vuren van Tohr
Geeft nationaal
Morgen collecie
Groote Clown?
door Edgar
Rice Burroughs
Radioprogramma
WAAROM TREUR JE,
Hulp door militairen aan
de politic
Voor extra broodraotsoeo
Een lastig heerschap
Lijkenroover tot zware
strat veroordeeld
TARZ AN en de
Onder den ütel „N.S.B. en volkseer" ver
scheen in „De Weg', het blad van Natio
naal front, een beschouwing welke als
volgt aanvangt:
Wij begrijpen niet, dat de N.S.B., na de
«ware dagen, die achter ons liggen, nog
maa| altijd niet wil aannemen, dat zij Ne-
derlandsch moet denken en voelen, om
door ons volk verstaan te worden en dat
gij dus onze Nederlandsche volkseer in
vollen omvang heeft te respecteeren. Dat
heeft ze reeds te doen, omdat zij een groep
van Nederlanders omvat. Want voor leden
of groepen van de Nederlandsche \olksge-
meenschap is het een natuurlijke plicht de
eer van die gemeenschap op te houden
en te eerbiedigen. Maar zelfs indien ze dit
niet voelt hetgeen wijzen zou op een
ontstellend gemis aan waarlijk Neder-
landsch bewustzijn zou ze er zich reeds
uit eigenbelang van moeten onthouden on
ze volkseer te kwetsen, wijl de Duitsche
bezettingsoverheid onmogelijk respect kan
hebben voor een beweging van een vreemd
.volk. die dat eigen volk versmaadt! Daar
voor zijn deze Duitschers te waarachtige
nationalisten en eerbiedigen zij te zeer een
gezond nationalisme van andere volkeren,
zelfs dan wanneer ze die volkeren om re
denen, aan het Duitsch belang ontleend,
hebben bestreden.
De heer Mussert heeft het goed geheeten,
dat N.S.B.-ers bij den intocht der Duitsche
troepen dezen begroet hebben met „Heil
Hit Ier". Dat is een slag in het gedicht zoo
wel van het Nederlandsche als van het
Duitsche volk. Een slag in het gezicht van
het Nederlandsche volk, welks gesneuvel
den toen nog boven aarde waren. Een slag
in het gezicht van het Duitsche volk, want
„Heil Hitier" is de Duitsche groet, op
recht en vol beteekenis wanneer zij uitge
sproken wordt in Duitschland of buiten
Duitschland door een Duitseher, onoprecht
en vol wanklanken wanneer zij uit den
mond komt van een niet-Duitscher. Men
denke zich maar eens in hoe valsch „Heil
Hitier" in de ooren van een oprecht
Duitsch nationaal-socialist zou klinken,
wanneer hij morgen door de Franschen al
dus zou worden begroet!...
Op de hagespraak heeft de heer Mussert
de N.S.B.-klok weggeschonken aan gene
raal Goering, den schepper van de Duit
sche luchtmacht. Generaal Goering is on
getwijfeld een groot man, 'n groot Duitsch
staatsman. Echter het lot heeft gewild,
dat zijn luchtvloot, om redenen van
Duitsch militair belang, Rotterdam heeft
gebombardeerd. De bezettingsautoriteitcn,
vooraan de Rijkscommissaris Seyss-Inquart,
doen alles om deze wonde zoo spoedig mo
gelijk te helen. De N.S.B. rijt de wonde
open! Men kan Goering als Duitsch staats
man en schepper van de luchtvloot toch
heusch wel erkennen zonder hem daartoe
een 30.000 kilo zware klok aan te bieden.
Wij willen de laatsten zijn oim de Duitsche
weermacht het noodige metaal te misgun
nen, maar ook zonder de klok van den
heer Mussert zal hij dezen oorlog wel win
nen. Wat zal een man als Goering, die
reeds vliegofficier was in den vorigen oor
log, in zijn hart van zulk een zoollikkerij
moeten denken?
