Rotterdam
bouwt!
WILLKIE
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Rusland en de
Vereenigde
Staten
Met volle
kracht
vooruit
- Verduisteren
6.10 uur
Een gigantische
taak
NEW YORK krijgt vijf
super-straten
„Engeland staat
voor een afgrond
Nieuwe offers gevraagd
in Engeland
KONINGSTRAAT 78, DEN'HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
DONDERDAG
23 JAN U AR I 1941
69e JAARG. No. 9138
Het tijdperk van
plannen maken
is voorbij
Geen verbetering
Britsch Rnssicbe betrekkingen
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
9 33 uur
naar Engeland vertrokken
Churchill
HELDERSCHE COURANT
0*V- t
Uitgave der Uttg.-Mfl. Hollands Noorderkwartier N V. te Dm Helder
25000 HUIZEN VERDWENEN.
10.000 WORDEN GEBOUWD.
Twee kruisende lijnen: Een har
monisch geheel en de belangen
der bewoners.
Rotterdam is klaar met het puin
ruimen, dat mag bekend worden
verondersteld en ook is de periode
van plannen maken voor den weder
opbouw achter den rug. De phase
van de uitvoering dezer plannen is
thans niet alleen bereikt, Rotter
dam zit er eigenlijk reeds midden
in. Men kan zells zeggen, dat de
vorderingen van de werken, welke
aan den gang zijn, bevredigend zijn.
Zoo was begin Januari ongeveer
250 meter straat gereed van den
weg, welke van den Goudschesingel
loopt naar het Beursplein, was er
150 meter klaar van de straat, wel-
ke Diergaardelaan met Binnenweg
verbinden zag, was er 800 meter
kademuur verwijderd uit de Oude,
nu gedempte Schie. Op 1 Januari jl.
had men een twintigtal werken on-
..derhanden en op dit oogenblik zijn
er een kleine 4000 man te werk ge
steld aan de uitvoering van het we
genplan.
Doch dit betreft slechts de uitvoering
van enkele technische werken. Deze phase
van uitvoering omvat veel rïieer.
De binnenstad is thans grootendeels ont
eigend. Hierna komen de herverkaveling en
de uitgifte der gronden. De toewijzing van
de gronden is op zichzelf een uiterst ge
compliceerd vraagstuk. Uitgesloten is, dat
alle verwoeste huizen op dezelfde plaats
weer worden opgebouwd. Van de ongeveer
25000 woningen komen er ongeveer 10.000
terug. Immers Rotterdam wordt fraaier
herbouwd, breeder is de opzet van het
nieuwe. Ook zal het karakter van de ver
loren gegane zaken lang niet steeds passen
in het deel van de nieuwe stad waar voor
heen de zaken gevestigd waren.
Een iraai Rotterdam.
Het algemeen belang vergt een fraaier
én doelmatiger Rotterdam volgens een tot
in details verzorgd nlan, waarbij alles is
gericht op het verkrijgen van een harmo
nisch geheel De belangen van de eigenaars
der vernielde moeten daarmede
worden samengevoegd tot één geheel.
Men zal wellicht denken, dat het
stadsplan nu geheel gereed is geko
men. Deze gedachte is eigenlijk on
juist. De ontwerper van het plan
werkt met zijn assistenten nog on
vermoeid verder. Allerlei technische
problemen, in verband met water-
keering, spoorwegaanleg en tramver
keer, maken het noodig de details
van het plan dagelijks te herzien.
Het stratenplan.
Naarmate deze moeilijkheden opgelost
worden, komt er meer vastheid in het stra
tenplan en zoo groeit het geheele stadsnlan
ook architectonisch geleidelijk verder. Men
is thans zoover met het stratenplan gevor
derd. dat het contact met de bevolking kan
worden gezocht om tot een toewijzing van
de gronden te komen Dit is een werk van
enormen omvang. Juist omdat men een
ieders belang zooveel mogelijk tot. zijn recht
wil doen komen zal dit zeer tijdroovend zijn.
In de afgeloopen weken werd aan enkele
honderden gegadigden reeds de gelegenheid
gegeven hun wenschen kenbaar te maken.
In totaal zullen echter 15 000 getroffen voor-
maligen eigenaren moeten worden ongeroe
pen. Het stadsplan zal worden verdeeld in
wijken en alle belanghebbenden in elk van
die wijken zullen achtereenvolgens straats-
gewijze worden opgeroepen.
Een stel plattegronden van het niauwe
verkavelingsnlan is ingericht en daarop
zullen de resultaten van de besprekingen
geregeld aanaeteekend worden. Op deze
wiize krijgt men een voorloonige reservee
ring van gronden Een kaartsvsteem van
de verkavelingen «luit op die plattegronden
aap Pn mèakf bet mogeliik om op een doe'
matige wiize vast te leggen, wie de gegadie
den zijn. die op een bepaald gebied reflec
teren.
