Wederopbouw
volle loeren
Grieksche front
in beweging
Italianen rukken op
spoedig op
Maferiaalpositie het
groote probleem
Illusie van Churchill
Zwitserland gaat
verduisteren
ROEMEENSCHE
GEZANT IN BERLIJN
Russische revolutie herdacht
SMUTS ONTMOETTE
EDEN...
'Sé f
Luchtbeschermer als
dievenvanger
Amsterdamsche effectenbeurs
m"K
Koersen Nederlandsch
clearinginstituut
Minder spanning
in Indo-China
In het aaflstaande voorjaar ah
le plannen gereed ter verwezen
lijking.
NORMALE WONINGBOUW NIET
VERGETEN.
Gaven wij gisteren een uiteenzet
ting van het vele werk, dat aan
den eigenlijken wederopbouw voor
af moest gaan, thans vragen wij
aandacht voor 'n tweede, met den we
deropbouw verband houdend punt,
nl. het opstellen van plannen voor
den herbouw en alles wat daar
mede samenhangt. Nog korter sa
mengevat zou men kunnen spreken
van de voorbereidingen voor den
directen wederopbouw. De uiteen
zetting. die hieronder volgt, is we
derom gefundeerd op gegevens, die
ons van bevoegde zijde zijn ver
strekt.
Geen fouten uit het verleden
Bij een wederopbouwplan moeten de ste-
debouwkundige vraagstukken der betref
fende gemeenten onder oogen worden ge
zien. Men zal niet moeten vervallen in fou
ten van het verleden, de nieuwbouw moet
technisch en aesthetisch goed zijn en dat
beteekent meestal, dat het plan niet be
perkt kan blijven tot het verwoeste ge
bied. In dit verband kan gewezen worden
op Rotterdam.
Vele menschen, in de eene gemeente
meer, in de andere minder, zullen in de
toekomst niet meer terug kunnen keeren
naar een nieuwe woning in hét stads- of
dorpsgedeelte, waar zij vroeger woonden en
dat verwoest werd en dat is volkomen lo
gisch, indien technisch of/en aesthetische
Overwegingen zich verzetten tegen het bou
wen van evenveel woningen of gebouwen
als er voor den oorlog stonden. In deze ge
vallen en er zijn er vele kan het
plan voor den herbouw zich uiteraard niet
beperken tot het verwoeste gebied.
Voor de* volgende gemeenten zijn in de
afgeloopen maanden plannen gemaakt, die
voor het meerendeel de instemming van
den algemeen gemachtigde hebben: Alblas-
serdam, Amersfoort, Bleskensgraaf, Box
tel, Kruiningen, Middelburg, Middelharnis,
Mierlo, Mill en St. Hubert, St. Oedenrode,
Rhenen, Roosendaal en Nispen, Rotterdam,
Sas van Gent, Scherpenzeel, Valkenburg
(Z.H.), Veenendaal, Wageningen, Wijchen,
Ierseke en Zevenburgen.
Voor Den Helder en Vllssingen is. men
nog bezig plannen op te stellen.
De ruilverkaveling is in alle gemeenten in
gang en verkeert in een min of meer gevor
derd stadium.
Zooals yanzelf spreekt, doen zich bij het uit
geven van grond vele moeilijkheden voor, in
het bijzonder ten aanzien van de waardebe
paling. Uiteraard verschilt de waarde van
den betreffenden grond vóór 9 Mei van die
van op het oogenblik. Er is geen vrije markt
en zoo vragen vele gewichtige problemen om
een oplossing. In Rotterdam is voor het vast
stellen der grondwaarden een commissie van
deskundigen benoemd.
Spoedig „volle kracht vooruit".
In het aanstaande voorjaar zal dan de
„bouwerij" in ons geheele land op volle toe
ren draaien.
Ten aanzien van de financieele rege
ling der plannen kan worden mede
gedeeld, dat het wachten is op de ver
ordening betreffende schadeloosstel
ling, Aangezien het, naar wij verne
men in de bedoeling ligt om scha
den tot f 10.000.voor 100 te ver
goeden Voor schaden boven f 10.000
is het percentage der vergoeding nog
niet vastgesteld heeft de algemeen
gemachtigde, in afwachting van be
doelde verordening, een voorschotre
geling getioffen.
Deze regeling maakt het mogelijk een voor
schot te verstrekken van 80 uitsluitend
echter voor arbeiders- en middenstandswo
ningen (tot 450 kubieke meter inhoud, be
drijfsruimte niet inbegrepen). Deze regeling
werkt vlot en is zeer succesvol.
