Bekendmaking m m Brieven uit den Oost... 3EZ2EEEI DENK AAN LATER! LEVER OW OUDE BATTERIJ IN, ALS EEN NIEOWE KOOPT! Sjii tn ps -:!)• fll KOOPMAN5GEMEHGD MEEL DIT ALLES STAAT EE Te huur Te koop Te koop Diversen Nieuwe batterijen uit oude! I w UITSTEKEND PANNEKOEKMEEL een pakje KOOPMANS' BAKPOEDER, dit spaart eieren: Groenten- en Bloemenzaden gevraagd gevraagd aangeboden tuMjcken nu en 1600 ten tijdi uun de U.0..Q. Sommige adverteerders Medegedeeld wordt, dat, in afwijking van een voor gaande bekendmaking, aanmelding van personen bij het Bureau van de Notstandsbeihilfe (gebouw voor Sociale Zaken, Kanaal weg no. 92, alhier) op Vrijdag en Zaterdag a.s. alleen kan plaats vinden als volgt: Vrijdag 18 April 1941, van 9 5 uur: voor gezinnen zonder kinderen beneden 16 jaar. Zaterdag 19 April 1941, van 111 uur: voor gezinnen zonder kinderen beneden 16 jaar. Op Maandag 21 April a.s. kunnen zich melden de alleenstaande personen, en op Dinsdag 22 April a.s. de personen, die vóór dien datum niet in de gelegen heid waren zich te melden. $ju4iebtieö100 jiOi. [WiJkMyfiAumaAde! Wij moffen ons gelukkig prijzen da! onze technici er in geslaagd zijn om belangrijke bestanddeelen van oude batterijen weer geschikt te maken voor nieuwe. Talioozen leveren dan ook hun batterijen in bij aankoop van een nieuwe en als wij allen dus ook U daarmee voortgaan, voor komen w ij dat het Rijksbureau voor Chemische Producten moet ingrijpen. Oa eorrtactstrooken mogen elkaar niat raken, andera wordt do batterij onbruikbaar voor herbawerking. Handel en industrie Irnnnen eich rnor inlichtingen wenden tot het Rijksbureau roor Chemische Producten Koningskade 15, 's-Gravenhage. Uit Al fiiw-: f Het publiek heeft over hef ^Igemeen zeer goed begrepen l dat gebrek aan batterijen [rampspoedige gevolgen zou hebben en reeds zijn groote partijen Bruinsteen ui» oude batterijen op weg naar de fabrieken om straks weer diens» te doen in nieuwe 'krachtige batterijen.^ En dan nog iets: VERSPIL GEEN GELD EN SLA GEEN BATTERIJEN IN' WANT EEN BATTERIJ KAN NIET LANG BEWAARD BLIJVEN. ALLEEN ALS ZE ..VERSCH" ZIJN, WERKEN ZE PUBLICATIE VAN HET DEPARTEMENT VAN HANDEL, NIJVERHEID EN SCHEEPVAART TEN BEHOEVE .VAN HET RIJKSBUREAU VOOR CHEMISCHE PRO wm' Illü Sr.v •<jyvél 3 mmm t w Q u .i.fit L S Vehqhoot cLe ivaahde oon Uau lystêon dool fUe/iop vcroï Uw kind het feste uoedte? ie u&i- tanqen dat de (veterutcfiap heeft kannen WËmw !71 80 2 frj rt r i éeheiden. i. J :Mi I: SSllÜAAirs [l»| r - no' i/uffSy Meisjesfiets, leeftijd 7 tot 12 jaar, eiken kast, Tafel, Salon- pathefoon, Wieg met bedje, Luid spreker, Gasstel, G-nmofoonpla- ten, enz. enz. ,J. SCHEEPVAART, Oranjestraat 43. tKoopt tof den <Keldeücfien AUddendand EFA-STOFZUIGER (torpedo-model) zoo goed als nieuw, van 110,voor 50, met volle garantie. Sluisdjjkstraat 84, (hoek Goversstraat) IN PAKKEN VAN 500 GRAM TEGEN INLEVERING VAN 2 RIJSTBONNEN. Bij melkschaarschte kan de volle melk zonder bezwaar vervangen worden door Ondermelk. c<cr Bereidt het beslag met gebruikmaking van Se TREKKING HAIGHTON CO. Wettige Premieieening 1912 2e KLASSE, 2e LIJST TREKKING VAN DONDERDAG 17 APRIL 1941 HOOGE PREMIEN 20.000.— 10536 f 2.000.— 13943 1.500.— 6090 11941 1.000.— 17266 400.— 5051 8166 200— 2708 15531 100.— 2738 5165 1 f t i f 20141 7006 7906 8447 17412 18944 18980 PREMIËN VAN 30.