Een witte kerst?
i
I
Brief uit
Mokumerdam
Hijr die vrede
geeft!
Bijna twee kinderen
verdronken
Vrede op aarde
Dinsdag 24 December 1940
Tweede Blad
&ad±tüeiuuió
Door Duitsche militairen gered
Bij de kribbe neergebogen,
heb ik aarzelend ovèrwogen,
of het beter zoude zijn,
dat de heiige englen kwamen
en het Kindje medenamen
uit een wereld vol venijn
Maar de blijde hemelingen
hoorde ik van Vrede zingen!
't Werd mij wonderlijk te moe
In verwoestingen en branden
zag ik uitgestrekte handen,
alle naar dat Kindje toe
In de menschen welbehagen
over d'aarde vóortgedragen,
klonk in loopgraaf over zee
alom, waar maar menschen waren,
in verdriet en doodsgevaren,
deelde 't Vreugd en Vrede mee
Vreugde in de felste smarten,
Vrede aan verscheurende harten,
niet door aardsch geweld geroofd-
Bij de kribbe neergebogen,
heeft mijn hart hoezeer bewogen
toch in Vrede op aard' geloofd!
I
De inlevering van oude
batterijen
Dc heer Kreuger cn het
cafébedrijf
Uw nieuwjaarswensch
Jlaadfdeefy
Jan Mens schrijft:
KeMifa&eAt 1940
Gisterenmiddag waren b(j fort Erf
prins in de omgeving van het land van
Doorn, een aantal jongelui aan het spe
len op het, uit den aard der zaak, nog
zeer onbetrouwbare ijs.
Op een gegeven oogenblik zakte een der
kinderen, en wel de 6-jarige Annie
Huigen, van den Koningsweg, door het
nog slechts zeer dunne ijs heen, en ging
terstond vrijwel kopje onder in het ijs
koude water.
De andere kinderen schrokken uiter
aard hevig, en wisten niet wat ze moes
ten doen. Niet het geval was zulks met
den 9-jarigen Martien Ewald uit de Do-
rus Rijkersstraat, die blijkbaar het echte
Ewald-bloed in z'n aderen heeft vloeien,
en zonder een oogenblik te aarzelen het
meisje nasprong.
Hoe flink de dappere boy echter ook was,
hij had buiten de geweldige koude van het
water gerekend. Het bleek hem niet mogelijk
het meisje uit haar benarde positie te bevrij
den en dat was te erger, aangezien dit
slachtoffertje van haar onvoorzichtigheid het
kwaad te verduren had. Herhaaldelijk ver
dween het in het vrij diepe grachtwater en
ieder oogenblik kon verwacht worden, dat
het zich niet meer boven zou kunnen houden.
Er daagde evenwel hulp. En wel in den
vorm van een tweetal Duitsche militairen.
Een van de marine en een van de weer
macht. Deze bedachten zich eveneens
geen moment, doch begaven zich te wa
ter. Na eenige pogingen slaagden zij er in
de beide kinderen (ook Martien Ewald
had het inmiddels zwaar te verduren ge
kregen en bevond zich in levensgevaar)
op het droge te krijgen. Dat was onge
twijfeld op het laatste nippertje. Nadat
ze in dekens gerold waren, werd terstond
geneeskundige hulp ontboden.
Naar wij vernemen ondervinden de
jongen en het meisje beiden de gevolgen
van het onvrijwillige bad. Vooral het
meisje schijnt maar ternauwernood aan
den dood ontsnapt te zijn.
Hulde echter aan den dapperen Martien
Ewald en eveneens aan beide Duitsche
militairen, die zoo paraat waren om ter
stond die maatregelen te nemen, welke
er toe leidden, dat de kinderen gered
konden worden.
Gisteren werd er vrij druk gere
den in Den Helder.
Hadden Zondag de „waaghalzen" zich al
op het ijs begeven, gisteren bond, wie schaat
sen had en vrij kon krijgen, de gladde ijzers
onder en genoot van de, naar we hopen, korte
ijspret, die ons vlak voor de Kerstdagen ge
schonken werd.
Op den Singel en Timorpark, op de
slooten en de kleine Fortgracht, zwierden
de rijders (sters) er lustig vandoor. Het
gaf iets feestelijks aan dit stadsbeeld,
dat de laatste weken zoo weinig teeke
nen van leven geeft. Het herinnerde aan
de genoegens van den vorigen winter,
toen honderden en duizenden de grachten
bereden, toen de koek en zoopies overal
waren neergeplant, toen ijswedstrijden
werden georganiseerd, die drommen be
langstellenden trokken, toen er nog
vrede was voor ons land.