De materiaalpositie het groote
probleem.
Tenslotte nog enkele opmerkingen ten
aanzien van problemen die met den weder
opbouw verband houden.
Daar is in de eerste plaats de materiaal-
positie van ons land. Hiervan immers hangt
de geheele wederopbouw af. Deze materiaal
positie is intusschen van dien aard, dat
reeds aanstonds maatregelen ter voorko
ming van moeilijkheden moesten worden
genomen. Zij bestaat hierin, dat de uitvoe
ring van alle bouwwerken in ons land on
derhevig is aan goedkeuring van den alge
meen gemachtigde.
Hierdoor is een overzicht van de toch
reeds beperkte materialenvoorraden, welke
voor het belangrijkste en overgroote mee
rendeel uit het bditenland aangevuld moet
worden, mogelijk.
Op groote schaal zal normale wo-
nigbouw bevorderd worden. Zou de
ze bouw eenige jaren worden stilge
legd, dan zouden de gevolgen cata-
strophaal zijn. Men bedenke slechts
dat in ons land normaal 40.009 wo
ningen per jaar worden' gebouwd.
In Rotefdarh bestaat ten aanzien hiervan
een bepaald plan. Hier zal namelijk voor
den winter van 1941 in de ergste behoefte
worden voorzien door den bouw van onge
veer 8900 permanente woningen.
Zal Groot-Brittannië Grieken
land laten doodbloeden?
In hun commentaren op de rede welke
Churchill Dinsdag in het lagerhuis gehou
den heeft, spreken de Berlijnsche bladen van
rhetorische en illusionistische uitvluchten.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" consta
teert o.a., dat de uiteenzettingen van den
ministerpresident weer volkomen zijn rede-
naarstactiek weergeven. Terwijl hij schijn
baar openlijk spreekt en zelfs moeilijkheden
toegeeft, groepeert hij zijn argumenten toch
zoo, dat de harde feiten in een nevel van
illusies gehuld worden. De wereld ziet, zoo
besluit het blad, dat de moeilijkheden van
Groot-Brittannië, die zelfs Churchill niet
ontkennen kan, dagelijks toenemen. De „Ber-
liner Boersen Zeitung" schrijft, dat Churchill
zich ten aanzien van de gebeurtenissen in
het oostelijk bekken van de Middellandsche
Zee weer van de oude truc bediend, oorzaak
en gevolg om te keeren. Het is den bewind
voerders te Londen volmaakt onverschillig of
de Grieken doodbloeden. Tot de ineenstorting
toe zal Churchill van de overwinning blij
ven praten.
1
In een speciale berichtgeving van
het oorlogsterrein bericht de „Tri-
buna" dat het geheele front van de
Turksche grens tot aan de Ionische
zee ,in bewéging-is gekomen door Het
oprukken der Italiaansche troepen
en dat aan den vijand geen, tijd
wordt gelaten tot rust te komen.
De slag, welke beoogt den tegen-
stand op eenige strategische steun
punten in het verdedigingsstelsel te
breken, is thans in vollen gang. Het
plan van den Griekschen generalen
staf was, door dezen tegenstand den
Italiaanschen opmarsch naar Jani-
na tot staan te brengen.
Thans vallen echter, zoo vervolgt de ver
slaggever van het blad, de eene stelling en
de eerte sector na de andere in Italiaansche
handen. In een edelen wedijver werken
alle wapen-categorieën samen om de Grie
ken uit hun niet gemakkelijk toegankelijke
stellingen in de bergen te verdrijven. On
ophoudelijk ronken de bommenwerpers
over de vijandelijke linies, scheren de ran
ke jagers in duikvlucht over de loop
graven.
Generaal .Erkelit, een militair deskun
dige van naam, levert in het blad „Sonpos-
ta" een militair commentaar op de positie
van Griekenland. Hierin schrijft Erkelit,
dat,volgens de laatste berichten Engeland
klaarblijkelijk besloten is in hét kader der
garantie hulp te verleenen, doch dat deze
Britsche hulp in geen geval kan verhinde
ren, dat Griekenland door Italië bezet
wordt. Uit dit artikel blijkt, dat men in
Turksche militaire kringen de positie van
Griekenland hopeloos acht, wanneer de
Italiaansche opmarsch door terrcinmoei-
lijkheden en de weersomstandigheden niet
wordt vertraagd.
