Turkije
Opgewonden debatten in het
Huis van Afgevaardigden
Verkeerd
begrepen
voeit de gevolgen
van den oorlog
Van zes jonge
meisjes in arrest
Vereeniade Staten
Beo Russische tegenspraak
r£ W:
Vervalschte Oudheden
BRIEF UIT ISTANBOEL.
ONVRIJWILLIG VREEMDELINGEN
VERKEER IN ISTANBOEL.
Handel en scheepvaart liggen
nagenoeg stlL
VrooHJk kan men hot leven in Turkije op
het oogenblrk niet noemen, over heit alge
meen. Maar één ding is zeker, de Turken
xijn blij, dat hun tot dusverre de ellende
van den oorlog bespaard is gebleven. Van
oen vroolij-ke stemming is alleen sprake ge
weest bij gelegenheid van de jaarewisse
ling. Volgens ingewijden heldren de eige
naars van de lokalen, die aan vermaak
zijn gewijd, schitterende zaken gemaakt.
De opheffing van de verduisteringsmaatre
gelen zal daar wel veel toe hebben bijge
dragen, Deze voorzorg, die plotseling was
opgekomen, is nergens in Turkije met veel
enthousiasme ontvangen. En vooral in Istan-
boel, waar het plaveisel nog slechter is dan
gewoonlijk en de straatjes krommer en
nauwer zijn, kan men de verduistering wel
missen, als men de bloemetjes buiten wil
zetten. Men heeft duchtig feest gevierd op
dezen Oudejaarsavond, in weerwil van het
feit, dat alles ongeveer twee maal zoo duur
Is eeworden.
Trouwvns; Istanhoel is vermoedelijk de
eenige stad in Turkije, die nog kan bogen
op een zekere mate van gezellig verkeer,
ten gevolge van een nieuwe soort „vreemde
lingenverkeer". Dit is niet het gewone
vreemdelingenverkeer, zooals wij dat ken
nen, doch een gevolg van den oorlog. Het
heeft niets te maken met het bezoek van
moskeeën, ruïnes, musea en dergelijke.
Thans betreft het slechts doorgaande reizi
gers, die hier korteren of langpnen tijd wor
den opgehouden door moeilijkheden met
pasvisa. gebrek aan vervoermiddelen, enz.
De reisroute, die voor deze reizigers open
staat, is door den oorlog sterk beperkt.
De wegen naar Middel- en West-Europa
zijn voor hen afgesneden. Alleen het verkeer
Istanhoel-Kaïro-Bagdad staat nog voor hen
open. Maar in elk geval, de hotels zijn vol,
en aangezien Turkije met de Westersche
mogendheden verbonden is, kunnen deze
lieden zich hier vrij bewegen en hun geld
naar goeddunken uitgeven. Daarvan nrnfi-
teeren de bars en andere gelegenheden van
dien aard.
Versobering is het wachtwoord
van den dag.
Dit alles neemt niet weg, dat deze stad
aan den rand van Europa zorgen genoeg
kent en weinig deel heeft aan dergelijke ge
noegens. De eigenlijke Turken staan geheel
buiten dezen kring. De economische moei
lijkheden, waarmede het land te kampen
heeft, bezorgen den Turken hoofdbrekens
genoeg. Zorgen overal, zoowel bij de groot
handelaars en importeur, die zonder goe
deren zitten, als bij de banken, waar wei
nig meer omgaat. De menschen met een
vast salaris, vooral de ambtenaren en de
beambten met een lage bezoldiging, moe
ten eiken stuiver omkeeren om rond te
kunnen komen nu de prijzen zoo sterk zijn
gestegen.
Niemand minder dan de minister-presi
dent heeft gezegd, dat het op het oogenblik
geen tijd is om aan andere dingen te den
ken dan aan bet noodzakelijke levenson
derhoud.
Overal ontmoet men mannen in uniform
Turkije heeft officieel niet gemobiliseerd,
doch het staande leger is drie maal 'zoo
sterk geworden door de oproeping van tal
rijke klassen. Duizenden vaders van huis
gezinnen staan onder de wapens. Zij houden
de wacht aan het diep onder de sneeuw lig
gende Oost-Anatolië. aan de stormachtige
kusten van de Middcllandsche Zee, in het
woeste, dorre Thracie. Op den staat rust
de plicht, de meestal in behoeftige omstan
digheden verkeerende gezinnen te steunen.
