VERDUISTERINGSPAPIER
Bestaan van 60
zaken op 't spel
Heldersche
Een goede
naam
Zwaar weer
over Den Helder
2),e oteefe in feiten en ^antaiieJën
Het OX* Onderwijs
te Julianadorp
Zaterdag 14 September 1940
Tweede Blad
MadósiLeiuuJ
Centraal Distributie-bureau wil kleine
bedrijven doen verdwijnen
Een mogelijkheid aan het zwaard
van Damocles te ontkomen
ar."-.' .AO:
Identificatiekaarten
Duistere zaken
WEDEROM ONTVANGEN
ZWART
120 CM BREED
PER METER 10 CENT
GEOPEND TOT 6 UUR
De kweekschool voor
onderwijzers
Uitreiking vleeschkaarten
Burgerlijke Stand van Den Helder
Hervatting zanglessen
Geert de Boer
Het avondonderwijs
gaat doorl
k kr
j bestuur bezig met het nemen van maat-
j leven in Den Helder zooveel mogelijk i:
j trouwen, dat de ouders dit streven zul- j
Een goede geldbelegging
Correspondentie
I
In tal van plaatsen des lands kampen de
Distributiebureaux met moeilijkheden, die niet
gering te achten zijn. Zeer in het bijzonder is
dit echter wel het geval in Den Helder, waar
nog steeds door de gebeurtenissen der laatste
vier maanden verhoudingen geschapen zijn,
die een normaal functioneeren van het distri
butie-apparaat veelal zeer moeilijk zoo niet
onmogelijk maken.
Het is ons bekend, dat men in het Centraal
Distributie Bureau te Den Haag een open oog
he:ft voor die moeilijkheden in Den Helder.
Men legt veelal een andere maatstaf aan bij
het bepalen van de maatregelen, iets waar
voor men niet 1 de laatste plaats den leider
van den plaatselijken Distributiedienst, den
heer Everards, dankbaar mag zijn. Veel werk,
goeddeels achter de schermen, werd door hem
in de thans voorbije maanden, verricht, werk
waarvan onze stad thans en in de toekomst
de vruchten zal dragen.
Ten bewijze hiervan gelde het navolgende:
Het kwam ons gisteren ter oore, dat by
het Centraal Distributie Bureau in Den
Haag he voornemen bestaat, in de nabjje
toekomst alle kleine zaken, de winkeltjes,
die eigenlijk hun bestaan danken aan de
clientèle van een deel van een buurt, of
van enkele straten, uit te sluiten van dis
tributie-producten.
Wat de redenen daarvan zijn doet hier
op het oogenblik minder terzake; feit is,
dat men binnenkort in geheel Nederland
de liquidatie tegemoet kan zien van tal
van kleine bedrijfjes, aangezien deze niet
meer voor toewijzingen voor de, op de bon
gezette, artikelen in aanmerking zullen
komen.
De maatstaf, die men daarvoor gaat aan
leggen is de volgende: iedere winkelier die per
vastgestelde periode n ie t het voorgeschre
ven minimum van 40 bonnen aan het plaat
selijk Distributiebureau kan overleggen,,
wordt geacht bezitter van een „klein-bedrijf"
te zijn, vallende onder die bedrijven waarvan
men de voortzetting wil voorkomen.
Uiteraard viel ook Den Helder onder
deze bepalingen, hoewel toch voor Den
Helder, zooals hierboven gezegd, nog
steeds een andere maatstaf dient te wor
den aangelegd dan voor andere plaatsen
in den lande.
Onbillijke toestand.
Het was de heer Everards, die zich ter
stond na het bekend worden van de maat
regel met Den Haag in verbinding stelde
en er op wees, dat men, door aldus te gene
raliseeren, feitelijk een voor Den Helder
onbillijken toestand scheppen zou. Want
tal van bedrijfjes zijn op lange na nog
niet toe aan hun vroeger klantendebiet.
Het gelukte den leider van- den plaatselijken
Distributiedienst inderdaad de juistheid van
zijn argumentatie te doen blijken, waarna men
het besluit nam deze maatregel in het alge
meen in Den Helder nog niet toe te passen.
Voor eenigen tijd (hoe lang is niet be
kend) krjjgen die winkeliers, die in nor-
normale omstandigheaen wel in staat wa
ren 40 bonnen van elk artikel in te leve
ren, dispensatie van het voorschrift en
kunnen zjj hun bedrijf voorloopig voort
zetten. Volgens Den Haag vallen zjj ech
ter onder het uitsluitings-besluit, indien
zjj ook dan minder dan 40 bonnen kunnen
inleveren zoodra de toestand in Den Hel
der weer eenigszins stabiel te noemen valt.