Opheffing van het embargo op
Amerikaansche vliegtuigen.
Zooals men zich herinneren zal, heeft
Amerika tijdens het Sowjet-Russisch—Fin-
sche conflict een z.g. moreel embargo afge
kondigd ten aanzien van de Sowjet-Unie. Dit
had o.m. betrekking op den export van vlieg
tuigen en vliegtuigonderdeelen.
Onderstaatssecretaris Welles heeft thans
tot den Sowjet-Russischen ambassadeur in
Washington, Oemansky, een schrijven ge
richt, waarin hij hem mededeelt, dat de re
geering der Vereenigde Staten tot de mee
ning is gekomen, dat de door den President
in zijn verklaring aan de pers op 2 Decem
ber 1939 uitgesproken constateeringen niet
langer van toepassing zijn op de Unie van
Sowjet-republieken.
Van dit besluit zullen de belanghebbende
Amerikaansche fabrikanten en exporteurs in
kennis worden gesteld.
Op zijn persconferentie heeft de minister
van buitehlandsche zaken der V. S., Huil,
gisteren verklaard, dat de opheffing van het
moreele embargo op den uitvoer van vlieg
tuigen en andere artikelen naar Rusland een
poging is, om de betrekkelijk geringe moei-
moeilij'kheden in de Amerikaanscb-Russische
betrekkingen te overwinnen. Bij de diplo
matieke besprekingen der laatste maanden is
de kwestie van de Russische neutraliteit niet
aangeroerd.
Huil wilde niet antwoorden op de vraag,
of Rusland tegenover de opheffing van het
embargo een tegenprestatie zou stellen en
zoo ja, welke dat zou zijn. Hij wilde ook geen
antwoord geven op de vraag, hoe men zou
doen met het stelsel der uitvoerlicenties bij
den export naar de Sovjet-Unie.
Een „diplomatiek gebaar".
De opheffing van het embargo tegen de
Sovjet-Unie wordt door Associated Press „een
min of meer diplomatiek gebaar'' genoemd.
Niets wijst er op, aldus het agentschap, dat
men onmiddellijk met den uitvoer zal begin
nen. De vüegtuigenfabrieken werken voor de
Amerikaansche behoeften en voor de Engel-
sche opdrachten, zoodat er geen toestellen
voor Rusland over zijn. Ook de New-York
Sun spreekt van een „gebaar" tegenover het
Kremlin.
De onderstaatssecretaris van het Foreign,
Office, Butler, heeft, naar Associated Press
uit Londen meldt, in het Lagerhnis medege
deeld, dat Engelands gtreven naar een ver
betering der betrekkingen met Sowjet-Rus-
land sedert 22 October tot stilstand zijn ge
komen. Sowjet-Rusland is niet ingegaan op
de Engelsche voorstellen en sindsdien is
niets meer vernomen.
De schadevergoedingen.
Tevens wordt nog een ander kaart
svsteem ingericht. Bij de besprekin
gen, die het adviesbureau voert
met de groepen voormalige eigena
ren, worden alle gegevens omtrent
de schadevergoeding, de verlangens
omtrent de toewijzing en verdere
bijzonderheden op een kaart vastge
legd. Dit kaartsysteem en het bo
vengenoemde verkaveüngskaart-
systeem vormen de basis voor de
werkzaamheden van het adviesbu
reau. Door deze twee kaartsystemen
tezamen te hantêeren hoopt men
door mondeling overleg met de
getroffenen tot een voor ieder bevre
digende oplossing te komen.
Naast deze enquête zet ir. Witteveen, de
bouwmeester, zijn onderzoek voort met be
trekking tot de vraag, hoe de stad in zijn
geheel en ook de straten afzonderlijk op
de meest harmonische wiize kunnen wor
den bewoond. De heer Witteveeen zat zijn
denkheeldcn bespreken met den algemeen
gemachtigde en hieruit ontstaat een voor-
loopige opzet. Men ziet dus twee liinen
het geraamte dat de heer Witteveen maakt
voor de stratenindeeling en het contact, dat
het adviesbureau beeft met de belangheb
benden Het enreekt van zelf. dat er naar
gestreefd wordt, deze beide lijnen elkaar
spoedig te doen kruisen.
Indien men met de belanghebben
den tot overeenstemming ts veko-
men gaat een voorstel tot toewijzing
naar het college van B. en W Dit
college zendt het voorstel met een
advies aan den algemeen gemachtig
de voor den wederopbouw, die dan
ziitt beslissing inzake de toewij
zing kan nemen.