— 19 311 526 735 1045 1454 1659 1993 2268 2556 2870 3352 3677 4063 4432 4648 4795 5196 5491 5679 6190 6376 6598 6762 7072 7107 7551 8152 8-391 8674» 9074 9276 9469 9712 71 335 546 743 1146 1469 1700 2015 2320 2563 2880 3371 3694 4130 4148 4654 4806 85 351 564 749 1212 1482 174-8 2044 2365 2576 2891 3452 3727 4177 4482 4655 4837 5233. 5274 5495 5502 5696 6213 6428 6602 6775 7126 7477 7671 8191 8406 8700 9126 9305 9483 9768 5712 6216 6438 6603 6843 7146 7546 7675 8230 8419 8768 9142 9361 9490 9791 148 410 682 919 1331 1586 1910 2126 2459 2762 3280 3586 3889 4269 4604 4713 4882 5375 5599 6055 6295 6526 667.1 6944 732J 7583 7926 8326 8568 8907 9229 204 269 310 437 438 501 685 691 699 977 1033 1043 1353 1419 1437 1621 1623 1657 1936 1944 1949 2162 2211 2219 2488 2489 2515 2807 2815 2836 3302 3312 3315 3606 3625 3636 3903 3906 4030 4335 4364 4410 4614 4632 4641 4738 4742 4772 4906 4969 5160 5390 5433 5448 5602 5625 5655 6060 6120 6149 6297 6302 6343 6530 6539 6575 6707 6714 6761 6977 7028 7069 7329 7337 7392 7584 7616 7636 8074 8117 8151 8339 8346 8363 8570 8583 8655 8934 9020 9045 9250 9255 9268 9394 9400 9447 9644 9648 9694 108 127 133 356 364 366 596 644 663 761 839 912 1221 1223 1263 1494 1503 1514 1755 1756 1818 2078 2104 2125 2379 2414 2424 2635 2646 2655 2968 2979 3138 3512 3516 3528 3771 3802 3824 4209 4263 4267 4502 4509 4537 4664 4672 4689 4843 4853 4855 5314 5318 5344 5557 5589 5592 5842 59Ö1 5921 6233 6250 6286 6448 6453 6489 6612 6639 6644 6854 6911 6934 7157 7227 7252 7550 7553 7567 7750 7892 7894 8241 8284 8316 8462 8463 8525 8806 8828 8880 9152 9161 9223 9362 9370 9379 9497 9578 9613 9616 9817 9840 9879 10013 10078 10094 10101 10116 10130 10165 10169 10181 10245 10293 10302 10370 10378 10389 10390 10397 10428 10453 10460 10464 10523 10528 10541 10603 10620 10640 10679 10701 10702 10718 10753 10779 10812 10823 10826 10894 10979 10987 11026 11047 11050 11062 11009 11143 11162 11194 11230 11238 11274 11295 11324 11353 11429 11437 11458 11531 11583 11587 11623 11656 11688 11719 11768 11837 11849 11905 11935 11963 12044 12056 12078 12142 12232 12290 12292 12351 12368 12376 12391 12413 12434 12473 12504 12525 12602 12638 1264-6 12657 12716 12718 12726 1?740 12761 12776 12813 12819 12844 12875 12981 12990 13075 13086 13089 13116 13130 13131 13147 13163 13166 13208 13249 13297 13319 13321 13324 13351 13362 13385 13396 13421 13429 13490 13554 13570 13603 13619 13646 13675 13690 13747 13793 13797 13821 13847 13886 13932 13960 13987 14005 14045 14080 14095 14102 14121 14132 14228 14248 14256 14290 14311 14325 14332 14392 14427 14442 14446 14460 14483 14539 14560 14577 14649 14657 14667 14668 14700 14709 14717 14724 14775 14913 14934 14945 14950 14952 14977 15026 15040 15082 15126 15176 15232 15233 15266 15306 15360 15385 15392 15411 15415 15438 15489 15499 15518 .15612 15667 15696 15709 15744 15763 15823 15824 15861 15885 15942 16000 16007 16088 16101 16111 16201 16266 16330 16332 16366 16374 16483 16391 16432 16483 16467 16492 16507 16508 16539 16581 16588 16618 16622 16640 16670 16710 16731 16749 16774 16788 16826 16840 10866 16867 16911 16949 16950 16987 16988 17043 17064 17132 17141 17157 17158 17177 17199 17214 17226 17236 17301 17305 17334 17350 17358 17366 17381 17388 17390 17442 17449 17458 17483 17519 17538 17541 17575 17577 17600 17660 17664 17676 17701 17768 17769 17797 17826 17828 17845 17874 17885 17888 17890 17922 17930 17946 17967 17996 18007 18089 18133 18159 18179 18196 18206 18312 18488 18514» 18532 18548 18629 18649 18670 18677 18793 18827 18849 18866 18879 18905 18908 18967 19000 19020 19044 19085 19172 19187 19221 19228 19247 19315 19327 19347 19363 19369 19387 19394 19428 19430 19455 19458 19469 19500 19556 19567 19579 19584 19591 19613 19632 19674 19684 19716 19743 19771 19788 i272i Ï2722 19833 19866 19882 19912 19925 19959 20057 onile 22?13 20335 20348 20358 20361 20365 20374 2222? 