Uitstel van executie.
Ziehier een maatregel, die menig Heldersch
detaillist met zorg zal vervullen. Dat men
hem voorloopig ontheffing van de 40-bonnen
grens verleent, zal hem wellicht thans ge
noegen doen, doch in feite komt het neer
op uitstel van executie. Binnenkort toch zal
de maatregel in Den Helder w 1 van kracht
worden, hetgeen het onverbiddelijk einde van
zijn zaak beteekent.
Accuut middenstandsbelang.
Het betreft hier dus een reeds nu accuut
te noemen middenstandsbelang en dus auto
matisch een belang, dat de geheele Helder
sche gemeenschap raakt.
Temeer treedt dit aan het licht, als
men weet dat hier, bij ruwe schatting,
niet minder dan een 60-tal bedrijfjes wor
den getroffen. Het aantal zaken dat
bijv. de laatste periode minder dan 40
bonnen bloem, rijst en maizena in kon
leveren, bedroeg 30, terwijl dit getal voor
de detaillisten in suiker en koffie 54 betrof.
Globaal kan verwacht worden dat dus
circa 60 zaken van het tooneel verdwijnen.
Uitkomst door bonnen-combinatie.
Wf hebben dit probleem van alle kanten
bezien en komen tot de conclusie, dat er toch
De heer W. A. Everards,
leider van den Distributiedienst in Den Helder.
wellicht nog een middel bestaat een deel dezer
bedrijfjes en bedrijven te redden. En dat door
hun het middel aan de hand'te doen van
bonnen-combinatie.
Nemen wij aan, dat er twee winkeliers
zijn, die ieder in een bepaalde periode slechts
23 boterbonnen kunnen inleveren. Volgens de
nieuwe bepalingen zouden zij dus vallen on
der het uitsluitings-verbod. Het dunkt ons
echter hoegenaamd geen bezwaar te zijn, in
dien één van hen inplaats van 23, 46 bonnen
op het distributiekantoor inlevert. Hij krijgt
zijn toewijzing boter en kan daarvan de helft
weder afstaan aan zijn collega.
Het resultaat is, lat beide bedrijven
kunnen bestaan, ondanks het feit, dat
zjj beiden feitelijk te kort verkoopen.
De mogelijkheid bestaat, dat de wet in
dezen een aanvullende bepaling in het
leven zal roepen, doch thans bestaat die
nog NEET. Wellicht dat hier dus een mo
gelijkheid geschapen is voor menig Hel
dersch bedrjjf het boven zijn hoofd han
gende zwaard van Damocles alsnog af te
wee ren
Donder en bliksem waren niet van
de lucht.
De eerste herfststorm heeft zich vannacht
gemeld; en het was een storm, die er zijn
mocht. Er zullen dan ook wel zeer weinige
inwoners geweest zijn, die door het misbaar
van wind, regen, hagel en donder niet gerui-
men tijd uit den slaap gehouden zijn, en die
niet herhaaldelijk een blik naar buiten gesla
gen hebben om daar iets te zien van het
zware weer.
Het betreft hier de gevolgen van de tweede
depressie, die gedurende deze week over Ne
derland gaat. Een depressie, die zich weer
spiegelt in den vrij lagen barometerstand. Bij
het oploopen van het weerglas manifesteerde
zich het stormweer met zware buien. De
wind, komende uit het West-Noord-Westen,
nam van den avond op den nacht in hevigheid
toe, en haar men ons mededeelt, bereikten de
windstooten herhaaldelijk een kracht van 8.
Tegen den morgen werd dit een 7.
Het was een zeldzaam zwaar herfst-
onweer, hetwelk zich al vroeg in den
nacht over de stad ontlastte. Zooals velen
zelf gezien zullen hebben, was de bliksem
meermalen niet van de lucht en werd de
hemel keer op keer in lichtelaaie gezet.
Het merkwaardige daarbij was, dat het
-eigenlijk geen bliksemstralen waren zoo
als men die gewoonlijk pleegt te zien,
doch uiterst korte lichtflitsen, die zeer
talrijk in getale waren.
Gedurende langen tjjd bleef de donder
bui pal boven Den Helder hangen; zjj trok
niet, zooals normaal, na eenige minuten
af naar zee.
Ook enkele hagelbuien zorgden voor een
speciale nachteljjke „afwisseling" in het
spel der elementen.
Thans, hedenmorgen 8 uur, is het weer wel
iswaar iets gunstiger, doch de depressie ligt
nog altijd over Den Helder. Het is derhalve
niet uitgesloten, dat men nog een „staartje"
van de buien krijgt.
