Ons rijwiel...
N1PPER EN PELLE
ons koninkrijk
Koortsig P
AKKERTJE
Ik heb gekozen,
Arkadi
De zaak KALMA
Radioprogramma
12.
Neem
'n
Driehonderd procent winst
DE MOORD OP VAN AS
HAAR: REGEER DAT KO
NINKRIJK DAN OOK GOED!
Hoe gaat ons fietsje langer mee?
Ons rijwiel is thans onze troost en
toeverlaat, een eenigszins magere
troost echter, door de beperkte hoe
veelheid onderdeelen, welke ver
krijgbaar zijn. Een aantal nuttige
wenken, gegeven door den econo-
mischcn voorlichtingsdienst laten
wij hieronder volgen. Door goede
verzorging en tijdig nazien door
den vakman, kan men nog veel
leed voorkomen!
Zorg voor uw band, door voor
nw fiets te zorgen!
Aldus de eerste wenk van bovengenoem-
den dienst.
Een goede verzorging van den band om
vat niet sjechts goed oppompen en het vrij
waren voor schuren en schaven van den
band, maar strekt zich uit tot de gchcele
fiets. Dikwijls heeft de wijze, waarop men
rijdt, of de spanning der spaken grooteren
invloed op den levensduur dan de behan
deling van den band zelf.
Rem niet plotseling, start niet
als een racer.
De banden rollen niet zoomaar voort,
dat gebeurt alleen, wanneer men de fiets
aan de hand meevoert, waarbij zij nauwe
lijks slijten inaar zetten zich af aan den
weg, wat met meer of minder kracht ge
paard gaat en dus noodzakelijk eenige slij
tage veroorzaakt. Het sterkst is die slijtage
natuurlijk, wanneer zoo hard op het pe
daal wordt getrapt, dat het wiel doorschiet
en de band over het wegdek schuurt. Bij
sterk en plotseling remmen geschiedt het
zelfde: Het wiel schuift over den weg. Dat
beide gevallen zeer schadelijk zijn, behoeft
geen betoog!
Maar wel moet de aandacht wor
den gevestigd op de omstandigheid,
dat zich in geringe mate hetzelfde
voordoet, wanneer de fiets te snel
in beweging komt of te hevig wordt
afgeremd. Men doet daarom goed
•steeds geleidelijk aan te remmen en
niet als een racer te starten, maar
het rijwiel de gelegenheid te geven
langzaam aan vaart te krijgen.
Slingerende en slecht sporende
wielen.
Ook het wiel moet zïch in goeden toe
stand bevinden. Daartoe moet erop worderi
gelet, dat^de niet, slingeren, (d.w.z>
precies in elkéars verlengde staan en niet
het eene loodrecht op den weg en het an
dere scheef) en worden gesteund door be
hoorlijk strak aangedraaide spaken. Het
wiel heeft den steun, dien het van de spa
ken ontvangt, noodig om zijn juisten ron
den vorm te bewaren.
De roestende velg.
Het tweede onderdeel, waar het critisch
oog vaak vele fouten ontdekt, is de velg. De
velg mag niet roesten, want roest vreet den
binnenband aan en de velglinten moeten
behoorlijk op hun plaats liggen, om daar
den band tegen de spaakeinden, te bescher
men.
Smeer spaarzaam.
Overvloedig smeren is gevaarlijk, want
bij stilstand van het wiel, kan de olie via
de spaken door den nippel den binnenband
aantasten.
Feuilleton
10J. Ken walvis!
1. De aard1 eving bleek door
een reuzen-walvis te zijn
veroorzaakt, die naar de
oppervlakte wilde komen
om adem te halen, maar
die onderweg het kleine
koraal-eiland ontwortelde.
2. En met het huis op zijn rug
slaat hij nu de weg naar de
open zee ln.
104. Vijftig knopen per uur!
1. „Halt! Waarheen met zulk
een haast Wawhoo is vol
komen radeloos. Krokodillen
kent hij wel, maar walvissen
heeft (j voordien nog nooit
gezien.
2. Op hetzelfde ogenblik duikt
het monster onder water en
het huis is thans aan zijn
lot overgelaten. Gelukkig
maar, dat de oude zeerob
zo verstandig was geweest,
om een zeewaardig huis te
bouwen!
Rijd niet op
Tenslotte de band zelf. Repareert men een
band zelf, dan moet erop worden gelet, dat
de dradenbescherming niet wordt bescha
digd en de binnenband niet tusschen velg
en buitenband stuk geknepen kan worden.
