NIPPER EN PELLE
De Mascotte
let s!echten van
warmbloedige d'eren
BRAND~OP EEN
STOOMBOOT
Radioprogramma
Socialistische
werkgemeenschap
begint haar taak
Drama tc Rotterdam
Ambtenaren mogen geen
insignes dragen
H» de Vere Stacpoole
Schoenmakersbonden op
èén leest geschoeid
OPROEP AAN ALLE NEDERLANDSCHE
SOCIALISTEN.
De S.D.A.P., waaruit thans, zooals wij gis
teren meldden, een Nederlandsche werkge
meenschap van socialisten is voortgekomen,
heeft een oproep gedaan aan alle socialisten
in Nederland. Er wordt o.a. in gezegd, nadat
de diverse frontveranderingen van de
S.D.A.P. in de laatste jaren zijn besproken:
Thans zwalken de duizenden leden stuur
loos rond, zonder dat zij weten, waar zij zich
naar richten moeten. In dezen toestand kun
nen en willen wij niet berusten. De arbeiders
moeten weten, wat zij willen en moeten de
nieuwe weg afbakenen, die naar het socialis
me voert. Daarom richten wij tot de socialis
ten in Nederland den oproep: Sluit u aan
een en helpt mee aan het stichten van de
„Nederlandsche Socialistische Werkgemeen
schap."
Dertien punten.
In dertien punten wordt het programma
uiteengezet. In punt één lezen wij:
Het streven van de N.S.W. heeft ten doel
den opbouw van de Nederlandsche volksge
meenschap in socialistischen zin. Dat wil
zeggen, dat de arbeid de basis wordt voor de
sociale en economische verhouding. Wij ver
langen de samenvatting van alle krachten in
het besef, dat het Nederlandsche volk een
ondeelbare gemeenschap dient te vormen.
Wij willen, dat de Nederlandsche volks
huishouding haar plaats vindt in de nieuwe
economische ordening, die bezig is zich in
Europa te voltrekken, opdat wij in de grooto
harmonie van het geheel een gave eenheid
zullen vormen, zulks in overeenstemming
met behoud van aard en karakter van ons
.volk.
In de overige punten worden de materieele
eischen uiteen gezet. Deze zijn o.a. controle
op bankwezen en beheersching van het cre-
dietwezen, behoorlijk bestaan van allen, die
de bodemproductie verzorgen, bescherming
van den middenstand, verbetering der sociale
wetgeving, arbeidspensioen, vacantie, ont
wikkeling en vorming der arbeiders, bevor
dering der volksgezonheid en volkswoning-
houw.
En nu socialisten, aldus eindigt het mani
fest:
Aan den arbeid. Reeds te lang hebt gij ge
draald en heeft desorganisatie u tot onmacht
gedwongen. Bedenkt, de toekomst ligt vóór
en niet achter ons.
Waakt voor uw grooten vijand, de lauw
heid, onverschilligheid en gemis aan vertrou
wen in eigen kracht. Nu meer dan ooit is
doorzettingsvermogen een dwingende nood
zakelijkheid.
Ten strijde voor de socialistische gemeen
schap van het Nederlandsche volk.
Uil het diepst vac het oerwoud
weerklinkt geroep.
1. „Luister eens, daar roept
iemand, die in gevaar is of
zo."
„Let op, Waw Hoo spitst
zijn oren!"
2. Ik vind het erg aardig van
Waw Hoo, dat hfj ons op
dit uitstapje meeneemt,
maar tóch wa<- ik liever aan
boord gebleven!"
Steeds dieper het bos in.
1. Waw Hoo is door 't dolle
heen. Als een wilde slingert
hjj zich van tak tot tak
2. en als een koorddanser
balanceert hij op een dui
zelingwekkende hoogte
langs de dunne slinger
planten.
Slechts die van regeeringswege
zijn verstrekt.
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van binnenlandsche za
ken heeft bepaald, dat ambtenaren in dienst
of bij gekleed gaan in uniform voortaan
geen enkel ander insigne of onderscheidings-
teeken meer mogen dragen dan die welke
van regeeringswege zijn verstrekt of voorge
schreven. Dit verbod geldt eveneens ten aan
zien van vreemde ordeteekenen, afkomstig
van mogendheden, waarmede het Duitsche
rijk in oorlog is.
Het verbod geldt niet voor Nederlandsche
ordeteekenen.
Feuilleton
Door
2.
