KRUSCHEN
Ons Indisch hoekje
Wat is onbeschaafd?
1119P
S->
l/UacUnieuiai
De gelukwensch
De weekkaarten
in de Kerstweek
WINTERHUIP#NEDERLAND
36310
De man
met de hamer
Slaapplaatsen
voor stadgenooten
Hoofdpijn
Gesloten winkels
tusschen 12 en 1.30 u.
ïlieuopö uil U\&
tueuiud
Waarom was er?...
Kerstlectuur
Vrijdag 20 December 1940
Tweede Blad
aan uw vrienden
en relaties
Opvarenden
«Van Meerland'
Nogmaals i
Verkoop niet zonder
bonnen!
Bijna 100 jeugdige
Nieuwediepers
naar Wijdenes en De Hem
is dc girorekening van den
Gemeente-ontvanger»
Stort hierop Uw gaven voor
„Winterhulp"»
fan de Groot met pensioen
Alles binnen
Ongeval in de sluisput
Visscherij
Inschrijving Handelsregister
Geen Oudejaarsavond dienst
voor onze kinderen
Uwrheumatische pijnen
Morgen is het de laatste lag, dat u te
gen gereduceerden prijs, uw nieuwjaars-
wensch aan onze agenten, looi»ers of aan
ons kantoor op kunt geven. Wie na mor
gen komt, betaalt 10 cent meer. We ont
vingen reeds vele Nieuwjaarswensehen.
Men blijft deze goede gewoonte getrouw
om elkaar het beste te wenschen b(j de
jaarswisseling. Het is nu, nog meer dan
anders een uiting van warme sympathie,
een innig gemeende wensch voor een ge
lukkig jaar, na dit jaar van sombere en
droeve gebeurtenissen.
Toon uw vriendenrelaties, dat U hen nog
niet vergeten bent, denk aan uw clientèle, die
uw beste wenschen zal waardeeren, ver
geet niet uw familie, die U nu vooral moeilijk
kunt bereiken.
Een handdruk per krant, die kunt U ook
geven, als u vandaag of morgen nog uw an
nonce opgeeft aan onze administratie, aan
den wijkbezorger of aan een van de onder
staande adressen:
VAN ROSSUM, Landbouwstraat, Julianadorp.
Boekhandel SPEUR, Julianadorp.
VAN DER GOES, Breezand, Kantoorhouder.
REZELMAN, Molenvaart 105, A. Paulowna.
J. C. DE HAAN, Nieuwstr. 14, Hippolytushoef
HIS WILMS, Hippolytushoef.
W. METS Jr., Oudeschild (Josina Pool).
Fa. W. C. REIJ, Warmoesstraat, Den Burg.
JOH. EELMAN Pz., De Waal.
W. L. BAKKER, Oosterend.
A. BRANS, Oosterend.
Jb. DRIJVER, Oosterend.
A. BAKKER Gz., De Cocksdorp.
Mej. D. BOON, De Koog.
De modellen van de Nieuwjaarsgeluk-
wenschen vindt men op de advertentie
pagina in dit nummer.
Wie weet het postbox-num
mer te Lissabon.
Naar aanleiding van tallooze verzoe
ken van ouders van opvarenden van
den münenleggor „Van Meerlant", van
wie sedert half Mei niets meer verno
men is en die thans blijkens hier ont
vangen brieven van opvarenden in Lis
sabon geïnterneerd moeten zijn, is het
gewenscht, dat het postbox-nummer van
de schepelingen te Lissabon bekend
wordt. Wie kan ons daaraan helpen?
zoo vraagt „De Telegraaf".
Ook geldig op de feestdagen.
Verkorte weekkaarten verkrijg
baar.
Volgende week vallen de beide Kerst
dagen midden in de week en velen zullen
zich dus reeds afgevraagd hebben of ze
op deze beide Zondagen nu ook op hun
weekkaart mogen reizen. Inderdaad, dat
mag. Wie op de Kerstdagen ook heen en
weer wil trekken van Den Helder naar
zjjn evacuatie-oord en andersom, kan dat
op de gewone weekkaart doen.