Bovendien doet de N.S.B. met zoo te han
delen groote afbreuk aan de hoe langer
hoe betere betrekkingen tusschen Nederland
en de bezettingisautoriteiten. Wij. Nederlan
ders, hebben met waardigheid verloren, wij
kunnen slechts to een hetere en ongetwij
feld goede verstandhouding komen, wan
neer de Duitschers de Nederlandsche waar-
FEUILLETON
DOOR A. H KOBER
20
Opeens verbrak Bolansky zijn contract en
trok, nadat hfj een tamelijk hooge schadever
goeding had betaald, met zjjn menschen van
Brussel naar Parijs om in het Circqu d'hiver
op te treden. Zulke plotselinge besluiten
hoorden bjj zijn temperament; wanneer de
groote artist een concurrent vermoedde kon
hem niets weerhouden om zich aanstonds
met hem te gaan meten.
Dat was nu in Parijs het geval. In het
Cirque de Paris traden sedert een week de
Italiaansche clowns Tanti op met buiten
gewoon succes: „Onaangename concurrentie
voor u ik begrijp wel, dat u onder deze
omstandigheden uw contract met Parijs niet
wilt afsluiten; had een agent te Brussel
tegen Bolansky gezegd. En toen had de
clown onmiddellijk besloten naar Parijs te
gaan, nu juist, nu dadelijk!
Bolansky debuteerde te Parijs voor een
uitverkochte zaal en oogstte veel applaus
voor zijn alleraardigst soloprogramma. Ook
de pers was vol lof over zijn prestaties. Maar
er werden vergelijkingen gemaakt met de
Italiaansche clowns in het Cirque de Paris
en ofschoon deze niet te zijnen ongunste uit
vielen, kan men toch hier en daar lezen, dat
de drie broers een nieuwen stijl hadden ge
vonden. waar ongetwijfeld toekomst in zst.
Bolansky raasde van woede. Hij schrapte
dadelijk cncsrks de hevige prot'Jcea van den
circusdirecteur al de numers zijner velschil
lende troepen van het programma en
schreeuwde:
„Ik zal jullie toonen. dat ik, Boransky. heel
alleen uitverkochte zalen maak, en het met
elke concurrent durf opnemen!"
En eiken avond kwam hjj met nieuwe grap
pen, nieuwe sprongen, nieuwe muziekinstru
menten. nieuwe nummers en nieuwe costu-
mes. Hij werkte als een krankzinnige, maar
met alle kracht en alle geest waarover hij
beschikte.
digheid respecteeren. Zij doen dat Zij ont
zien ons zelfrespect met alle tact, die ze
blijken te bezitten. De N.S.B. echter gooit
onze Nederlandsche eer telkenmale te
grabbel!
Het artikel eindigt als volgt:
Houdt op, zeggen wij, met het eigen
volk te slaan! Daarmee wint ge
niets. Ge versterkt slechts de be
staande afkeer tegen u bij ons volk
en ge verliest iedere achting bij den
op eer en waardigheid gestelden
Duitseher!
De Maasbode zegt over dit stuk in „De
Weg":
Het verwondert ons niets, dat we in tal
van bladen uit dit artikel geciteerd zagen,
want het geeft onomwonden weer wat in
veler harten brandt.
De N.S.B. komt werkelijk onze volkseer
te na.
Op 'hetzelfde moment, dat de „Deutsche
Zeitung in den Niederlanden" met even
veel woorden schreef: „In Nederland is het
goed leven", herhaalde Mussert nog eens in
„Volk en Vaderland" met volle overtuiging
zijn gezegde van 1937, dat Nederland geen
toekomst heeft zonder de N.S.B. Zoo
ellendig zijn hier de door de Duitschers
geprezen toestanden.
In hetzelfde blad doet deze ingenieur, in
.wien nu eenmaal geen staatsman steekt,
schrijven: dat de Duitschers door de bezet
ting „schoonmaak" in Den Haag hadden
gehouden.
Veronderstellen we eens, dat een Duitseher
over een mogendheid, die Berlijn bezet
had. verklaarde, dat deze daar „schoon
maak" had gehouden: de algemeene volks
verachting ware het allerminste, dat hem
te wachten stond.
Wij wilen geen verguizing van de N.S.B.
Dat de dood van overste Mussert een voor
werp wordt van onderzoek voor den zoo
hoog staanden Nederlandschen rechter,
achten wij zonder meer gewenscht en recht
vaardig.
Voor de N.S.B. ware het daarenboven
ook alleszins gewenscht, dat de zoo talrijke
beschuldigingen van onvaderland«*ch ge
drag, in de dagen van de bezetting tot
leden der N.S.B. gericht, eveneens een
voorwerp werden van onderzoek voor dien
zelfden onafhankelijken rechter.
