Een half jaar Noodziekenhuis
yiadbniemv-ö
239 Patiënten werden verpleegd
't Vriest 3 graden
Slaapplaatsen
voor stadgenooten
ïlieuuM uit Wik
ÏÏU. £ui(AoAlt üoman r
V andaag
voor 50 jaar
g#ed nieuws-
Donderdag 9 Januari 1941
Tweede Blad
Hoe er op Julianadorp gewerkt wordt
en iets over de voorgeschiedenis
Onderwijs voor
Heldersche kinderen te
Breezand en Callantsoog
Men is in onderhandeling
met Schaden en Wiennqen
Komt er een
,,/ZOOrf"-gaarkeuken
De Juttertjes in Wijdenes
Uit het politie-rapport
IJswedstrijden voor
politie- en brandweer
personeel
Arbeiders voor Noord-Frankrijk
Burgerlijke Stand van Den Helder
Bouwt aan onze
saamhoorigheid door
j de Winterhulp",
i „Maakt de Winter-
j hulp sterk, opdat zij
i andere Nederlanders
sterk kan maken".
Urk geheel geïsoleerd
Visscherij
In de advertenties
van vandaag
staat
De dagen van einde Juni 1940 mogen
met het zwartste krijt in de analen
van Den Helder opgeteekend worden. Dat
waren dagen, direct volgend op het mas
sale bombardement, dat van Den Helder
een praktisch ontredderde stad mankte,
met veel radelooze menschen, die niet
wisten wat hen in de directe toekomst
boven het hoofd hing.
Met verschillende publieke diensten
dreigde het spaak te loopen en zeker was
zulks het geval met den geneeskundigen
dienst, hoewel, dit voorop gesteld, uiter
aard volkomen buiten diens toedoen.
Maar al of niet door eigen toedoen...
de in de stad gebleven burgerij kampte
met een ernstig euvel. En wel met het
euvel, dat men niet meer de beschikking
had over een ziekenhuis. Zelfs niet over
een hulp-ziekenhuis met de allernood
zakelijkste instrumenten. Men moest er
niet aan denken wat er zoou gebeuren
Indien er terstond operatief of op andere
wijze ingegrepen moest worden.
Het begin.
Het was op 27 Juni, dat dokter Swaters
van Julianadorp de mededeeling bereikte, dat
zich ergens in zijn rayon te Koegras een
vrouw bevond in een toestand die onmiddel
lijke opname vereischte. Terstond nam dokter
Swaters maatregelen en bij de kraamvrouw
aangekomen overtuigde hij zich van de drin
gende noodzakelijkheid dat deze vrouw, waar
dan ook, opgenomen moest worden. De dokter
stelde zich toen in verbinding met burge
meester Ritmeester en het resultaat van dit
contact was, dat een schoollokaal van de O.L.
school in Julianadorp beschikbaar gesteld kon
worden voor opname van de vrouw. Een paar
zusters van het voormalige Marine Hospitaal
werden toegevoegd en zoo ontstond met de
inrichting van deze simpele kraamkamer het
eerste begin van het noodziekenhuis.
Op den 29sten Juni meldde zich de tweede
kraamvrouw en van dien dag af moest de
kraamkamer op volle capaciteit gaan werken.
Weliswaar met beperkte middelen, maar het
ging.
Van kraamkamer tot Noodziekenhuis.
Inmiddels keerde de directeur van den
Gemeentelijken Geneeskundigen en Gezond
heidsdienst, dr. M. J. W- Rienks, van een
ziekteverlof van een dag of tien terug en het
was aan hem, dat de burgemeester toen een
feitelijk blanco volmacht gaf om te zien op
welke wijze de geneeskundige dienst tijdelijk
in de nabijheid van Den Helder geregeld zou
kunnen worden. Ongetwijfeld geen eenvoudige
opdracht, vooral niet in dagen van begin
Juli 1940.
•nv .-■
- K.
■- \y'
V-;'vv
dokter M. J. W. RIENKS.