Volgens betrouwbare, uit Albanië binnen
gekomen berichten, hebben de Italiaansche
troepen de Metaxas-linie in Griekenland op
verschillende plaatsen doorbroken. Wei is
waar maakt het Italiaansche weermacht-
bericht van Dinsdag zeer bondig melding
vnri p<> o-ii-nties in Griekenland, maar de
berichten van de Italiaansche verslagge
vers aan het Grieksche front bevestigen,
aldus U.P., dat de Grieken op verschillen
de plaatsen gedwongen zijn geworden hun
verdedigingsstellingen te ontruimen.
In Italiaansche militaire kringen acht
men de gemaakte vorderingen bevredigend
en men verklaart, dat er op het oogenblik
groote* tactische manoeuvres aan den gang
zijn. Voor de beoordeeling van de situatie is
het van geen beteekenis, aldus het oordeel
in deze kringen, 'dat slechts een betrekke
lijk klein deel van Griekenland tot dusverre
bezet is. De vestingwerken, die zich ten
deele nog in handen der Grieken bevinden,
loopen gevaar, aldus verluidt verder in
Italiaansche militaire kringen, omsingeld
te worden.
De Grieksche verdediging zou dan nog
alleen de mogelijkheid overblijven om zich
de voordeelen, welke het moeilijk begaan
bare bergachtige terrein biedt, ten nutte te
maken. Dit zou dan het begin van Grie-
kenlands beslissende nederlaag kunnen
worden.
Schendingen van het Zwitser-
sche luchtrnim de reden.
Het Zwitsersche legercommando deelt mede:
De generaal heeft in overeenstemming met
den Bondsraad bevel gegeven tot algemeene
verduistering te beginnen hedenavond voor
het geheele gebied van Zwitserland. De ver
duistering zal tot nader order iederén avond
volgens voorschrift vanaf 22 uur werden uit
gevoerd en zal duren tot de ochtendscheme
ring.
In verband hiermede wordt door den staf
van het leger de volgende verklaring gege
ven: Tot dusverre werd de normale verlich
ting gehandhaafd om het Zwitsersche gebied
des nachts te kenmerken en op die wijze er
toe bij te dragen, dat ons luchtruim geres
pecteerd werd door de vliegers der oorlog
'loerende landen. De normale verlichting
*.ent echter eveneens ter oriënteering van
de piloten, wanneer die besloten hebben zich
niet te bekommeren om de Zwitsersche neu
traliteit. De schendingen van ons luchtruim,
die zoo juist zijn voorgekomen, en die met
gelijkblijvende weersomstandigheden ook
herhaald- kunnen worden, doen het daarom
geboden lijken een andere methode toe te
passen. Het lijkt derhalve noodig de verduis
tering te bevelen tot nader order. Zwitser
land neemt dezen maatregel en de daaruit
voortvloeiende risico's op zich, omdat het de
vergemakkelijking van oorlogshandelingen
van welken aard ook wil verhinderen.
Hartelijk welkom.
De nieuw benoemde Roemeensche gezant
te Berlijn. Constantijn Grecianu, is gistermi
dag in de rijkshoofdstad aangekomen, j- a
mens den rijksminister van buitenlandsche
zaken werd de gezant op hét vliegveld vei
welkomd door den chef van het piotoco
Vortragen, en den legatieraad von Halem.
De zaakgelastigde van Roemenië, alsmede
het voltallige personeel van het Roemeen
sche gezantschap was eveneens ter ontvangst
op het vliegveld aanwezig.
De Sovjet nog bijna alleen
neutraal.
In deh grooten schouwburg te Moskou
is gisteravond ter gelegenheid van den
23sten verjaardag der Bolsjewistische re
volutie een officieele plechtigheid gehou
den. Aamvezig waren alle leidende staats
lieden van de Sovjet-Unie met Stalij aan
het hoofd, voorts de leden van de regee
ring en de maarschalken.
De feestrede werd gehouden door den
voorzitter van het presidium van den op
persten Sovjet der USSR, Kalinin. Deze
wees in de .eerste plaats op de economische
prestaties van de Sovjet Unie in het afge
loopen jaar. Na zijn gehoor bepaald te
hebben bij de uitbreiding van het gebied
der Unie, verklaarde hij, dat de oorlog
tusschen de leidende Europeesche mogend
heden voortduurt en die in het Verre Oos
ten reeds het vierde jaar ingetreden is,
zoodat vrijwel de geheele wereld zich in
oorlog bevindt en eigenlijk alleen de Sov
jet-Unie een strenge neutraliteit handhaaft.
