Prisma Kijkers
in handen van geschoold
personeel y
Spit, rheumatiek?
AKKERTJE
Tweede Blad
^tadinieuiuó
Draag Uw
indentiteitskaart bij U!
80procent van Den Helder
bewoond
Dertien betonnen
schuilkelders
Over 6 weken gereed
Nieuwe broodkaarten
op komst
Petroleum voor
verlichting
Lees de Distributie
aankondigingen goed
^oeuui inkoppen
(Uf onze admtmdets
Als op een
„Bank van leening"
Werkloosheid geen
noodlot
maar een dwaasheid
Distributie-nieuws
Oppassen in de wasch
Dinsdag 8 October 1940
Dertien betonnen schuilkelders in de stad
Geen „vrijwilligers, meer
Inbraak
Burgerlijke Stand van Den Helder
Waar men oude jassen,
mantels en dekens inlevert
voor winkeliers
tr-
luchtbescherming
Het bericht in onze krant van gisteren, dat
jedert een tweetal weken de nachtelijke lucht
bescherming berust in handen van een
veertigtal vaste krachten, heeft menige stad
genoot een zucht van verlichting doen slaken.
\Ve hebben het eenige maanden lang met
gedwongen vrijwilligers" moeten doen. en
laat ons eerlijk erkennen, dat was verre van
ideaal. Er waren erbij, die het met enthou
siasme deden, die zonder murmureeren op
kwamen en die den nacht op den uitkijkpost,
by je brandweer of den Centraalpost be
schouwden als een offertje voor de gemeen
schap, dat je verplicht was te brengen. Die
groep was echter gering. De meerderheid ver-
Zette zich min of meer lijdelijk tegen hun
wachtdienst. Ze kwamen onwilig op of
meldden zich ziek. Men kan daarover
denken zoo men wil, een feit is, dat die
luchtwacht voor geen honderd procent capa
bel was voor haar taak. We spreken dan
maar niet eens over de luchtbeschermers die
eerst een „flinken borrel" noódig hadden om
hun taak te volbrengen.
Nu is aan dezen toestand een einde
gemaakt. We mogen betreuren, dat zoo
weinig stadgenooten voldoende gemeen
schapszin getoond hebben om dezen
plicht met wat meer animo te vervullen,
de organisatie was door deze omstandig
heid zwak. Wat heeft men aan een
kracht, die niet voor zijn taak berekend
is en dat waren maar weinig van die
„vrijwilligers", ook al omdat ze maar heel
kort geïnstrueerd konden worden. Een
oefening van 10 minuten met een motor
brandspuit geeft' iemand nog niet de be
kwaamheid om met een motorspuit te
werken en als er dus niets gebeurd was,
was het nog zeer de vi'""" "at of d?
brandploeg wel veel had kunnen uit
richten.
Dit alles is nu voorbij. Men heeft nu
een vaste ploeg. Veertig man behoorlijk
gesalarieerd personeel staat 's nachts
klaar om, wanneer dat noodig mocht zijn,
direct krachtdadig op te treden. Zij wor
den geoefend op al het brandweermate
riaal en zijn dus niet alleen technisch be
kwaam om dit materiaal te bedienen
doch men heeft ook menschen genomen,
die physiek geschikt zijn voor hun taak.
De Centraalpost aan de Kerkgrach*- is dag
en nacht bezet, ook des Zondags. De uitkijk
post op de B.L.O. school heeft 's avonds en
's nachts een bezetting. Op vijf zes verschil
lende plaatsen in de stad zijn brandweerpos
ten bezet, zoodat bij eerste alarm de men-
schen kunnen uitrukken. Dit is een gerust
stelling voor de bevolking. Men weet, dat er
hulp is, als die noodig mocht zijn. Niet alleen
hebben we een versterkt politie-korps, dat
dag en nacht waakt, maar onze stad bezit nu
ook een luchtbescherming, die voor haar taak
berekend is.
Ook zelfbescherming noodig.