Het liep echter mee: de lagere school
te Julianadorp had namelijk vervroegd
vacantie gekregen, en het duurde niet
lang, of men kreeg toestemming om dit
gebouw als noodziekenhuis te gebruiken.
Direct werden maatregelen genomen, op
dat de zaken zoo snel mogelijk in orde
zouden zijn; de buregmeester stelde zich in
verbinding met de specialisten van de
Marine en toen het half Augustus was
werden de deuren van het noodziekenhuis
geopend en die van de hulp-kraamkamer
gesloten.
Medewerking.
Het is wellicht goed hierbij te vermel
den, dat men van diverse zijden op hoogen
prijs gestelden steun kreeg. Om een enkel
'voorbeeld te noemen, van de departemen
tale afdeeling „Inspectie Volksgezondheid"
kreeg men een instrumentarium, van
andere zijden een rhöntgen-apparaat, en
van den Gezondheidsraad een tweetal
barakken. Het was de door zijn Heldersche
praktijk nog welbekende dokter Minkema,
die hiervoor zorgde en daarmede onge
twijfeld de Heldersche burgerij aan zich ver
plicht heeft.
Al spoedig bleek, dat het Noodziekenhuis
niet alleen in een behoefte, maar zelfs in een
zeer sterk gevoelde behoefte voorzag. Van
den beginne af lag het gebouw vrijwel con
stant geheel vol met patiënten en het was
uitsluitend tengevolge van het feit, dat men
niet over een compleet instrumentarium be
schikte, dat slechts enkele patiënten in ver
pleging naar andere plaatsen gezonden
moAten worden. Dit kwam echter slechts
zeer sporadisch voor.
In October, toen het zoo langen tijd rustig
in Den Helder was, werd de mogelijkheid
onder het oog gezien het ziekenhuis terug te
brengen naar Den Helder. Reeds werden er
dienaangaande besprekingen gevoerd, toen
de stad helaas opnieuw als doelwit voor kom
men genomen werd.
De gevolgen waren, dat het Noodzieken
huis op Julianadorp gevestigd bleef en dat het
daar. wijzigen zich de omstandigheden niet
spoedig, ook voorloopig nog wel blijven zal.
239 Patiënten.
Dezer dagen spraken wy den directeur
van het ziekenhuis, dokter Rienks en hij
was het die ons mededeelde, dat het aan
tal patiënten, hetwelk van Juli tot en met
December opgenomen en in behandeling
genomen werd, dus gedurende een half
jaar, niet minder dan 239 bedraagt. Hier
onder zijn begrepen 71 kraamvrouwen.
Ongetwijfeld een getal, dat wel duidelijker
dan vele woorden illustreert aan welke be
hoefte dit noodziekenhuis voldoet.
Er wordt hard gewerkt in deze inrich
ting. Dubbel-hard, omdat het medisch
en verplegend personeel zich uiteraard
nog verschillende onvolkomenheden moet
laten welgevallen, die echter nu een
maal tot de niet te ontkomen gevolgen
behooren van een NOODziekenhuis. De
zusters moeten zich bijv. met de slaap
plaatsen sterk bekrimpen, Welk offer
echter gaarne voor de goede zaak ge
bracht wordt.
Het personeel bestaat uit 12 zusters, die
gerecruteerd werden uit het voormalige
Marine Hospitaal, 2 verplegers en voorts 3
man keukenpersoneel, koks van de marine,
aan wie de goede reputatie der keuken van de
inrichting niet in de laatste plaats te danken
is!
Goede geest.
Er heerscht in dat ziekenhuis een
goede geest. Reeds eerder wezen wij er op.
dat daar een voortreffelijke verstandhouding
bestaat tusschen patiënten en verplegend per
soneel. Het laatst werd dit nog bewezen door
het alleraardigste Kerstfeest dat de zusters
de patiënten bereid hebben. Het deed bijzon
der sympathiek aan te constateeren wat hier
met slechts eenvoudige middelen bereikt kon
worden.