Wie echter de beide Kerstdagen niet reist,
doet verstandig geen weekkaart te nemen,
doch a.s. Maandag een verkorte weekkaart te
vragen. Men kan n.1. een verkorte weekkaart
krijgen, voor vier of vijf dagen. Men kan deze
vier of vijf dagen dan van den trein naar
eigen keuze gebruik gemaken. Men kan dus
den eersten Kerstdag of den tweeden Kerst
dag reizen, al naar men zelf verkiest. Deze
verkorte Weekkaarten zijn natuurlijk goed-
kooper dan de gewone weekkaart.
Geëvacueerden in Breezand dienen er
evenwel rekening mee te houden, dat de
trein op de Kerstdagen niet in Breezand
stopt. Op deze dagen loopen immers de
Kooy- en Werftrein niet en alleen deze
treinen hebben Breezand en Koegras als
stopplaatsen.
Er wordt de aandacht op gevestigd, dat
de 100 kinderen, die door „Winterhulp
Nederland" in de gelegenheid gesteld zijn
een prettige en rustige Kerstvacantie iri de
dorpen Wijdenes en De Hem te hebben,
morgenochtend te 10 uur van het Bureau
Winterhulp, Kanaalweg, vertrekken in S
bussen.
De jongens en meisjes dienen uiterlijk
kwart voor 10 uur aanwezig te zijn voor
genoemd Bureau.
(Erbij vermelden „Voor Winterhulp Nederland
In het belang van allen.
Wezen wij er geregel .1 op, dat het
dringend noodzakelijk is, dat de plaatse
lijke winkeliers alleen goederen verkoopen
tegen in ontvangstname van bonnen, het
blijkt noodzakelijk wederom op het feit
te wijzen, dat het nog regelmatig voor
komt, dat middenstanders artikelen aan
den man brengen, zonder daarvoor bon
nen te eischen.
Het betreft hier niet enkele branche's,
doch een groot aantal.
Wij begrijpen niet op welke gronden
men feitelijk dit verzuim pleegt. Komt
men in grootere steden des lands, dan
blijkt, dat dergelijke niet tolereerbare
handelingen slechts sporadisch of in het
geheel niet voorkomen. In Den Helder is
dit anders. Met een optimisme of er in
het geheel geen distributie-regeling is,
blijken winkeliers soms bereid te zijn hun
waren te verkoopen zonder bon.
Wij mogen er nog eens, en dat met na
druk, op wijzen, dat deze handelwijze fu
nest is voor de toekomst. Minder ingele
verde bonnen beteekenen kleinere toewij
zingen. Niet alleen voor den betrokken
winkelier, maar voor de geheele stad.
Dit zal zich straks gaan wreken en het
is de gemeenschap, die daarvan de dupe
wordt.
In dit verband zij nogmaals onder de
aandacht gebracht dat men alleen bij in
levering van bonnen zijn goederen mag
leveren!
Jan de Groot, wagenmeester bij de N.S.,
gaat met pensioen. Voor menigen Nieuwedie-
per zegt dat weinig. De Groot heeft zijn
diensttijd er op zitten, hij gaat dus van zijn
centen leven, die hij van de N. S., na bijna
40 dienstjaren, als rechtmatig pensioen ont
vangt. Een ander zal zijn taak straks over
nemen en Jan wordt een vergeten burger er
gens in Nederland.
Wagenmeester de Groot was een typische
figuur bij de „Heldersche spoor". Zijn taak
bestond in de zorg voor het rollend materieel,
uitgezonderd de locomotieven, waarvoor de
machinist de verantwoordelijkheid draagt.
Het was Jan's werk om te zorgen, dat de
verwarming geen stagnatie kreeg, dat de
wielen niet piepten, kortom honderd van die
kleine dingen, die het leven van den reiziger
veraangenamen.
Nu kan je dat werk doen, met strak ge
zicht, zwaaiend met je hamer en je schroe
vendraaier, je oliespuit en je boor, je kan
het „kankerend" doen, kruipend tusschen de
wielen met je zwarte pak en je zwarte ge
zicht en je kan het doen zonder eenige drukte,
automatisch, zonder geest, zonder lawaai.
