Er groeien in Den Heider bananen!
n toch
AFGEKEURD
DE WEEK.
PASFOTO'S
Zaterdag 21 Juni 1941
Tweede Blad
^uditiLeuuj^
ïïlaWi II kunt niet ko-o-pen
Inbraak in 2c Vroonstraat
Brandstichtende jongens
op pad
Uitreiking nieuwe
distributie-kaarten
Grappen, profanie en
pioniers
in Feiten en Fantasieën
DIE ZIJN GOED.
De vleeschaanvoer voor
deze week
10 Lichte koeien en 5 varkens
£m faüeAtje....
de ideale verkooperl
Wanneer U de foto al niet een blik waardig
had gekeurd, zoudt U met een ongeloovig ge
zicht Uw schouders opgehaald hebben.
Bananen! Groeiend in Den Helder! Het
klinkt ook erg onwaarschijnlijk en wij hebben
eveneens op het eerste moment, toen de mede-
deeling ons bereikte, aan „een mop" gedacht.
Wanneer er echter de
mededeeling aan toegevoegd
wordt: U kunt ze gaan zien,
dan wordt de twijfel wel
geheel weggenomen en
komt in de plaats daarvan
de verwondering voor dat
ongedachte. Vooral nu de
banaan een voor ons onbe
reikbare vrucht geworden
is, is de belangstelling hier
voor automatisch grooter
dan ooit tevoren.
Nieuwsgierig togen wij
dan ook op weg om het
wonder te aanschouwen.
Die weg leidde naar... de
gemeentekweekerij.
U zult zeggen: kweekt
de gemeente dan bananen?
Heeft onze stedelijke over
heid het voornemen de
bananenpalm als nieuwe
attractie in de plantsoenen
te brengen en zal het eens
zoo worden, dat wij als de
tropenbewoners slechts de
hand hebben uit te steken
om een heerlijke en voed
zame vrucht te bezitten?
Niets van dit alles, lezer.
De gemeente heeft feite
lijk niets met dit tropisch
gewas uit te staan. Het is
zuiver een kwestie van lief
hebberij. Een kweeker
óók een gemeentekweeker,
die zijn vak lief heeft, heeft
belangstelling voor alles
wat groeit en bloeit, ook al
heeft de plant voor zijn
doel geen waarde. En zoo
dat onder kweekers dan ook
gaat, indien de een iets bij
zonders heeft en hij kan er
wat van missen, dan
wordt een collega er al
gauw blij mede gemaakt.
Over en weer worden ge
wassen en planten uitge
wisseld en zoo is ook in de gemeentekwee
kerij nu en dan eens een plant gekomen,
welke voor stadsverfraaiïng wel geen waarde
heeft, maar die de liefde van de kweekers
voor het groeiende aanwakkert en onder
houdt. U begrijpt: altijd en alleen maar
begonia's en geraniums kweeken en verzor
gen zou ook vervelend worden.
Onder de vele typische planten, welke op
deze wijze in de gemeentekas zijn ver
zeild geraakt, bevindt zich ook een
bananenpalmpje.
Het komt uit Amsterdam. Hieruit volgt
reeds, dat ook in andere plaatsen in
Nederland bananen groeien. Dat is inder
daad zoo, hoewel heel sporadisch. Onze
zegsman wist van slechts enkele van
deze palmen in Nederland de verblijf
plaats en misschien zijn wij aan den
hoogen kant als wij hun aantal op 10
stellen.
Toen wij de tropische kas op de kweekerij
achter de Soembastraat betraden was er dan
ook een gerechtvaardigde trots in den blik
van den heer Elinga en diens Directeur, den
heer Maas. Even waren wij stil toen wij
tegenover de ongeveer 3 meter hooge palm
stonden, waaraan de eerste bananen duidelijk
zichtbaar waren. Men heeft zich zoo in den
loop der jaren een voorstelling gemaakt van
dingen uit verre landen, die men nooit zag.
En bij de confrontatie blijkt het, dat het toch
weer anders is dan men gedacht had. Natuur
lijk zijn er soorten van bananenpalmen en wij,
die een groote boom hadden gedacht te vin
den, troffen hier juist een klein soort palm
aan. De bloeiwijze was ook even anders dan
wij op afbeeldingen wel eens gezien hadden.