In verband met de verplichting, op 1 Oct.
a.s. een identificatiebewijs te hebben, verwij
zen we naar de desbetreffende advertentie in
dit nummer, waarin wordt bekend gemaakt
op welke wijze men zich in het bezit kan stel
len van dit bewijs en aan welke voorwaarden
men moet voldoen.
De mensch zit tegenwoordig toch
maar met menigvuldige problemen op
gescheept. Is het 't ééne. niet, dan is 't
het andere en is het niet d i t dan is het
gerust wel dat. leder oogenblik moe
ten we ons instellen op nieuwe bepalin
gen, nieuwe wijzigingen, vetsche belas
tingen, andere wijzigingen 't Hoofd
eens menschen loopt er van óm I
Een van de grootste problemen is
wel de verduistering. Wij in Nieuwe-
diep hebben best verduisterd. Dat zou
men niet zeggen als men iederen dag in
z'n lijfblad leest van de politioneele in
vallen bij onvoldoende verduisteraars.
Maar schrijver dezes lwas de laatste
maanden in de gelegenheid menigvul
dige groote en grootere steden des lands
te bereizen, en maakt hij een vergelij
king met zijn geliefd Nieuwediep, dan
kan de conclusie niet anders luiden dan:
Nieuwediep is verduisteraar nummer
één honoris causal"
Dat er desalniettemin deze week een
zeer ambtelijk bedrijf, niets meer maar
ook niets minder dan een overheids
instelling, bijna en grand complet op de
bon geslingerd werd, doet aan het feit
dat we zoo voortreffelijk verduisteren
uiteraard niets af. Integendeel, hier be
vestigde de brute uitzondering alleen
maar den gulden regel.
Het was ons Distributiekantoor
dat in gebreke bleef!
Nu moet men de situatie aldaar ken
nen om te begrijpen hoe men hier zoo
ver van het goede pad af kon dwalen.
In het Distributiekantoor wordt niet
alleen overdag doch ook 's avonds ge
werkt. Booze tongen beweren dat het
personeel, aangestoken door de distri-
butioneele hartstochten des heeren
Everards, zelfs menigmaal des nachts
pleegt door te werken, hetgeen wij hier
echter voor kennisgeving aannemen.
Wat wil nu echter het geval: Dins
dagavond trok een der felste verduiste-
rings-surveillanten, met name De Glop-
per, (bekend bij jong en oud door zijn
bekeurings-record) verduisterd Den
Helder in. En wat zag, aldra, zijn speu
rend oog? Een Distributiekantoor met
de lichten vol-op aan. Ontstemd, ver
schrikt en verbaasd over zooveel non
chalance, verschafte de heer De Glop-
per zich toegang tot het gebouw en wees
den distributieleider op zijn verzaakte
plichten. Die daaraan deemoediglijk ge
hoor gaf en tot min of meer groote
vreugde van zijn personeel) de „kast"
sloot.
Wie schetst echter 's-heeren De
Gloppers verontwaardiging, razernij en
toorn toen hij precies een avond daarna
wederom om 5 over 8 licht zag branden
in wederom hetzelfde bouwwerk. En
wederom kwam de Sterke Arm binnen,
en wederom staakte het moeizaam
pezende personeel en deszelfs leider
den arbeid. Wederom dankte men der
verduistering een „vroegertje". De
„schaduw-zijde" van deze verduistering
is echter dat de ditribueele administratie
in gevaar gebracht werd. zoodat ter
stond door het in overtreding zijnde
hoofd tal van monsters verduisterings
papier opgevraagd werden. De ver
wachting van het personeel, dat men,
thans noodgedwongen eindelijk van den
extra avondarbeid verlost wordt, is dan
ook zeer klein. Integendeel, men vreest
dat straks, bij doelmatige verduistering
ook de nachtelijke uren ondergeschikt
gemaakt zullen worden voor de distri
butie-administratie en dat de dag voor
de deur staat, dat de geheele staf, met
bedden en al, haar intrek zal moeten
nemen in de Spoorstraatsche distributie-
veste. Hetgeen dan niet in de laatste
plaats te wijten zou zijn aan de Glop-
persche verduisterings-driften
Overigens mochten wij deze week het
volgend schrijven ontvangen:
Den Helder, 8 September 1940.
Aan de Redactie van Feiten en
Fantasieën,
Den Helder.
Mijne Mee ren,
ln verband met Uw stukje van
eenige weken geleden, waarin voor
kwam waar blijven bands zooals
„Masterkeys" en Harlem Hot
Shots"?" deelen wij U mede, dat de
Heldersche Amateursband „The
Harlem Hot Shots" weder druk bezig
is met repetities en dat binnen afzien-
baren tijd een uitvoering tegemoet te
zien is.