22™ 22 J9 20453 20456 20464 20511 20516 20579 20600 20981 20986 20695 2°?13 20776 20849 20918 20957 20971 ONGECORRIGEERD Verbetering 2e klasse, 1© lijst. Premiën va» f 20^ moet zijn 17533, 11534 moet 17534. 11536 DAHLIA'S. Alles prima kwaliteit. SLA- EN SNIJBOONEN. Koopt uitsluitend prima zaden. Daarom naar: C. KOOPMAN, Koningstraat 98. Erkenning N. A. C. SLAAPPLAATS gezocht voor 4 personen in Huis. duinen of omgeving. Adres: Balistraat No. 31. Gevraagd: MODERN RADIOTOESTEL. Brieven onder No. 526, aan het Bureau van dit blad. Te koop een te bouwen Burger, woonhuis, van teekening naar keuze, op bouwterrein met tuin aan het N.H. Kanaal te 't Zand. Prachtig wonen. N.V. Bouwbedrijf v/h H. DOORN, Keizersgracht 68, of C. PRONK, 't Zand. GROOTE PAKKIST. 1,25 X 83 X 80. Voor de meestbiedende. JAMIN, Julianapark 5. Gevraagd Één of twee nette KOSTGANGERS. Adres: Bureau van dit blad. I Gevraagd NETTE JONGE WERKSTER, 1 dag per week. Adres: Vischmarkt 24. j Verbindingen zijn verbroken, het briefver keer met de beide Indien is bijna niet meer mogelijk; de brieven, die nog druppelsgewijs binnenkomen van bloedverwanten en kennis sen, hebben meerdere weken noodig gehad om de route af te leggen en bereiken via om wegen, die soms niet te bepalen zijn, de plaats van bestemming. En wij klagen. We zijn zoo gewend geraakt aan de snelle vervoersmid delen, dat we on? haast niet meer voor kon den stellen, dat brieven meer dan maanden noodig konden hebben om den geadresseerde te bereiken. En toch, eerst in de vorige eeuw is met de groote vlucht, die de techniek ge maakt heeft, het postverkeer aanmerkelijk sneller geworden. Er was een tijd, dat de post gelijke vertraging ondervond als in dezen 'tijd. Dat was in den begintijd van de vestiging van het Nederlandsch gezag in Nederlandsch- Oost-Indië, toen in het moederland even ver langend naar schaarsche berichten werd uit gezien als nu het geval is. En dat te meer, waar de toestanden schier even onzeker waren, toen de reizen onzeker waren en velen daaraan ten gronde gingen. Dat was in den tijd, toen de dure Indische specerijen, langen tijd per karavaan aan de Klein-Aziatische markten gebracht, den Hol- landschen ondernemingsgeest prikkelde om zelf zaken te doen, onbekende zeeën te be zeilen. Eerste contact met Indië. De baanbrekers voor den Indischen handel waren wel de Portugeezen geweest, zij waren het, die den zeeweg naar Indië hadden gevon den, een gebeurtenis met enorme gevolgen, maar toch werd hun invloed, hun macht en hun handel door de Nederlandsche overvleu geld. Goa, Malakka, Atjeh, Bantam, de Mo- lukken, evenzoovele namen van plaatsen waar de Portugeesche handel zich ontwikkelde, maar waar de Nederlanders hun invloed wel dra deden gelden. De Engelschen onder Drake, die zijn reis om de wereld maakte, kwamen in 1580 op Java aan land, maar het rijke land, dat nog zoovele beloften voor den Hollandschen handel bleek te bevatten, zag hen weer vertrekken. Twintig jaar later landde Olivier van Noordt op hetzelfde eiland en bekroonde daarmee een buitengewoon gevaarlijken tocht over de Oceanen, dwars door Straat Magalhaens. Knevelarijen, enz. had de bevolkingen van de Molukken eilanden tegen de Portugeezen doen opstaan en toen de