Deze steun wordt gedekt door een speciale
belasting en door inzamelingen van huis
tot huis. Alsmede door giften in natura.
Er ontstaat gebrek aan alles.
Het parlement dient steeds weer nieuwe
aanvragen in om geld, dat natuurlijk ook
altijd wordt verstrekt. Vele werken, die
noodzakelijk moesten worden uitgevoerd,
blijven liggen. Het spoorwegverkeer is in
gekrompen, om het materiaal te sparen
en goederenwagens vrij te krijgen voor mi
litaire transporten. De voorraden in het
land zelf verminderen zienderoogen en de
invoer uit het buitenland wordt hoe lan
ger hoe moeilijker, daar de Turksche han
del geheel is verlegd. De weg door de Mid-
dellandsche Zee is blootgesteld aan alle
wisselvalligheden van den oorlog. De nor
male scheepvaart is gestaakt. De spoorlijn
naar Europa, die over enkel spoor loopt,
kan het goederenverkeer niet verwerken
en heeft te kampen met weersomstandig
heden. In het begin van dit jaar was Istan-
boel ten gevolge van de overstroomingen
volle 14 dagen geheel afgesneden van
Thracie.
Men draagt alles geduldig, hoewel ook
het scheepvaartverkeer over de Zwarte
Zee door zware stormen werd belemmerd.
De reis naar Basra aan de Perzische Golf
duurt 3 weken. De invoer van overzee wordt
in sterke mate vertraagd door het feit, dat
de Turken op alle mogelijke manieren aan
hun Engelsche bondgenooten moeten be
wijzen, dat de' ingevoerde goederen niet op
een of andere manier naar Duitschland
worden doorgezonden. Bubberbanden zijn
bijna niet meer te krijgen, de trams krim
pen het bedrijf in door gebrek aan rails, de
gasfabriek levert minder gas, daar zij geen
technische vernieuwingen kan aanbren
gen, de telefoon begon te haperen, doch het
'l'urksche volk draagt dit alles met zijn
spreekwoordelijke fatalisme, in de hoop op
betere tijden.
De republikeinsche afgevaardigde Fish
zeide in het Huis van Afgevaardigden over
de wet op de hulp aan Engeland, dat de
Ver. Staten binnen de eerstvolgende zes
maanden verwikkeld zullen zijn in een oor
log in Europa en Azië, wanneer het Congres
de wet ongewijzigd zou aannemen. Boven
dien zou de Amerikaansche regeering alle be
langrijke industrieën overnemen en de bur
gerlijke rechten opheffen. De Verecnigde Sta
ten zouden dan een uitgesproken dictatuur
hebben.
De debatten verliepen verder uiterst opge
wonden Verschillenden afgevaardigden en in
het bijzonder den voorzitter van de com
missie voor buitenlandsche zaken werd ver
weten, dat hun houding ten aanzien van de
wet beinvloed was door hun gedachtenwis-
seling met Lord Halifax.
De republikeinsche afgevaardigde Dirksen
eischte van Bloom nauwkeurige ophelderin
gen omtrent den inhoud van zijn dfcnferentie
met den Britschen ambassadeur. De voor
zitter der commissie antwoordde opgewon
den. dat in zijn onderhoud met lord Halifax
over het wetsontwerp alleen was gesproken
ten aanzien van de congresproeedure. Voorts
was gesproken over de wereldtentoonstelling
Bloom noemde de vraag van Dirksen onge
past. Deze antwoordde echter, dat thans-
beslist wordt over het lot van de Ver. Sta
ten en dat zijn vraag derhalve gerechtvaar
digd was.
De republikeinsche afgevaardigde Boggers
verweet de regeerig dat zij de afgevaardig
den ten aanzien van buitenlandsch politieke
zaken in het duister liet tasten. Het is niet
juist, dat men eerst naar vertegenwoordigers
van vreemde mogendheden moet gaan om
te zien, wat er in werkelijkheid gebeurt.
