Mode revue
WANDELEN
Huzarensla
zonder vleesch
Als eea stad brandt,,.
als medicijn
voorheen en thans
Zaterdag 18 Januari 1941
Vierde blad
lil m I
nHiM|
-
tr<
WMMmmmÈMm - si
m
%M
Reehts boveni
EEN ELEGANTE WARME WINTER
MANTEL.
In deze koude dagen zon de bezitster van
ifen rechts afgebeelden wintermantel met zijn
waren borstpantser van marterbont er ge
lukkig aan toe zijn. De twee tasschen ter
grootte van een theewarmer zijn van het
zelfde bont vervaardigd.
Natuurlijk ontbreken de moderne vleer
muis-mouwen bij deze jas niet.
Links boveni
EEN SIERLIJK BRUIDSKLEED.
Voor dezen tijd van het jaar ls het geluk
kig dat een bruidskleed, zooals links boven
afgebeeld, ook van een dikke, zijden stof
kan worden gemaakt. Het bovengedeelte is
eenvoudig gehouden, nauwsluitend en tot
boven gesloten. Een hooge hals en gladde
mouwen, zonder eenig versiersel doen deze
eenvoud noa sterker uitkomen. De rok daar
entegen ls bijna van een overmatige wijdte,
met breede zware plooien. Daarbij een prach
tige sluier en een bouquetje sneeuwklok
jes maken dit bruidskleed tot een fraai ge
heel.
EEN INSECT DAT MET ZIJN TIJD
MEEGING.
Niet lang geleden heeft een in Como ge
vestigde Italiaansche stoffenhandelaar een
ontdekking gedaan, welke in de kringen
van Italiaansche geleerden een strijdvraag
ter tafel bracht, die even onderhoudend als
interessant genoemd kan worden.
De, koopman vond namelijk in verschil
lende balen zijde op zijn magazijn groote
ronde gaten, een beschadiging waarvan hij
de oorzaak met geen mogelijkheid kon na
gaan. Hij zond toen zijn balen naar den di
recteur van het Italiaansche instituut voor
zijde-onderzoek, prof. dr. Ciucci, met vrien
delijk verzoek de balen kunstzii eens aan
een nauwkeurig onderzoek te onderwerpen
om de oorzaak van de beschadiging vast te
stellen, opdat die in de toekomst voorkomen
zou kunnen worden. Inderdaad werd ter
stond een wetenschappelijk onderzoek in
het laboratorium ingesteld en daarbij bleek,
datdat de gaten afkomstig waren van een
insect, waarvan tot op dat oogenblik bekend
was, dat het zich uitsluitend voedde met
den schors van woudboomen. Het schadelij
ke beestje was kennelijk met zijn tijd mee
gegaan en, gezien de moderne fabricatie-
methoden had het er geen enkel bezwaar in
gevonden voortaan van kunststoffen te le
ven.
Prof. Ciucci wierp naar aanleiding van
dit voorval in een wetenschappelijk tijd
schrift de vraag op, waarvan dan eigenlijk
de boekenwurm zou hebben geleefd in den
tijd dat de boekdrukkunst nog niet uitge
vonden was en er dus geen boeken waren.
Zou de boekenwurm zich in zijn wijze van
voeden misschien ook aan een nieuwen tijd
hebben aangepast?
Trouwens op precies dezelfde manier be
zorgen de kleedermotten den geleerden heel
wat hoofdbrekens, want hoogstwaarschijnlijk
hebben die beestjes toch ook geleefd in den
klassieken tijd dat de menschen zich nog
ongekleed op de aarde bewogen! En waar
van voedden zich de kaasmijten in den tijd
dat de kaas als melkproduct nog niet be
kend was? De wetenschap is tot de erken
ning geraakt, dat de schadelijke beestjes uit
het insectenrijk inderdaad telkens met hun
tijd zijn meegegaan en hun levensgewoon
ten veranderden, telkenmale wanneer de
mensch hetzelfde deed!
In de New Yorksche wijk Oneens woedt
een groote brand, waardoor reeds honderd
woonhuizen aangetast zijn en die door den
sterken wind nog verder om zich heen
grijpt. Deze brand is op het spoorwegstation
uitgebroken en had binnen het uur al drie
blokkenf huizen aangetast.