Hollanders in de „Groote Oost", de Molukken hun invloedssfeer uitbreid den, waren de Portugeezen daar reeds op den terugtocht- Tegenwerking, de doodstraf. Ondanks de tegenwerking van deze natie, de doodstraf stond zelfs op het vertrekken van zeevaartkundige inlichtingen aan Hollan ders, werd doorgezet. Cornelis de Houtman trok naar Lissabon om „aldaer secreete infor matie te nemen op het stuck van den Oost- Indischen en Moluckensenhandel metten aan- cleven van dien". De ondernemingsgeest spreekt uit Jan Huygen van Linschoten's brief uit Goa in 1584 aan zjjn ouders: „M^jn hart denckt anders niet dan nacht ende dach dan om vreemde landen te besien. Daer en is geen tijd quader versleten als een jongman op sijn moeders kuechen te blijven gelijck een babock". In 1592 tefug in het Nbderland, verschijnt van zijn hand „Intenario, Voyagie ofte Schip- vaert van Jan Huygen van Linschoten naar Oost- ofte Portugaels Indien", voorzien van zee- en landkaarten en navigatiegegevens. Plancius (Adamsch predikant) vulde deze kaarten aan en gaf pl.m. 1600 een wereldkaart en een aantal speciale kaarten in druk bij Cornelis Claesz. Bovendien leidde hij matro zen en stuurlui op voor den grooten Indië- tocht. Bovendien bereidde hij een groote poging voor om een reis naar de landen voorbij Kaap de Goede Hoop te maken. Het „schiprijck Am sterdam" zorgde voor kapitaal. In 1595 liggen vier kleine schepen voor Texel voor anker. Van de Noordholland- sche kust, waar nu Nieuwedlep ligt, waren de koopvaarders te zien: de „Mauritius", de „Hollandsche Leeuw", de „Amster dam", het „Duifken", de kleurige vlaggen wapperend in den frisschen zeewind. De ankers worden gelicht, de zeilen bollen zich in den wind en de Huisduiner bevol king ziet het kleine convooi uitvaren, ach ter den horizon verdwijnen, met verre, onzekere bestemming. Pieter Dircksz Keyser, „opperste piloot", leidde met heldenmoed dezen tocht: vier nie tige schepen, tweehonderd achtenveertig kop pen, waaronder „verscheidene broodtdronkene kinders van rijke ouders, die op deze verre reis gestuert waren om ghetemt te worden of uyt te blijven". Een tijd waarin men verre van kleinzeerig was! 12 Juni 1596, nadat Straat Soenda was ge passeerd, zeilen de eerste inlandsche prauwen de vloot tegemoet en 23 Juni laat men het anker vallen op de reede van Bantam. Een verdrag van „vrede en eeuwige vriendt- schap" werd met de bevolking gesloten: de eerste officieele overeenkomst onzer voorva deren, in een gebied, waar zij weldra heer en meester zouden worden. Na dezen succes vollen tocht laaide de ondernemingslust alom in het Moederland op, ondanks de groote Ver liezen. De V.O.C. bundelde alle Compagnieën van verre in één lichaam, dat met groote energie haar gezag in Indië uitbreidde; de verovering van Ambon op de Portugeezen in 1605 beteekende een inleiding van een reeks veroveringen, die de Nederlanders in het bezit stelden van den Oost-Indischen Archipel. Met bewondering kunnen we op de doorzettingskracht van onze voorvaderen terugzien, en den moed die zij, zoowel bjj de bevestiging van het Nederlandsch ge zag als de handelsprestaties hebben be toond met eerbied waardeeren. Na dit korte overzicht rijst vanzelf de vraag: Hoe konden zij nu de lastgevers van de vorderingen op de hoogte stellen, hoe ble ven zij in contact met de achtergebleven familieleden. In 't kort: Hoe waren de posttoestanden in die dagen. Er wordt een brief verwacht... Het onderling verkeer tusschen de verschil lende