Onder de huidige internationale omstan
digheden is het de taak van den Sovjet
burger de economische en militaire machl
van zijn land te versterken
Kalinin besloot zijn rede met een hoera
op de Bolsjewistische partij en haar leider
Stalin, waarop de toehoorders laatstge
noemde een langdurige ovatie brachten.
Een verklaring waarmede hij zich
zelf veroordeelt.
Na zijn terugkeer uit Oost-Afrika heeft
Smuts een verklaring afgelegd over zijn ont
moeting met Eden en den Britschcn oppci
bevelhebber in het midden-oosten.
Men behoeft er niet aan te twijfelen, aldus
het A.N.P., dat de precaire Britsche machts
positie de eigenlijke aanleiding tot deze Uos -
Afrikaansche conferenties was. Uit den mond
van Eden, wiens inspectiereis tot dusverre
weinig succesvol verloopen is, heett smuis
waarschijnlijk de opdracht vernomen
hulpverleening van de Zuid-Afrikaan
Unie aan het midden oosten aanzienl.jk
in versneld tempo te versterken. r
Zijn uitlating over de macht van "ïoo
Brittannië, de groeiende intensRei van
Engelsclie oorlogvoering en den aa"^'®*;®®.®
van de Britsche strategie zullen wellicht in
de Zuid-Afrikaansche reservaten voor n
heemschen nog goedgeloovigenhoorders vin
den, in .de rest van de ^*>ld z*l men ze
wel van de hand wijzen als hol, tenden
8"a 1 sPSm u tsTzijn verklaring besluit met de
„00'de„. dol h". neheim van 1>« g
wind in de Unie en van het BrltsChe i™p®rl,
alisme in het algemeen gegeven, besluit het
A.N.R.
Het voordeel van goed in donker
te kunnen zien.
In den nacht van 13 op 14 September was
er ingebroken in een café onder Sloten.
Het was hondenweer en stikdonker. De ma
rechaussee had helpers noodig om de land
wegen af te zetten, zoodat de daders in jle
fuik onden loopen. De luchtbeschermers te
Badhoevedorp, die het zich in hun wacht
lokaal behagel ijk hadden gemaakt, werden
te hulp geroepen.
Een der 'helpers, die er met een marechaus
see op uit was getrokken ontdekte twee
mannen, die met fietsen aan den kant van
den weg stonden. Toen zij zich ontdekt za
gen, vluchtten zij. Een van de twee mannen
verborg zich in de berm van den weg. waar
hij zich in weerwil van de stroomende re-
gén plat op den grond had neergelegd.
De luchtbeschermer, die dank zij de vele
oefening goed in het donker ziet, ontdekte
den man. Hij hield zich slapende een
half uurtje later bevond hij zich op het po
litiebureau, zijn collega was nergens le vin
den. zijn fiets die. evenals die van den
arrestant gestolen bleek, had hij achter
gelaten. Op het rijwiel van laatstgenoemde
vond de marechaussee nog een groot pak
ket levensmiddelen, ook al gestolen waar.
Gisteren stond de jongeman terecht we
gens diefstal en van deze gelegenheid
maakte de verdachte een dankbaar gebruik:
„Ik weet nergen van, die andere man heeft
zoowel de fietsen als de levensmiddelen
gestolen. Deze ontkentenis maakte een uit
voerig en langdurig getuigenverhoor nood
zakelijk en op grond hiervan achtte de of
ficier van justitie zoowel het wettig als
overtuigend bewijs geleverd. Eisch: één jaar
gevangenisstraf.
Vonnis 20 November.
OBLIGATIES
STAATSLEENINGEN.
Nederland 1940 I 4
Nederland 1940 II 4
Idem met bel. fac.
Nederland 1938 3.3V2
Oost-Indië 1937 8
Oost Indië 1937 A 3
Duitschland 1930 5%
DUITSCHLAND
D. Gr. b '40 Ct. 6
Konv Kas (m.v.) 4
VK- L.R.
I0D/4 1013/ic
81 801/,
26V2-29 35-32
PROVINCIALE EN GEM. LEENINGEN.
A'dam '37 I 3*80% 84%
's Grav.''37 I 3%
N.-Holl. '38 3
N -Hol 1. '38 II (31/2) 3 85
R'dam '37 I. III 3% 85
Z.-Holland 1937 3 84i/2
HYPOTHEEKBANKEN.
Ned. Ilyp.b. Veéndam 3% 91% 91%
INDUSTIEELE ONDERNEMINGEN.