Langzaam en peinzend wandelde Cray te
rug naar de stad. Het was wat levendiger op
het strand. De inlandsche visschers hadden
hun bootjes op het zand getrokken en hun
netten te drogen gelegd. Een paar van de
mannen liep voor hem uit, hun versch gevan
gen visch in groote, platte korven op de
schouders stadwaarts dragend.
Van het fort, dicht bij de haven, wapperde
de Nederlandsche vlag lustig in den wind en
het was wellicht het zien van deze vlag, dat
bij Cray een gevoel van .eenzaamheid deed op
komen. Hij gevoelde zich op dit oogenblik
een vreemdeling, eenzaam in een hem vreem
de omgeving. Het was anders niets voor hem,
zich neerslachtig te gevoelen. Meestal was hij
opgewekt van aard en nam het leven niet al
te zwaar. Zijn stemming was natuurlijk het
gevolg van hetgeen Carnaham hem verteld
had over de weinige bestaanskansen voor een
vreemdeling in dit land en ook wel een beetje
door diens korte, onhartelijke afscheid.
Van Carnahan gingen zijn gedachten naar
het meisje, dat met dien vreemdsoortigen
kerel was weggeroeid. Hij had den indruk
gekregen, dat zij, ofschoon geen inlandsche,
toch ook geen Engelsche was, waarschijnlijk
was zij een halfbloed. Het was de vorm van
haar hoofd, welke evenals dat bij Carnahan
het geval was, het meest opviel, omdat het
zoozeer verschilde van de verdere persoonlijk
heid. Het zuiver ovale hoofdje, met het zware
glanzende, naar camelia-olie geurende, zwarte
haar, paste niet bij de korte recht-afhangende
katoenen jurk, en de bloote beenen. Was zij
thans een schilderachtig figuurtje goed ge
kleed en verzorgd zou dit meisje een in het
oog loopende schoonheid zjjn.
Cray's gedachten waren vol van deze beide
vreemde menschen. Waarschijnlijk waren zij
dezen morgen naar het strand geroeid om
fruit en levensmiddelen in te slaan, maar
waarom zoo'n tocht gemaakt, terwijl er in
Sandabar een fruitmarkt en winkels in over
vloed waren om dergelijke zaken te koopen?
Was het meisje er op uit gestuurd om het-
Wat zou de baas willen? De herders
hond, die op letterlijke wijze zijn .aan
hankelijkheid" voor een van zijn jongen
wilde demonstreeren
(Foto Pax Holland)
Op den vierden December 19,19 is te Rotter
dam een drama voorgevallen dat aan de
echtgcnoote van een vrij bejaard architect
het leven heeft gekost, al was het dan op
haar uitdrukkelijk verlangen. Het bureau
van den- architect was dermate achteruitge
gaan, dat de man niet meer aan zijn finan-
cieele verplichtingen kon voldoen. Daarom
hadden hij en zijn vrouw besloten een einde
aan hun leven te maken, waartoe de man
eerst zijn vrouw en daarna zichzelf met den
revolver zou doodschieten.
Tevoren had de architect den huisarts ont
boden om op zeker uur bij hem te komen,
welk uur zoodanig was gekozen, dat, naar
de architect meende, de dokter slechts de lij
ken van beide echtelieden zou aantreffen.
Toen de geneesheer kwam, was inderdaad
de vrouw reeds overleden, doch het revolver
schot, dat de architect op zichzelf had ge
richt, bleek zijn doodelijke uitwerking te
hebben gemist en alleen eenige verwonding
te hebben toegebracht.
Het gevolg was, dat de architect zich
eenige maanden later voor de Rotterdam-
sche rechtbank moest verantwoorden en deze
veroordeelde hem op 1 Juli j.1. tot vier jaren
gevangenisstraf, te ondergaan in een bijzon
dere strafgevangenis.
De veroordeelde kwam hiervan in hooger
beroep bij het Haagsche gerechtshof, voor
welk college de zaak gisteren opnieuw dien
de.
De behandeling geschiedde met gesloten
deuren. Verdediger was Mr. J. Coert uit Rot
terdam.
De advocaat-generaal, Mr. Polman, eischte
gisteren veroordecling van verdachte tot een
jaar gevangenisstraf, te ondergaan in een bij
zondere inrichting, zoomede voorwaardelijke
ter beschikking stelling van de regeering.
Op weg van Arnhem naar Den
Bosch.