"'t Gaat goed"... dat was het antwoord
wat wij van dokter Rienks kregen bij het
vragen van zijn meening over den gang
van zaken. „Wij mogen tevreden zijn, en
dat is al een heel ding. Evenwel, zoodra
de toestand weer normaal wordt zal niet
gedraald worden weer zoo spoedig moge
lijk naar Den Helder te verhuizen".
Wy mogen dit artikel niet besluiten
zonder er de aandacht op gevestigd te
hebben, dat dit ziekenhuis mede kon ont
staan door de voortvarendheid van Burge
meester Ritmeester. Ook op andere
wjj ze getuigde deze overigens van zijn
medeleven met deze instelling. Namelijk
door het mogelijk te maken, dat er een
regelmatige busdienst ingesteld werd tus
schen Den Helder en Julianadorp vice
versa, zoodat bezoekers iederen dag naar
Julianadorp konden komen, teneinde pa
tiënten te bezoeken.
Onderwijs-instanties in Den Helder
zitten niet stil.
Eenige weken geleden konden wij mede
deeling doen van het feit, dat dank zij de
door de Heldersche onderwijs-instanties
genomen maatregelen, het mogelijk ge
worden was een lokaliteit in Nieuwe Nie-
dorp te verkrijgen, waarin onderwijs ge
geven zou kunnen worden door een Hel
dersche leerkracht aan Heldersche jon
gelui, die daar nog steeds doelloos rond
liepen. Sedert j.1. Maandag heeft het
onderwijs aldaar onder leiding van den
heer Ouwerling uit Den Helder, een aan
vang genomen en zijn de kinderen weer
aan het werk getogen.
De wethouder van Onderwas in Den
Helder zat niet stil. Er werd door hem en
de andere onderwijs-instanties gewikt en
gewogen, er werd beraadslaagd en het
slot is, dat wy thans uit goeds, bron ver*.
nemen, dat er nu definitief in enkele
plaatsen in het buitenveld wederom loka
liteiten voor Heldersche jongens en meisjes
beschikbaar gesteld zullen worden, terwijl
van enkele andere plaatsen dit besluit
waarschijnlijk tinnen niet al te langen tijd
eveneens genomen zal worden.
Dit is een verheugend teeken en tevens
het bewijs hoe men in Den Helder alles in
het werk stelt om het onderwijs gaande
te houden, en de kinderen niet werkloos te
laten rondloopen.
Zoo zal spoedig binnen de muren van
Café Borst te Breezand een lokaal worden
ingeruimd voor de jongens en meisjes uit
Den Helder, terwyl in de O. L. School
te Callantsoog eveneens een ruimte af
gescheiden wordt voor dit doel.
Schagen en Wieringen.
In onderhandeling is men thans nog met
de gemeenten Schagen en Wieringen. Zijn
wjj goed ingelicht, dan is de kans, dat ook
hier een oplossing binnen afzienbaren tijd
voor de deur staat, zeer groot. Zoo spoedig
mogelijk hopen wij hieromtrent nadere
mededeelingen te kunnen geven.
Voorts is het ons bekend, dat er even
eens onderhandelingen loopende zyn om in
nog andere plaatsen tusschen Den Helder
en Alkmaar lokaliteiten te verkrijgen voor
hetzelfde doel. Spreken wij de hoop uit,
dat ook deze pogingen met goed succes
bekroond mogen worden, en dat de ge
meentebesturen oog zuilen hebben voor de
moeiiykheden, waarmede men in Den Hel
der kampt.
Het blijven Heldersche leerlingen.
Wjj kunnen hieraan nog toevoegen, dat
voor de beide eerstgenoemde plaatsen,
Breezand en Callantsoog dus, het wachten
is op de officieele goedkeuring van het
Departement. Er behoeft niet aan getwij
feld te worden, dat deze gegeven zal
worden.