De buitenlandsche pers en vooral de En
gelsche heeft 'n bericht gepubliceerd, waar
in wordt beweerd, dat een geheime over
eenkomst zou zijn gesloten tusschen de
Sowjet-Unie en Turkije. Op grond waarvafl
de Sowjet-Unie zich verplicht Turkije wa
pens te leveren, teneinde tegenstand te
bieden aan een eventueele activiteit van
Duitschland op den Balkan. Een Turksche
commissie zou zich met dit doel naar Mos-
kou hebben begeven, teneinde wapens te
koopen.
Het agentschap Tass is gemachtigd te
verklaren, dat geen overeenkomst, geheim
of niet geheim, van bovenvermelden aard
tusschen de Sowjet-Unie en Turkije is ge
sloten, en ook niet in het voornemen ligt,
dat geenerlci Turksche commissie voor het
koopen van wapens in Moskou vertoeft en
dat dit bericht van de buitenlandsche pers
in alle opzichten verzonnen is.
TERRORISME TE SJANGHAL
De hoofdredacteur van het Chineesche
blad Sjoen Pao, dat nauwe betrekkingen
met 'de Tsjoengking-regeering onderhoudt,
is op den openbaren weg door een onbeken
den dader neergeschoten.
Niet voetballen? Dan maar schaatsenrijden. Op de Stadionbaau te Amsterdam waren
Zondag voor de leden der hoofdstedelijke voetbalclubs schaatswedstrijden georgani
seerd, waaraan o.m. Ajax, Blauw Wit en en D.W.S. deelnamen. Dijkstra (links) en
Bergman in de 100 meter, terwijl de heer Koolhaas, voorzitter van Ajax. als tijd
opnemer fungeert. 'Foto Pax-Holland).
Voor do tweed® maal heeft de Drentsche Ijsbond een prestatie- en tourrit per schaats van
Assen naar Bellen en terug gehouden. De drukte bij het keerpunt (Foto P«x-Holl«nd)
Zij hadden zonder toestemming
haar post verlaten. Wat zal
de krijgsraad er van zeggen?
Men spreekt in de Zweedsche hoofd
stad over een „drama", waarvan zes
jonge meisjes het slachtoffer zijn ge
worden en dat zich ergens in het
binnenland heeft afgespeeld.
Deze zes jongedames zijn namelijk
in arrest gesteld, aldus een berichi
van V.P.B. uit Stockholm. De reden
daarvan is de volgende: Zij hadden
des nachts dienst op een der uitkijk
posten voor vliegers en hebben zich
toen van haar post verwijderd, zon
der daartoe verlof te hebben. Mis
schien was het te koud, misschien
verlangden zij naar gezelligheid, mis
schien was het de roep van de lief
de wie zal hét zeggen? Maar één
ding staat vast: zij hebben gezon
digd tegen de discipline; en daar
voor zullen zij moeten boeten.
Zij zullen misschien tot haar verweer aan
voeren, dat zij vrijwillig dienst deden.
Doch dit is een excuus (als het een excuus
is) dat zeer zeker niet zal worden aanvaard
door de heeren militaire rechters.
Haar was een post aangewezen en
zelfs een niet onbelangrijke post en dien
hebben zij te zamen en in vereeniging ver
laten. Daar gekscheert de militaire over
heid niet mee. Trouwens, de openbare
meening is over het algemeen ook niet op
haar hand.
Dat dit jonge meisjes zijn, die den haar
toevertrouwden post hebben verlaten, doet
niets ter zake. Zij stonden in militairen
dienst en hadden aan de militaire tucht
te gehoorzamen. Deze is dezelfde voor man
nen en voor vrouwen. Terecht zegt men:
waar zou het heen moeten, als de man
nen, die zich vrijwillig hebben aangeboden
voor bepaalde diensten, dit voorbeeld gin
gen volgen? Men moet op het leger kun
nen vertrouwen. Daar heeft het geslacht
niets mede te maken. Plicht is plicht en
eigenlijk nog meer, wanneer het een plicht
is, dien men vrijwillig op zich heeft geno
men.
Neen, het ziet er werkelijk niet zoo goed
uit voor de jongedames in kwestie. Zij
zullen voor haar ondoordachte daad zon
der twijfel voor het gerecht moeten ver
schijnen. En heel Zweden ziet met belang
stelling uit naar het vonnis, dat zal wor
den geveld.