Natuurlijk schakelen deze beschermende
maatregelen van de overheid, de zelfbescher
ming niet uit. Het is immers gebleken, dat
tal van menschen, door hun rustig en vast
beraden optreden, de vernieling van hun hui3
hebben voorkomen, terwijl anderen, die den
boel in den steek lieten, hun have en goed
zagen verbranden.
Het is ons bekend, dat verschillende
Vrouwen in andere plaatsen, Amsterdam
en Haarlem, doordat zij hun bezinning
Ook de dames.
Nu wij allen over een identiteitskaart
beschikken, is het duidelijk dat het de be
doeling is, dat men die kaart ook bjj zich
draagt. En dat niet alleen op Zon- en
feestdagen, doch iederen dag. Wanneer
men zich ook buitenshuis bevindt, men
moet zijn kaart bij zich dragen. Op dezen
regel bestaan geen uitzonderingen.
Wij vestigen hierop de aandacht, omdat
het ons ter oore kwam dat men met deze
maatregelen nogal eens lichtvaardig
schjjnt om te springen. Vooral de dames
meenen, dat het zoo'n vaart niet zal loo-
pen en laten de kaart nog al eens thuis.
Het is wellicht goed er op te wijzen,
dat er in verscheidene plaatsen des lands
reeds contróle gehouden is en dat er niet
geringe boeten gegeven worden in geval
men in gebreke gebleven was.
Men neme dus steeds de kaart mee.
niet verloren, een brandbom uit hun huis
wierpen en daardoor de vernieling van
hun boeltje voorkwamen. Men moet het
gevaar van die brandbommen vooral niet
grooter aanslaan, dan het in werkelijk
heid is. Wie snel op de plaats is, kan het
ding zonder gevaar aan het handvat op-
ngmen en naar buiten werpen. Als men
dan bovendien zorgt, dat op den zolder
een emmer water en een teiltje zand staat
kan men eventueel smeulende dingen,
nog gemakkelijk blusschen. Het is alles
een kwestie van snel en bezonnen han
delen.
Het zal ook voor veel stadgenooten een ge
ruststelling zijn te weten, dat op verschillen
de punten in de stad betonnen, scherfvrije
schuilplaatsen worden aangebracht, die over
zes weken alle voor het gebruik gereed zijn.
Men zie daarover elders in dit blad ons be
richt.
Tenslotte willen we er nog op wijzen,
dat sedert eenigen tijd de transport-
kolonne van het Roode Kruis weer pre
sent is, die al meermalen zeer verdienste
lijk werk heeft verricht, zoodat ook in
dat opzicht voor de veiligheid van de be
volking gezorgd wordt.
We mogen verwachten, dat ook meerdere
doktoren weer naar Den Helder terug zullen
keeren. Den Helder is voor zestig procent be
woond en men heeft daar ook in die krin
gen rekening mee te houden.
Een bewoner van de Balistraat, die het toe
zicht heeft op een woning aan de Spuistraat,
deed bij de politie aangifte dat er in laatst
genoemd perceel 'waarschijnlijk ingebroken
was.
De politie onderzocht een en ander en
kwam tot de conclusie dat er inderdaad heel
wat husiraad door elkaar gehaald was in
genoemd perceel. Daar echter de eigenaar
momenteel niet in de stad aanwezig is kan
nog niet precies vastgesteld worden of er hier
inderdaad ingebroken is.
De vorige week heeft de directeur j
van het postkantoor, door zijn bestel-
Iers een telling door de stad laten hou-
den van de bewoonde huizen. Zjj heb-
ben daartoe huis aan huis aangebeld
en gevraagd of de bewoners dag cn nacht j
in de stad waren. Het resultaat van
deze telling was, dat 58 procent van de
woningen normaal bewoond werden.
Houden we er rekening mee, dat onge-
veer twintig procent van de bevolking
zich voorloopig elders heeft laten in- j
schrijven, dan beteekent dit, dat onge-
veer tachtig procent van de huidige be- j
volking weer in Den Helder dag en
nacht aanwezig is.