Aldus luidde een D.N.B.-berichtje van en
kele dagen geleden. Het is niet voor de
eerste keer, dat een groote brand een geheel
stadsgedeelte dreigt te vernietigen. Nog maar
enkele jaren geleden, nl. in 1934, teisterde
een ontzettende brand Chicago. Drie vier
kante kilometers gebouwen werden toen in
de asch gelegd; de veebeurs, drie groote
conservenfabrieken, een garage met 150
vrachtauto's, twee banken en eenige hotels,
bij elkaar duizend perceelen, werden bij die
gelegenheid verwoest. Twaalfhonderd per
sonen zijn tengevolge van de ramp dakloos
geworden, terwijl een zesde gedeelte van
Chicago's bevolking werd bedreigd met
werkloosheid. Merkwaardig was echter het
feit, dat niet meer dan 6 dooden te betreu
ren waren (het vee vanzelfsprekend niet
meegerekend); alle omgekomenen behoorden
tot degenen, die aan het blusschings- en
reddingswerk deelnamen. De schade bedroeg
40 millioen dollar.
Verschillende ooggetuigen gaven hun in
drukken weer. Zoo deelde een boer mee:
„Ik was wegens een verrekening met onze
vee-inkoopmaatschappij naar Chicago geko
men. Daarvoor moest ik in het Packing-
tonn-district zijn. Er stond daar ergens een
bureau, waar men op mij wachtte. Een paar
wagonladingen koeien waren al in het abat
toir ondergebracht. Het bureau, het abat
toir, de beesten ik heb er niets meer van
teruggezien. Ik rook het vuur in mijn hotel,
waar- ik op de 11de verdieping een kamer
had. Buiten liepen de menschen druk ses-
ticuleerend doo elkaar Ik rende mee. en
zoo bereikte ik het Backingtown-district. De
rook hing in de straten, zoodat mijn oogen
er van traanden. Gedeelten van de wegen
waren al afgezet. Sommigen wilde de ver
sperring doorbreken, omdat ze hetzij in een
van de huizen woonden, hetzij iemand wil
den redden, die zich er nog in bevond."
Majoor Kelly, de chef van de brandweer,
vertelde: „Wij hebben een ontzettende kar
wei gehad: 42 huizen- en fabrieksblokken
in vlammen. Het begon met de Union Stock
Yards, waar iemand achteloos een branden
de sigaret op een schaapsvel had gegooid.
Om het vuur te blusschen hebben we dyna
miet moeten gebruiken en millioenen liters
water zijn onophoudelijk over de vlammen
uitgegoten. Van onze menschen zijn drie in
de vlammen omgekomen; drie worden er
vermist en zullen waarschijnlijk nooit wor
den teruggevonden. Vierhonderd hebben er
brandwonden opgeloopen, vijf en twintig zijn
er Ieelijk aan toe. Eén onzer is verongelukt,
nadat hij vier menschen had gered.
Maar het vreeselijkste was het gillen en
steunen van het vee, dat wij voor een groot
deel niet meer konden halen, en dat voor
een ander deel weer in de vlammen rende.
Dertienduizend stuks koeien, ossen, schapen
en varkens zijn verbrand. Drover's Natio
nal IJank is-met den grond gelijk gemaakt.
Daarnaast heeft de Stockvards Inn gestaan.
Vernield is de Livestock Exchange. Van de
Chama Packing Corporation is niets over
gebleven. Alle telefonische en draadlooze
installaties zijn vernield."
Een piloot verklaarde het volgende: „De
vliegers van den gewonen dienst konden
al op 100 mijl afstand de vuur- en rookko
lom zien, die boven Chicago hing. De brand
weer verzocht ons te helpen. Er werden ons
doovende bommen gegeven en men duidde
ons uit, waar we die neer moesten gooien.
Het doel was: Westside voor de ramp te
behoeden. Vier- tot vijfhonderd meter waren
de vlammen boog. Zonder gasmaskers waren
we gestikt. Verder moesten we met dyna
miet werken, dat het vuur uit elkaar gooit
en de vlammen neerslaat."