Tenslotte nog dit: een gunstige zijde
bij dit alles is nog het feit, dat de kinde
ren als leerlingen ingeschreven blijven in
de onderwijsregisters van Den Helder. Ze
vallen dus niet onder het onderwijs van
de betreffende gemeente. Uiteraard wordt
les gegeven door Heldersche onderwijs
krachten.
Prys per portie 13 en 25 cent.
Het is met groote belangstelling, dat de
burgerij van Den Helder de verwezelijking
tegemoet ziet van de plannen, welke de
bouw van een gaarkeuken in den Prins
Hendriklaan betreffen. Met belangstelling,
omdat er door den huidigen toestand wel
licht nergens als juist in Den Helder zoo
veel behoefte bestaat aan een dergelijk
instituut.
Het is in dit verband, dat wij er dan
ook op wijzen, dat genoemde keuken er
zoo spoedig mogelijk dient te zijn. Het is
ons bekend, dat dit eveneens de meening
is van de gemeentelijke Overheid, en be
treuren het derhalve, dat de vorst thans
weer een spelbreker geworden is bij den
bouw.
Het komt ons ter oore, dat thans de
mogelijkheid onder oogen wordt gezien,
dat men tijdens de duur van den bouw
dezer Centrale Keuken tijdelijk een nood-
keuken wil inrichten. Inderdaad een denk
beeld, dat de verwezenlijking waard is.
Temeer waar thans de mogelijkheid onder
oogen gezien moet worden, dat de C.K.
eerst over enkele maanden voltooid zal
kunnen zijn.
Nader vernemen wij nog, dat de kosten
per portie 13 en 25 cent zullen bedragen.
Dit hangt af van de mate van welstand
van hem of haar, die van de keuken ge
bruik maakt. Zijn we goed ingelicht, dan
bedraagt de inkomstengrens daarvoor
1400.Boven dit bedrag betaalt men
dus voor de „vette hap" een kwartje,
eronder 13 cent.
Ze komen Zaterdagmiddag om
streeks 1 uur thuis.
Bureau „Winterhulp Nederland" deelt ons
mede, dat de kinderen uit Wjjdenes en
Hem a.3 Zaterdagmiddag te omstreeks
1 uur weder in Den Helder thuisverwacht
worden.
Zooals men weet wordt de groep weder
om met autobussen afgehaald en kunnen
de ouders de jongens en meisjes op ge
noemd tijdstip in ontvangst nemen.
Zij maken het allen uitstekend en het
zal het meerer.deel ongetwijfeld spijten,
dat deze vacantie teneinde is.
ONTVREEMDING.
Een bewoner van den Jan Verfailleweg
kwam tot de ontdekking, dat men een hoe
veelheid kunstmest, liggende op zijn erf weg
genomen had.
LICHT.
Het verboden licht straalde uit een woning
aan de Kerkgracht. De politie nam de gebrui
kelijke maatregelen om het licht te dooven
en zal het staartje van deze muis eveneens
het normale recht doen wedervaren.
Vrijdagmorgen op de Kerkgracht.
Zou de ijsperiode 19401941 voorbij
gaan in Den Helder zonder dat er in de
stad wedstrijden verreden worden...? Zie
daar de vraag, die wij ons stelden, iedere
maal als wij de baan zagen op het Helder
sche kanaal tusschen Helden der Zeeplein
en Postbrug.
Neen, zoo is het niet! IJs en weder die
nende (en als wy dit schryven vriest het
nog byna 2 graden, zoodat er alle kans
is,dat dit ys er inderdaad nog zal zyn),
hoopt het organiseerend comié morgen,
Vrijdag, van des morgens 10 uur af, wed-
stryden te houden voor het personeel van
de politie en dat van de brandweer. Onge-
twyfeld een initiatief, dat de betrokken
diensten op hoogen prys zullen weten te
stellen.
Het betreft hier hardrydery, schoonry-
den en ringsteken. Van de deename hangt
het af of ook andere soorten wedstrijden
gehouden zullen worden.
Er worden aardige prijzen en prijsjes be
schikbaar gesteld.