Waarschijnlijk is de ijspret van korten duur
en daarover kunnen we ons, als we deze ge
noegens in het licht van den tijd bezien,
slechts beheugen. Hoe prettig het ook mag
zijn, een frisschen neus te halen op het ijs,
hoe genoegelijk het is om de beenen eens
heerlijk te rekken, de ellende, die de vorst
mee zou brengen voor het vervoer van
levensmiddelen en brandstoffen en het ge-
brek dat er is, doet ons slechts hopen, dat
de barometer spoedig zal zakken en de ther
mometer zal stijgen.
Het zag er gisterenmiddag naar uit, dat
de verandering reeds op til was. In den vroe
gen morgen was er nog een helderen hemel
en een Oostenwind. Gisterenmiddag om halt
twee was de lucht betrokken, grauw en grijs
en vol sneeuwbelofte. De wind was naar het
N.-Westen geloopen, de barometer zakte en
de thermometer steeg. Het vroor om 2 uur
evenwel nog een graad of twee, maar he
zag er toch naar uit, dat het weer zou ver
anderen en daar verheugden we ons in, ai
zouden we in normale tijden een paar ij
dagen prefereeren boven een regenbui of een
sneeuwwereld.
Begon het reeds gisterenavond licht te
sneeuwen, zulks geschiedde ook vannach e
op dit oogenblik, hedenmorgen 9 uur, dwar
relen er nog steeds kleine vlokjes rond.
wereld is al grijs en als wij ons niet vergis
sen beloaft het een witte Kerst te worden.
Het dooide gisterenmiddag 4 graden, ma
momenteel wijst het kwik weer 1 graad vors
aan. Alle kansen dus op een sneeuw- en ys-
Kerstfeest.
k
G. Nieuwenhuysen
Uit de bundel
„Van Kribbe tot Opperzaal"
Een interessante proef.
In verband met den oproep aan particulie
ren en handel om mee te werken een tekort
aan materiaal voor droge batterijen te voor
komen door bij aankoop van een nieuwe bat
terij eén oudë in te leveren, vernemen wij van
officieele zijde, dat het hier een bijzonder in
teressante proefneming geldt. Ofschoon men
bij oppervlakkige beschouwing zou kunnen
meenen, dat deze kwestie het gemakkelijkst
en het snelst zou worden opgelost door een
voudig een verbod tot verkoop van nieuwe
zaklantaarn- en andere droge batterijen uit
te vaardigen niet tegelijk een oude wordt in-
g^everd, meent men te bevoegder plaatse, dat
men daartoe thans nog niet behoeft over te
gaan. Op zichzelf genomen zou een gedwon
gen inlevering van oude batterijen de doel
treffendste methode zijn. Het Departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart geeft
er echter sterk den voorkeur aan vooral
met het oog op de op andere gebieden reeds
bestaande, onvermijdelijke verbodsbepalingen
daar zoo min mogelijk nieuwe aan toe te
voegen.
Bovendien zou bij spontane medewerking
van het publiek den winkelier veel werk en
administratie bespaard worden. Wanneer deze
proefneming slaagt zullen wij niet alleen het
gemak van onze lantaarn etc. mogen hou
den, doch bovendien zou daarmee het bewijs
geleverd zijn dat publiek zoow,el als winke
liers vrijwillig kunnen bijdragen tot het ver
mijden van ingrijpen van hooger hand in die
gevallen waar dit mogelijk is.
De vraag van den heer Kreuger aan den
raadsvoorzitter, opgenomen in ons nummer
van Zaterdag, was door ons niet al te duidelijk
geformuleerd, waarom we er hier een verdui
delijking van geven.
De heer Kreuger nam het bij de behandeling
van de gemeentebegrooting voor de restau
ranthouders en de cafébedrijven op, naar aan
leiding van de verhooging ~an de 200 opcenten
op de personeele belasting.
De heer Kreuger wees er op, dat het café- en
restaurantbedrijf onbillijk belast wordt en
vroeg daarom den voorzitter een vermindering
van de personeele belasting te willen bewerk
stelligen, zooals dat in vele andere plaatsen
van ons land ook het geval is.
De voorzitter zegde toe, deze zaak te willen
bezien.
Een handdruk aan al uw vrienden
en familieleden.
Wij herinneren onze abonné's nog eens aan
de gelegenheid om aan al hun familieleden en
vrienden, hun kennissen en zakenrelaties, door
middel van een gelukwensch in de krant, op
den eersten Januari een hand te drukken.