Hoogachtend,
The Harlem Hot Shots.
Waarvan akte!
Bravo hot shots.
Een gordiaansche knoop, die spoedig
ontward zal worden.
De O.L.-school te Julianadorp behoort tot
een van de best bevolkte scholen van Den
Helder. Niet minjler dan 220 leerlingen zijn
hier ingeschreven, waarbij op het oogenblik
nog komen een vrij groot aantal geëvacu
eerde kinderen. Men weet op welke practische
wijze „meester Hendriks" het probleem van
de overbevolking voor de groote vacantie
heeft opgelost. De openluchtschool bracht uit
komst en zoo kon onder de goede zorgen
van de Julianadorper onderwijskrachten, aan
gevuld met eenige reservisten uit Den Helder,
eenige weken les gegeven worden aan bijna
400 kinderen.
In de vacantie is echter de O.L.-school
geheel ingericht als noodziekenhuis en
dus zat men voor het probleem: hoe
moet dat straks gaan, als de Augustus
maand om is. We zijn nu half September
en nog is deze gordiaansche knoop niet
ontward, hoewel het gemeentebestuur van
Den Helder, met voorop de wethouder
van onderwijs, de heer L. v. Loo, zich het
hoofd breken, hoe men de jeugd van
Julianadorp kan onderbrengen en les
geven.
Men is bezig geweest met een bollenschuur
en al was dit niet de meest ideale oplossing,
als noodoplossing kon zij dienst doen. De
kosten van inrichting van dezen schuur waren
echter vrij hoog, zoodat uit finantiëel oog
punt hiertegen ook bezwaren rezen.
Met een andere, practische en meest doel
matige oplossing is het gemeentebestuur op
het oogenblik bezig en het is te'voorzien, dat
het onderwijsprobleem voor de jeugd van
Julianadorp en omgeving, binnen twee weken
tot het verleden behoort. Men moet dus nog
even geduld hebben, de vacantie van de jeugd
zal nog voor korten tijd verlengd moeten
worden, maar... de oplossing is in zicht.
De Chr. school aan de Doggersvaart.
Het schoolbestuur van de Chr. school,
aan de Doggersvaart, heeft de oplossing
gevonden door het huren van een bollen
schuur, die op een minder gevaarlijke
plaats staat dan het schoolgebouw. Ook
daar zal men dus heel spoedig met de
hervatting van het onderwijs kunnen
beginnen.
Einde deze maand de beslissing of
de eerste klas zal beginnen.
Tengevolge van de bizondere omstandig
heden waarin onze stad verkeert was de be
langstelling voor de eerste klas van de
kweekschool voor onderwijzers, zoo gering
(een viertal leerlingen), dat voorloopig moest
worden afgezien van het lesgeven in deze
klas. Men hoopt, dat tegen het einde van
deze maand, de belangstelling zoodanig zal
zijn toegenomen, dat nog met het onderwijs
kan worden aangevangen.
De lessen aan de leerlingen van de tweede
en derde klasse van de Kweekschool worden
normaal gegeven.
De volgende week, van Maandag 16 tot en
met Vrijdag 20 September zullen de vleesch
kaarten worden uitgereikt. Men zal zich daar
toe met de distributiestamkaart naar het dis
tributiekantoor hebben te begeven op den
dag genoemd in de officieele mededeeling, die
elders in dit blad is opgenomen.
Uit de gemeentelijke publicatie blijkt, dat
kinderen onder de vier jaar een half rantsoen
zullen krijgen. Voorts ligt het in de bedoeling
dat menschen, die zwaren arbeid verrichten
aanspraak zullen kunnen maken op een extra
rantsoen, zooals dit ook met andere artikelen
het geval is.
van 13 September 1940.
ONDERTROUWD: J. Koppen en H. Kooi
man.
BEVALLEN: C. BackerMastemaker, z.;
C. M. v. d. BlomKuijl, d.
Zooals men in een advertentie in dit num
mer leest heeft Geert de Boer zijn zanglessen
weder hervat. Aanmelding van nieuwe leer
lingen vindt dagelijksch plaats.