Is de band lek geworden door een spijker,
een stuk glas of een ander scherp, puntig
voorwerp, dan behoort men vóór het rij
wiel naar den reparateur wordt geduwd, 't
kwaad, dat de lekkage veroorzaakte, ver
wijderen. Doet men dit niet, dan is de kans
groot, dat het scherpe voorwerp, vastge
klemd als het is in den buitenband, den
binnenband op talrijke plaatsen doorboort
en hem zoo waardeloos maakt. Rijden op
een gesprongen band is natuurlijk uit den
booze.
En loop niet met een fiets met
lekken band.
Men moet ook in ander opzicht voorzich
tig zijn met het vervoeren van een rijwiel
op een lekken band, want dan dreigt oploo-
pen van den binnenband. Het is namelijk
zoo, dat een niet onder spanning staande
buitenband eenigszins gaat rondschuiven en
daarbij den binnenband meetrekt, pezp
heeft, doordat hij met het ventiel aan de
velg vastzit, niet eenzelfde bewegingsvrij
heid. Hij vVordt dus eensdeels van het ven
tiel af uitgerekt en anderdeels naar het
ventiel toe opgepropt, hetgeen afbreuk doet
aan zijn duurzaamheid.
De dynamo.
Voorts is een dynamo, die niet juist ge-,
steld is, funest voor den band, want het
aandrijfwieltje draait dan niet soepel langs
den band, maar schuurt en schuift er langs.
Dit is gemakkelijk te controleeren, met een
touwtje kan men zonder moeite nagaan of
de lengte-as van de dynamo heen wijst naar
de as van het wiel. Staat het aandrijfwieltje
scheef op den band, dan komt binnen kor
ten tijd het canvas bloot te liggen.
Behandelt uw band zorgvuldig!
Een vanzelfsprekende constateering is,
dat veel meer kilometers kunnen worden
afgelegd op een goed opgepompten dan op
een te slappen band en dat nooit op een
leegen band mag worden gereden. Daarom
dient iedere wielrijder over een behoorlijke
pomp te beschikken en er geregeld gebruik
van te maken. Ook tegen stoepjes oprijden
of door glas of andere scherpe voorwerpen
fietsen is schadelijk.
Iedereen weet dit, en toch ziet men het,
vooral bij de jeugd, nog herhaaldelijk.
Een roman
uit het hooge Noorden
Door Agathe Pogner
Nadien echter voelde ik me zoo onrustig,
dat ik niet wist, wat ik doen en laten moest.
Tenslotte drong het tot me door, dat het
mijn verlangen naar Mari-_ was, dat me zoo
uit m'n gewone doen bracht. Ik ging naar
Tit en vroeg hem, of we Maria niet eens
zouden gaan opzoeken.
Vriendje, zei hij, ik zie het al: je
hebt reiskoorts. Maar het zij zoo: ik ga mee.
Vanavond treffen we elkacr op de spoorpont.
Een vroegeren trein zullen w wel niet meer
kunnen halen.
Tit is werkelijk een patente kerel.
15 Augustus.
We stonden voor het open raam in de
coupé en staarden beiden in den wazigen
nacht. Onze blikken hingen met hetzelfde
welgevallen aan het bosch, dat donker en
zonder een enkele gaping de spoorbaan be
grensde. Daarin sliep nog de toekomst en
droomde nog de zage. En de bruine beer was
hier nog heer en gebieder
Ik zal het missen, ons mooie bosch,
zei ik zacht.
Tit begreep me.
Het een wo- dt den mensch ontnomen.
het andere wordt hem er voor in de plaats
gegeven. Men moet veel ontberen en ver
liezen om rijp te worden voor de erkenning
van het groote en het ware.
Om twee uur, toen de eeiste stralen van
de ochtendzon de toppen van de hooge den
nen met goud overgoten, bereikten we onze
plaats van bestemming. Wij vonden ook
spoedig een wagen met een vriendelijken
koetsier en een aardig* paardje en reden
langzaam door het ontwakende bosch. Het
Als laatste, veel voorkomend euvel, moet
het aanloopen van den band worden ge
noemd. Spatbordstang, jasbeschermer (door
vocht van vorm veranderd) en kettingkast
helpen den band veel sneller aan zijn einde
dan noodig is. Een schurend geluid moet
voor ieder een waarschuwing zijn niet lan
ger zoo door te rijden, maar het euvel op
te heffen.
Bovenstaande wenken 'zullen voor weini
gen iets nieuws inhouden. Wie echter op
straat zijn oogen goed den kost geeft, weet,
dat zij geenszins overbodig zijn.
Banden voor invalieden en zwakken.