Het is nu meer dan ooit een tjjd om
elkaar het beste te wensehen voor het
nieuwe jaar. U kunt uw annonce, voor
lagen prjjs, nog opgeven aan onze admi
nistratie of aan onzen agent in uw evacua
tie-oord. Hieronder geven we hun adres
sen:
VAN ROSSUM, Landbouwstraat, Julianadorp.
Boekhandel SPEUR, Julianadorp.
VAN DER GOES, Breezand, Kantoorhouder.
REZELMAN, Molenvaart 105, A. Paulowna.
J. C. DE HAAN, Nieuwstr. 14, Hippolytushoef
HIS WILMS, Hippolytushoef.
W. METS Jr., Oudeschild (Josina Pool).
Fa. W. C. REIJ, Warmoesstraat, Den Burg.
JOH. EELMAN Pz., De Waal.
W. L. BAKKER, Oosterend.
A. BRANS, Oosterend.
Jb. DRIJVER, Oosterend.
A. BAKKER Gz., De Cocksdorp.
Mej. D. BOON, De Koog.
onze advertentiekolommen
voor Uw inkoopen
(Foto Th. J. Verbejj.)
Zaterdagmorgen vertrokken een groot aantal Heldersche jongens en meisjes naar Wijdenes
7n Hem teneinde aldaar de Kerstvacantie door te brengen. Op de foto ziet men het vertrek
vanaf Bureau „Winterhulp" aan den Kanaalweg.
Waarde Cor, (tout court.)
Ach, wat moet ik horen: je wilt me Ere
burger maken van Nieuwediep.' Weet wat je
doet, mijn vriend. Het zijn sterke benen, die de
weelde van het Ereburgerschap kunnen dra
gen! Toen ik het aanbod las, moest ik eerst
even denken aan het schone Duitse gezegde:
„Streichle die Bestie ein wenig, und sie frisst
Dir aus der Hand." Doch nu ik er lang over
gepeinsd heb, ben ik besloten de benoeming
aan te nemen.' Want dat baantje is een sine
cure.' Er is natuurlijk een klein stippendium aan
verbonden, (je begrijpt me welen van mijn
kant ben ik moreel verplicht, in alle toonaar
den de lof te zingen van Den Helder Nu,
dat valt me niet moeilijk, dat weet je. Dus,
als de daartoe bevoegde autoriteiten mij t.z.t.
deze eer willen aandoen: ik pak aan!
Ouwe kameraad, we vinden het leuk dat je
eens komt over waaien. Mijn vrouw plaatst de
opmerking, dat jij je gehamsterde gehaktbal
len alvast kunt opsturen, dan behoef je onder
weg niet in de verleiding te komen, de blikken
voor je privé-gebruik open te peuteren. En
als je hier verschijnt terwijl het vet nog aan
je lippen kleeft, heb je kans de deur uitge-
bonsjoerd te worden... Tenzij de stoffelijke
resten van koe of zwijn zó aantrekkelijk zijn,
dat we je uit pure dankbaarheid om je hals
vallen. Waarbij mijn vrouw vanzelf de voor
rang heeft.
Want, waarde vriend, ook wij kampen met
een blijkbaar chronisch tekort aan vlees. Snap
jij hoe 't komt, dat de koeien tegenwoordig
zo weinig biefstuk leveren? Wat een egoïsten
toch, die stomme dieren. Vroeger kon je de
vette en magere lapjes zonder moeite van hun
ribben plukken, gezwegen van nog fijner ge
braad, en tegenwoordig doe je 'n moord voor
een minuscuul brokje bevroren zwezerik. Ver
leden week Zaterdag, na veel listen en lagen,
bemachtigde mijn huisengel een half pondje
lappen. Toen ze er mee thuis kwam, was het
ondertussen ontdooit, en voor de helft gekrom
pen. En toen het de Zondag daarop op tafel
verscheen, had het ongeveer de grootte van een
flinke dobbelsteen. We hebben het onder de
loup gelegd, wiskundig in vieren gezaagd, be
sprenkeld met iets dat op jus geleek, en alzo
gesavoureerd met van die kleine pruimesnoet-
jes, eigen aan heel erg deftige dames. En de
smaakIk wil er geen kwaad van zeggen.
Maar ik heb zo de indruk, dat je beter de
papieren bonnetjes kunt laten sudderen in een
snippertje margarine. Want dat is misschien
wel de bedoeling van de distributie...
Doch, waarde vriend, daarom niet getreurd.