factorijen, dat vrij geregeld werd onder houden, maakte het briefverkeer vrij spaar- zamelijk en het is zoo goed als zeker, dat in de allereerste jaren van de vestiging van het Nederlandsch gezag in deze contrijen weinig behoefte van geregeld briefverkeer bestond. Men gaf eenvoudig de post mee aan iemand, die met een retourschip huiswaarts keerde mede en zoo vloeide een zeer dunne straal van brieven Holland binnen, en verspreidde de eerste vage geruchten over de fabelachtige Indische rijkdommen, die men nu met eigen oogen had aanschouwd. Uit dien tijd dateeren zeer interessante overblijfselen van briefpostverkeer, dtie men later opgegraven heeft, toen men Kaapstad uitging bouwen, n.m. steenen, waaronder de zeevaarders hun brieven deponeerden, stevig in zeildoek verpakt, in de hoop, dat een an dere koopvaarder, die op den terugtocht de Kaap aan zou doen zich over de post zou ontfermen. In het museum te Kaapstad kan men dergelijke steenen bezichtigen het Ne derlandsche Postmuseum heeft enkele afgiet sels daarvan. Op deze steenen stond dan te lezen bijv.: „1634. Banda-Wassenaer_En- Egmont—syn—den—XI—Apr."_Vertrocke Soeckt Brief." of „Hier Onder liggen ven van... enz. enz. ëo Een twintigtal jaren later werd de Kaan gesticht, een nieuwe orde nam een aanvang maar deze steenen blijven getuigen van door- gestane ontbeering, en moed en toewijding van Nederlandsche zeelui. J s De „gemeene doose". betrekk.Ag^brachUttbbehoèffe "aTn tetrouwba" ren postdienst als vanzelf met zich mee Al werd van de „gemeene doose" gespi\fen le buitengewone zorg van de „Heeren Zeventein" voor de post is wel hieraan te danken, dat zij zoo buitengewoon bang waren, dat iets van hun Indische zaken naar buiten uit zou lek ken, dat de Portugeezen zich met hun ge heime handelsverdragen en connecties zouden gaan bemoeien en voordeel daarvan zouden trekken. Met zware straffen werd het ver boden brieven over Indische toestanden te schrijven. De aanvankelijke zeldzaamheid; het gebruik van de „gemeene doose" werd spoe dig verplichtend gesteld en overtreding ge straft. Op alle brieven van en naar Neder landsch Indië stond ,de oensuur van de Com pagnie, een middel, dat in tijden, waarin groote belangen op het spel staan algemeene toepassing vindt. Nu lezen we op de Indische brieven: „Geöffrel, Oberkommando der Wehr- macht toen censureerde de Compagnie. Eenigen tijd later moesten de aankomende oneven den deurwaarder bij den Raad van Justitie te Batavia worden ter hand gesteld, die deze brieven administreerde op dat „een yder met mynich soucken lichtelijck aen sjjn brieven connen comen ,mits conditie, dat elckeen over dach mij acces sal hebben tot »,,Lrgiiter derselver brieven, doch niet by avont ofte ontyden". Briefloon of port be "iet te worden betaald, maar een bu« stond klaar om giften op te slokken; de in houd kwam voor de helft den deurwaarder TnLfim Jan de andere helft den armen. Eigenlijke bestelling was er niet. De over- wiiTJïLTT'8 buitenRewoon traag. Als simpel vj g voorbeeld gelde dat de kennisge- vng van het optreden van Van Cloon als on 9? vr ,-£!;■ 1731 uit Holland verzonden, P-en- 61 pas te Batavia wérd ontvan- ;°'fn regeeringsstuk zeven en een halve maand onderweg"! in ^°rar' paat het in onzen tfld, waa*- no«rJT e,n8tr00m ulterst traag vloeit toch oog even vlugger! xitten uren op een pakkende tekst te „broeden" Verspil geen tijd! Laat Q u VOerUcht«„ leest niets extra!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1941 | | pagina 4