Men zal moeten erkennen, dat dit
geen gering percentage is.
Onze stad zal over eenige weken de
beschikking hebben over een dertiental
betonnen schuilkelders, naar Amster-
damsch model. Deze schuilplaatsen zul
len overdekt zijn en zijn te beschouwen
als toevluchtsoord voor menschen op
straat, die bij eventueel luchtafweer dek
king moeten zoeken. De kelders zullen
ieder een kleine honderd menschen kun
nen bevatten. Ze worden 10 meter lang
en er zullen vier rijen zitplaatsen in
worden aangebracht. De schuilplaatsen,
gemaakt van gewapend beton, zijn abso
luut scherfvrij en zijn dus heel wat solie-
der dan de schuilplaatsen achter de zand
zakken, waarmee men het tot op dit
oogenblik moest doen. Zoodra de schuil
plaatsen gereed zijn zullen deze zand-
zakkenbarrières verdwijnen.
Op de volgende plaatsen zullen de
schuilkelders worden gebouwd:
Helden der Zeeplein.
Koningsplein.
Molenplein.
Nw. Kerkplein bij de werf.
Molenstraat bjj de Spoorstraat.
Stationsplein t.o. Bellevue.
Janzenstraat bjj de Spoorgracht.
Vischmarkt.
Ruyghweg bij de Reigerstraat.
Overweg bij het urinoir.
Brakkeveldweg bjj de Crocusstraat.
Bonselaarsweg bij de Langestraat.
Parallelweg t.o. de 2e Goversdwarsstr.
Gisteren is men op deze plaatsen be
gonnen met den bouw van deze schuil
plaatsen. Over zes weken zullen ze allen
gereed zijn.
Uitreiking begint waarschijnlijk
a.s. 'Maandag reeds.
Nu de huidige broodkaarten hun einde met
rassche schreden naderen, was het te voor
zien dat het niet lang meer zou duren al
vorens een begin gemaakt wordt met de uit
reiking der nieuwe.
Thans vernemen wij van den leider van
den Distributiedienst, dat met deze uit
gifte inderdaad binnenkort een begin ge
maakt wordt. Waarschijnlijk vindt deze
uitreiking plaats tusschen 14 en 19 Octo
ber a.s. Dat beteekent dat wellicht reeds
a.s. Maandag de eerste ploeg broodkaar-
ten-halers op het Distributiekantoor ver
wacht wordt.
Diegenen, die een verzoek om toe
wijzing indienden, krijgen binnen
enkele dagen bericht.
Naar de leider van den Distributiedienst
ons mededeelt, kunnen diegenen, die in
aanmerking komen voor petroleum ten
gebruike voor verlichtingsdoeleinden en
daarvoor een aanvraag indienden, binnen
enkele dagen bericht tegemoetzien om
trent de toewijzing.
Men diene nog enkele dagen geduld te
hebben.
van 7 October 1940.
BEVALLEN: W. E. van den Akkervan
der Duijn, Schouten, z.; N, LeurGeluk, d.
En kom op de aangegeven dagen!
Zooals men in ons nummer van gisteren ge
lezen heeft, werd door den Distributiedienst
besloten ook gisteren en vandaag de moge
lijkheid open te stellen, de brandstofdistribu
tiekaarten af te halen.
Men houde er wel rekening mede, dat dit
noodzakelijk was, aangezien tal van personen
verzuimden op de aangekondigde dagen te
komen. Dè een gaf als reden op, dat hij de
aankondiging niet gelezen heeft, de ander dat
hij niet in de gelegenheid was en een derde
neemt de houding aan van „wannéér men ook
komt, je krijgt de kaarten tóch wel".
Het is wellicht dienstig er nog eens de
aandacht op te vestigen, dat de Distribu
tiedienst juist in deze weken op hoog
spanning werkt. Er is zeer veel werk
door de ambtenaren te verzetten, iets wat
men, een kijkje aan de balie nemend, zelf
wel merkt. Zonder pauze verdringen zich
daar 50, 60 of nog meer gegadigden.