NA de maaltijd kwam mijn lieve vrouw toch
nog met een verrassing op de proppen. En wel
in de vorm van een bijzonder smakelijke, zelf-
bereide Kruidkoek. En op het gevaar af voor
een Jan Hen te worden versleten, wil ik je in
vertrouwen het recept mededeelen. Zeg nu
niet: „het zal wat wezen," als ik zeg dat-ie
lekker is, dan i s-ie lekker. Het gekke ervan is,
dat je er geen boter bij nodig hebt. Hoe dat
komt snap ik niet, maar tegen de feiten valt
niet te redeneren. Let nu op, hier volgen geen
honderd avonturen met de pollepel, doch slechts
één.
Men neme, (beter: men kope)
Half pond donkerbruine suiker.
Half pond zelfrijzend bakmeel.
Anderhalf theelepeltje kaneel.
Half theelepeltje gemberpoeder.
Een theelepeltje gemalen kruidnageltjes.
Anderhalf ons rozijnen.
Een ons sucadesnippers.
Twee en halve deciliter melk.
Half theelepeltje cardamom.
Cardamom is een poeder, verkrijgbaar bij
drogist of apotheker, en kost zowat twintig
cent. Doch dit mag in geen geval vergeten
worden. Het is 't g e h e i m.
En dan aan 't werk. In een kom eerst bloem,
suiker en kruiden door elkaar roeren.
Dan rozijnen en sucade er door.
Dan de melk.
Dan in de vorm. Een likje gesmolten boter
cim de rand te bevochtigen.
Drie kwartier in matige oven. Dan even
kijken. Als een ingestoken breinaald er droog
uitkomt, koek goed.
Wat je er verder mee doen moet, snap je wel.
Natuurlijk eerst laten afkoelen, dat de zaak
stijf wordt. En dan heb je een koekje, om
met vinger en duim naar te likken! Ik wed, dat
je hoog-geprezen Heldersche taai-taai er niet
in de schaduw van kan staan. Wil je dus je
tijd tussen twaalf en twee eens nuttig besteden,
ga dan aan het kokkerellen. En niet in de
trein naar huis opdelen, Maar de koek heel
huids naar Alkmaar brengen. Je zult het zien:
van Alkmaar begint de victorie! Niet de
victorie van het kruit, maar van de kruid
koek.
En nu we zo aan 't smullen zijn, wil ik je
vertellen van m'n Sinterklaas. Die is prachtig
meegevallen. Honderd vorstelijke sigaren van
m'n uitgever, zo groot als boomstammen, en
van een geur, om te zwijmelen van genot. Ik
zal er vijf bewaren tot je komt, dan kan je
tenminste later nooit zeggen, dat Jan Mens van
die doorgefourneerde stinkstokken rookt. Mijn
vrouw meende, dat je zulke pronkstukken niet
gewoon met je tanden onthoofden mag, en
schonk me een sierlijk sigarenknippertje. Voeg
daarbij een das, nu eens naar mijn zin, een
door den bekenden illustrator Uschi getekend
portret van mijn oude moeder, een werkelijk
smakelijke boterletter M, een chocolade dito,
dan kan je een voorstelling vormen, dat Sint
mjj tamelijk welgezind is geweest, deze keer.
Beste Cornelius, ik hoop dat je veel genoegen
zult beleven aan Charlotte Köhler's „Frasquita"
Inderdaad heeft ze een uitstekende pers gehad,
en wij hopen er een van de Kerstdagen naar
toe te gaan. 's Avonds komen wij zowat geen
deur meer uit, eerstens omdat we de kinderen
niet alleen durven laten, tweedens omdat we
niet weten, hoe we thuis moeten komen. We
wonen hier anderhalf uur lopen uit het cen
trum, en de laatste tram gaat om kwart over
zeven. En om me in een traptax naar huis te
laten brengen, daar denk ik niet over. Zo'n
wagentje doet me immer denken aan de Chi
nese riksha-koelies, en mijn meening is, dat
men dergelijke dingen in ons beschaafd Am
sterdam niet mag navolgen.
En nu, beste collega, gaan we op de Kerst
dagen toe. De laatste veertien dagen hebben
we hier geen afweergeschut gehoord, laat ons
hopen dat dit zo blijft. Want als wij bij ons
Kerstboompje zullen zitten, en ons verlustigen
aan de gloed van de kaarsjes, en dan moet het.
gaan knallen en donderen dan l\jkt het me
Het hoofdbestuur der Evangelische
Alliantie maakt de volgende advent-bood-
schap bekend:
„In dit kille jaargetijde, nu de ochtenden
zoo laat beginnen en de dagen zoo vroeg
eindigen, maakt zich soms een namelooze
weemoed van ons hart meester, en hebben
wij een gevoel alsof alles, wat wij trachten
op te bouwen, met finalen ondergang be
dreigd wordt.