Jan deed het niet stil, hij deed het niet
kankerend. Hij sprong op de locomotief, als
die nog reed, slingerde den machinist en sto
ker een gijntje naar het hoofd, schoot lachend
tusschen de wagens, sprong als een aap van
den eene op den anderen wagon, had altijd
evenveel praatje en had steeds de lachers op
zijn hand. Niemand kon kwaad worden op
dezen Uilenspiegel onder de wagenmeesters,
die overal de gijn uitpuurde en die met een
groote mond. en een breed gebaar van den
man op de locomotief alles gedaan kreeg.
Nu gaat Jan weg. Op 28 December verlaat
hij Den Helder, dan heeft hij ruim 38 dienst
jaren bij dé N.S., waarbij hij op 17 Februari
1902, te Hoorn in dienst kwam, via een plaat
sing in Haarlem kwam hij naar Den Helder,
waar hij 33 jaren dienst deed.
Als u vanavond of morgenochtend vroeg in
den trein naar of van uw evacuatieoord komt
en het is zoo lekker warm in uw coupé, denk
dan even aan Jan de Groot, want aan hem
dankt u die goede zorgen.
Voorloopig zal De Groot zich in Hoorn ves
tigen, maar natuurlijk komt hij weer naar
Nieuwediep. Hij zou het ook eens moeten
laten......
Op 17 December slaagde te 's-Graven-
hage voor het examen Staatsinrichting M. O.
onze gtadgenoote, mej. M. Th. Ritmeester.
is een ellendige pijn en kan
Uw heelen dag vergallen.
Een "AKKERTJE" verdrijft ze
binnen een kwartier geheel.
Er zijn verscheidene middenstandszaken,
die tusschen 12 en 1.30 u. hun deuren sluiten.
In normale omstandigheden is daartegen geen
enkel bezwaar. We begrijpen, dat ook een
winkelier rustig zijn middagmaaltijd wil ge
bruiken en de koopers(sters) moeten dan
maar vóór 12 u. of né half twee komen. Dat
gaat in normale tijden ook zonder eenig be
zwaar. Nu echter staan de zaken anders. Me
nige huisvader heeft van zijn ega de opdracht
gekregen (een vriendelijk verzoek kan men
het ook noemen) om een en ander uit Den
Helder mee te nemen. Hij volbrengt natuur
lijk graag die opdracht. De middenstand zal
dit ook weten te waardeeren, maar nu is het
een teleurstellende ervaring, als die vaders
van gezinnen, wanneer ze van hun werk ko
men, heel wat middenstandszaken gesloten
vinden, 's Morgens is het te vroeg en des
avonds is het te laat om aan moeders verzoek
te voldoen.
Wij geven onze middenstanders, die hun
zaken tusschen den middag sluiten, in
overweging daarvoor een ander uur te
zoeken of de deuren korter dicht te doen,
zoodat de vele „heeren koopers" hun neus
niet stooten.
Klachten, die ons van verschillenden kant
bereikten, gaven ons dit stukje in de pen.
Middenstanders, doe er uw voordeel mee!
jaarsavond in de Herv. Kerk ook een dienst ge
houden zou worden voor de leden der Doops
gezinde Gemeente. Dit is echter onjuist. Ds. Gor
ter heeft dien avond al twee keer dienst, n.1. te
Oosterend en te Den Burg. Wel wordt op 27 Dec.
a.s. het Kerstfeest der Doopsgezinde Zondags
school alhier in de Ned. Hervormde Kerk ge
houden.
Al het materiaal der Zuiderzeewerken is in de
haven gebracht. Tientallen bakken, kranen, molens
en zuigers vullen de groote werkhaven. Honder
den arbeiders hebben ontslag gekregen.
Het groote kantoor van de fa. Zanen Verstoep
wordt tijdelijk gesloten.
Bij den bouw van de sluis en het stoomgemaal
heeft de aannemer Gnirrep en Vermorken al zeer
veel tegenslag ondervonden. Tweemaal is de put
weer onder water geloopen en juist een jaar ge
leden werd een groote machineloods door brand
vernield, waardoor het werk maandenlang stil
kwam te liggen. Den laatsten tijd werd uitsluitend
aan het stoomgemaal gewerkt, terwijl de afwer
king van de schutsluis tot het voorjaar is uit
gesteld.
Thans ondervond het werk opnieuw stagnatie
doordat een gedeelte van den omringdijk van het
stoomgemaal in elkaar zakte. Een locomotief met
een aantal lorries storte naar beneden. Het zand
perste tegen een stuk stalen damwand, dat door
boog en neerstorte. Slechts op het nippertje wis
ten een dertigtal arbeiders het veege lijf te bergen.
