Heerhugowaard herbergt
1300 Nieuwediepers
MudiniemuJ
De groote trek
Een evacuatiedie goed georganiseerd bleek
Hier wordt
gevestigd!
Schuilen
bij bomaanvallen
Heldersche zaken
die open zijn
ïlieuuM uit Ua&
Capituleeren of
doorvechten
Geen landverrader spelen
Bekendmaking
Dinsdag 9 Juli 1940
Tweede Blad
Dat was teveel!
Misdadige elementen aan
het werk
Laat Uw rijwiel niet
onbeheerd staan!
Studie van cadetten en
adelborsten
Dienstregeling autobusdienst
Noord-Holland
Visscherij
Inschrijving Handelsregister
Lichtpuntjes.
Er zijn optimisten, ook in dezen tqd,
die met ons gelooven, dat er voor Den
Helder nog toekomst is, een goede toe
komst en toen verschillende zakenlie
den het niet langer aandurfden, om in
Nieuwediep te blijven, toen was er één
van hen, die met groot sprekende let
ters op een winkelpand in de Koning
straat liet schilderen: „Hier wordt ge-
900 Jutters wachten op het Stationsplein
Ergens, tusschen het dorp Schagen en de
stad Alkmaar, een huizen-oase in het malsche
Noord-Hollandsche polderland, lag gistermor
gen Heer Hugowaard te wachten.
Een stapeling van grijze, roode en witte
huizenblokjes, oprijzend uit het sappig groen
van den polder. Met er boven hel-roode daken
en nog hooger de witte wolken, die wegzeilden
naar zee.
Reeds vroeg dien morgen was er beweging
In het dorp Heer Hugowaard. Al vroeg zagen
de dorpelingen de ambtenaren van het secre
tarie langs den weg rennen; daar was een
druk geloop op en om het met garaniums ge
lardeerde stationnetje, en op het groote veld
van Wagenaar.
Zoo wachtte Heer Hugowaard op haar
nieuwe bevolking, die van het Noorden komen
ging en die, door de goede zorgen van Helder-
sche ambtenaren 's morgens in den Helder
schen evacuatie-trein geloodst waren. Meneer
Wijker liep als een pater familias tusschen de
duizend Nieuwediepers. Ze hadden zich, een
enkele uitzondering daargelaten, gehouden aan
de gegeven voorschriften en zoo kon alles een
vlot verloop hebben. De laatste ijsco's van
Laan werden gekocht en precies 10 uur
stoomde de trein met zijn zestien wagens het
Heldersche station uit, vóór een locomotief en
achter de lange rij ook een jumbo, die het
geheel een zetje gaf, tot het op dreef was.
Armen zwaaiden, hoofden werden uit de por
tierraampjes gestoken, tot de bocht bij de
Burgemeester Houwingsingel gemaakt was.
Saluut, Nieuwediep, totwij vergeten
•ie nooit.
Burgemeester Ritmeester had allen nog
persoonlijk den raad gegeven, by even-
tueele moeilijkheden, zich in verbinding
te stellen met den burgemeester van Heer
Hugowaard.
Het liep tegen half elf toen men zich in
Heer Hugowaard ging klaarmaken; dat
wil zeggen, op het perron verzamelden
zich de dames van den geneeskundigen
dienst Anna Paulowna, de fieve „Kruis-
vaders", met hun fleurige blouses en
vroolijke Schotsche dassen, en de leden
van de Burgerwacht. Zij allen stelden
zich op en wachtten.
De trein was, en hoe ware dat anders mo
gelijk, te laat. Geen wonder, als zulk een
trein, met zoo'n eindeloos lange sleep wagons,
•en minuut of tien over tijd is.
Veldwachters stonden aangetreden, een
paar nieuwsgierige Heer Hugowaarders hin
gen over het hekje bij het station en verderop
op den weg waren de auto's geparkeerd. Dat
waren veel auto's, alle voorzien van het voor
geschreven kaartje, dat vermeldde, dat zij
dienst deden bij de evacuatie van de Nieuwe
diepers.
De trein komt.