Zij, die na het overleg met het bureau
teleurgesteld naar buis ziin gegaan of zich
om andere redenen tekort gedaan gevoelen
zullen, zoolang althans de algemeen ge
machtigde geen beslissing heeft genomen,
hun bezwaren aan een comm'srie kunnen
voorleggen. Met ingang van 1 Januari 19<1
is deze commissie ingesteld onder voorzit
terschap van mr. J. Dutilh.
Aangezien het gemimen tiid zal vorderen
alvorens het geheele stadsnlan on deze wii
ze is bestudeerd, zal men trachten zoo
snoedig mogeliik tot een bes'issine- inzake
dc grondnittriffe te komen in (ie afzonde1-
lijke on zich zelf reeds volledig bestudeerde
stadswijken.
De urgente gevaR^n
Naast dezen algemeenen gang van
zaken staat de behandeling van die
gevallen, welke zoo urgent geacht
moeten worden, dat zij uit de groote
hoeveelheid vraagstukken gelicht
moeten worden en afzonderlijk zul
len worden afgedaan Hierbii moet
in het bijzonder gedacht worden aan
aangelegenheden, waarbij het nu-
bliek in wiideren kring betrokken
is. Uiteraard loopt men hier de
kans. dat andere belangen eeniger-
mate in het gedrang komen, doch
een ieder zal inzien, dat dit in hef
belang van de algemeene zaak zal
moeten worden aanvaard.
De uitvoering van de gemeentelijke pu
blieke werken in Rotterdam zal geschieden
onder leiding van den „Diwero
Bij de uitvoering van den wederopbouw
is men uitgegaan van het beginsel, dat di
zooveel mogelijk door Rotterdam en doo
de Rotterdamsche diensten tot stand moe
worden eebraoht. De ..Diwero" is dan ook in
het bijzonder bedoeld als een lichaam, da
aan Dr. Ringers gelegenheid geeft in direo
contact te treden met de uitvoerders van de
Rotterdamsche publieke werken, zoodat hu
de verantwoordelijkheid kan dragen ioor
tempo en de uitvoering.
Een er van komt ter hoogte van
de vijfde verdieping te liggen.
De „Kölnische Zeitung" maakt melding
van plannen van Publieke Werken van
New York om vier „super-straten" aan te
leggen. De 'nauwe straten van de wolken-
krabberstad op Manhattan zijn hoe langer
hoe minder op het toenemende verkeer be
rekend. Men komt ergens gauwer- te voet
dan per auto. De plannen voorzien in vier
groote straten voor doorgaand verkeer. Een
daarvan zal ter hoogte van de vijfde verdie
pingen en dus boven alle andere straten ko
men te liggen, zoodat de auto's hier, zonder
dat zij door kruispunten worden gehinderd,
in elk gewenscht temno vooruit kunnen ko
men.
De kosten von deze vier „super-straten"
worden op 65 millioen dollar geraamd.
De „Kölnische Zeitung" voetg aan haar be
richt toe. dat bij den aanleg dezer straten
ook militaire overwegingen een woordje
meespreken. Men kan zich nl„ aldus zegt
men te New York. op zekeren dag voor de
noodzakelijkheid geplaatst zien om in geval
van oorlog de geheele bevolking van zeven
millioen zielen van New York-City snel te
evacueer en.
Wendell Willkie is gisterochtend met den
Yankee Clipper via Lissabon naar Engeland
vertrokken. Hij wordt vergezeld door Cowles,
den uitgever van de Minneapolis Star Jour
nal en door den bankier Therne. Willkie ver
klaarde, dat zijn reis een particulier karak
ter draagt. Hij kon niet zeggen, wanneer hij
naar Amerika zal terugkeeren. Hij zeide te
hopen terstond na zijn aankomst in Londei»,
Churchill, den minister van arbeid Bevin en
andere Engelsche staatslieden te ontmoeten.
EVACUATIE VAN BRITSCHE KINDEREN
GESTAAKT.
Volgens een bericht van de New York
Herald Tribune uit Londen heeft onderstaats
secretaris Shakespeare medegedeeld, dat de
evacuatie van Britsche kinderen naar Cana
da, Australië en de Ver. Staten, wegens het
gebrek aan scheepsruimte en de gevaren der
zeereizen gestaakt is.
ITALAANSCHE STRIJDERS MOGEN
PARTIJLID WORDEN.
Alle Italiaansche strijders in dezen oorlog
zullen zich kunnen aanmelden om lid te wor
den van de fascistische partij, aldus een Ste-
fanibericht uit Rome. Dit besluit van den
Duce is door den partijsecretaris aangekon
digd.