Dat is de éénige wijze om de N.S.B. in
de oogen van het Nederlandsche volk recht
te doen.
Gisteren is uitgegeven een buitengewoon
politieblad, waarin het volgende onder de
aandacht wordt gebracht.
Op verlangen van den Duitschen opperbe
velhebber in Nederland is bepaald, dat de
Nederlandsche militairen zich moeten ont
houden van het verleenen van hulp aan
politiebeambten, indien dezen optreden te
gen politieke partijen of tegen leden van
zoodanige partijen, die als zoodanig duidelijk
zijn te herkennen.
In geval van ozodanig optreden door de
politiè zijn aanwezige Nederlandsche mili
tairen verplicht zich terstond teverwijderen.
Ingevolge dit voorschrift behoort derhalve
de politie harerzijds in dergelijke omstan
digheden verzoeken tot hulp aan militairen
achterwege te laten terwijl er ten overvloede
op zij gewezen, dat door het verbod tot ver-
leening van hulp, op militairen de desbetref
fende artikelen van liet Wetljoek van Straf
recht bij weigering van hulp tegen politieke
partijen of leden daarvan, buiten toepassing
moeten blijven.
Aanvragen aan de plaatselijke
distributiediensten.
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van Landbouw en
Yisscherij deelt mede, dat aanvragen voor
extra broodrantsoenen op grond van het
verrichten van zwaren lichamelijken arbeid
of van ziekte, uitsluitend dienen te worden
gericht tot de plaatselijke distributicdien-
sten.
Het Centraal distributiekantoor zal in
verband met het voorgaande in den vervol
ge aanvragen, welke hij dit kantoor inko
men, niet meer in behandeling nemen.
Voor elk van zijn nieuwe nummers werd
groote reclame gemaakt. En inderdaad: het
Circque d'hiver liep eiken avond vol.
Doch ook het Cirque de Paris, waar de drie
Tantis werkten, was dagelijks uitverkocht.
Joe, die nu tijd genoeg had, omdat de
Smilis-troep niet optrad, gings eens naar de
Tantis kijken.
Ja, dat waren heele andere clowns als Bo
lansky. Zq zochten het niet in sprongen en
in gymnastiek, maar zij speelden komische
scènes. De eene verscheen als witgepoederde
clown, juist zooals Bolansky en zooals elke
clown sedert eeuwen, dan kwam er een Dom
me August bij en tenslotte liep een totaal
verbogen kerel de manege binnen, zoo grotesk
van houding, gebaar en kleeding, dat de
Domme August bij hem vergeleken nog een
gentleman was.
Deze man belichaamde de onhandigheid, de
opgeblazenheid, het ongeluk en de dwaze
zelftevredenheid op zulk een drastische wijze,
dat tie toeschouwers zich tranen lachten. Of
het drietal op de vlooienjacht ging of een
scheersalon opende, of zij als schutters, als
brandweerleden of als goochelaars en acro
baten optraden steeds was het de derde
man, die zoo onbeschrijfelijk op de lachspie
ren werkte.
„Ik ben gisteren naar de Tantis gaan kij
ken," fluisterde Joe den volgenden dag zijn
collega Lupu toe," ze zijn uitstekend..."
„Laat de oude het in 's hemelsnaam niet
merken!"
„Ik wou hem juist voorstellen om een der
gelijke c.ownsfiguur in ons programma op te
nemen. Ik zou «jat wel graag zelf willen doen.
Je kunt zooiets in elk willekeurig nummer
aanbrengen, ook bijvoorbeeld in het onze."
Maar Lupu zei: „Je hoeft er niet aan te
denken, dat Bolansky daar op ingaat."
Ons volk weet te geven
In tijden van nood,
Daarvan spreekt alom zijn historie,
Al zijn we dan klein,
In de hulp zijn we groot,
Dat blijft inderdaad onze glorie!
Nooit stellen we and'ren,
Die vragen teleur.
Wie klopt ooit in Neerland
Vergeefs aan de deur?!
Steeds opent die deur zich,
En schenkt onze hand
Een gave voor hen, die soms lijden.
Zóó voelen we steeds,
In het hoogste verband.