Onder de horizon vandaan komt dan plot
seling een trein opduiken en we weten het:
dit is de trein der Heldersche emigranten.
Langzaam nadert hij: eerst niet veel meer
dan een traag-kruipende rups, die zich door
de poldersche landouwen trekt, dan een trein,
samengesteld uit vele, zeer vele wagons.
Zwarte rook barst uit de locomotief, die der
gelijke krachttoeren niet gewend is. De rails
liggen te trillen en te beven, als de trein nog
vele honderden meters van het perron ver
wijderd is.
Dan een oorverdoovend knarsen en piepen,
en bijna 1000 Heldersche mannen, vrouwen en
kinderen zijn aangekomen in hun nieuwe
woonplaats.
Portieren zwaaien open... hoofden worden
Uit raampjes gestoken... bekende gezichten
van gemeenteambtenaren worden zichtbaar...
en agent De Haan springt op het perron.
Ze zgn er.
Langzaam stijgt de 1000-koppige familie
uit. De jongsten en jongeren eerst, daarna de
oudere generatie en tenslotte, heel langzaam,
heel voorzichtig en omzichtig, de oudsten.
Dat valt ook niet mee!
Het valt niet mee z'n stad te moeten ver
laten onder deze omstandigheden. En zeker
valt het niet mee, als je de 6 of 7 kruisjes
gepasseerd bent. En vooral niet als je dingen
hebt, die je niet wil missen en die je niet mocht
meenemen.
Maar geen nood... want daar zijn reeds
de flinke Kruisvaders, die juist gerequi-
reerd zijn om voor de bagage te zorgen.
Beleefd en voorkomend nemen ze de pak
ken en pakjes, de balen en valiezen aan
en brengen die naar den overkant.
De overkant... dat is het veld van Wa
genaar, waar allen zich gaan verzamelen.
Dat geschiedt in de meest volmaakte
orde en het is hier de plaats het organi-
seerend comité in de gemeente Heer
Hugowaard een welgemeend compliment
te brengen voor zijn goed verzorgd werk.
Weliswaar deed men reeds de noodige er
varing op bij het onderbrengen van de
Amersfoorters, anderhalve maand gele
den, maar ook toen reeds bleken de zaken
wonderwel te kunnen marcheeren.
Op 't veld van Wagenaar.
Zoo ging men naar het veld van Wage
naar: wat al niet bekende gezichten! Daar
waren jonge moedertjes, met de baby's in
hun armen, die dit trekken maar „zóó zóó"
vonden. Daar waren ouden van dagen, die
het er evenmin mee eens waren. Ze spraken
zich vierkant uit tegen dit „verkassen", maar
gaven daarbij toe dat het de eenige oplossing
was.
Daar waren stafmuzikanten, die thans in-
plaats van met hun piston of trombone ge
wapend rollen dekens torschten en bedde-
goed. Daar waren HBS-ers en scholieren van
andere onderwijsinrichtingen die, galant als
ze zijn, de dames ontlastten van te zware be
pakking. Daar waren jonge dames, goed in
de kleeren gestoken, en met lichtelijk aan-
geschminckte lippen, maar er waren er ook,
die kennelijk sporen droegen van armoede en
misère. Dat trof met name bij een deel der
jeugd: een stel arme schooiertjes, haveloos
eruitziend, met afgetrapte schoenen en stuk-
geloopen kousen. Het haar in pieken over de
witte armoe-gezichtjes. Ja, het was niet
alles vroolijk, wat dien morgen 't veld van
Wagenaar te aanschouwen gaf.
Ook niet vroolijk waren een oud moeder
tje met haar man: ze zaten op twee witte
kussens, die ze zoo maar in het gras neer-
gespreid hadden. En ze staarden maar wat
vóór zich uit: in de verte van den polder,
die in trillenden nevel aan den horizon ver
dween. Een vriendelijk ambtenaar maakte
een praatje, maar dat was te veel: ineens
rolden daar tranen over de wangen van het
oude besje, dat geen woorden voor ant
woord kon vinden. Dat alleen maar met het
hoofd kon schudden
Aan den ingang van het land, omsloten
door hoog-oprijzende iepen, die in den milden
zomerbries te zwaaien staan, zit de com
missie. Aan een tafeltje buigen zich de hoof
den over vele papieren; er is heel wat ad
ministratie aan deze evacuatie verbonden.