Gisternacht is dooi' onbekende oorzaak
brand uitgebroken in de stoomboot „Concor-
dial" van de maatschappij Kramer en Dijk
stra. De boot was op weg van Arnhem via
Nijmegen naar Den Bosch en was volgela
den met stukgoederen. Bij Nijmegen ont
stond brand op de boot. De brandweer, on
der leiding van commandant De Rooy, greep
onmiddellijk in en wist het vuur binnen kor
ten tijd te blusschen. Niettemin werden de
kajuit en de goederenruimte grootendeels
vernield. De goederen kregen veel waterscha
de. Verzekering dekt de schade, die op een
paar duizend gulden wordt geraamd.
OOK PLUIMVEE EN KONIJNEN MOETEN
WORDEN VERDOOFD.
In verband met de nieuwe verordening op
het slachten van warmbloedige dieren, stelt
de Nederlandsche Vereeniging tot bescher
ming van dieren, op verschillende plaatsen
in ons land naar de naleving daarvan een
onderzoek in.
Het blijkt dat deze controle noodzakelijk
is. Immers in enkele bezochte pluimvee
slachterijen was men nog niet geheel door
drongen van de verplichting, welke genoem
de verordening in dezen stelt en dat terwijl
door een inspecteur der vereeniging de prac-
tisclie toepassing was uiteengezet.
Met het oog daarop werden voor de twee
de maal deze pluimveeslachterijen bezocht,
waarbij werd vastgesteld, dat de verplichte
verdooving voor het slachten, bijna of geheel
niet werd toegepast, zoodat dierenmishande
ling plaats yond.
De inspectie zag zich dan ook genood
zaakt de overtreders te verbaliseeren. Zij
hoopt nu, dat dit als een waarschuwing zal
gelden voor anderen, die in een dergelijk be
drijf de verantwoordelijkheid dragen.
Ten overvloede zij er nog aan herinnerd,
dat do nieuwe verordening bepaalt, dat alle
warmbloedige dieren (dus ook pluimvee en
konijnen) bij het slachten, vóór dat het bloed
begint te vloeien, moeten worden verdoofd.
Samenwerking in den schoenen-
handeL
De gevolmachtigden van de 3 landelijke
bonden van schocnhuikers-patroons en
schoenwinkeliers-vereenigingen, de Neder
landsche Bond, do R.K. Bond en de Chr.
Bond, zijn bijeen gekomen, teneinde geza
menlijk te overleggen over een zoo nauw mo
gelijke samenwerking. Zij zijn overeengeko
men een stichting te vormen, welke de belan
gen der ondernemingen op sociaal-econo
misch en sociaal-politiek terrein door cén
uitvoerend bureau zal hebben te behartigen.
WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1940.
Jaarsveld. 414,4 m.
VAIIA-Uitzending.
8.00 Nieuwsberichten ANP, gramofoonmuziek.
10.00 VPRO: Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
10.45 Declamatie.
11.0. Bont progrrmma (opn.).
12.00 Berichten.
12.05 VARA-orkest (12.451.00 Nieuws- en
economische berichten ANP. 1.001.15 Gra
mofoonmuziek)
2.00 Esmeralda en solist.
2.45 Zang en piano,
3.15 Gramofoonmuziek.
3.30 Voor de kinderen.
5.15 Nieuws- en economische berichten ANP.
5.30 Orgelspel.
G.00 VARA-Orkest.
6.30 Letterkundig overzicht.
6.45 Berichten
6.50 Gramofoonmuziek.
7.00 Vragen van den dag A.N.P.
7.15 Gramofoonmuziek.
7.20 Felicitaties.
7.25 Volkszang.
7.45 Propagandatoespraak.
7.50 Gramofoonmuziek.
8.00 Nieuwsberichten A.N.P.
8.10 Radiotooneel met muziek.
8.55—9.00 Nieuwsberichten A.N.P.
Kootwijk, 1875 m.
AVRO-Uitzending.
7.00 Berichten (Duits).
7.15 Berichten (Engels).
7.30 Gramofoonmuziek.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.30 Orgelspel.
8.50 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
11.15—11.30 Berichten (Engels).
11.45 Georg Stefenanescu's Roemeens orkest.
12.30 Berichten (Duits).
12.45 Nieuws- en 'economische berichten ANP,
eventueel gramofoonmuziek.
1.00 Georg Stefanescu's Roemeens orkest en
gramofoonmuziek.
2.00 Berichten (Duits).
2.15 Omroeporkest.
3.15 Orgelspel (3.303.45 Berichten Engels).
4.00 AVRO-Amusementsorkest (opn.).
4.30 Pianovoordracht.
5.00 Berichten (Duits).
5.15 Nieuws- en economische berichten ANP.
5.30 Onderwijsfonds Scheepvaart: taalles
en causerie: De vaarwegen in West-
Europa.
