Zwarte Zee het
zwakke punt
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Soldatenraden in
Letlands leger
De wederopbouw
na den oorlog
Britsch -
Fransche
plannen
Scherper handelsoorlog
Belasting op inkoop in
Engeland
Arita bukt voor
de militairen
Bijzetting stoffelijk
overschot van Balbo
Hore Belisha door
vrouwen aangevallen
Groote Deeusche
partijen verbonden.
NOORSCH SCHIP
VERGAAN
VERDUISTERING TE
BREDA
Groote brand te
Zwollerkerspel
KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
DONDERDAG
4 J UL I 1940
68e JAARG. No 8967
HE LDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Document nummer zes stelt de
manipulaties in het licht.
OPERATIES TEGEN DE OLIE
VELDEN VAN BAKOE, UIT
GANGSPUNT.
Het in den achtergelaten Fran-
schen spoorwegwagon gevonden do
cument nummer zes bevat nog eeni-
ge merkwaardigheden over de kwes
tie van de Zwarte Zee en de facili
teiten, die de scheepvaart in die wa
teren bij de verborgen medewerking
van Sovjetrusland biedt voor de voor
ziening van Duitschland.
Helaas moet men toegeven, zegt de Fran-
sche ambassadeur in Ankara in een tele
gram aan de Franschc regcering. dat een
oplossing van dit probleem niet gemakke
lijk te vinden is. Volgens de bepalingen van
de zeeëngten-conventie hebben de geallieer
den als oorlogvoerenden slechts het recht
oorlogsschepen in de Zwarte Zee te zenden,
wanneer er sprake is van het ten uitvoer-
leggen van een Volkenbondsbesluit of van
het nakomen van een bijstandsverdrag, dat
in he kader van het Volkenbondspact geslo
ten is, te Genève geregistreerd is en Tur
kije bindt, of wanneer Turkije zelf als oor
logvoerende mogendheid of zich door oor
logsgevaar bedreigd achtend, tot de geallieer
den een verzoek om hulp richt. Op dit oogen-
blik is nog aan geen enkele van deze voor
waarden voldaan.
Ons binnendringen in de Zwarte
Zee kan dus bijgevolg slechts op
grond van een welwillende beslis
sing van Turkije volgen. Wij moeten
beseffen, dat het in strijd zou zijn
met de door Turkije aangegane
verplichtingen en daardoor een pro
test van een mogendheid, die de con
ventie heeft onderteekend, of van de
landen, die tot de conventie zijn toe
getreden, zooals b.v. de Sovjetunie
of Italië, zou uitlokken,
In de kaart van Duitschland.
De laatstgenoemde mogendheden zouden
in dit geval zeer wel in de kaart van Duitsch
land spelen. Bovendien zou de Sovjet-Unie
zelfs in het geval, dat gecnerlei oorlogshan
delingen tegen haar land of haar oorlogs-
of koopvaardijschepen zijn gericht, bij de
oqening der zeeëngten een vijandige mani
festatie tegen de kruisers der geallieerden
kunnen aankondigen en zelfs tegenmaatre
gelen nemen. De mogelijkheid van het uit
breken van vijandelijkheden als een gevolg
van ons initiatief zou dus in geen geval zijn
uitgesloten en deze omstandigheid zou ons
verplichten ons bezig' te houden met de
reacties, die het voorgenomen initiatief van
het standpunt der Turksche verdediging
zou kunnen hebben.
Dit zou dus dezelfde voorzorgsmaatregelen
en termijnen noodzakelijkerwijze tot gevolg
hebben, die de operaties tegen Bakoe met
zich medebrengen. Hoe zou overigens de con
trole-actie op de Zwarte Zee moeten geschie
den? Het zal er voornamelijk om gaan, de
Russische, Roemeensche, Bulgaarsche of
ltaliaansche schepen te controleeren en te
onderwerpen aan een controlebezoek, als
mede onder dezelfde voorwaarden de Rus
sische en de ltaliaansche petroleumtank-
schepen aan te houden en aan een cheeps-
controle te onderwerpen, die varen tusschen
de Kaukasische havens en de mondingen
van den Donau of langs de Bulgaarsche
kust heen en weer varen, zijnde allemaal
operaties, die nu niet juist op volle zee met
succes ten uitvoer kunnen worden gelegd.
Turkije niet bereid tot het uiter
ste te gaan.