Voornamelijk kwam dht door de schutbladen,
welke hier nog als beschermend schild over
elke „hand" bananen lagen en welke tijdens
het bloei- en rijpingstijdvak afvallen. Een
trosrijpe bananen heeft deze schutbladen niet
iheer, hetgeen een anderen indruk maakt.
Op de foto zult U kunnen zien hoe uit de
stam een stengel te voorschijn schiet, waarop
een puntvormige knop zit. Deze knop laat
telkens één schutblad openspringen en bij de
basis van zoo'n schutblad is een kam
bananen bevestigd. Elke keer, dat een vol
gend schutblad openspringt, komt een nieuwe
kam bananen vrij en langzamerhand vormt
zich zoo de wel bekende tros. De bananen,
BRAND IN SCHUUR AAN
JAN VERF AILLE WEG.
Vermoedelijk door het wegspringen van
vonken uit een kachel ontstond dezer dagen
brand in een schuur aan den Jan Verfaille-
weg. Het bleek mogelijk te zijn het vuur door
de omwonenden te laten blusschen.
FIETS VERMIST.
Een inwoonster van Anna Paulowna deed
bij de politie aangifte, dat haar fiets, die zij
even voor een perceel geplaatst had, spoor
loos verdwenen is.
Een onderzoek wordt ingesteld.
VOETBALLENDE INBREKER
In een schuur, staande bij de Huygenstraat
werd ingebroken. Na onderzoek kwam aan
het licht, dat door den bezoeker 2 paar voet
balschoenen benevens 2 paar kousen in de
wacht gesleept waren.
Ook naar dit geval wordt een nader onder
zoek ingesteld.
waarvan velen reeds een centimeter of zes,
zeven groot waren en al een flinke dikte
bereikt hadden dragen thans nog een
bloempje, dat druipt van de honing en dat
geelachtig-wit is. Deze bloempjes vallen later
ook af, waardoor de banaan de ons bekende
vorm overhoudt.
Het blijkt, dat er zoo langzamerhand weer
elementen in onze stad aangetroffen worden,
die er op uit zijn de rust van geëvacueerde
stadgenooten te bederven. Steeds veelvuldiger
verneemt men den laatsten tijd weer, dat er
bezoeken van onvrijwilligen aard afgelegd zijn
in verlaten woningen.
Ditmaal betrof het een huis in de 2e
Vroonstraat, dat slachtoffer werd van een
dergelijk bezoek. Toen de bewoners kwamen,
moesten zij tot de minder aangename ontdek
king komen, dat verscheidene voorwerpen
verdwenen waren.
Om er enkele te noemen: een paar
vloerkleeden, enkele schilderijen, een hoe
veelheid huisraad en een heeren-costuum.
Zooals men ziet: voorwerpen, die men
tegenwoordig juist al bijster slecht mis
sen kan.
Hopen wij, dat het de politie moge ge
lukken de hand op de schuldigen te leg
gen. Wij herhalen het: dergelijke elemen
ten hooren niet in onze stad thuis.
De bloeiende bananenpalm.
Foto „Verbeij".
De heer Elinga had goede hoop, dat
de bananen tot vollen wasdom en rijping
zouden komen. In totaal schatten wij de
oogst op een 150 200 bananen, waaruit
U wel duidelijk zal blijken, dat het niet
de moeite zal loonen hiervoor een
bananenwinkelt.je te openen!
ffl - ,«s i j| 3 g
:De palm heeft reeds gezorgd voor opvol
gers. Behalve een palmpje, dat de kweekers
reeds van de moederplant gescheiden hebben,
zijn nog twee jonge palmen uitgekomen, zoo
dat er binnenkort, behalve de oude plant, drie
jonge zelfstandige bananenpalmpjes zullen
zijn. Het kunstmatige tropische klimaat
schijnt dus in de gemeentekassen zeer goed
te zijn, al moet men de goede zorg van de
kweekers niet voorbij zien.