Over de vraag, wie in aanmerking
komt voor een nieuwen band, zij in aan
sluiting aan het vroeger bekend gemaakte
nog vermeld, dat invaliden en zwakken,
wanneer zij een bon voor een nieuwen band
willen verkrijgen, aan het plaatselijk distri
butiekantoor een doktersverklaring dienen
over te leggen, dat zij hun rijwiel of inva-
lidenwagen noodig heben om zich langs
den openbaren weg te kunnen voortbewe
gen.
HOF LEGT MILDER STRAF OP.
Het Gerechtshof te Leeuwarden heeft
Mr. M. S. K. voorheen advocaat-procureur
te Assen, thans gedetineerd, veroordeeld
wegens verduistering als curator in een
faillissement tot een jaar en zes maanden
gevangenisstraf, met aftrek van voorar
rest sedert 11 November 1940.
De procureur-generaal had twee jaar
geëischt. De rechtbank te Assen had hem
twee jaar en drie maanden opgelegd met
aftrek van de preventieve hechtenis.
FRAUDULEUZE HANDEL
DISTRIBUTIEGOEDEREN.
IN
De politie te Arnhem is na een, langdu
rig onderzoek er in geslaagd een fabrieks
arbeider te arresteeren die een winkel had
en 'frauduleus handel dreef in distributie
goederen. Er is een belangrijke partij in
beslag genomen. Het is gebleken, dat hij
tegen prijzen, die vier maal boven den ge
wonen prijs liggen, koffie en specerijen
leverde. Verder verkocht hij varkens-
vleesch, afkomstig van frauduleus ge
slachte dieren, waarbij hij twee k driehon
derd procent winst nam.
NIEUWE ARRESTATIE.
In verband met den moord op den vee
koopman Van As heeft de politie te Dor
drecht alsnog gearresteerd den 32-jarigen
D. van wien is gebleken, dat hij behulp
zaam is geweest bij het vervoeren van het
lijk en dat hij tevens een gedeelte van het
daarop gevonden geld als beloQning heeft
ontvangen. Hij is ter beschikking van de
Justitie gesteld.
BEMANNING VAN DE „TAPANOELI" IN
VEILIGHEID.
De directie van de N.V. Rotterdamsche
Lloyd deelt ons mede telegrafisch bericht
te hebben ontvangen, blijkens hetwelk de
geheele bemanning van het stoomschip
„Tapanoeli" in veiligheid is.
ZATERDAG 29 MAART 1941.
Nederlandsch Programma.
Hilversum I. 414.4 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 Gramofoonmuziek.
8.30 Nieuwsberichten ANP.
8.45 Gramofoonmuziek.
10.10 Lenteprogramma (opn.).
11.40 Voordracht.
12.00 Melodisten en solisten.
12.42 Almanak.
12.45 Nieuws- en economische berichten ANP
1.00 Orgelspel.
1.30 Gramofoonmuziek.
2.00 Boekbespreking.
2.20 Gevarieerd middagprogramma.
4.00 Bijbellezing. (Uitzending voorbereid door
de Christ. Radio-Stichting).
4.20 Zang met pianobegeleiding.
4.40 Duitsche les (in hootspelvorm).
5.00 Zang met pianobegeleiding.
5.15 Nieuws-, economische- en beursberichten
ANP.
5.30 Rococo-octet.
6.00 Causerie „Onzichtbare sterren en hoe wij
ze zien".
6.15 Gramofoonmuziek.
6.45 Reportage.
7.00 Vragen van den dag (ANP).
7.15 Gramofoonmuziek.
7.45 Dichter en boer.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.15 De spiegel van den dag.
8.30 Berichten (Engelsch).
8.45 Omroeporkest en gramofoonmuziek.
9.40 Dagsluiting (Uitzending voorbereid door
de Christ. Radio-Stichting).
9.45 Engelsche berichten ANP.
10.00 Nieuwsberichten ANP, sluiting.
Nederlandsch Programma.
Hilversum H. 301.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 Gramofoonmuziek.
8.30 Nieuwsberichten.
8.45 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding. (Uitzending voorbereid
door het yrijz. Prot. Kerkcomité).
10.20 'Zang met orgelbegeleiding.
11.00 Voordracht.
11.20 Gramofoonmuziek.
12.00 Berichten.
12.15 Esmeralda.
12.45 Nieuws- en economische berichten ANP.
1.00 Omroeporkest en gramofoonmuziek.
2.00 Gramofoonmuziek.
2.40 Tuinbouwhalfuurtje.
3.00 Rotterdamsch Philharmonisch orkest tu
solisten.