De aangehouden schepen zouden naar een
vlootsteunpunt moeten worden gebracht, om
daar gecontroleerd te worden en de inbeslag-
genomen goederen te lossen. Waar zou dit
steunpunt gelegen moeten zijn anders dan in
een Turksche haven? Discrete faciliteiten
zouden niet voldoende zijn. Dit zou echter
beteekenen, dat Turkije direct aan de actie
der geallieerden zou deelnemen en Duitsch
land Turkije het terecht als een oorlo voeren
de mogendheid zou kunnen beschouwen.
Naar mijn meening is de Turksche regeering
op het oogenblik niet bereid, zoover te gaan.
Kan men zich operaties van een andere soort
voorstellen'? Wanneer het zoo goed als moge
lijk is, dat zonder actieve deelneming van
Turkije controleoperaties op de Zwarte Zee
een uitvoer kunnen worden gelegd, dan mag
men zich aan den anderen kant niet ooi
stellen, dat duikbooten, zonder van deze mo
gendheid meer te verlangen als de oogen
hiervoor te sluiten, des nachts door de zee
engten varen, om in de Zwarte Zee snelle
strooptochten te maken, met het doel net
scheepvaartverkeer te verstoren en de Duit-
sche scheepsruimte, ja zelfs de aangehouden
schepen naar Duitsch voorbeeld tot zinken te
brengen, als men heeft vastgesteld dat de la-
•^ng voor Duitschland bestemd zijn.
in de
Ik wil de kwestie slechts aansnijden. Wan
neer de operatie technisch onuitvoerbaar is,
dan zou zij, politiek gezien, op minder moei
lijkheden stuiten dan een interventie van ge
allieerde kruisers, daar Turkije zich dan te
genover derde mogendheden erop zou kun
nen beroepen, dat zij, omtrent onze plannen
in het onzekere werd gelaten.
De slotsom.
Ik kom tot de slotsom, aldus eindigt het
telegram, dat bij den tegenwoordigen toe
stand en na den door een deskundige vast
te stellen termijn de operatic tegen Bakoe
het gemakkelijkst te organiseeren is en wel
in een wijze, waarbij wij rekening zouden
kunnen houden met de Turksche bezwaren.
Bovendien zou een succes dergelijke conse
quenties hebben en de Russische actie der
mate verlammen, dat de Turksche regeering
bij een gunstig resultaat van de operatie
zich juist door ons succes ertoe gedrongen
voelt, ons de noodigc faciliteiten met minder
bezorgdheid te verleenen, opdat de operaties
der schepencontrole op de Zwarte Zee onder-
gunstiger omstandigheden zouden kunnen
verloopcn.
HET DUITSCHE LUCHTWA.
PEN OMVAT ENGELAND
STEEDS MEER.
Het frontbericht van het D.N.B. meldt.
De Brilsche koopvaardij heeft den laat-
sten tijd door de zeer groote bedrijvigheid
van de Duitsche duikbooten voortdurend
groote verliezen geleden. De nieuwe cijfers
van torpedeeren, waarvan in het legerbericht
melding wordt gemaakt, zijn een nieuw be
wijs voor het intensicveeren van den han
delsoorlog tegen Engeland. Kapitein-luite
nant Schuhart, die als duikbootcommandant
reeds grooten naam heeft gemaakt, heeft
thans het tot zinken brengen van 24.000 bru
to register ton vijandelijke scheepsruimte
kunnen melden.
Bijzonder gevoelig zal men in Engeland
zijn getroffen door het verlies van een tank
schip van bijna 9.000 ton, waarvan bij het
cijfer, dat door Schuhart wordt genoemd,
melding is gemaakt. Ook het verlies van het
gewapende stoomschip „Aran Dora Star",
dat door een andere duikboot is getorpedeerd
treft de Engelsche handelsmarine zoo zwaar,
omdat afgezien van de geroofde Noorsche
en Nederlandsche schepen neutrale tónna
ge voor de ravitailleering van Engeland
nauwelijks meer ter beschikking staat. De
toegebrachte verliezen treffen daarom on
middellijk de Britsche koopvaardij en dragen
er in belangrijke mate toe bij,, de binnen-
landsche moeilijkheden in Engeland te ver-
grooten. Ook de bedrijvigheid van het Duit
sche luchtwapen tegen Engeland neemt een
steeds meer omvattend karakter aan.
In een gemeenschappelijk communiqué
van het leger en het departement van bui-
tenlandsche zaken wordt vastgesteld, dat
met betrekking tot de radiorede van den mi
nister van buitenlandschc zaken over de au
tonomie in Oost-Azie tusschen het leger en
het ministerie van buitenlandschc zaken
geen meeningsverschillen hebben bestaan.
GEEN EVACUATIE VAN SINGAPORE.
Officieel worden de geruchten tegenge
sproken volgens welke de gezinnen van liet
dienstpersoneel te Singapore zijn geëva
cueerd.