Iets, waarvan wij hier in Holland en nog
minder in Den Helder hadden gedroomd, had
den wij dezen morgen aanschouwd en wij
kunnen verklaren, dat het een bijzonder
interessant bezoek was, onze rit naar de
Gemeentekweekerij
Brandjes in Goversstraat en op de
Ruijghweg.
Ondanks de herhaaldelijk gegeven,
waarschuwingen, zoowel van politiezijde
als door ons, blijkt, dat er nog steeds
jongens gevonden worden, die^ zich in
geen enkel opzicht bekommeren óm de
eigendommen van anderen, doch er klaar
blijkelijk op uit zijn deze eigendommen
zoo snel en afdoende mogelijk te ver
nielen.
Ook het brandje-stichten blijkt nog steeds
een populair vermaak te zijn. Gisteren althans
werd de politie gealarmeerd in verband met
het feit, dat brand uitgebroken was in
een boet aan den Ruijghweg. Het bleek ge
lukkig niet meer noodig te zijn dat er door
de brandweer opgetreden werd, aangezien de
buren reeds gebluscht hadden. Dat de be
lendende perceelen door een en ander geen
denkbeeldig gevaar liepen bij de heerschende
droogte, behoeft geen betoog.
Wederom werd denzelfden dag de politie
gealarmeerd voor brand in een schuurtje aan
de Govensstraat. Hier was het wel degelijk
noodzakelijk, dat water gegeven werd. Een
slang werd vastgemaakt op de waterleiding
en men slaagde erin spoedig het vuur
meester te worden.
Uit beide voorbeelden blijkt echter wel,
hoezeer men een zeker deel der Helder-
sche jeugd in het vizier moet houden.
Vertrouwen wij, dat naast de politie ook
ouderen een oogje», ip het, zeil houden ter
beveiliging van dè eigendommen jvan
anderen.
STROOP GESTOLEN.
Dieven blijken soms „glashard" te zijn. Zoo
werd dezer dagen een bezoek gebracht door
onbekenden aan een ^Motorbootje, hetwelk het
eigendom is van iemand aan de eKizersgracht
en welk vaartuigje ligplaats had in het
Heldersche kanaal.
De bezoekers doorsnuffelden alles en von
den tenslotte tot hun ongetwijfeld groote
vreugde... 2 doozen gevuld met stroop.
Een onderzoek wordt ingesteld.
Maandag a.s. wordt een aanvang ge
maakt in Den Helder met de uitreiking
van de nieuwe distributie-bescheiden. In
verband hiermede zij er de aandacht op
gevestigd dat men verstandig doet het
onderstaande met de grootste aandacht te
lezen, wil men voorkomen dat men in moei
lijkheden geraakt.
De uitreiking zal geschieden aan personen:
a. geboren vóór 2 Juli 1920 een kaart A.
b. geboren nè. 1 Juli 1920 doch vóór 2 Juli
1927 een kaart A en E.
c. geboren na 1 Juli 1927 doch vóór 2 Juli
1933 een kaart A.
d. geboren na 1 Juli 1933 doch vóór 2 Juli 1937
een kaart A en Q.
e. geboren na 1 Juli 1937 doch vóór 2 Juli
1939 een kaart B en Q.
f. geboren na 1 Juli 1939 een kaart B en P.
De kaarten worden uitsluitend uitgereikt bij
het overleggen van de distributiekaarten en
de kaarten kunnen niet worden afgehaald
door personen, jonger dan 16 jaar.
Wanneer men moet komen.
De uitreiking zal geschieden aan hen wier
geslachtsnaam begint met de letter:
A, B, C of D op Maandag 23 Juni a.s.
E, F, G of H op Dinsdag 24 Juni a.s.
I, J, K of L op Woensdag 25 Juni a.s.
M, N of O op Donderdag 26 Juni a.s.
P, Q, R, S of T op Vrijdag 27 Juni a.s.
U, V, W, X, Y of Z op Zaterdag 28 Juni a.s.
Koegras en Julianadorp.
Voor de bewoners van Koegras en Juliana
dorp vindt de uitreiking plaats Donderdag
a.s. in Café Doorn te Julianadorp.