Wie is er, die dit gevoel niét kent in
deze dagenWie is zonder zorgen
Maar nu wordt het Kerstfeest! Wij leven
nog in de adventsdagen. Onze zielen kun
nen niet zóó gedrukt en neergeslagen zijn,
of wij gevoelen, dat er zich iets losmaakt
in ons binnenste bij het noemen van dat
woord „Kerstfeest"Een sterkende in
vloed gaat er van dat woord uit. Het ver
tegenwoordigt voor duizenden en tiendui
zenden het beste, wat zij kennen: de herin
nering aan de liefde van God, Die Zijn
eeniggeboren Zoon in deze wereld zond,
ter verlossing van een zondig menschenge-
slacht.
„Een licht, zoo groot, zoo schoon,
gedaald van 's hemels troon,
Straalt volk bij volk in de oogen."
Heer fezus Christus, wij danken U, dat
dit Licht geschenen heeft. Wij loven U. met
opgewekte harten, dat Christus werd ge
boren en dat Hij vrede maakte door Zijn
bloed.
Wij wekken allen op, zich niet te laten
ontmoedigen door hun zonden, gf door de
gevolgen van de gemeenschappelijke zon
den der menschheid, die nu overal in de
wereld zichtbaar worden, maar het oog blij
moedig, vol vertrouwen te slaan op Hem,
Die in de wereld kwam om vrede te maken.
Wij weten, dat de Christenheid door
Hem vrede heeft. Als Zijn licht doorbreekt
in onze zielen, kan menige donkere wolk
van zorgen naar buiten worden gejaagd.
Engelen in Bethlehem Efrata noemden
Hem: de Zaligmaker. Heel letterlijk ver
taald beteekent het: Iemand, Die ons veilig
stelt. En dat is het juist wat wij noodig
hebben: veilig gesteld te worden met onze
nooden, onze pijnen, onze zorgen.
Geloofd zij God in alle eeuwigheid voor
de gave van Zijn Zoon!
Wij wekken allen op, die éénzelfde dier
baar geloof deelen, hun gemeenschappelijk
geloof in den Christus te versterken. Laat
ons samen knielen bij de Kribbe, samen
aanbidden, onverschillig tot welken kerke-
lijken kring wij ook behooren, en laat ons
nooit vergeten in onze gebeden en dank
zegging andere Christenen in te sluiten, als
wij op Kerstfeest bidden: Onze Vader,
Die in de hemelen zijt"Het persoonlijk ge
loof van den enkelen Christen wordt zéér
gesterkt, als het de kracht van het geloof
van anderen gevoelt.
Zoo laat ons voortgaan met onzen strijd
en nooit vergeten, dat het Licht schijnt in
de duisternis. Voor hen, die in den verruk-
kelijken Lichtkring van Christus, het Licht
der wereld, leven, is er overvloed van
kracht en vreugde, van troost en moed.
Hem, Die ons liefgehad en ons met God
verzoend heeft, zij ons hart dankbaar ge
wijd.
dat we de hele boel wel kunnen gaan inpakken
Ik hoop, dat je de vette bout op de kop zult
weten te tikken, want een paar dagen geleden
vroegen ze me voor een konijntje, zo mager
dat je er de Heideree krant wel doorheen zoudt
kunnen lezen, nog vier gulden. En denk erom,
dat je de kop erbij krijgt, want het moet reeds
gebeurd zijn dat men liefhebbers iets in de
handen heeft gespeeld, dat luisterde naar de
naam Mimi
Nu, waarde vriend, mijn blaadje is zowat vol.
Ik vind het ellendig, dat je trein naar Nieuwe
diep weer een kwartier vroeger vertrekt, in
derdaad voel ik met je mee. Ik heb in m'n
jonge jaren zo dikwijls om half zes op straat
lopen blauwbekken, en ik heb me in die tijd
altijd als een dwangarbeider gevoeld. Des te
meer hoop ik, dat je een werkelijk gezellig
Kerstfeest zult hebben, en dat je gesterkt weer
aan het werk zal tijgen. Want het is goed, dat
we eens tot onszelf inkeren. Misschien hebben
wij ook wel ergens schuld aan
Cornelius, de groeten van huis tot huis,
als immer,
je
JAN.
Voor het op 8, 9 en 10 October j.1. te
's-Gravenhage afgenomen examen voor het
Staatspraktijkdiploma voor handel en admi
nistratie slaagde onze stadgenoot de heer W.
K. Baijé, leerling van den heer H. R. Kous
broek.