VLIEGTUIGEN BOVEN NOORD-OOST-
ENGELAND.
Vliegtuigen, waarschijnlijk van Duitsche
afkomst hebben den vorigen avond gevlogen
boven Noord-Oost-Engeland. Er werden geen
bommen neergeworpen.
De Britsche regeering heeft een ontwerp
voor het heffen van een inkoopbelasting in
gediend. De bepaling van de hoogte der be
lastingen van den datum van het in werking
treden wordt aan het Lagerhuis overgelaten.
Men wil door deze belasting in de eerste
plaat een grook bedrag voor de schatkist ver
krijgen en verder de binnenlandsche uitga
ven beperken en het verbruik van levens
middelen verminderen. De belasting zal gel
den voor groothandelaars en fabrikanten bij
hun transacties met wederverkoopers in het
kader van het licentiestelsel,
De eischen van het leger blijk
baar ingewilligd.
De afdeelingschefs van het Japansche mi
nisterie van oorlog hebben gisteren in hun
ministerie een bespreking gevoerd van meer
dan 3 uur, waaraan ook de plaatsvervangen
de minister van oorlog Anami, heeft deelge
nomen. Naar verluidt is bij deze bespreking
de positie van het leger vastgelegd ten op
zichte van de radiorede „welke de minister
van buitenlandsche zaken, Arita, onlangs
heeft gehouden over de Japansche buiten
landsche politiek en over den huidigen stand
van zaken". Na dezen bespreking heeft de
minister van oorlog, Hata, een bezoek ge
bracht aan den minister van buitenlandsche
zaken om hem den eenstemmige opvatting
van het leger mee te deelen en Arita te
verzoeken met deze opvatting ernstig reke
ning te houden.
Hata heeft vervolgens ook ministerpresi
dent Yonai ingelicht over de opvatting van
het leger. De „Tokio Asahi Sjimboen" schrijft
dat de houding van het leger door Arita in
zijn radiorede verkeerd is voorgesteld. Daar
over is binnen en buiten Japan ernstige
twijfel ontstaan. Daarom heeft het leger ge-
ëischt. dat onmiddellijk maatregelen worden
getroffen om met den huidigen toestand re
kening te hgouden. Het leger heeft besloten
'n ferme houding aan te nemen. In Japan
sche nolitiekc kringen wordt aan de stappen
van den leider van het leger bij Arita en
Yonai groote beteekenis toegekend en men
is benieuwd welke houding het kabinet te
genover de eischen van het leger zal aanne
men.
Nadat de geheele bevolking van Tripolis
in de residentie van den gouverneur-gene
raal van Libye de laatste eer had bewezen
aan het stoffelijk overschot van maarschalk
Balbo en zijn kameraden, is gisteren de
plechtige bijzetting geschied. Langs den weg
van de residentie naar de kerk had zich een
reusachtige menigte opgesteld. Na de mis in
de kerk hield maarschalk Graziani het fas
cistische appèl der gevallenen. Hef stoffelijk
hulsel van Balbo werd vervolgens bijgezet
in de aan de zee gelegen eerehal der ge
vallenen.
De Britsche oudminister van oorlog Hor?
Belisha is Maandag na een rede te Devon-"
port, waarin hij voor het vastberaden voort
zetten van den oorlog pleitte, door opgewon
den vrouwen aangevallen. Vóór de detec
tives, die hen voortdurend begeleiden, kon
den ingrijpen, werd Hore Belisha op het
oogenblik, dat hij in zijn auto wilde stappen
door een aantal vrouwen omringd, waarbij
hij verscheidene klappen in het gezicht
kreeg. De vrouwen verlangden vrede en den
terugkeer hunner mannen en beschuldigden
den gewezen minister van orolog ervan. En
geland in den orlog te hebben gebracht,
HET BLOEMBOLLEN-ROOIEN GEEFT OP
HET OOGENBLIK IN DE STREKEN BOVEN
EN ONDER HET NOORDZEEKANAAL AAN
VELE HANDEN WERK.
Voor hervorming op economisch
gebied en ter verzekering der on
afhankelijkheid.
De voorzitters der vier grooie par
tijen in den Deenschen Rijksdag, n.1.
de sociaal-democratische partij, de
radicale partij, de conservatieven en
de z.g. Venstre hebben, tezamen
met de rechtsstaatpartij besloten
zich aaneen te sluiten.
In een desbetreffende verklaring wordt,
aldus het D.N.B., gezegd: De in den Deen
schen Rijksdag vertegenwoordigde partijen,
die een behoud der bestaande grondwet
wenschen als basis voor het politieke le
ven, hebben besloten een nationale Deen-
sche samenwerking tot stand te brengen.