Chicago was al eerder door een groote
brand getroffen geweest. In het jaar 1871
werden 17 000 huizen in de asch gelegd; de
schade bedroeg toen 106 millioen dollar, en
250 menschenlevens waren te betreuren. De
brand begon in een stal, waar de koe van
een zekere mr. O'Learv een lantaarn om
stootte. Chicago bestond toentertijd uit hou
ten gebouwen. Twee- en een halve mijl in
het vierkant brandde in den tijd van zeven
uur plat..
In de laatste drie eeuwen hebben trou
wens ook verscheidene andere monsterhran-
den plaats gehad. In 1666 viel half Londen
aan het vuur ten prooi; 13200 huizen en 80
kerken werden vernietigd. In 1836 woedde
het vuur te New York: 671 huizen werden
verwoest. Bij de groote brand van Charle
ston gingen 1158 huizen ten gronde. 2500
Gebouwen gingen in vlammen op tijdens de
groote brand van San Francisco (1851). In
1904 stond Baltimore in lichte laaie. In 1906
brandde San Francisco nogmaals. 500 doo
den, 100 millioen dollar schade!
Beweging is een wet des levens, iets dat
door vele menschen maar al te vaak wordt
vergeten. Hoe kan men nu inderdaad ge
zond blijven, indien men het grootste deel
van den dag binnenshuis op een stoel blijft
zitten, terwijl een dagelijksche wandeling
en het inademen van versche lucht zoo on
ontbeerlijk voor het lichaam zijn.
In oude tijden onderdrukte men soms be
paalde ziekten door een flinke wandeling te
gaan doen. Men weet van Ceasar te verha
len, dat hij, wanneer hij voelde ziek te zul
len worden, zóó lang ging loopen, totdat hij
flink transpireerde en zijn ziekte in de kiem
smoorde. Ook Napoleon paste dit middel
toe en liep zijn „ziekte" als het ware weg,
hetgeen meermalen een uren en urenlange
wandeling vereischte.
Thans nog passen menschen, die de na
tuurgeneeswijze aanhangen, deze methode
meermalen toe. Natuurlijk leenen dergelij
ke maatregelen zich niet voor ieder mensch,
doch wel zijn de medici het eens over het
feit, dat wandelen gezond is.
Een bekende Duitsche arts, Dr. Botten
berg, uit Frankfort, zegt over de dagelijk
sche wandelingen der stedelingen: De
mensch heeft behoefte aan beweging; ver
schillende organen worden tot beter func-
tioneeren geprikkeld.
Alle verrichtingen van het lichaam, stof
wisseling, het ademhalen, water omzetting
en afscheiding, de bloedsomloop, de func
ties der huid en der darmen en vooral ook
de bloedsomloop worden door een verstan
dig gedoseerde lichaamsbeweging gezond
gemaakt of in conditie gehouden.
Hahnemann, een beroemde arts, die in de
vorige eeuw leefde en de grondlegger der
homoeopathie was, heeft een wijs woord
gepredikt, dat veel meer betracht dient te
worden, dan tot dusverre meermalen het
geval is: „Beweging is de ziel van alle li
chamelijke gezondheid, slechts hierdoor
wordt het drijfwerk der menschelijke ma
chine aartgezet."
De boer. die dagelijks in de buitenlucht
zijn werk verricht, is in een betere positie
dan de stedeling. De voortdurende bewe
ging, het vele transpireeren ten gevolge
van zijn inspannende arbeid verdrijft de
kwade stoffen en maakt zijn leven gezon
der dan dat van den stedeling.
Bovendien hardt het hem tegen de wis
selende weersinvloeden. De menschen, die
in een groote stad wonen, moeten zich da
gelijks gewennen aan het maken van een
flinke wandeljng, niet drentelende, -doch
met stevigen pas, waardoor zij slechts in
het belang van hun gezondheid handelen.