In het Spaansche kunsthistorisch mu
seum van Barceiona is een sensationeele
vervalsching aan het licht gekomen. On
der de tentoongestelde kostbaarheden be
vonden zich talrijke sieraden, die van Pu
nische en Westgotische herkomst zouden
zijn en die afkomstig waren uit de verza
meling van den bekende Spaanschen col-
lectionneur van oudheden Daniën Mateu,
uit wiens bezit zij overgingen naar het ar-
chaeologische provinciale museum van
Barceiona. Het Spaansche commissariaat
generaal voor archaeologische uitgravingen
heeft thans ondubbelzinnig vastgesteld, dat
deze sieraden en vooral die van Westgoti
sche herkomst, die bijzonder waardevol ge
acht werden, vervalschingen zijn uit den
laatsten tijd. De collectionneur die bijna
een half millioen pesetas had betaald, had
de stukken voor echt gehouden.
PATER VERDRONKEN.
Door duisternis misleid.
Gisterenochtend is uit de Haarlemmer-
Trekvaart nabij Leiden het lijk opgehaald
van den 55-jarigen pater G. van Heusden,
die in den avond van 18 December tenge
volge van de duisternis te water is geraakt.
Pater van Heusden was sinds twee jaar
te Leiden werkzaam en verbonden aan de
Hartebrug parochie.
ENGELSCHE VROUWEN IN DE OORLOGS
INDUSTRIE.
De Canadeesche bladen melden uit betrouw
bare bron vernomen te hebben, dat de ver
plichte aanmelding van vrouwen voor werk
zaamheden in de oorlogsindustrie binnen een
maand tijds zal beginnen. Eenige industrieën
hebben reeds het voornemen vrouwelijke ar
beidsters voor belangrijke oorlogsdoeleinden
beschikbaar te stellen.
Om d* bewaarkool vorstvrij ta houden,
is de ouderwetsche .vuurduivel* bij de
tuinders weer te voorschijn gehaald
(Foto Pax-Holland)
PEST.
In de provincie Bombay zijn sedert het
begin van het jaar veel meer^pestgevallen
voorgekomen^ Alleen reeds van 5 tot 11
Januari kregen 253 personen deze ziekte
en vielen er 134 dooden door pest In de
daaraan voorafgaande week werden 130
personen aangetast en overleden er 66.
ROEMEENSCHE TEGENSPRAAK.
De berichten, dat de laatste dagen op Roe-
meensche officieren aanslagen zijn gepleegd,
worden van officieele Roemeensche zijde te
gen gesproken.
door
W. BRINKMAN
Dit was het paradijs!
Hoe was hij daar zoo plotseling in ver
zeild geraakt? Voor iemand als hij, die uit
een echt provincie-gat kwam, was dat wel
iets om heelemaal beteuterd van te staan.
Hij keek dan ook, of hij niet goed bij het
hoofd was.
In welk een gaard van liefelijkheid had
hij zich begeven! Aanminnigheden in alle
genres en maten vertoonden zich aan zijn
steeds verdwaasden blik. Er was veel
blond bij, doch ook weergaloos kastanje
bruin en vlammend ros. Hij tuurde in
zacht glanzende oogen, die iets droomerigs
hadden, maar tevens in diep glinsterende
kijkers, waardoor hij eveneens fel geboeid
werd. En al die frisch aangestreken lippen!
Een kersentuin om zoo van te plukken!
Hij, Hendrik Willem Hannese, liep als be-
tooverd door het warenhuis, waaraan geen
einde scheen te komen. O, wat was dit
heel anders dan de kleine muffe winkels
van zijn geboorteplaats! Welk een onbe
schrijfelijk geluk werd hij deelachtig door
het feit, dat hij een baantje had gevonden
in de groote stad! Reeds op zijn eersten
vrijen Zaterdagmiddag kuierend van de
eenen straat in de andere, was hij terecht
gekomen in dit sprookjesachtige paleis
met zijn rijen zacht glimlachende nimfen!
Als je daar niet van duizelde!