Genoemde partijen schuiven alle meenings
verschillen ter zijde en sluiten zich aaneen
ter verzekering der onafhankelijkheid en in.
tegriteit van Denemarken.
Allereerst wil men streven naar hervor
mingen, die zekerheid scheppen voor gezon
de economische toestanden en voorts wil
men door werkverschaffing een einde ma
ken aan de werkloosheid.
Overigens, zoo zegt de resolutie, zal het
doel zijn de taken van den dag tot een
snelle oplossing te brengen en de best mo
gelijke samenwerking te verzekeren met de
naties, met wie verbindingen mogelijk zijn
en op welker begrip de vereenigde partijen
een beroep doen.
Om de verdere ontwikkeling van deze sa
menwerking te verzekeren ook voor den
tijd, waarin de Rijksdag niet bijeen is, kie-
ztyi de partijen een gemeenschappelijke
commissie van twee leden uit elk der vier
groote partijen en een lid van de rechts
staatpartij.
Het communistische blad Cina meldt, dat
in verband met de wettigverklaring van de
communistische partij van Letland in de
toekomst ook in het Letlandsche leger com
munistische cellen gevormd mogen worden.
Volgens hetzelfde bericht mogen in het Let
landsche leer ook soldatenraden gevormd
worden.
Vijf en twing opvarenden gered.
In La Coruna zijn twee Spaansche vis-
schersbooten aangekomen, die op 300 zeemij
len van La Coruna, ten zuiden van Ierland,
op Juni 25 schipbreukelingen van het Noor
sche vrachtschip „Belmoira", groot 5500 ton,
aan boord hadden genomen. De Belmoira
was op weg van Dakar naar Southampton.
FINANTIEEL ZEER
GOED MOGELIJK.
Het jaarverslag van de Bank voor Inter
nationale Betalingen (B.I.B.) wijdt o.a. enke
le bespiegelingen aan de toekomst na den
oorlog. Naast de schokken, die de oorlog
teweegbracht, schept deze ongetwijfeld ook
veranderingen van fundamentcelen aard,
die niet alleen de toekomst van Europa,
doch van de geheele wereld aangaan, aldus
het verslag.
Het is van overheerschend belang, dat
na beëindiging der vijandelijkheden een zoo
helder mogelijk beeld wordt verkregen van
den cconomischcn en financieelen toestand
van de wereld en van de problemen, die
moeten worden opgelost.
Het vraagstuk van de hulpverlee
ning en den wederopbouw na den
oorlog moet met de tegenwoordige
hulpmiddelen en bij doeltreffend ge.
bruik van braakligende kapitalen
niet al te moeilijk zijn, hoeveel er
ook verwoest moge zijn.
Bijna alle volken hebben reeds opmerke
lijke aandacht geschonken aan het vraag
stuk van de economische en financieele
organisatie van de wereld na den oorlog.
Wanneer eenmaal de wil tot samenwer
king bestaat, zullen ook geëigende midde
len voor het gewichtige werk van den we
deropbouw beschikbaar zijn.
BRITSCHE ARCHIEVEN REEDS IN
CANADA?
Volgens het Zweedsche blad de „Nya Dag-
ligt Allehanda" is het archief van het Brit
sche ministerie van buitenlandsche zaken
en andere belangrijke ministeries reeds in
alle stilte naar Canada overgebracht. Zelfs
de kroonjuwelen zijn uit den Tower gehaald
en bevinden zich in het Amerikaansche do
minion van het Britsche imperium.
Oud-gemeenteontvanger veroordeeld
De Bredasche rechtbank heeft gistermor
gen uitspraak gedaan in de zaak tegen den
56-jarigen mr. C., oud-gemeente-ontvanger
van Breda en hem veroordeeld wegens ver
duistering tot een gevangenisstraf van een
jaar, met aftrek van voorarrest. De eisch was
een jaar en drie maanden.
Een boerderij met schaar een
prooi der vlammen.
Dinsdagmiddag is in den polder Masten
broek. gemeente Zwollerkerspel, brand ont
staan bij den veehouder W. Rietman, door
dat de motor in brand vloog, waarmede
men bezig was het hooi in bergen op te tas
ten. In een oogwenk stonden twee hooiber
gen, de boerderij en een schuur met land
bouwwerktuigen in brand en gingen geheel
verloren. Een varkensschuur kon door de
brandweer worden behouden. Naar schat
ting is 250.000 pond hooi verbrand. De aan
gerichte schade, die aanzienlik- is. wordt
door verzekering gedekt.