Een avondwandeling is uitstekend voor
allen, die aan slapeloosheid lijden, niets
kalmeert zoozeer als de avondlucht. De
spieren ontspannen zich en het lichaam ont
doet zich van een menigte stoffen, die de
vermoeidheidsverschij nselen veroorzaken.
Ademgymnastiek gedurende de wande
ling is aan te bevelen, doch deze moet zon
der vee] inspanning geschieden.
Hoofdzaak is, dat men rustig en gelijk
matig inademt en de verbruikte lucht weer
op de juiste wijze weet uit te ademen. Wie
op zijn dagelijksche wandeling de noodige
beweging geeft aan zijn ledematen en door
een goede ademhaling zijn inwendige or
ganen aan het werk zet, zal met de aller
eenvoudigste middelen zijn gezondheid ver
beteren en zijn leven verlengen.
WENKEN.
Een uitstekend reinigingsmiddel voor de
handen is borax, dat tevens de eigenschap
bezit om hard water zacht te maken. Borax
heeft een bleekende' eigenschap en werkt
antiseptisch, waardoor het ook aan te beve
len is voor het waschwater van baby's.
BIETJES VORMEN, ZOOWEL
WARM ALS KOUD OPGEDIEND
EEN SMAKELIJK, ZEER GE
ZOND GERECHT.
Van alle groenten zijn de bekende bietjes
met haar mooie felroode kleur wel het meest
geschikt, om een schotel een fleurig appe
tijtelijk uiterlijk te geven. Bovendien zijn
ze goedkoop enworden ze reeds gekookt
verkocht, zoodat we ze uiterst gemakkelijk
kunnen bereiden. Immers we hoeven ze
slechts even schoon te maken, in plakjes te
snijden en met wat saus te vermengen, om
een smakelijk, gezond slaatje op tafel te
brengen en warmen we ze op. dan kriigen
we een zoet en geurig gerecht, dat in den
wintertijd een prettige afwisseling vormt
met de vele koolsoorten.
Wanneer we over bieten spreken, denken
we natuurlijk ook aan de zoo populaire hu
zarensla, die het koffieuurtje zoo gezellig
kan maken of als hapje voor den warmen
maaltijd zoo geliefd is endan behoeven
we deze waarlijk niet slechts als een „her
innering" te beschouwen, want ook in de
zen tijd kunnen we nog een heerlijke huza
rensla bereiden zonder vleesch en met een
saus, waarbij slaolie niet noodig is.
HUZARENSLA ZONDER VLEESCH (4 pers.)
(recept van Alida Reiding).
1 krop salade of struik andijvie, rest
gekookte aardappelen, rest gekookte
groente, 1 bietje, 1 zure appel, 1 hard
gekookt ei (indien mogelijk 2), een paar
ingemaakte uitjes en augurkjes, 2 eet
lepels kwark, zout, peper, desgewenscht
aroma.
Maak de sla of andijvie schoon en snipper ze
fijn. Snijd de schoongemaakte biet en de
aardappelen in kleine blokjes en snipper de
appel, de uitjes en de augurkjes. Meng al
les door elkaar. Klop twee eetlepels kwark
met melk. azijn, citroensap of tomatennurée
zoodat een dikke, vloeihare saus wordt ge
vormd en maak deze op smaak af met een
snuifje zout, een ietsje mosterdpoeder en
wat peper.
Men kan de schotel garneeren met wat
achtergehouden salade en partjes hardge
kookt ei.
MANYA BF.UKMAN.
SMAKELIJKE GROENTE, VOOR DE VA
RIATIE EENS MET OUDE OF BELEGEN
KAAS INPLAATS VAN BOTER.
Geraspte oude kaas; 't meest eco
nomisch gebruik van ons rant
soen.
Hoewel kaas onder de distributie valt,
kunnen we er toch zoo nu en dan bij den
warmen maaltijd wel eens wat van gebrui
ken.
Een beetje geraspte oude kaas geeft aan
veel groenten een lekkeren pittigen smaak
en bezorgt de zoo gewenschte afwisseling
Vooral koolraap, witlof, knolselderie en
Savove kool kunnen hun voordeel doen met
deze toevoeging.