Al, wat ons verbindt door de tijden!
Want loeide een stormramp
Vernielend voorbij.
Wij stonden de zwakken
Als natie terzij!
Als 't water ging stijgen,
Zoo hoog en zoo snel.
Dat have en goed ging verloren,
Stond voor de gezinnen
't Bestaan op het spel,
Dan werd weer de huipe geboren!
Dan reikten de handen
Van Neerland spontaan,
Wat zinkend in 't water
Teloor was gegaan!
En nu? Men komt vragen,
Ons volk staat gereed,
Als immer bereid om te geven,
We bouwen weer op,
Na de ramp en het leed,
En steunen ons Nederlandsch leven!
Straks spreekt de collecte
Een eerlijke taal.
Tot heil van de natie,
En breed nationaal!
Want éllen gaan geven,
Liefdadig als steeds,
We leerden 't van ouder op ouder,
In grootvaders tijden
Verstond men dit, reeds,
Thans staan we weer schouder aan schouder!
En dankbaar waardeeren
We 't landje zoo klein,
Dat, juist in den nood vaak
Zoo groot weet te zijn!!
Juli 1910. KROES.
„Maag- geloof je dan niet, dat ik een goeie
jlown zou zijn?"
„Je hebt er misschien wel talent voor,
ook je gestalte, die kort en breed ia, zou wel
komisch kunnen werken, maar ik raad je
toch in ernst om er den chef met geen woord
over te spreken. Er zou een ongeluk van
komen."
Golden sloeg dien raad echter in den wind
en deed Bolansky zijn voorstel. De groote
clown staarde hem aan, alsof hij een krank
zinnige voor zich had toen raasde hij, dat
het door het heele circus weerklonk:
„Ik kan alléén meer dan die drie Tantis
samen, meer dan alle clownstroepen ter we
reld! En ik sla iedereen, die daaraan twijfelt,
de hersens in!"
Joe Golden sloop als een geslagen hond
naar de garderobe van de Smiles terug. Daar
zat Edith voor den spiegel en poederde haar
gezicht.
Hij vertelde haar wat er gebeurd was.
„Trek je er niets van aan," troostte zij
hem, „iedereen heeft wel iets, wat hij zoo
graag zou willen en wat hem verboden
wordt. Maar eens komt de dag. waarop nie
mand je meer iets te verbieden heeft, je
moet er alleen op kunnen wachten.
„Hoe bedoel je dat?"
Zij keek haar spiegelbeeld critisch aan,
vond zich blijkbaar mooi genoeg, stond op.
nam haar taschje en ging naar de deur. ,,Ik
bijvoorbeeld ik verheug me op mijn ver
jaardag over vier weken. Dan word ik een en
twintig en niemand heeft meer iets over mij
te zeggen, ook papa niet!" Zij knikte glim
lachend en verdween.
Joe liep haar langzaam achterna. Hij had
nog zoo graag gehoord, wat Edith dan eigen
lijk wilde gaan doen, wanneer zij aan de va
derlijke macht ontgroeid was.
142.
Zwaaiende met zijn slirf hield Malluk de
soldaten, die in een hoek gedreven waren, in
bedwang, terwijl Tarzan en zijn vrienden de
muur van de stallen opklommen. Langs een
kronkeling, om de achtervolgers op 'n dwaal
spoor te brengen, leidde de koning der jungle
zijn vrienden naar de juwelengroeve, waar
nieuw gevaar aan. Terwijl de bewakers naar
buiten stormden, rende het dappere drietal
naar de slavenbarakken. „Ga naar binnen,"
beval Tarzan aan O'Rourke, „en bevrijd de
slaven. De sleutel van hun kettingen hangt
aan de muur vlak bij de deur. Kailuk en ik
blijven hier staan. We zullen ons best doen
In een hoek bij de garderobe vond hij
Stassy, die aan hpt oefenen was.
„Train jij?" vroeg hij verwonderd.
„Mijn oud caoutchoucnummer. Ik wil toch
niet vastroesten!" zei het jonge meisje en
probeerde tegen hem te glimlachen. Maar het
lukte haar niet verlegen sloeg zij de don
kere oogen neer en ging aarzelend door met
haar oefening.
„Wat is Stassy toch altijd ernstig, dacht
Joe en ging met een haastigen groet verder.