URK, 18 December.
Door 17 vaartuigen werd heden aan den Ge
meentelijken Vischafslag alhier aangevoerd: 412
pond snoekbaars, van 30150 pond per vaartuig,
prijs 6061 ct.; 280 pond baars, 3031 ct.;
140 pond blei, 2631 ct.; 180 pond voorn, 24
25 ct. Alles per pond.
Den Helder: Bouw-onderneming M. J. Cor-
nelisse, Laan 29, bouwbedrijf.
Bestuurswijzigingen
Texel: Coöp. Aankoopvereeniging „Texel",
G.A., Koogerstraat 38, Den Burg.
Andere wijzigingen:
Den Helder: A. Visser, Langestraat 67, meu-
belhandel; rechtsvorm gewijzigd.
N.V. Broodfabriek „De Volharding", Kuiper
dwarsstraat 1, statuten gewijzigd.
Texel: J. C. Koppies, Schildereinde 81, goud
enz.; verplaatst naar Hoorn.
Onze corr. te De Koog schrijft ons:
In de Heldersche Courant van 18 Dec. las ik een
bericht over de kerkdiensten op Oudejaarsavond,
waarin o.m. stond, dat er te De Koog op Oude-
(Geen fabel).
Waarom was er feitelijk oorlog?
Waarom was er veel te kort?
Waarom at de eene biefstuk?
Waarom at de ander gort?
Waarom waren er overvloeden?
Waarom was er zooveel nood?
Waarom werd er weg gesmeten?
Waarom was er vaak geen brood?
Waarom was er zooveel luxe?
Waarom was er zooveel pret?
Waarom waren er veel tranen?
Waarom was er vaak geen bed?
Waarom waren er veel vleiers?
Waarom was er zooveel haat?
Waarom had de eene arbeid?
Waarom stond de ander op straat?
Waarom waren er veel leugens?
Waarom was er bedriegerij?
Waarom waren al die waaroms
in een menschenmaatschappij?
Omdat niemand was tevreden
Met zijn feitelijke deel,
Daarom was er veel te weinig,
Daarom was er veel te veel.
Zoolang wij menschen zullen blijven,
Egoïsten, groot en klein,
Verdwijnt niet een van die waaroms.
Maar er komen er steeds bij.
WALBOOM.
Van de N.V. A. Voorhoeve, v.h. J. M. Bre-
dée's Uitg. Mij., te Rotterdam, ontvingen wij
een vijftal nieuwe kinderboeken, die als kerst
geschenk uitstekend geschikt zijn.
Het uiterlijk van deze boekjes is zeer goed
verzorgd. Een stevigen, crème-kleurigen om
slag en frissche omslagteekening in vier
kleurendruk, geven ze een bizondere aantrek
kelijkheid.
De prijs is billijk, 0.60 per ex.
Van strijd en overwinning, door Jan van
Groningen, goed en fijntjes geill. door Henk
Poeder, is een boek voor onze jongens van
8 tot 14 jaar. Een vlot verteld verhaal van
het platteland, met goede paedagogische
strekking en gezond christelijken inslag. We
kunnen het voor onze jongens hartelijk aan
bevelen. Ze zullen er iets van meenemen.
Als kaarsjes in de nacht heet het boek van
Catharina Bronsveld. Het is een verhaal van
den strijd en overwinning in een jong gezin,
waarvan de vader overleden is. De dappere
wijze, waarop dit aardige gezin zich den weg
door het leven baant, met het devies: „De
Heer zal voorzien," is leerzaam voor onze
meisje van 814 j., die het met spanning zul
len lezen.
Een „verloren zoon" uit 'en tijd van Beste-
vaar Tromp, door H. Kingmans, geïll. door
H. A. Kray Jr.
Een boek voor onze jongens. Vooral nu is
het goed den vaderlandschen geest aan te
wakkeren en levend te houden. Hier is lectuur
dat ons de groote daden toont van die helden
figuren uit onze historie, die hun leven feil
hadden voor de vrijheid en zelfstandigheid van
hun land.