Wie graag sausjes bij de groente heeft,
kan hierin uitstekend een beetje oude kaas
oplossen. Toevoeging van een klontje bo
ter kan in dit geval desnoods achterwege
blijven.
Zoo'n groentesausje kunnen we op ver
schillende manieren bereiden, afhankelijk
van de soort kaas, die we gebruiken zullen.
We nemen ditmaal eens oude kaas: we
hebben dan het voordeel van een pittigen
smaak benevens dat van een hoogere voe
dingswaarde (oude kaas heeft naar ver
houding 10 pet. méér voedingswaarde dan
jonge; het komt dus neer op 10 pet. méér
voedingswaarde op dezelfde bon.) Het recept
laten wij hieronder volgen, in combinatie
met witlof.
Witlof met pittige kaassaus (voor 4 pers.)
V/z Kg. witlof, 5 afgestreken eetl. bloem
of 214 afgestr. eetl. aardappelmeel, V2
ons kaas, V2 L. kooknat van' witlof met
melk; V2 eetl. zout.
Verwijder van het witlof de leelijke blaadjes
en het binnenste massieve gedeelte aan de
ondereinden. Snijd het witlof in vinger-
breede stukken, wasch het en laat het daar
na in een vergiet goed uitlekken. Kook het
witlof in 25 min. gaar, onder toevoeging van
wat zout, maar zónder water. Laat het daar
na op een vergiet uitlekken, maar vang het
uitlekkende vocht op. Gebruik 14 L. vocht,
eventueel aangevuld met melk, voor de be
reiding van de saus.
Saus van oude of belegen kaas.
14 ons oude of belegen kaas, 14 L. kook
nat met melk, 214 afgestr. eetl. aardap
pelmeel.
Meng het aardappelmeel aan met een scheut
je melk en giet het in het kokende groen-
tenat. Voeg de geraspte kaas bij de saus en
laat ze er in smelten.
Laat de uitgelekte groente in de saus weer
even aan de kook komen en dien ze dan
meteen op. (Niet nastoven. want dan wordt
de saus weer dunner, terwij] bovendien het
vitaminegehalte noodeloos wordt vermin
derd).
ALIDA REIDING.
HOE ONS JAAR ONTSTOND.
Absoluut juiste tijdaanwijóng
onbereikbaar.
Ook de allerfijnste astronomische
uurwerken loopen nog ver
keerd. En al bedragen de afwij
kingen hier ook minder dan een
honderdste seconde, zij zijn toch
altijd nog een bewijs van de on
volkomenheid der uurwerken.
Ja, zelfs bij het nonplusultra van men
schelijke kunst, de kwartsklok, die al heel
weinig meer op een klok gelijkt, houdt de
eigenzinnige tijd de eer aan zich, door nog
een fractie van een seconde met het tech
nische wonderwerk te verschillen. Het rhvth-
me van den tijd gaat zijn eigen gang en
trotseert alle technische vernuft.
WAT BEREIKT WERD.
Dat wil heel wat zeggen in deze wereld,
dit tot in de fracties van seconden nauw
keurig de kringloop van een jaar weet Ie
becijferen. Globaal berekend zijn het 365 da
gen. 6 uur, 9 minuten en 9.35 seconde of
31.558.149 seconden. In schrikkeljaren ko
men er nog 86.400 seconden bij. Reeds in de
grijze oudheid was de verdeeling van het
jaar in 365)4 dag gebruikelijk. Dit lijkt
wonderlijk. Evenzoo kan ons de aanzienlijke
wetenschappelijke kennis van astronomi
sche dingen in de oudheid in verbazing
brengen. Vanwaar deze nauwe betrekkingen
met de geheimzinnigste dingen, die er op
aarde bestaan? De oude Grieken bouwden
op de kennis der Chaldeeën en Egyptenaren
voort.. Zooals men weet, hadden dezen
reeds 4241 jaar voor Chr. den eersten ka
lender ingevoerd. Opgravingen te Babvlon,
in Egypte en in China gedaan, leggen er
getuigenis van af, dat men reeds verschei
dene duizenden jaren geleden met de offi-
cieele indeeling van den tijd tusschen twee
lentes vertrouwd is geweest. Waar haalden
echter de oude Egyptenaren en de Chal
deeën deze belangrijke kennis vandaan? Wij
vinden de sporen van dit oude weten terug,
doch zullen den oorsprong ervan wel nooit
kunnen achterhalen
Ongetwijfeld heeft de mensch in de oud
ste tijden van alle indrukken om hem heen
de oorspronkelijke, geweldige krachten van
de sterrenwereld het sterkst en het meest
direct ondergaan en als gevolg daarvan de
Üoft als bron vin alle krachten beschouwd,
zonder welke geen mensch. of nog algemee'
ïièr geen leven, op aarde zou kunnen be
staan. Dit verklaard ook de uitgebreide zon
necultus, die de Babylonische en Oud-Per
zische religie onderhielden. De nachten,
waarin de volle maan aan den hemel
stond, werden beschouwd als de beste gele
genheid voor het houden van samenkom
sten, van jachtpartijen of ook voor krijgs
verrichtingen, kortom uit de waarnemingen
van die alleroudste tijden groeide geleide
lijk aan de indeeling van het jaar in ka
lendermaanden.