3.40 Cyclus „Nederlahdsche dichters en proza?
schrijvers uit vroeger eeuwen en wij".
4.00 Vervolg van 3.00.
5.00 Cyclus „De Bijbel als boek". (Uitzending
voorbereid door het Vrijz. Kerkcomité).
5.15 Nieuws- economische- en beursberichten
ANP.
5.30 Harmonie-orkest.
6.15 Causerie „Onderwijs-Onrust".
6.30 Orgelspel.
7.00 Groningsch praatje ANP.
7.15 Nieuws van de platenmarkt.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.15 Actueele reportage.
8.30 Bonte avond.
9.45 Gramofoonmuziek.
10.00 Nieuwsberichten ANP. sluiting.
wemelde er van vlugge eekhoorntjes, die
dwars voor ons den weg overstake... De vo
gels zongen hun hoogste lied. Ergens riep
een koekoek.
Het was nog geen vijf uur, toen wij het
groote landhuis vooi ons oog zagen oprijzen
en wi; waren jet nog niet geheel genaderd,
toen wij werden aangeroepen. Het was Maria.
Zij had al een wandeling door het bosch ge
maakt en ons zien aankomen. Het had niet
veel gescheeld, of ik had haar bij onze begroe
ting in mijn armen genomen. Ook zij scheen
zich over onze onverwachte komst te verheu
gen. Ik zeg: onze, want zij stak haar arm
onmiddellijk door dien van haar broer en de
rest van den weg legden wij dr.arop gedrieën
te voet af.
Later zei Maria, dat zjj nog een en ander
te doen had. Ik zag haar pas bij het ontbijt
terug. Daar zat zt aan de zijde van een op
geblazen jongeman, die haar op opvallende
wijze het hof naakte. Ik zou hem het liefst
een pak slaag hebben gegeven. Het leek hem
echter wel, of Maria behagen schepte in zijn
flauwe opmerkingen, want zij lachte hem
vriendelijk toe.
Het heeft me heel wat moeite gekost om
het zoo Ver te brengen, dat ik Maria onder
vier oogen kon spreken.
Wat wilde die vervlOvkte kwajongen van
je?" vroeg ik woedend. Heeft hjj het je
1 .stip gemaakt Maria staarde me verbaasd
aan.
Ik geloof niet, dat ik verleerd heb las
tige menschen van mijn lijf te houden.
Dus h(j heeft je wel 'astig gevallen?
Hij heeft me zijn liefde verklaard en me
verzocht z'n vrouw te worden.
En...?
Ik heb zijn aanzoek afgewezen.
Ik slaakte een zucht van verlichting: maar
tegelijkertijd voelde ik het bloed naar mijn
hoofd stijgen. Voor mij voelde ze immers
toch geen zier!...
Kwam het dan tenslotte niet op hetzelfde
neer of ze een zoon van een fabrikant trouw
de of een ander?
Wij liepen samen door den tuin. Ik vroeg,
.waarom ze op reis was gegaan. Of ze daar
een bepaalde reden voor had gehad
Zij keek mij aan. Het werd mij -warm om
het hart onder dezen blik. Dan knikte ze.
De fabrikantenzoon? vroeg ik geërgerd.
Moet het dan juist een fabrikantenzoon
zijn? klonk het lachend haar wedervraag.
Of dacht je, dat ik anders geen aanbidders
had?
Op dat oogenblik kregen mijn hartelijke
gevoelens van vriendschap de overhand.
Maria,' zei ik bewogen, je bent me
liever dan eenig ander mensch op de wereld.
Daarom zou ik je graag volkomen gelukkig
willen zien. Wees voorzichtig met je keus,
ja?
Er speelde een zeldzaam lachje om haar
lippen. Daarop zei ze eenvoudig: Je raad
komt te laat, Arkadi. Mijn hart heeft al ge
kozen.
Toen liet ik Maria staan en rende den tuin
uit.
Twee uur later bracht de man van haar
vriendin ons naar de, op een half uur afstand
gelegen aanlegplaats van de boot. Tit en
Maria gaven er de voorkeur aan met den
trein naar de stad terug te keeren.
Ik zit nu in mijn kamer en schrijf de laat
ste woorden. Het wordt tijd, dat ik ophoud,
want elk oogenblik kan Tychon komen om
mijn koffer te halen.
Het is een mooie.-heldere dag. Van de rivier
waait een frissche, zilte wind.
De voorwerpen in mijn kamer zjjn dezelfde
van vroeger. Nochthans lijken ze mij vreemd
mijn gedachten hebben er zich reeds van
los gescheurd.