Naar wjj vernemen is het gemeente- jj
regelen om het avondonderwijs normaal
door te laten gaan. Het is mogelijk, dat jj
de uren iets vervroegd zullen worden,
doch overigens zal men, door verduiste-
J
I ring van eenige schoollokalen, de lessen jj
tijdens de avonduren kunnen geven, j
i welken tijd de leerlingen natuurlijk ook jj
het meest schikt. j:
Deze maatregelen zullen voor alle ij
avondonderwijs worden genomen, zoo- jj
wel voor de machinistencursus aan de j:
j Zeevaartschool als voor het herhalings- :j
j onderwijs. Voor de Handelsavondschool j
j als voor de Burgeravondschool, voor de jj
i Avondvakteekenschool en voor den Mid-
«5
denstandscursus.
Hieruit blijkt opnieuw het ernstig ij
streven van het gemeentebestuur het jj
i normaal te laten functioneeren. Wij ver- :j
len waardeeren door ervoor te zorgen, ij
i dat hun kinderen het onderwijs kunnen jj
volgen. j
Een woord tot onze middenstanders.
Wij weten niet wat in dezen tijd de beste
geldbelegging is. De waarde van het geld
is immers zoo fictief, dat het zeker niet
van wjjs inzicht zou getuigen, nu te „gaan
potten". Het verstandigst doet men dus
voor zijn geld een zoodanige bestemming
te zoeken, dat die voor nu en voor de toe
komst het meeste profijt oplevert. En wat
is nu voor onze middenstanders een betere
bestemming dan die van hun zaak.
Wie een goeden naam had, moet zorgen dat
die gehandhaafd blijft en het is vreemd, dat
daaraan over het algemeen zoo weinig ge
dacht wordt. Wij hebben ons lichtelijk ver
baasd over het feit, dat verschillende midden
standers, die hier jarenlang „een rijke boter
ham" verdiend hebben, zich van onze stad
hebben afgewend, zoodra de kansen keerden.
Zij verlieten hun zaak en beproefden hun gelujj
elders. Er waren er, die hun leege zaak aani
hielden, in de hoop als ze niet in een andere
stad slaagden, hier weer te kunnen terug
komen en de zaak op den ouden voet voort
te zetten. Hierin zullen zij zich echter deerlijk
vergissen. Hun zaak en hun naam zijn spoedig
vergeten. Anderen, die de stad trouw bleven,
zijn in hun plaats getreden en hebben een
kring van nieuwe clientèle aan hun zaak ver
bonden.
Een goede naam is voor een zaak van
groote beteekenis. Onderschat echter de
wispelturigheid van het publiek niet, en
zorg dat uw naam bjj de massa niet in
het vergeetboek raakt. Een zaak, waar
van men niets hoort, wordt vergeten.
Daarom moet men, na de uiterlijke ver
zorging van zijn zaak, er vooral aan den
ken, dat zjjn naam telkens onder de aan
dacht van het publiek komt. Dat bereikt
men het best door krantenreclame. Ook
in tijden van tegenspoed wordt de krant
gelezen. Ook nu spellen de huisvrouwen
de advertenties en is het stadsnieuws nog
een van de rubrieken der krant, die men
bjj voorkeur leest.
Middenstanders vergeet niet de groote be
teekenis van den goeden naam. Het telkens
weer inhameren van dien naam bij het groote
publiek geeft uw zaak haar bekendheid en
trekt de menschen naar uw winkel. Denk nu
aan de toekomst! Zorg, dat u uw klanten niet
verliest, omdat ze uw naam vergeten zijn, om
dat ze de bekende klanken van uw zaak 'al
eenige maanden missen in de advertentie
rubrieken van de krant.
Zorg er ook voor, dat men uw zaak kan
zien. Een aantrekkelijk uiterlijk, een etalage
die pakt, 'een artikel, dat voordeelig kan wor
den aangeboden. Men moet het den menschen
als 't ware te koop aanbieden als men langs
uw zaak gaat. Ook dit veronachtzamen nog
teveel middenstanders, die hun zaken dicht
getimmerd laten of overdag een spleetje van
de schotten openzetten, die ze angstvallig
voor hun zaak hebben geslagen, alsof dat
plankenschot hun ramen zal sparen bij groo-
ten luchtdruk.
Kom, toon moed en optimisme en volg
het voorbeeld van die middenstanders, die
hun waren weer aanprjjzen in smaakvolle
étalages en die de kracht van de kranten-
reclame verstaan.
SPREEKUUR WETHOUDER.
De Wethouder van Sociale Zaken, Mr.
Mulder, zal Maandag a.s. geen spreekuur
houden.
Evacué. Uw voorstelling van de voor-
deelen is wat al te simplistisch. Ook is ons
van de spontaniteit en sportiviteit van de
evacuatie niets gebleken. Het was een treu
rige uittocht. Met opname van uw art. wordt
geen algemeen belang gediend.
Red. Held. Crt.
I