ROMEINSCHE TIJDREKENING.
De oude Romeinen deelden aanvankelijk
het jaar in tien' maanden in, tot eindelijk
Numa Pompilius. de tweede van de legen
darische zeven koningen, het maanjaar van
356 dagen met 12 ongelijke maanden in
voerde. Wegens de telkens terugkeerende
noodzakelijkheid om schrikkelmaanden in
te lasschen. ging Gajus Julius Caesar (100
44 v. Chr.), de Romeinsche veldheer en
staatsman in het jaar 46 tot de Juliaansche
kalenderhervorming over, waarbij het zon
nejaar van 365 dagen met om de vier jaar
een schrikkeljaar werd ingevoerd. Deze ka
lender heeft tot 1582 stand gehouden, toen
de Gregoriaansche tijdrekening een nieuwe
verbetering bracht. Dit was vooral noodig,
omdat langzamerhand het Juliaansche jaar
tien dagen bij het zonnejaar was achter
geraakt De Gregoriaansche kalender bracht
als verandering, dat in de eeuwjaren die
niet door vierhonderd deelbaar zijn, geen
schrikkeljaar werd ingelascht.
In den laatsten tijd is weer een nieuw
probleem op den voorgrond getreden, na
melijk de invoering van een kalender met
13 even lange maanden, waarbij tevens het
Paaschfeest op een vasten dag zal worden
gesteld. Van een verwezenlijking van deze
plannen zal echter voorloopig nog wel niet
veel komen. F.venzoo werd een aantal jaren
geleden het denkbeeld geopperd, om ook
in de tijdaanwijzing over de geheele wereld
eenheid te brengen. Zooals men weet. zijn
thans allerlei „tijden" in zwang. Als men
's middags in Amsterdam eet. is men in
New-York iuist opgestaan en in San Fran
cisco is bet om dezen tijd nog midden in
den nacht, terwijl dan in Batavia het don
ker invalt.
HET BEGIN VAN HET JAAR.
De beteekenis van het oogenblik. dat het
oude iaar zijn cirkelgang heeft voltooid en
hef nieuwe ziin intrede doet. is door alle
♦iiden he»n door den mensch erkend. Niet
altiid echter werd bet iaar bij alle volken
op bet zelfde tijdstip begonnen. Dit is geen
wonder, als men de zeden en gebruiken in
aanmerking neemt, die hij de verschillende
natie« van zoo'n geweldigpn invloed op het
gedachtenleven ziin. Zoo ziin er voorbeelden
te over daf een land om religieuze of poli
tieke redenen den datum van dep aanvang
van bet iaar verschoof Tegenwoordig be
staat er tusschen de voornaamste landen
on dit punt overeenstemming Waarom
iuist evenwel dp eerste Januari als datum
,-an aanvang van bet nieuwe iaar js geko
men. is een vraag die eemakke'üVer "este^d
is 6an beantwoord. Het kan ziin. dat de
oud-Romeinsche zeden hierbij nog een
woordje hebben meegesproken.