MOORDENAAR VAN DUITSCHEN OFFI
CIER NOG NIET TERECHTGESTELD
BOEKAREST. 22 Jan (D.N.B.) Het in
het buitenland verspreide bericht, dat de
moordenaar van den Duitschen majoor van
den generalen staf. Doering, Dinsdagavond
standrechtelijk zou zijn doodgeschoten, is
niet juist.
Het standrechtelijke vonnis is nog niet
'tgevoerd, omdat de Roemeensche auto
ifeiten van den dader nog meer over den
achtergrond van den aanslag hopen te ver
nemen.
NV HEI VERKEER TE LAND STERK BEPERKT IS, wordt alles gedaan om het ver
voer op de scheepvaartroutes zoo snel mogelijk te herstellen. Alle stoomijshrekers zijn
voor dit doel gemobiliseerd. Een dezer booten voor het Centraal Station te Amsterdam
in actie. (Pax-Holland)
Het Britsche volk gaat de eind-
iaze van den oorlog in.
Naar de Engelsche berichtendienst meldt,
heeft Winston Churchill het tweedaagsche
debat in het Lagerhuis over de Engelsche
productie en het gebruik van het menschen-
materiaal besloten met een lange rede. waar
in hij o.a. zeide. dat hij een ooriogskabinet
bestaande uit vier of vijf personen, die geen
ministersfunctie hebben, op het oogenblik
niet raadzaam acht. Met betrekking tot de
werkzaamheden \an den onlangs ge vorm
den uitvoerenden raad voor den invoer
meende Churchill. dat deze Raad nog niet
tot een conclusie heeft kunnen komen over
de wijze, waarop men den invoer van Enge
land het beste kan opvoeren. Bijzonder moei
lijk noemde de premier de voorziening der
industrieën met geschikt menschenmate-
riaal. In dit verhand wees hij ook on de als
gevolg van het gebrek aan scheepsruimte
moeilijk geworden militaire transporten
naar overzeesche gebieden, doch hij gaf ten
slotte als zijn meening te kennen, dat de
Britsche oorlogsmachine binnen afzienbaren
tijd op volle toeren zou draaien.
Volgens den Britschen berichtendienst
heeft Churchill aan het slot van zijn rede
in het lagerhuis gezegd: „Het is verre van
mij. een rooskleurig beeld van het heden en
de toekomst op te hangen. Ik geloof niet.
dat het gerechtvaardigd is. dat wij andere
dan de somberste geluiden laten hooren
terwijl zich voor ons Rijk. ja voor de geheele
Engelsch-sprekende wereld, een afgrond
uitstrekt. Ik zou het een plichtsverzuim ach
ten. wanneer ik het Huis niet deelgenoot
maakte van mijn indruk, dat ons volk de
eindfaze van den oorlog ingaat.
Na de rede van Churchill werd het Lager
huis verdaagd, zonder dat er gestemd werd.
VAN WERKNEMERS EN WERK
GEVERS. PLAN TOT RECRU-
TEERING VAN MANNEN EN
VROUWEN VOOR OORLOGSINDU
STRIE.
De Britsche minister van arbeid Bevin
heeft, volgens eens bericht van United Press
uit Londen, in het Lagerhuis de debatten
geopend met de aankondiging, dat werk
gevers zoowel als werknemers nieuwe of
fers zullen moeten brengen. De minister
verzekerde beide groepen „fair play" van
de zijde der regeering. Hij verklaarde, dat
op het oogenblik een plan in voo'rbereiding
is voor de oorlogsindustrie, voorzoover zij
niet reeds andere belangrijke functies te
vervullen hebben.
De tewerksteling za! vooreerst vrijwillig
zijn. maar kan in dienstplicht worden ver
anderd voor het geval de omstandigheden
dit eischen.
Bevin maakte bekend, dat de vervaardi
ging van vliegtuigen en schepen is uitge
breid. Hij voegde hier niettemin aan toe
dat. hoewel het doel „op vrijwillige wijze
kan en zal worden bereikt", toch reeds een
toestand is ingetreden waarin het noodig
is de arbeiders in leeftijdsgroepen voor den
dienst van de nationale industrie in te
deelen. Uitzonderingen tengevolge van rang
of sociale positie zullen niet meer kunnen
worden gemaakt
Bevin uitte voorts de verwachting, dat
het meerendeel der in aanmerking komen
de personen zich vrijwillig ter beschikking zal
stellen. Hij zeide: „Wij zullen vele vrouwen
voor den nationalen dienst moeten oproe
pen. die onder normale omstandigheden
geen beroep behoeven uit te oefenen. Voor
al op de kantoren zal een groote vrar/r
naar vrouwen komen om de functies der
mannen over te nemen. Als de vrouwen zich
voor dezen dienst beschikbaar stellen, zal
de Staat een veel grootere verantwoordelijk
heid voor de kinderen op zich moeten ne
men, dan tot dusver het geval was."