Zie ze te winnen, agenten en brandwachts...!
Alle kans op aanhoudende vorst.
Was er gisteren voor de schaats-lief-
hebbers gevaar, dat het ijs weer spoedig
tot het verleden zou behooren, thans blijkt
dat deze vrees nog niet al te zeer ge
koesterd behoeft te worden. De wind, die
gisteren in de Zuidelijke hoek zat is weer
omgeloopen naar Noord-Oost, terwijl de
barometer een stygende tendenz vertoont.
Gezien ook diverse ander factoren, kan
dan ook worden aangenomen dat, althans
voor vandaag, de ijsvreugde voortgezet
kan worden. Wat het verloop der tempe
raturen betreft, nadat het kwik sedert
Zaterdagavond constant onder het 0-punt
gebleven was, kwam dit er gistermiddag
5 uur voor het eerst boven. Om 7 uur
gisteravond evenwel was het weer vrie
zende en als wij dit schrijven, heden
morgen 9 uur, vriest het 3 graden.
Voor de wintersportliefhebbers onge
twijfeld goed nieuws!
Kunnen en mogen uitsluitend aan
genomen worden via de Arbeids
beurs.
Sedert enkele dagen zijn in diverse bladen,
ook in onze krant, advertenties verschenen,
waarin vakarbeiders en losse werklieden op
geroepen werden om zich op te geven voor
het verrichten van arbeid in Noord-Frankrijk.
Thans verzoekt men ons van bevoegde zijde
er de aandacht op te willen vestigen, dat deze
wijze van aanwerving van arbeidskrachten
volstrekt verboden is.
Het zijn uitsluitend de Arbeidsbeurzen,
waarover deze aanwerving loopt; het is ver
boden, dat zulks geschiedt door particuliere
personen.
Het zijn de Arbeidsbeurzen, die bij vertrek
o.m. de paspoorten moeten verstrekken, zoo
dat men toch hierbij terecht komt. In dit ver
band worden diegenen, die meenden van dit
particuliere aanbod gebruik te moeten maken,
verzocht hieraan geen gehoor te schenken.
5 Minuten van het spoor in Schagen dispo
nibel een slaapkamer voor 4 personen. Een
2-persoons ledikant beschikbaar; zelf bedden
meenemen.
Te Julianadorp: Slaapgelegenheid voor 2
pers. Ledikant met toebeh. meebrengen.
van 7 en 8 Januari 1941.
ONDERTROUWD: C. M. Martens en W. A.
Leeuwenhaag. D. Boon en M. Kramer.
BEVALLEN: T. SwatersHeeroma, z. M.
B. Bakter Bruggen, d.
BEROEPEN.
Ds. E. du Marchie van Voorthuyzen, Chr.
Ger. Pred. te Urk, ontving het beroep van
de Chr. Ger. Kerk te Vlaardingen. Twee jaar
geleden mocht hij van deze gemeente ook
reeds een beroep ontvangen.
KERKERAADSVERKIEZING.
Bij de verkiezing voor ouderling en diaken
zijn in de Ger. Kerk alhier gekozen: Voor
Ouderlingen: C. van Eerde; J. E. Hakvoort
en Willem Schraal Wzn. Voor diaken: Andries
Ras en Willem Pasterkamp.
Andries Ras en Albert Hoekman hadden
beide 119 stemmen, zoodat tusschen hen het
lot moest geworpen worden.
BURGELIJKEN STAND.
Geboren: Geene.
Overleden: Marretje Ras, oud 80 jaar, wed.
van Sjoerd Pasterkamp.
Ondertrouwd: Klaas van den Berg (wedn.
van A. Schraal) en Grietje Brouwer (wed.
van P. Kramer van Den Helder).
a
a
UoncUlen mt hel VlUqtnd Blaadjê.