Iedereen is -geregistreerd. Ieder is nu een
nummer geworden. Tusschen die hoofden
ziet men bekende gelaatstrekken: we zien
daar de heer wyker, de heer Schellinger en
nog enkele anderen.
Er wordt vlot gewerkt, zoodat alles in
zoo snel mogelijk tempo afgehandeld kan
worden. Want men begrijpt dat deze men-
schen heel graag „thuis" zqn en hoe eer hoe
liever bij hun nieuwe woonstee aangeland.
Een andere moest wel eens wat langer wach
ten, maar dit behoorde tot de uitzonderingen.
De heer de Bordes.
We spreken op het veld nog den heer
de Bordes, den Afvoercommissaris; het
was aan hem, dat wij enkele vragen stel
den met betrekking tot deze evacuatie.
Wij vernamen van den heer De Bordes,
dat men juist Heerhugowaard verkozen
had, omdat deze plaats zoo gunsrtig ligt
aan den spoorweg. Men is in zeer kor
ten tijd zoowel in Den Helder als in
Alkmaar.
Heerhugowaard had op 1300 Helder
schen gerekend; met den trein en wat
f vestigd" en dan volgde de firmanaam. 1
C Het doet goed, dat er meerderen zyn,
die vertrouwen hebben in de toekomst,
die begrjjpen, dat deze diepe depressie
J voorbijgaat en dat het na dezen tijd, C
naar we hopen, weer even opgewekt en
levendig in Den Helder zal worden als
C voor de ramp, die ons land en volk en 1
f in het bizonder onze stad trof.
er reeds was, zijn er thans 1200 binnen
gekomen.
Wat de voedselvoorziening betreft,
hierover behoeft men geen zorgen te
hebben. Door den voedsel commissaris in
Alkmaar, den heer Dekker, is gezorgd
dat deze regeling loopt.
Overigens machtigde de heer De Bordes
ons te verklaren, dat het geheele ver
loop der evacuatie niet anders dan voor
beeldig te noemen is. Er was vrijwel geen
stagnatie, zoodat de desbetreffende instan
tie in Heerhugowaard zeer zeker een com
pliment toekomt.
Wij spreken nog verscheidene „emigran
ten" daar op het veld van Wagenaar; men is
tevreden, men is dankbaar over de wijze,
waarop men naar dit dorp gezonden is en
men hoopt hier spoedig de bittere dagen van
voorheen te kunnen vergeten.
Men begrijpt ook dat men niet voor zijn
genoegen hier is gekomen. Dat er altijd nog
een woning in Den Helder te wachten staat.
Eenzaam en verlaten is het in die woning,
maar men is vastbesloten die eenzaamheid
daar zoo kort mogelijk te doen duren.
Mogen er 1200 Nieuwediepers in Heer
Hugowaard verblijf houden... 1200 Nieuwe-
diepsche harten bleven in Den Helder.
En er zal in de komende dagen menig uur
zijn, waarin men z'n heimwee naar onze
goede stad zal hebben weg te bijten.
Heer Hugowaard is een aardig dorp.
De meesten van ons kenden het niet
en dat was felteiyk jammer. Want het
is zoo'n écht Noordhollandsch dorp, zoo
als het daar gestrekt ligt, met z'n lange
boomenlanen, en z'n pittoresque huisjes.
Met z'n gezellig-intieme winkeltjes, en
landelijke bruggetjes. Met z'n wuivende
iepen en dik-bekroosde sloten. Met z'n
honden-karren over den weg en de aan
den weg spelende meisjes, met roode
linten en blauwe strikken in de vlas
blonde haren.
Heer Hugowaardeen tydeiyke dé
pendance van Den Helder.
Want hoe aardig het is, en hoe koste-
lqk landelijk, en hoe veilig het daar mis
schien moge liggen voor Bristol Blenn-
heims en Hurricanes... boven Heer Hu
gowaard gaat altyd nog het volschoone:
Nieuwediep.