Stassy keek hem heimelijk na. Zij hield
toch zoo veel van hem en hij merkte er
maar niets van! Voor hem bestond niemand
anders dan Edith Bolansky! Edith had haar
ook al trots verteld hoe verliefd Go op haar
wasStassy had er niets op geantwoord,
zij was veel te trotsch om haar ongelukkige
liefde of haar jaloezie te verradenWie
cr cnef van de Smiles moest worden, konden
Joe en Lupu een tijdlang niet beslissen. Joe
vond er zichzelf te jong voor en Lupu wilde
niet graag aan het hoofd staan van een
troep waartoe de dochter van den baas be
hoorde. Maar nadat Joe hem beloofd had om,
als het noodig was. steeds zijn partij te ne
men tegen Edith, liet Lupu zich ertoe over
halen om chef van de Smiles te worden.
Zij deelden Bolansky dit besluit mee en hij
nam er met een kort gebrom kennis van.
Zijn gedachten zwierven ergens anders. Hij
moest nog vier weken in Parijs optreden,
daarna veertien dagen in Londen en dan
volgden Blackpool en Liverpool.
Maar op den achttienden dag van zijn op
treden in het Cirque d'hiver verbrak Bolans
ky zijn contract, schreef ook al zijn Engel-
sche engagementen af en maakte bekend, dat
hij naar Amerika ging, naar Sells Floto, een
van de grootste circussen in de nieuwe
wereld.
zij de slaven wilden bevrijden. Tarzan klom
op de hoge proort van de muur rond de
olifantsstallen en hielp daarna Kailuk en
Perry naar boven. De weg naar de slaven
barakken lag achter het huis van de bewa
kers. De mannen hoopten dit ongemerkt t«
passeeren, maar hun hoop was spoedig ver
vlogen. Een waarschuwende kreet kondigd
de wacht tegen te houden. Het plan van den
aapman was wanhopig, van enige kans op
slagen kon nauwelijks sprake zijn. Hoe kon
den hij en Kailuk denken, dat ze het tegen
de gewapende Tohrianen zouden bolwerken?
Tarzan had slechts .een kort mes, terwijl de
arme Kailuk in het geheel geen wapen bezat.
8.15 Wij beginnen den dag.
8.30 Gramofoonmuziek (11.1511.30 Berich
ten Engelsch).
12.00 Rococo-octet.
12.30 Berichten (Duitsch).
12.45 Berichten ANP.
1.00 KRO-orkest.
I.45 Gramofoonmuziek (2.002.15 Berichten
(Duitsch).
3.153.30 Berichten (Engelsch).
5.00-5.15 Berichten (Duitsch).
5.30 KRO-Melodisten (6.156.30 Berichten
Engelsch).
7.00 Reportage.
7.15 Gramofoonmuziek.
8.00 Berichten (Duitsch).
8.15 Berichten (Engelsch).
9.30 Musiquette.
9.55 Wij sluiten den dag.
10.00 Berichten (Duitsch).
10.1510.25 Berichten ANP.
II.1511.30 Berichten (Engelsch).
Dit besluit verraste iedereen, ook Bolans-
ky's eigen menschen.
En toen volgde er iets, wat zij heelemaal
niet meer begrepen: in het circusrestaurant
verzamelde hij hen allen om zich heen en
hield een kleine toespraak:
„Jullie blijven allemaal hier in Europa.
Elke troep heeft haar chef, die haar tournees
en al het overige bepaalt en waaraan zij
moet gehoorzamen alsof ik het zelf was. Ik
reis alleen naar Amerika. Ik wensch jullie
allemaal het beste! Laten we niet veel
praatjes maken: tot ziens!"
Hij drukte enkelen van zijn getrouwen de
hand, gaf ook Edith een haastige kus en
verdween toen, terwijl de overigen verbaasd
in het circusrestaurant achterbleven.
Den volgenden morgen berichtten de kran
ten reeds, dat de bekende clown Bolansky
zich in Boulogne had ingescheept naar New
York.
Joe Golden had tijdens dien laatsten toe
spraak van zijn chef Edith voortdurend in
het oog gehouden en tot zijn groote verwon
dering had zij hem, op het oogenblik, dat Bo
lansky meedeelde alléén naar Amerika te
willen gaan, büj toegeknikt.