Als men op tijd komt, ontlast men den
dienst van een massa extra werk, terwijl rAen
zelf op tijd zijn kaarten krijgt. Men behoeft
dan niet later, als de uitreiking reeds gesloten
is, apart te verschijnen.
Uit het politie-rapport
herrie in een café.
Dezer dagen werd de politie verzocht even
aan te komen in een café. Het bleek dat
aldaar herrie gemaakt werd door een aantal
bezoekers. Toen de politie deze bezoekers
sommeerde terstond te verdwijnen, bleek een
van hen daar geen ooren naar te hebben. Hij
schold, beleedigde de politie, verzette zich
tegen den sterken arm, kortom, hij misdroeg
zich ten zeerste. Dus ging hij mee naar het
Hoofdbureau, alwaar van een en ander pro
ces-verbaal opgemaakt werd.
waar zijn de pantoffels...
Een bewoner van de Keizerstraat zette de
zer dagen even een pakje guiten zijn deur,
waarin zich een paar pantoffels bevonden.
Nauwelijks even later waren de voetbekleed-
selen verdwenen. Hiervan deed de gedupeerde
aangifte bij de politie.
Eveneens deed de man toen aangifte van
het spoorloos verdwijnen van zijn fiets. Dit
laatste was al enkele weken geleden geschied.
dronken en te laat.
De politie legde de hand op een mansper
soon, die in den kennelijken staat langs 's hee-
ren wegen flaneerde. Behalve hieraan maakte
hij zich eveneens schuldig aan het te laat op
straat zijn.
Men gaf hem logies in het politie-posthuis
aan het Singel.
eveneens te laat.
Een 'persoon, die zich na 10 uur op straat
bevond, werd door de politie medegenomen en
tot 4 uur in den morgen vastgehouden.
meisjes op den dijk...
De Dijk is zeker niet altijd een geschikte
plaats voor jongemeisjes en zeker is dit mo
menteel niet meer het geval, nu de Dijk tot
het verboden gebied behoort.
Twee jongedames stoorden zich echter niet
aan dit verbod, waarvan het gevolg was, dat
zij beiden proces-verbaal opliepen.
fiets verdwenen;
Een bewoner van de Kroonstraat liet zijn
rijwiel onbeheerd voor een perceel staan.
Toen hij de fiets wilde ophalen bleek deze
reeds verdwenen te zijn.
Verzekert Uw fiets voor 8 gulden per jaar.
Bij diefstal krijgt U een nieuwe terug.
K. KOS, Koningstraat 76.
En: met een extra textielkaart
huiswaarts gaat.
Gisterenmorgen heeft de inruil-campagne
op het Distributiekantoor een aanvang ge
nomen.
Buiten regende het en op de eerste verdie
ping van het bureau regende het óók... een
gevolg van de niet-gedichte openingen in het
dak. Gelukkig lekte het niet op d i gedeel
ten, waar thans een 3-tal heeren aanwezig
is om bezit te nemen van wollen dekens, hee-
renpakken, heerenjassen en damesmantels. Zij
en de goederen blijven droog.
Het regende en had men kunnen verwach
ten dat diegenen, die iets te ruilen hadden,
wellicht daarmede gewacht zouden hebben
totdat het wat opklaarde, dit was niet het
geval. Reeds om half negen arriveerde de
eersten. Belast en beladen met jassen en
mantels.
Zij werden op de eerste étage ontvan
gen en een voor een toegelaten in het
speciaal voor dit doel ingerichte bureau.
Daar was het, dat uit groen en paars
en geel pakpapier de mantels kwamen.
Er waren jassen en mantels in vele kleu
ren en kwaliteiten en in vele vormen.
Jassen van nieuw-modisch model en van
een mode, die reeds enkele jaren oud is.