Naar aanleiding van het ongeluk, dat
gisterennacht in de Ooievaarstraat ge
beurd is en waarby aan het leven van
een jongeman een einde werd gemaakt,
hebben we er nog eens op gewezen, dat
men in geen geval by bomaanvallen
naar buiten moet hollen. Bij eersten im
puls zou men daartoe misschien over
gaan, omdat men het gevaar wil ont
vluchten. Naar buiten hollen beteekent
echter in 95 van de honderd gevallen,
het gevaar tegemoet loopen.
Wie in huis is bij een bomaanval zoeke dek
king op die plaats in zijn woning waar het
meeste weerstand is, onder de trap, in de W.C.,
waar vier muren stevigte geven. Men moet dan
een voltreffer op zqn woning krijgen om doo-
delijk getroffen te worden en die kans van
voltreffers is niet zoo groot, zooals we Zater
dag nog hebben geschreven. De practijk is er
om onze meening te bevestigen. De meeste
bommen, by het laatste bombardement, zijn
op open plaatsen gevallen en de meeste men-
schenlevens zgn te betreuren onder de vluch
telingen. Blgf dus in uw woning en leg U,
zoo mogeiyk, plat op de vloer, omdat de
scherfwerking altijd in schuine richting naar
boven is en men dus het minste trefkans heeft
als men zoo dicht mogeiyk by den vloer is.
Laat ons hopen, dat deze practische wenken
nimmer dienst zullen doen, doch we hebben nu
eenmaal rekening te houden met de omstandig
heden.
Vergoeding voor de geëvacueerden
Door een misverstand is in ons nummer van
Zaterdag de wekeiyksche vergoeding voor de
geëvacueerden als een dagelijksche onder
steuning vermeldt. Niet 75 cent per dag, maar
per week, wordt aan een man uitgekeerd, aan
een vrouw 50 cent. voor een kind 25 cent, tot
een totaal van 2.50 per week.
In dit nummer is de lijst van Heldersche
zaken opgenomen, die dageiyks open zijn. Men
raadplege deze lqst by het doen van zijn in-
koopen. wy dringen er nogmaals ernstig op
aan doe, voor zooveel mogeiyk, uw inkoopen
bg den Helderschen middenstand. Help in dezen
tyd uw stadgenooten, die door de omstandig
heden sterk gedupeerd zijn, wier inkomsten
totaal stilstaan en die de stad trouw gebleven
zijn. Wy geven gaarne toe, dat het eenige
moeite kost om uw inkoopen 's avonds mee te
nemen, naar uw tydeiyk oord. Draag deze
moeite echter gaarne om uw stadgenooten te
helpen. U helpt daardoor mede Den Helder be
woonbaar te houden.
Wy weten niet of deze bizondere en onaange
name omstandigheden van langeren of korten
duur zullen zqn en daarom moeten we ons zoo
veel mogeiyk, van het begin af, instellen op
het steunen van den Helderschen middenstand.
Er zyn, zooals u uit de advertenties ziet, heel
wat zaken open op alle gebied. Uw komst naar
Den Helder is dus niet tevergeefs. Blgf, indien
mogelgk, overdag in Den Helder.
Zich vergrepen aan de goederen
van geëvacueerde stadgenooten.
Het biykt dat eenige duistere elementen
zich nog steeds niet kunnen onthouden van
het stelen van voorwerpen uit woningen van
personen, die geëvacueerd zqn.
Van de politie vernemen wy thans, dat een
bewoner van de Louisesteeg tot de droeve
ontdekking moest komen, dat men gedurende
zyn afwezigheid zijn woning was binnen
gedrongen en daaruit had ontvreemd een
radio-toestel, een servies en een bus koffie.
Een bewoner van de Kerkgracht deed
voorts aangifte dat men uit zijn woning een
glasruit gesneden had en zich zoodoende toe
gang tot de woning verschaft had. Een hoe
veelheid kaas werd uit den winkel gestolen.
Tenslotte gaf een bewoner van de le Em-
madwarsstraat aan dat uit zijn woning ver
dwenen bleken te zijn enkele paren schoenen,
benevens een ijzeren kistje, inhoudende een
aantal papieren.