De avonturen van den verloren zoon, die zijn
huis ontvlucht om op „een schip van Oreloge"
te dienen, zal onze jeugdige lezers in hooge
mate boeien.
De grote taak van Emmeline, door Wannie
van Wehl.. Een verhaal uit de oorlog tusschen
de Noordelijke en de Zuidelijke staten van
N. Amerika, die gewoed heeft van 18611865,
die in hoofdzaak ontstond tengevolge van de
slavernij, die nog in de Zuidelijke S'taten be
stond. Een spannend boek, dat de jeugdige
lezers zal pakken.,
Pleuntje, door Riek te? Braake. Een ge
zellig boek voor onze jongere meisjes (812
j.), die van het leven van „Pleuntje" nog wat
kunnen leeren. 't Is goed en vlot verteld, dit
jongemeisjesleven. De illustraties zijn wat aan
den stijven kant.
zijn tien tegen één, een gevolg van onzuiver
bloed. Doe daarom een bloedzuiverende
kuur met Kruschen Zout. De zes minerale
zouten oefenen een aansporende werking uit;
Uw bloed gaat krachtiger stroomen en
pijn-verwekkende onzuiverheden verdwijnen
langs natuurlijken weg.
Bij apoth. en drog. 1.47, 0.76, 0.41 p. fl. incl. O. B.
LICHTUITSTRAt.IN G.
Oe politie moet gisteren wederom hande
lend optreden, toen in de Emmastraat uit een
woning licht straalde.
De Indonesische archipel is een museum
van enormen omvang. Met zalen, gangen,
galerijen van groote afmetingen, gevuld niet
met interessante /oorwerpen, maar met het
merkwaardigste, dat onze aarde biedt: leven
de menschen. Daar, in Indië, wonen de pri
mitiefste jagersstammen, die nog geen vaste
woonplaats kennen; hooger staande Dajaks,
Bataks, Toradjas, enz. tot de zeer beschaafde
Javanen toe. Het is niet wel mogelijk een
juist beeld te geven van de groote verschei
denheid dier vele tienta/an millioenen be
woners. Het best illustr ort men de verschil
len, door op te merken, dat de Indonesiërs
een paar honderd (ik meen pl.m. 250) ver
schillende talen spreken!
Talrijke Indonesiërs leefden vele eeuwen
geïsoleerd, hadden heel weinig aanraking
m-t andere volken, zoodat ze op een lage
trap van ontwikkeling bleven staan. Dit is
b.v. het geval met de bewoners van een
groep eilanden ten Westen van Sumatra,
de Mentawei-eilanden. Tot voor kort ver
bouwden ze alleen knollen en vruchten. Het
is een zeer groote verdienste der zending
geweest, die hen het veel betere voedings
middel rijst heeft leeren planten. In het be-.
staan der menschheid is goede voeding van
groote beteekenis. Ze maakt het lichaam
sterker in den strijd tegen ziekten, in Indië
vooral tegen volksvijand no. 1,_ de malaria.
Die ziekte put de menschheid uit, maakt
h vatbaar voor andere kwalen, b.v, tuber
culose.
De Mentaweiers bouwden prauwtjes zie
foto waarmee ze de rivieren en de kusten
bevoeren om te visschen. Dierlijk voedsel als
visch is voor de voeding van groote beteeke
nis. Maar zeevaaiders werden ze niet. Met
het betrekkelijk dichtbij gelegen „vaste land"
(het uitgestrekte Sumatra) kwamen ze
daardoor niet in aanraking, ze leerden niets
van de daar wonende hooger ontwikkelde
volken, ze bleven staan op een lage trap van
ontwikkeling. Ze hadden eigenaardige ge
woonten, die in onze oogen getuigden van
onbeschaafdheid. Op mijn eigen reizen ben ik
herhaaldelijk in contact gekomen met vol
ken en stammen, die in onze oogen onbe
schaafd zijn. Maar steeds heb ik mij afge
vraagd: „hebben wij het recht die menschen
onbeschaafd te noemen. En zijn wij be
schaafd?"
Dr. H. F. TILLEMA.
(Namens het Koloniaal
Instituut te Amsterdam.)
H.HugowaaardGroote ongem. kamer, met
gebruik van keuken.
Schagen: Slaapkamer voor 4 pers.
in
-