De koningstijger, die mij vroeger steeds in
verrukking bracht, staart mij met zijn glin
sterende glazen oogen onbeweeglijk aan, maar
hij vermag mij nu niet meer te boeien. Aan
mijn voeten ligt een warm schepsel, dat den
mensch om onbegrijpelijke redenen zoo zeld
zaam trouw is toegedaan; want nu zijn Do-
brez en ik groote vrienden geworden.
Buiten in den tuin vertelt het eerste gele
blad de nooit vermoeiende geschiedenis van
het onzichtbare ontstaan en het snelle ver
gaan, van den bestendigen dood en van het
eeuwige leven.
De klok slaat twaalf.
Tit en Maria kunnen zoo komen. Wij willen
hier van elkaar afscheid nemen. Niemand
mag mij naar de boot vergezellen.
Ik sluit mijn boek.
Om vier uur vertrekt de boot.
Wat zal de vreemde mij brengen?
Kruisbaai, 6 September.'
Slechts met tegenzin heb ik gisteren mijn
kleinen handkoffer geopend om pen en papier
te voorschijn te halen. Het ging echter niet
anders. Ik moest schrijven. Vandaag zal de
door de regeering uitgezonden boot de Wal-
vischbaai aandoen zoo heet het dichtsbij,
maar nochthans op zestig kilometer afstand
van hier gelegen nederzetting, waar onge
veer dertig menschen wonen om de ar
beiders, die de huizen voor de nieuwe kolo
nisten hebben opgebouwd en bewoonbaar
gemaakt, weer naar het vasteland terug te
brengen. De kachelsmid, aan wiens bijzondere
kunst ik een schoorsteen in mijn privéhokje
'te danken heb, heeft thuis een hulpbehoeven
de moeder. Die wil ik, met Maria's medewer
king, in een tehuis voor alleenstaande we
duwen zien onder te brengen.
Zoo dwaalden dus voor het eerst sinds
den dag van mijn vertrek mijn gedachten
naar het vaste land. Zij kwamen evenwel niet
ver. De nevel, welke op het water lag, hield
ze terug. Slechts met groote moeite bracht ik
het tot een brief aan Maria. Ik ben er van
overtuigd zelden een zoo onbelangwekkenden
en inhoudloozen brief te hebben geschreven.
Daartoe heeft niet zoozeer mijn afkeer van
het schrijven bijgedragen, dan wel de zich
steeds meer aan mij opdringende wensch door
niet aan het verleden te worden herinnerd.
Toen ik eindelijk het epistel in een couvert
sloot, viel mij werkelijk een pak van het hart.
Tegelijk xnet den brief heb ik Maria een
mooie bontjas van rendiervellen gezonden. Zij
was met smalle reepen donkerroode en don
kerblauwe stof gegarneerd en hac aange
breide handschoenen en een hoofdbedekking.
Daarben behoorden ook nog een paar mooie,
tot de knie reikende bontlaarzen.
De bontjas had ik op den dag van mijn
aankomst in de Walvischbaai van de jonge
kolonistenvrouw Stepanida gekocht, uitslui
tend om haar prachtige kleuren.
Met Stepanida's vader. Rodion, had ik
reeds tijdens den overtocht door tusschen-
komst van Wadim kennis gemaakt. Op zijn
welgemeenden naad heb ik besloten in de
Kruisbaai mijn tenten op te slaan.
Aanvankelijk leek mij te naam van deze
baai allerminst aanlokkelijk en dat werd er
niet beter op, toen men mij vertelde, dat in
de Kruisbaai de arbeiders van een Ameri-
kaansche maatschappij, die jaren geleden in
de bergen naar zilver hebben gezocht, ten
gevolge van de buitengewone koude en a'9
slachtoffers van den gevreesden scheurbuik
jammerlijk om het leven zijn gekomen. De ko
lonisten van de ./alvischbaai hebben later, in
opdracht van een andere Ameriliaansche maat
schappij, haar graven va.i kruisen voorzien en
daaraan heeft de baai zijn merkwaardige®
naam te danken.
Toen ik echter bij heerlijk, helder weer, hl
gezelschap van Rodion's schoonzoon, Wenja-
min, met mijn moto-boot de baai binnenvoer
en mij schier overweldigd voelde door de
ijzige pracht en de imposante schoonheid ron
dom mij, zei ik tot mezelf, dat men slecht9
hier in deze ongerepte natuur gezond en sterk
kon blijven. En ik besloot mij hier te vestigen.
(Wordt vervolgd