Een bewoner van 'de Goversstraat deed nog
aangifte, dat men bij hem 6 kippen en een
haan gestolen had.
Diverse karretjes weer genept.
Zoo ooit dan is het thans geboden, dat men
voor z'n fiets zorgt. Ze zijn meer waard dan
ooit te voren. Iemand die zijn vehikel depo-
neerdj in de Poststeeg kwam tot de onaan
gename ontdekking, dat een ander er zich
over ontfermd had. Nummer twee zette z'n
fiets ergens aan de Zuidstraat neer. Het
verging hem al niet beter. Nummer drie
overkwam precies hetzelfde op de Hoofd
gracht, terwijl nummer vier zijn fiets kwijt
raakte toen hij die op het terrein van de Wa-
tersportvereeniging aan de Buitenavond ge
zet had.
Overgangscursussen aan de K.M.A.
Op de Koninklijke Militaire Academie te
Breda zullen met ingang van 15 Juli a.s.
cursussen aanvangen in het kader van den
opbouwdienst, zoo meldt de Bredasche corr.
„De Telegr.", welke beoogen de cadetten een
burgerlijk beroep te doen kiezen. Voor de
technische vakken zullen deze cursussen drie
en voor de administratieve vakken zes maan
den duren. Deze cursussen zijn ook toeganke
lijk voor adelborsten. Het te geven onderwijs
zal de cursisten in de gelegenheid stellen de
studie aan een universiteit voort te zetten.
Cadetten van het wapen der genie zullen
zich kunnen bekwamen voor het volgen van
het onderwijs aan de Technische Hoogeschool.
De cadetten der administratie zullen een
cursus in accountancy e.d. kunnen volgen,
terwijl anderen het beroep van leeraar in li
chamelijke opvoeding kunnen kiezen. De cur
sussen, welke onder leiding staan van den
gouverneur der K.M.A.generaal-majoor H.
C. G. baron van Lawick, zullen worden ge
geven door leeraren van de K.M.A.
Onder de advertenties in dit nummer vindt
men de dienstregeling opgenomen van de N.V.
autobusdienst N. Holland, voor den dienst van
Alkmaar op Den Helder. De eerste bus van
Alkmaar vertrekt 's morgens 6.05, aankomst
Den Helder 7.15 u. De laatste bus van Den
Helder vertrekt 19.55, aankomst Alkmaar 21.05.
Voor verdere bizonderheden zie men de adver-
tie.
URK, 8 Juli. Zeventig (70) vaartuigen
voerden jj. Zaterdag aan den Gemeenteiyken
Vischafslag alhiera an: 9860 pond kuilpaling,
van 20500 pond per vaartuig, prijs 1416 ct.;
380 pond iyn- of beugaal, 2330 ct.; 300 pond
snoekbaars, 19 tot 22 ct. per pond en 110 man
den nest, prqs 25 tot 35 ct. per mand.
Dat de stelling, als zou de aal- en paling ook
langzamerhand uit de voormalige Zuiderzee
gaan verdwijnen op misrekening berust, moge
nu nog weer biyken uit den aanvoer van de
maand Juni van het vorige jaar en van nu.
Verleden jaar werd aangevoerd door 9 tot 65
vaartuigen 78.034 pond kuilpaling tegen den
prqs van 17 tot 28 ct. per pond. Nu was het in
de vorige maand 114.328 pond kuilpaling door
7 tot 70 vaartuigen, welke werd verkocht voor
131^ tot 22 ct. per pond.
De vorige week waren over het algemeen
de vangsten goed te noemen.
De groote motorvaartuigen, welke visch-
ten van Maandagnacht tot Woensdagmorgen
maakten vangsten tot 700 pond per etmaal.
De weekbesommingen waren tot 225 gulden
per groot motorvaartuig.