Een week, twee weken zat de Smiles-troep
nu al in Parijs en wachtte maar. De onaan
genaamste situatie, die een artist zich kan
voorstellen: wachten op een engagement.
Men had niets te doen, men liep in zijn beste
pak rond, steeds weer naar de post, steeds
weer naar de agenten
Lupu was boos, omdat deze heeren niet
gauw genoeg voor een engagement zorgden.
Joe zat overdag in zijn kamertje of in eei
café en probeerde een komisch nummer U
bedenken, s Avonds liep hij alle v«x>rstellin
gen in de variétés, circussen en bioscopen af
Edith was den heelen dag uit en liep doo
de grootè magazijnen. Stassy oefende bijiv
voortdurend alle bochten, draaien en knooper
die men van een slangenmensch eisehen ka-
en vond, dat zij veel te dik was geworden e:
lang niet meer zoo lenig als vroeger.
Eens vergezelde Joe Edith cp haar ganr
door de stad. Hij vond dat vervelend en ver
moeiend bovendien. Maar het was nog saaier
om met Stassy naar een voorstelling in he
Alhambra te gaan: het scheen, dat d
variété nummers, die voor hem de hoofdzaa
waren. haar heelemaa' nier interesseerden i
ieder geval kon hij ei met haar geen gesp're
over voeren. - 61
(Wvrdt vervolgd.)
Maandagavond heelt de Haagsche politie
aan den 42-jarigen drukker C. V. V. een
gummistok ontnomen. Gisteren vervoegde hij
zich aan het bureau Prinsestraat, en ver
zocht zijn eigendom terug. Hem werd mede
gedeeld dat de gummistok ter beschikking
van de politie was gesteld in verband met
het proces-verbaal, zoodat teruggave niet
mogelijk was. Hij weigerde te voldoen aan
het verzoek om het bureau te verlaten en
ook niet aan het daarop volgende bevel.
Hierop werden eenige agenten ontijoden om
hem te verwijderen waarop hij een mes trok
en de agenten bedreigde.
Hierdoor was de maat vol en werd hij
aangehouden en overgebracht naar liet
hoofdbureau, waar proces-verbaal werd op
gemaakt wegens bedreiging met misdrijf
tegen het leven.
Later werd hij voorloopig op vrije voeten
gesteld.
De Rechtbank te 's-Hertogenbosch heeft
vonnis gewezen in de strafzaak tegen den
3i-jarigen thans gedetineerden landbouwer
J. van L., woonachtig te Vechel, die zicli al
daar aan lijkenroof heeft schuldig gemaakt.
Op 12 Mei j.1. heeft hij van een gesneu
velden soldaat die in een sloot lag, een hor
loge ontvreemd. Overeenkomstig den eisch
van den officier van justitie, heeft de recht
bank hem veroordeeld tot twee jaren gevan
genisstraf met aftrek van het voorarrest.
ZATERDAG 6 JULI 1940.
Jaarsveld, 414,4 m.
AVRO-uitzending.
8.00 Berichten ANP, gramofoonmuziek.
8.30 Orgelspel.
8.50 Gramofoonmuziek.
9.15 Concertgebouw-orkest (opn.).
10.00 Morgenwijding.
10.15 Concertgebouw-orkest, Koninklijke ora-
toriumvereeniging en solisten (opn.).
10.45 Omroeporkest (11.2511.45 Declamatie)
12.30 Gramofoonmuziek.
12.45 Berichten ANP, eventueel gramofoon
muziek.
1.00 AVRO-amusementsorkest en solist.
2.00 De Staalmeesters.
2.40 Disco-causerie.
3.30 AVRO-dansorkest.
4.00 AVRO-strijkorkest.
4.45 Kinderkoor „Zanglust" met pianobege
leiding.
5.15 Omroeporkest en gramofoonmuziek.
6.40 Interview.
7.00 AVRO-Musette-ensemble.
7.30 Reportage.
8.00 Berichten ANP.
8.15 AVRO-amusementsorkest, de „Harmony
Sisters" en solist.
9.15 Gramofoonmuziek.
10.00 VPRO: Avondwijding.
10.1510.30 Berichten ANP.
Kootwijk, 1875 m.
KKO-uitzending. 11.15—11.30 n.m. Ber.
8.00 Berichten ANP.