Kaarten voor zwaren en zeer
zwaren arbeid.
Arbeiders, vallende onder de categorie „zwa
ren arbeid" hebben aanspraak op een kaart C.
Arbeiders vallende onder de categorie „zeer
zwaren arbeid" hebben aanspraak op een
kaart D.
Van de arbeiders zal een verklaring wor
den geëischt, dat zij inderdaad nog zwaren of
zeer zwaren arbeid verrichten. De formulieren
hiervoor kunnen vanaf Maandag 23 Juni a.s.
bij het distributiekantoor worden afgehaald.
De uitreiking van deze extra rantsoenen zal
geschieden tegen overlegging van de distribu
tiestamkaart en van bovengenoemde verkla
ring, voor hen, wier geslachtsnaam begint met
letter:
A, B, C, D of E op Maandag 30 Juni a.s.
F, G, H, I of J op Dinsdag 1 Juli a.s.
K, L, M, N of O op Woensdag 2 Juli a.s.
P, Q, R, S of T op Donderdag 3 Juli a.s.
U, V, W, X, Y of Z op Vrijdag 4 Juli a.s.
Speciaal wordt tenslotte nog eens ge
wezen op het navolgende: men dient dus
alle distributiestamkaarten mede te
brengen. Verzuimt men dit, dan maakt
men een vergeefsche reis.
Voorts wordt men verzocht aan de balie
direct te controleeren of men het juiste
aantal kaarten in de envelop gekregen
heeft. Blijkt eerst naderhand dat men te
kort heeft dan kan dit niet meer hersteld
worden. In het eigen belang wordt dus ge
adviseerd dat men direct nagaat of men
de kaarten alle bezit.
En tenslotte: men houde zich strikt aan
den oproep-dag en kome niet later. Men
dient met de mogelijkheid rekening te
houden dat men, later komende, de be
scheiden niet uitgereikt krijgt.
Piet Köhler komt jubileeren.
Er zullen er zijn. die zich achter het
oor gekrabd hebben en gedacht: is d it
nu een tijd om te jubileeren. Hoe
komen ze erbij! Er zullen er geweest
zijn, die meenden dat het beter is in
deze dagen van spanning en oorlogs-
davering met de handen in den schoot
te gaan zitten en af te wachten tot
de horizonten weer opgeklaard zijn en
niets in den weg staat aan een voort
zetting van het burgerleven zooals wij
dat voorheen pleegden.
Ze hebben ongelijk! En omdat ze
ongelijk hebben zal het velen prettig
aandoen dat Piet Köhler, de vermaarde
„Boemelbaron" (zij het privé een
uitermate bescheiden en gesoigneerd
mensch!) ook in de Jutterij komt en
dat men aldaar zijn halve eeuw grap-
pen-en-grollen, die nooit van laag,
maar steeds van goed gehalte waren,
officieel zal herdenken.
We lazen dat meneer van Loo in
het comité zat. Wie anders had er
beter in kunnen zitten en we zouden
ons sterk moeten vergissen als hij
morgenmiddag niet de Bühne bestijgt,
teneinde namens de burgerij van deze
stad erkenning voor het goed drama
tisch werk te uiten aan het adres van
den „Koning van den Lach". Want
deze wethouder hakte reeds eerder
met dit bijltje. Hij deed het bij Esther
de Boervan Rijk, bij Nap de la Mar,
bij Rika Hopper, bijkortom, bij alle
grooten aan de vaderlandsche tooneel-
hemel. En dus nu bij Piet Köhler.
En nu wij het toch over den heer van
Loo hebben, schiet ons een feit te bin-
nen, dat ook eens aan de schandpaal
der publiciteit genageld dient te worden
Zooals men weet is hij annex wethou
der tevens ambtenaar van den burger
lijken stand en menig paar zag en
hoorde de echtverbintenis door hem
plegen.
