luxe blikjes Biscuits, doozen Bonbons en Chocolade
Biscuits Verkade. Victoria. Van Melle enz. vanaf 18 ct. p. J pond
Allerhande. Sprits. Zandkoekjes enz. 25ct.p.jpond
Bonbons, Jamaica rumboonen, Melk- en Pure chocolade
vanaf 28 ct. per 2 ons
LIMONADES 50 ct. per heele flesch
WIJNEN ADVOCAAT. BIER. alles van prima kwaliteit
Vruchten-, Amandel- en Vanille-gries. Custard en Pudding
poeders vanaf 5 ct. per pakje
Vragen en bezorgen zonder prijsverhooging Beleefd aanbevelend
eer dan ooit is het den Nederlandschen landbouwer
geboden, zijn boekhouding zoo overzichtelijk
mogelijk en efficiënt bij te houden. Daarvoor staat
hem ten dienste de serie uitgaven:
door J. de Vries Azn.
complete stellen omvattenKasboek uitgaven
Kasboek ontvangsten
Prij. Q
gebond. s
Dagboek
Inventarisboek
Balansboek
Voorbeeld
Stellen van minder omvang (voor cursusgebruik)
ingenaaid slechts f 2.30 compleet
Handboek bij de „landbouwboekhouding" f 0.60
Verkrijgbaar bij N.V. Drukkerij Uitgeverij
v/h C. de Boer Jr„ Den Helder
Badhotel Huisduinen vraagt
voor direct flink WERKMEISJE
v.g.g.v., intern en goed loon;
tevens een LINNENSTOPSTER.
Gevraagd een net DIENST
MEISJE, van 9 tot 3 uur.
Donderdags de geheele dag.
Adres: Mevr. I. DE JONGH,
Vosstraat 12.
Gevraagd:
Een nette Slagersleerling.
Adres: J. WIT, B. Ballotstr.
Gevraagd op klein kantoor
een jongste BEDIENDE.
Brieven onder no. 9 aan het
Bureau van dit blad.
Mevr. LAGAAY, Binnenhaven
58, vraagt een net MEISJE, z.
k. w., liefst boven 18 jaar.
Besch. MEISJE zag zich
gaarne geplaatst als hulp in de
huishouding.
Brieven onder no. 14 aan het
Bureau van dit blad.
Te Alkmaar wordt in kl. be
schaafd gezin, één of 2
gem. kamers
aangeb., str.w., desverl. gebr.
keuken. Goede st., dichtbij Hout.
Adres: Brouwerstr. 31, Alk
maar.
Op netten stand
gem. huis
of gedeelte ervan. Prijs billijk.
Te bezichtigen tusschen 5 en 7
uur. Direct te aanvaarden.
Adres: Laan 74.
Mevrouw Coertzen de Koek,
Celebesstraat 15, heeft beschik
baar: slaap- en/of zit-slaapka-
■mer. Geschikt voor NederL offi-
cier of jongmeisje h.b.b.h.h.
huis te huur
Nieuwstraat 53.
Te bevr.: Nieuwstraat 13.
Billijk te huur, voor tijdelijk,
gemeubileerd Heerenhuis aan de
Timorlaan.
Te bevragen: Bureau van dit
blad.
Te huur de WONINGEN 9,
11, 13, Ankerpark Den Helder.
Zich te vervoegen op 9 bij den
heer van ZANDBERGEN.
Wegens vertrek off. Marine,
te huur vrjje groote etage, vrije
keuken, bad aanwezig, voor en 4
achter uitzicht op zee.
Huize Zeezicht, Dijkstraat 1.
Te huur gevraagd:
Burgerwoonhuis, 5.50 6.50.
Adres: Bureau van dit blad.
Dame h.b.b.h. zoekt rustige
KAMER, zonder pension.
Br., met prijsopg., onder no.
13 aan het Bur. van dit blad.
Te koop:
Een RACE-TANDEM.
Ook ruilen voor rijwielen.
Adres: Vosstraat 12.
Te koop:
Heerenfiets en Radiotoestel.
Adres: Binnenhaven 137.
Te koop een
PLEZIERJACHT.
Brieven onder no. 10 aan het
Bureau van dit blad.
NET KOSTHUIS
gevraagd.
Brieven onder no. 12 aan het
Bureau van dit blad.
Rustig TEHUIS aangeboden
voor Echtpaar, Heer of Dame.
Geen beroeps.
Adres: Hoogstraat 101.
JUTTERTJES
worden alleen geplaatst
bij vooruitbetaling