6.00 Omroeporkest (6.156.30 Berichten
(Engels).
7.00 Vragen van den dag (A.N.P.)
7.15 Gramofoonmuziek met toelichting.
8.00 Berichten (Duits).
8.15 Nieuwsberichten A.N.P, Eventueel gra-
mofoonplaten.
8.30 Berichten (Engels).
8.45 Gramofoonmuziek.
8.559.00 Nieuwsberichten A.N.P.
geen zij noodig hadden op de een of andere
wijze te verkrijgen zonder betaling? Dat was
mogelijk en zeer goed te verwachten van een
vrijgevochten kerel als Carnahan hem scheen
te zijn.
Zoo peinzend had de jonge man de stad be
reikt. Hij hief zijn hoofd op en keek naar de
Nederlandsche vlag, welke zoo vroolijk in den
wind wapperde. Het was alsof zij hem toe
riep: Wees niet zoo neerslachtig, jongen. Dat
luieren en peinzen is immers niets voor jou.
Wees flink, steek de handen uit je mouwen
en tracht werk te vinden. Je bezit een ouden
koffer met wat kleeren en een paar honderd
gulden. Daar kun je niet lang van leven, zoek
dus werk! Met een beetje goeden wil vind je
dat vast en zeker, hier bij ons, Hollanders!
HOOFDSTUK III.
De schelp.
Veertig jaar geleden was Sandabar een
klein visschersplaatsje, alleen bewoond door
inlanders. Thans is het een der grootste ha
vensteden van Nederlandsch Oost Indië, met
straten en pleinen, welke de namen dragen
van Hollands groote mannen uit het verleden,
De P. C. Hooftstraat is meer dan een halve
mijl lang en aan 't einde van deze lange,
breede straat, met zijn statige huizen, bank
gebouwen en winkels, staat een standbeeld
van Michiel de Ruyter, met het front naar
den oceaan geplaatst.
Ongeveer in het midden van de Hoofdstraat
bevindt zich het Trompplein met het stand
beeld van Maarten Tromp. Van het Oosten
der stad naar het Westen loopt de De Witt-
straat, een breede laan, waar zich de villa's
bevinden van de rijke Hollandsche handels
lieden. In het midden van deze breede avenue
zijn palmboomen geplant, waartusschen op
bepaalde afstanden standbeelden zijn ge
plaatst van andere Nederlandsche zeelieden,
ontdekkingsreizigers, landvoogden enz. De
Nederlanders eeren hun groote mannen meer
dan eenige andere natie ter wereld en zullen,
nimmer nalaten waar zij maar kunnen,
standbeelden voor hen op te richten. Een
Amerikaan heeft eens van de Nederlanders
gezegd: Zij hebben maar één fout, zij zijn cr
te trotsch op Nederlander te zijn.
Cray was er zich van bewust, dat het niet
gemakkelijk zou zijn een baan te vinden in
Sandabar. De Hollanders stellen zeer hooge
eischen aan hun employé's en zij hebben het
liefst landgenooten, omdat zij dezen gemak
kelijker doorgronden en beter begrijpen dan
vreemdelingen.
Bij zijn aankomst in Sandabar had hij zijn
intrek genomen in 't Hooft-hotel, een der
eerste hotels van de stad, gelegen in de P. C.
Hooftstraat, vlak bij het Trompplein. Het
heeft een lange, breede galerij, waar zich ge
woonlijk een zeer gemengd gezelschap op
houdt. Men ontmoet daar steeds een aantal
officieren der mailbooten, kapiteins van de
Pakketvaart, kooplieden van allerlei nationa
liteit, die hun waren onder elkaar verhan
delen en enkele employé's van de groote ban
ken.
Toen Cray de veranda van het Hooft-hotel
betrad, zaten er ondanks het vroege morgen
uur reeds eenige gasten om een der groote,
ronde tafels.
Een groote, zware Amerikaan was juist
aan 't woord. Ik verzeker je, dat er op
het oogenblik voor een Yank, Engelschman
of Franschman weinig kans bestaat om iets
winstgevends te vinden. Je zou haast wen-
schen een Portugees te zijn of zoo'n ver
vloekte Chinees, dan kon je ten minste iets
doenHallo, riep hij, Cray ontdekkend.
Hoe maak je het sinds vannacht?
O, ik ben all right, antwoordde Cray.