Buitenland.
Farbenind. I. G. 7 140 160
Gelsenk. Bergw. 5
BANK- EN CRED.-INST.
Binnenland.
Koloniale Bank A 180 1S2
Ned. Ind. Handelsb. A 140 141
Ned. Handel Mij. c. v. A 121 124
AANDEELEN.
INDUSTRIEELE ONDERNEMINGEN.
Binnenland. -,
A.K.U. 123-125 125-123
Calvé Delft c.v. A. 83% 85
Centr. Suiker Mij. 180 185
Fokker g. A. 193%
Lever Bros en Uriilever cv.A139-136%
1391/2—1413/.
Ned. Ford 328
Philips G B.v.A. 214-20G 212:218
Philips pref. A 146 145
Buitenland.
Anaconda copper c.v. A. 28%29 7/16
29%—31%
Am. Sm. en Ref. c.A. 46
Beth. Steel c.v. A 86-871% 89:91%.
Gen. Motors c.v. A. 56%
Kennecot Copper c.v. A. 37 7/16—37 13/16
38-40
North. Am. Aviation c.v.A. 21
Rep. Steel c.v. A. 24%-25%
26-278/18
U. S. Steel c.v. A. 70%-72 73-76%
PETROLEUMONDERNEMINGEN.
Binnenland.
Dordtsche Petr. g. A. 261% 283%
Kon. Petr.
Buitenland.
Sheli Union c.v. A.
Tide Water c.v. A.
295-287296-307
12%—18
jhri 13,1/16—14
11%-11%_
1115/1612%
SCHEEPVAART MAATSCHAPPIJEN.
Holland Amerikalijn A 110-113 113-121%
Java China-Japanlijn A. 137-139 141-150
Kon. Ned. Stoomb. Mij.
nat. bez. v. A. 151-153 152Va-158%
Kon. Paketvaart A. 229% 240
Ned. Scheepv. Unie A. 167%-164'
166l/f.-172%
Roft. Llovd A. 134%-137 "*145
Stoomv. Mij. Nederland A. 139-142 150
SUIKER-ONDERNEMINGEN.
H.V.A. 457-466 466-482
Javasrhe Cultuur 256 266
N I S U. 258 261
Ver. Vorstenl. Cult. 130%—126
130%133%
TABAKSONDERNEMINGEN.
Deli Batavia Mij. 187-190 197-200
Dell Mij. c. v. A. 248%-250 252-263
Senembah 195
RUBBER-ONDERNEMINGEN.
Amsterd. Rubber 260%—254%
266-276
176-184 188-190
1S9%-193 198-203
Bandar Rubber Mij. A.
Deli Batavia Mij, A.
Koersen voor stortingen op 7 November '40:
Reichsmarken 75.36; Belga's 30.1432; Zwit
sersche Francs 43.56; Lires 9.87; DeenscW
Kronen 36.40; Zweedsche Kronen 44,85
Tsjechische Kronen (oude schulden) 6-42;
fsjechische Kronen (nieuwe schulden) 7-54
JAPAN PRIJST HOUDING VAN
DE REGEERING TE VICHY.
Transocean meldt: „Zuid-Indochina <>n''
waakt en zal Vichy ondersteunen," a
schrijft de Nitsji Nitsji, Het blad sehrijG
verder, dat tengevolge van de bereifjwi"'/'
beid van de Fransche regcering te VicW
om» mede te werken aan de nieuwe era
ning in Europa, de spanningen tusschen
De gebeurtenissen in den Balkan. Bij de
aandacht. Een Engelsche
oorlogshandelingen in Griekenland vraagt de houding der Britsche .WjdkrachtenTe
troepenafdeeling gaat aan land voor de hulpverleeninn
H' fFoto-Weltbild)
verschillende Fransche groepen in
china verminderen. Ook de tegenwoor?1*
tegenstanders van de regeering te VjC|t)
gaan. als gevolg van de ontwikkeling
Europa en van de Japansche actie i" In
China inzien, dat het doelloos is ont a'
don anderen kant te blijven staan.
Kokoemin Sjimboon spoort het JnP®D' (e
volk aan tegenover Joden voorzichtig
zijn. De Joden uit Duitschland d'e 'n
wereldoorlog hun vaderland hebben vc
den, moet verzocht worden, aldus he'
Japan te verlaten. Door een dergehike F
regel zou Japan zich in den tegomy»
gen oorlogstoestand tegen verraderlijk
vallen van achteren beschermen