En Hendrik Willem Hannese begaf zich
van de kousen-afdeeling naar de gramo-
fooiiplaten (werd daar niet juist een smach
tende, Italiaansche zang afgedraaid?). Van
de platen naar de zeep en parfums, van
de geurigheid naar de huishoudelijke voor
werpen en zoo verder en bijna overal werd
hij bekoord door een gracelijk handje, een
kleinen wipneus, een weerbarstig haar
krulletje of iets dergelijks. Spoedig echter
betrapte hij er zich op, dat hij telkens en
telkens terugkeerde tot postpapier, cou
verten en aanverwante artikelen. Ten
slotte moest hij 't zich dan ook bekennen:
hier had hij zijn hart verloren.
Ja, dit verkoopstertje stelde hij boven
alle andere. Ze was van een snoezigheid,
waarvan hij totaal onderste boven raakte.
Doch hoe moest hij haar dit zeggen? Als
bloode provinciaal en te jeugdig misschien
om ernstig te worden gevonden, bestierven
hem de woorden op de lippen, zoodra hij
een complimentje meende te hebben ge
vonden. Hij wist du» niet anders dan eerst
postpapier bij haar te koopen, vervolgens,
na een rondgangetje door het warenhuis,
terug te komen voor een flesch inkt, daar
na voor couverten, vijf minuten later voor
een pijpje lak, dat hij nooit gebruikte en
zoo bleef hij zich maar bij haar aanmel
den met een verlegen blik en een half ge
smoorde stem. Maar wat hij door bruta
liteit mogelijk niet bereikt zou hebben,
werd hem nu, om zoo te zeggen toegewor
pen! Zij was dadelijk opmerkzaam gewor
den door zijn aarzelend optreden en dat
hij daarop van haar stand niet was weg
te slaan, had haar genoeg gezegd. Zijn
aanhankelijke bescheidenheid veroverde
haar en ze moedigde hem al eens aan met
een verholen glimlach.
Had hij dit laatste goed gezien? Hij dorst
het nog niet te gelooven! Maar het kon
zijn, niet waar? Dus ging hij maar weej
tot een aankoop over: stiftjes voor zijn
vulpotlood.
„Zeker, meneer, hebben we die", zei ze
uitermate vriendelijk en ze hield een heele
collectie buisjes in de hand. „Welke maat?"
Ze probeerde verschillende potloodjes tot
er eindelijk een goed bleef zitten.
„Wat zou U hiervan zeggen?" vroeg ze
met een stem, die voor hem gelijk stond
aan de schoonste muziek.
Hij kon niets zeggen.
„Probeert U maar eens", noodigde ze
hem uit en schoof hem een blocnote toe.
Toen rijpte er plots een stout plan in
hem. Hij had den moed niet, tegen haar te
spreken, maar schrijven was heel iets an
ders! En zij las: „Hendrik Willem Han
nese".
Hij gaf haar met neergeslagen blik de
blocnote terug. Ze begreep dadelijk en
schreef
„Louise".
De correspondentie werd nu op de vol
gende wijze voortgezet.
„Van Dalenstraat 31".
„Beukenlofplein 6".
„Hoe laat vanavond?"
„Acht uur".
„Waar?"
„Hoek Mariakade, Vestingstraat".
Hendrik Willem Hannese wou nog iets
aan 't papier toevertrouwen. Maar de stift
zat toch wel wat erg los in den houder,
gleed er herhaaldelijk uit. En nu hij toch
aan 't schrijven was, maakte hij per bloc
note bekend:
„Iets dikker".
Nooit zou hij het vergeten, welk een uit
werking dit onschuldige zinnetje had.
Louise keek verbouwereerd, snakte dan
naar adem en explodeerde eindelijk:
„Ik heb alles, wat mogèlijk was, gedaan
voor de slanke lijn! En nu durft U daar
een aanmerking op te maken? U wilt... C,
juffrouw Anna, gelukkig. U komt me af
lossen. Ik mag weg! Zie hier, meneer, deze
dame zal U helpen. Ze is precies wat U
zoekt!"
Hij staarde verbluft, zag nog net, hoe
Louise parmantig de plaat poetste. Dan
wendde hij werktuigelijk den blik naar
juffrouw Anna. die niets minder dan een
gevaarte was! Gebroken, zonder potlood
jes, verliet Hendrik Willem Hannese het
warenhuis.