Werkverschaffing op de ijsbaan 1
De commissie van uitvoering tot het ver-
breeden en verbeteren der ijsbanen op het Hel
dersche Kanaal, bij wijze van werkverschaf
fing, maakt bekend:
De ontvangsten: staande de eerste bijeen
komst door aannemers en timmerlieden in-
geschreven voorf 115.25
Volgens inteekenlijsten181.30
Uit de bussen op en nabij de ijsbanen h-30
De uitgaven
Samen 300.91
98.50
Saldo 202.1,1
Mogen vele plaatsgenooten zich nog geroe
pen voelen bijdragen te schenken, opdat wij
namens velen, bij den stijgenden nood, tenge
volge der aanhoudende strenge vorst, nog lang
de hulpbehoevende huisgezinnen tot steun
mogen zijn.
Er zijn ons nog hulpbehoevende huisgezinnen
bekend die waardig zijn in aanmerking te komen
'voor het begonnen liefdadig werk, doch zij kun
nen redelijker wijze nog niet geplaatst worden,
aangezien anderen minstens even hulpbehoe
vend als zij, voor een paar dagen nog hun plaats
innemen.
Zooals de meeste goede zaken, ondervindt
ook de onze een scheeve beoordeeling. Van ter
zijde vernamen wij, dat eenige lieden beweren
'„dat wij zeiven de werklieden moeten onder
houden" en daarom niet willen bijdragen.
Dergelijke opmerkingen om zich van de zaak
af te maken is ons te zuinig om ons hier te
rechtvaardigen. Wij geven die lieden echter in
overweging de zaak te onderzoeken, of tot ons
te komen om inlichting. Het is ons een aange
name taak op verlangen en namens de werk
lieden van de ijsbanen, dank te betuigen aan
allen, die de commissie door hunne milde
gaven zoo flink hebben gesteund. De commis
sie acht zich verplicht, met vriendelijken drang,
den aanhef van dit verslag in herinnering te
brengen, en herhaalt waarmee zij begonnen is.
D. de Vries.
A. Korff.
P. Spruit.
B. Boon.
P. Visser.
H. Wijker.
Nieuwediep, Januari 1891.
GRATIFICATIE.
De bakschippers op Urk heben deze week
nog een meevallertje gekregen. Vanaf Aug.
1940 zal als gratificatie 10 procent van het
loon worden uitbetaald. Nu het werk geheel
stil staat door den winter, is dit voor velen
een uitkomst.
Urk is thans weer geheel geïsoleerd. Door
gebrek aan vleesch, ook zelfs voor zieken, is
Maandagmorgen een ijsvlet naar de Lemmer
vertrokken, om vleesch te halen. Met 1100
pond bereikte deze, in het duister, Urk. Voor
het eerst is de post via Lemmer per auto van
de Eerste Urker Stoomboot Maatschappij over
den dijk Urk-Lemmer vervoerd. De bootdienst
Urk-Enkhuizen-Kampen is stopgezet.
Urk is thans in dubbele mate geïsoleerd,
daar het al 14 dagen geen telefoonverbinding
met de wal meer heeft.
Urk, 6 Januari.
Door 6 vaartuigen werd heden aan den
Gemeentelijken Vischafslag alhier aangevoerd:
160 pond Snoekbaars, van 6-29 pond per vaar
tuig, prijs 56-57 ct. en 44 pond baars, 30-31 ct.
per pond.
Door onze visschers op de Waddenzee werden
besommingen geboekt van 200400 per
vaartuig. Door de motorvaartuigen voor de
kust van Scheveningen van 3.705.60 per
motorvaartuig. De vorige week wérd er 23
etmaal gevischt. Verleden week (30 December
tot eo met 4 Januari) werd door 48 vaar
tuigen per dag aan den Gemeentelijken Visch
afslag alhier aangevoerd: 345 pond snoek
baars, prijs 5071 ct. en 8C pond baars, 29
32 ct., alles per pond.
De heer S. van Berkum, leerling van het
Instituut „Mercurius" alhier, behaalde het
diploma Boekhouden van de Vereeniging van
Leeraren In de Handelswetenschappen.