Ik heb een wandeling gemaakt naar het
strand, heb me eens fijn laten doorwaaien en
ben nu weer fit. En jij, wat heb jij gedaan
Ik? vroeg de ander, Tharl genaamd,
de man met wien Cray het grootste gedeelte
van den nacht in de speelzaal had doorge
bracht, ik heb een paar uur geslapen en
toen een vent opgezocht, die evenals ik in
tin handelt. Maar ik heb geen zaken kunnen
doen, de handel .igt finaal p.at... Ik geloof,
dat ik er morgen vandoor ga, met de Makas-
sarboet. Hier .anger rondhangen heeft geen
doel.
Ik denk hier toch nog een dag of wat
te blijven, antwoordde Cray. Je kunt
nooit weten, misschien ben ik zoo gelukkig
een baantje te vinden.
Hij trok zijn zakdoek uit zijn broekzak en
tegelijk daarmee kwam de kleine kronkel
schelp te voorschijn, welke hij op het strand
had opgeraapt. Tharl pakte de schelp op,
reikte haar Cray toe, doch trok plotseling zijn
hand terug en bekeek het ding nauwkeurig.
Wel. riep hg verrast uit. Je hebt
daar een „Chank' schelpje.
Een wat? vroeg Cray.
Een „Chank"-schelp, dat is een kronkel
schelp, waarvan de kronkels naar links loopen
Dat beteekent geluk, kerel, dit ding is een
mascotte! Ik ben in Madras eenige jaren in
den parel- en schelpenhandel werkzaam ge
weest, en ik verzeker je, dat ik er verstand
van heb. Dit een dwerg-schelpje, ik heb dat
soort zelden zoo klein en gaaf gezien als dit
dingetje... Wel, dit exemplaartje brengt min
stens honderd pond sterling op, op de markt
in Madras... Nee meneer,'ik maak nu geen
grapjes, zei hij, toen h(j Cray's ongeloovige
gezicht zag. Vraag het iedereen, die ver
stand heeft van den schelpenhandel. Als de
kronkels van dit soort schelpen naar links
loopen, in plaats van naar rechts, zooals bij
negen honderd negen en negentig van de
duizend het geval is, dan brengt zijn den
eigenaar geluk, dan is zii een mascotte! Ik geef
je onmiddellijk twee honderd dollar voor dit
dingetje. In Makassar maak ik er minstens
driemaal zooveel voor!
Cray nam het schelpje terug en bekeek het
aandachtig. Inderdaad, de kronkels liepen naar
links dit was dus volgens Tharl iets bijzonders.
Nu, hij had geen reden om Tharl niet te ge-
looven. Waarom zou de man hem bedriegen?
Het beste bewijs dat deze geen grap maakte,
was wel, dat hij hem tweehonderd dollar bood
voor dat zoo onaanzienlijk uitziende schelpje...
Maar hij verkocht het niet. Tenslotte was hij,
hoe nuchter hij overigens was, toch gevoelig
voor de suggestie van een mascotte.
Hoe kom je aan dat ding?
Vanochtend ontmoette ik op 't strand een
man, die een boot schoonmaakte. Hij wierp
het met wat oude rommel op het zand en om
dat het buitengewoon mooi gekleurd was,
raapte ik het op en stopte het in mijn zak...
Afgaande op hetgeen die kerel mij vertelde,
zou ik niet denken, dat dit ding hem geluk
gebracht heeft!
Wellicht droeg hij het niet bij zich, in elk
geval gooide hij het weg met waardelooze
rommel, zooals je zegt... Als je het mij niet
verkoopen wilt, draag het dan zorgvuldig bij
je en let dan eens op in de toekomst of ik
geen gelijk heb gehad.
Hij riep den zwarten bediende, wees op zijn
glas en riep: „Macham Taddy", hetgeen betee
kent: „Nog zoo'n glas".
HOOFDSTUK IV.
De mascotte toont haar kracht.
Van Teil s speelhuis staat goed bekend in
Sandabar. Het is gelegen in de P. C. Hooft
straat, aan het eind van een smal laantje,
tusschen den sigarenwinkel van Arendsen en
de cocktailbar van den Italiaan Peliti.
Men speelt er in de hoofdzaak roulette en
w°rden dikwijls groote sommen gewonnen
of verloren. Nederlanders, Engelschen, Fran-
schen, Chineezen, kortom vertegenwoordigers
van bpna alle naties der wereld, mannen zoo-
riu f verciringen zich om de
speeltafels in dit van naam en faam uitstekend
bekend staande etablissement.
Wordt vervolgd