Daar waren confectiepakken gebracht,
die niet alleen het aanzien .nog alleszins
waard waren, doch waarin men zich zoo
gestoken zou hebben. Onbegrijpelijk dat
sommige menschen zoo maar afstand
kunnen doen van nagenoeg spiksplinter
nieuwe garderobe-deelen.
Het waren meerendeels dames, die zich
meldden. Dames in kennelijk „goeden doen"
en weer andere dames, die het minder „breed"
hadden. Maar rijk of arm, zij hadden iets te
missen, hetzij uit een drang tot praktische
naastenliefde, hetzij ter aanvulling van hun
textiel-kaart.
Als in een confectie-magazijn
De afgegeven kleeren werden direct na uit
gepakt te zijn verzameld op de groote boven
zaal en aldaar aan kleerhangers opgehangen
aan lange roeden. En zoo zag men reeds gis
termorgen de eerste collectie, die zich per
manent uitbreidde. Het deed min of meer
denken aan een confcctie-magazijn, met dien
verstande, dat men hiér niet liefst zoo veel
mogelijk verkocht, maar naar binnen
haalde.
Op de gang spraken wij met verschillende
wachtenden. Het bleek dat het meerendeel
hoogelijk prijs stelt op een extra textielkaart.
Men komt er dikwijls aan 'e kort en grijpt
thans deze gelegenheid met alle instemming
aan om zijn bezit aan kleeren te vergrooten.
Verreweg het grootste deel der ingeleverde
kleedingstukken maakte een. uitstekenden in
druk. Een enkele maal was een pak wat ge-
fomfaaid of maakte een mantel een ietsje te
veel een afgedragen indruk. Evenwel... dit
behoorde tot de uitzonderingen.
Boter bij de visch!
Zooals men weet wordt men ook van
daag en morgen nog in de gelegenheid
gesteld zijn niet meer benoodigde jassen,
mantels en wollen dekens in te ruilen. Wij
deelen hierbij nog mede, dat men ter
stond na inlevering de extra toewijzing
krijgt uitgereikt. Boter bij de visch dus.
Men kan van het distributiebureau in één
loop doorgaan naar den manufacturier
om zich van nieuwe bullen te laten voor
zien.
Het is wellicht dienstig er nog eens de
aandacht op te vestigen dat men tegelijk
met de inlevering van de overtollige klee
ding ook zjjn distributiestamkaart bene
vens de textiel-kaart mede moet brengen.
Voorts, dat men niet moet komen met
totaal verouderde kleeding. Deze wordt, en
zeker als ze nagenoeg „op" is, niet aange
nomen'. Enkele personen kwamen ook met
regenjassen en -mantels aandragen. Ook deze
worden niet aanvaard.
Wederom ontvangen:
Prijzen vanal I 69.50
Fotohandel Jac. de Boer, Keizerstraat 113
Lichamelijke opvoeding voor geheel
ons volk.
In het jongste nummer van „De Unie"
wordt in een artikel „De Arbeid Eenige
bron van welvaart" onder meer verklaard:
„Dat wij de werkloosheid 10 jaren over
ons hebben laten gaan, is een ontzettende,
een onnoemelijk groote fout geweest! De
werkloosheid is geen noodlot, dat wij ge
duldig hebben te dragen. Ze is een dwaas
heid. Aan de werkloosheid kan een eind
worden gemaakt, en als zij wordt opge
heven is er in ons land de mogelijkheid
van welvaart voor allen."
Daarom dient thans in alle deelen van on®
volk het besef door te dringen, dat het belang
van de gemeenschap gaat boven het belang
van het individu, en dat men het economisch®
leven van ons volk ziet als een werkelijke een
heid en niet als een ongeordend samenstel
van persoonlijke belangen.