Ons land heeft op dien in de geschiede-
nis van ons vaderland donkeren Men Mei
moeten capituleeren voor een overmachti-
gen tegenstander. Generaal Winkelman,
als opperbevelhebber van Land- en Zee
macht heeft dit besluit moeten nemen en
millioenen Nederlanders zijn hem daar
dankbaar voor geweest, omdat ze begre
pen. dat langer doorvechten, niet alleen de
vernietiging van onze weermacht betee-
kende. maar dat ook de burgerbevolking
zwaar geteisterd zou worden.
Het heeft geen zin op dit besluit van den
generaal-opperbevelhebber terug te komen.
Het werd genomen door den man, die door
het vertrek van de regeering de hoogste
verantwoordelijkheid droeg en die, naar
den mensch gesproken, de beslissing over
oorlog of vrede voor ons land, in handen
had. Wij hebben ons dus bij dit besluit
neer te leggen, zonder verzet.
De vrees, dat de bezetter direct tot maat
regelen zou overgaan, die onze gevoelens
van vrije Nederlanders zouden krenken, is
niet bewaarheid geworden. We zijn daar
dankbaar voor. In het kader van dien dank
past ook ons volk een houding van ridder
lijkheid tegenover de macht, waarvoor onze
militaire macht moest bezwijken. Dat is een
eisch en een plicht van ieder goed Neder
lander. Strijkages, vlijerige vriendelijkheid-
jes zijn niet noodig, zijn te veroordeelen.
maar een eerlijke erkenning van het ver
lies, vereischt een ridderlijke onderwerping
aan het nieuwe gezag.
Het is daarom zoo diep te betreuren, dat
er „Nederlanders" zijn, die meenen, dat
het een groote verdienste is. in de kaart
van Engeland te spelen. Het schijnt
niet tot hen door te dringen, dat ze daar
door niet alleen spelen met hun eigen leven,
maar ook met het leven van hun medebur
gers. Het is ergerlijk, dat van ons land uit,
blijkbaar regelmatig, geheime uitzendingen
plaats hebben, die Engeland attent moeten
maken op plaats hebbende militaire maat
regelen en tot stand gekomen verdedi
gingswerken.
We kunnen begrijpen, dat er landge-
nooten zijn. die het niet eens waren met
het besluit van generaal Winkelman, land-
genooten, die meenden, dat het beter was
tot den laatsten man door te vechten, dan
te capituleeren. We zullen over dit stand
punt niet gaan twisten. Alleen weten we.
dat ons volk in groote meerderheid den
generaal opperbevelhebber, diepen dank
verschuldigd is, voor zijn besluit. En wij
hebben ons allen daarbij neer te leggen.
Dat Engelsche vliegtuigen herhaaldelijk
bommen hebben geworpen op niet-militaire
doeleinden is mede de schuld van hen die
zich niet hebben neergelegd bij het besluit
van generaal Winkelman, en die meenen
welk een dwaasheid!), dat zij ons land op
deze wijze kunnen dienen.
Onze stad is zelf eenige malen het voor
werp geworden van zoo'n Engelschen
aanval, die misschien te danken was aan
een „geheime inlichting" van een vaderlan
der, die op deze wijze speelde met het leven
van zijn mede-stadgenooten.
Ridderlijk is zich neer te leggen bij de
erkenning van z'n verlies, ook al mag dat
voor den militair bitter zijn. Laf is, zich
langs duisteren weg te verzetten tegen het
huidige gezag en daardoor te spelen met
het leven van zijn landgenooten.
25 Juni tot 9 Juli 1940.
Bestuurswijzigingen.
„Casino", Kanaalweg 158.
Machinale Breiinrichting „De Sterke Kous",
Zuidstraat 19.
Andere wijzigingen.
Technisch Bureau W. R. Garritsen, Breewa-
terstraat 16, radiohandelverplaatst naar:
Zijpe.
Rhoer van Dam, Koningstraat 55, handel in
wollen en zijden stoffen; verplaatst naar:
Alkmaar.
Opheffingen.
L. R. Jacobs, Jan in 't Veltstraat 84, Vleesch-
houwerij.
De kantoren van de Centrale Boek
houding, Gemeente ontvanger en Con
trole belastingen, zijn met ingang van
Woensdag 10 Juli 1940 tijdelijk verplaatst
naar de Kerkgracht hoek Van Galen
straat.