„Dit houdt in de eerste plaats in, dat
het geld de overheerschende positie, die
het thans in ons economisch leven in
neemt, afstaat aan den arbeid. Dit betee
kent een grondige wijziging van ons finan-
cieele systeem. Zonder deze wijziging is
een uiteindelijke oplossing van het werk
loosheidsvraagstuk niet te bereiken. Er
zal een eind moeten komen aan den toe
stand, dat men meent met „Geen geld!"
elke oplossing van het werkloosheids
vraagstuk uit den weg te kunnen gaan.
Niet langer zal het geld bepalen of er
arbeid zal zijn, maar de arbeid zal be
palen of er geld zal zijn!
„In de tweede plaats beteekent het stel
len van het algemeen belang boven het per
soonlijke en groepsbelang, dat er een einde
moet komen aan de jammerlijke tegenstel
ling van belangen tusschen de verschillende
takken van bedrijf, die in de laatste tien
jaren in ons land tot zulke droevige gevolgen
aanleiding heeft gegeven. Bij alle bedrijfstak
ken, landbouw, handel, industrie, enz. dient
het besef door te dringen, dat óók wat zijn
samenstelling uit de verschillende bedrijfstak
ken betreft, ons economisch leven een onver
brekelijke eenheid vormt, dat het onmogelijk
handel en industrie geod kan gaan, als onze
landbouw kwijnt en omgekeerd.
„Onafhankelijk van een uitbreiding van den
buitenlandschen handel zou het mogelijk ge
weest zijn door uitbreiding van de binnen-
landsche productie en den binnenlandschen,
ruil de werkloosheid in ons land op te heffen.
Niet dat dit ideaal geweest zou zijn, en wij
hopen dan ook, dat in een nieuwe Europa
onze internationale ruil tot den vroegeren,
omvang en meer zal groeien. Maar het had
gekund."
„Er moet thans een rechte en stevige lijn
kunnen worden getrokken. Deze lijn staat de
leiding van De Unie duidelijk voor oogen."
In een ander artikel wordt een dringend
pleidooi gehouden voor lichamelijke opvoe
ding voor geheel ons volk. Een groote achter
stand valt hier in te halen, weshalve er
krachtig op wordt aangedrongen om, bij wijze
van urgentie-program, thans onverwijld tot
lichamelijke opvoeding op de lagere school en
universiteit te komen.
Ter bestrijding van veel onjuiste critiek op
het program van De Nederlandsche Unie
komt in enkele beschouwingen in „De Unie"
bovendien nog eens weer duidelijk naar voren,
dat het sociale program van de N.U. niet
reactionnair, doch veel meer revolutionair is
te noemen.
In de serie „Levend volk" krijgt in dit num
mer onze scheepvaart een beurt. Er staat een
schip op stapel.
In het tijdvak van 7 tlm 11 October 1940
moeten de winkeliers de volgende bonnen, ge
plakt op opplakvellen, bij den distributiedienst
inleveren, t.d.:
no. 71 voor tarwebloem,
no. 41 voor rijst,
no. 54 voor havermout,
no. 15 voor vermicelli,
no. 28 voor maizena,
in veelvouden van 10 stuks met een minimum
van 40 stuks.
Voor elk artikel moet een afzonderlijk ont«
vangstbewijs MD 201 worden ingevuld.
De inleveringsdagen zijn voor hen, die een
codenummer hebben van:
1001 t/m 1999 Maandag 7 October 1940;
2001 t/m 2999 Dinsdag 8 October 1940;
3001 t/m 8999 Woensdag 9 October 1940;
4001 t/m 4999 D,onderdag 10 October 1940;
5001 t/m 5999 Vrijdag 11 October 1940.
Nu meer en meer kunstzijden garens ge
bruikt worden voor het vervaardigen van
artikelen, waarin vroeger andere grondstof
fen, zooals katoen en wol, verwerkt werden,
heeft de N.V. Internationaal Kunstzijde Ver
koopkantoor, te Arnhem, een brochure uit
gegeven: „Oppassen in de Wasch".
De brochure wordt op ruime schaal ver
spreid onder het winkelpersoneel in het ge-
heelt: land, opdat dit de klanten kan inlichten
over de wijze van wasschen,