Nu is het bekend, dat een zekere
categorie van lieden weinig of geen
waarde hecht aan het huwelijk op het
stadhuis. Men vindt het zelfs een
feitelijk overbodig ceremonie, waaraan
men zich slechts noodgedwongen on
derwerpt. Toegegeven dat het kerkelijk
huwelijk plechtiger en ook dieper te
achten valt, doet dat niets af aan het
feit, dat ook het burgerlijk huwelijk een
belangrijk moment is in het leven van
ieder mensch. Het meerendeel der hu-
welijk-gangers ziet dit uiteraard in, ge
zwegen van het deel dat reeds dagen
tevoor transpireert van de zenuwen bij
de gedachte, dat men „voor den ambte
naar" moet verschijnen. Wat echter te
zeggen van een tweetal stadgenooten,
die enkele weken geleden op het stad
huis vereend werden, doch welke ver-
eeniging reeds vóór het sluiten van
het huwelijk door den ambtenaar de
fect bleek. De jongeman leunde on
verschillig over z'n stoel, keek het raam
uit en deed overigens alsof hem dat
alles niets aanging. Hij luisterde niet
naar de woorden uit het B.W. kort
om, 't ging zijn ooren voorbij. Zij, die
bijna z'n vrouw was, zetelde ernaast
en nam eenzelfde houding aan. De wet
houder sprak letterlijk voor stoelen en
banken en dat was pijnlijk genoeg. En
schandalig genoeg! Want meer
dan ooit te voor is het huwelijk iets
groots, iets moois. En zeker niet een
onbenulligheid, die men helaas alleen
kan uitvoeren als men „het brieffie
van den ambtenaar" heeft, 't Is jam
mer dat er zulk e huwelijken, die dus
al vastgeloopen zijn voor zij aanvangen,
mogelijk zijn. Voor dezulken ware het
beter indien de ambtenaar het recht had
zijn sanctie te weigeren voor het aan
gaan van den heiligen band, die Huwe
lijk heet.
Tenslotte nog iets anders. Het doet
een Nieuwedieper altijd goed als hij
verneemt dat een andere Nieuwedieper
succes oogst. Dat deed het óns, toen
we van de week vernamen dat Dirk
Steeman, de man-met-de-baard, micro
bioloog, annex schilder-beeldhouwer,
kindervriend, zang-paedagoogenz.,
enz. kans gezien heeft op Wieringen
vasten voet te krijgen. Wat Steeman
aldaar in zijn avonduren presteert,
grenst aan het wonderbaarlijke. Hij
schildert en teekent en demonstreert
daarmede de werklust van de leden van
den Noorder Kunstkring. Hij regisseert
tooneelstukken en excelleert als grimeur
Gaf ten bate van een Fröbelschool
twee uitvoeringen met kindertooneel,
een concert met de Vrije kindergroep
Den Oever" en de laatste berichten lui
den dat Dirk voorzitter van de Fröbel
school geworden is. Ja, ja, het organi-
seeren zat hem al 20 jaar geleden in
het bloed. En dat bloed is vaardig over
onzen baard-man gebleven, zelfs in den
tijd, dat hij, zooals nu, zetelt in een huis
dateerend uit 1600, waarin van den
winter 8 koeien de ruimte deelden en
de rits jongens van Dirk reeds sedert
lang bewezen hebben prima melkers,
mestrijders en de uitvoerders van
andere agrarische kunststukken te zijn.
Echte pioniers!
Ergens in de Spoorstraat is een open plek,
Eenige weken geleden lagen er de puinhoopen
van een zaak, die door een bom getroffen was.
Een ruïne. De eens zoo fraaie gevel verscheurd
en gebroken, de buizen van de verwarming
verwrongen in duizend bochten, zware ijzeren
balken verbogen en gekromd, door de hitte
van het vuur, dat in dit perceel gewoed had.
Zoo was het voor enkele weken. Nu is dat
alles weggeruimd. De fundamenten liggen
bloot, een betonnen vloer, sterk en onvernie
tigbaar. Straks zullen wellicht op dit funda
ment de nieuwe muren van een nieuwe zaak
worden opgetrokken. Nu is het een van de
vele open plekken, een van de stille symbolen
van den modernen oorlog.
En op die open plek staat nu een bord, dat
ons trof. Het is een reclamebord op een funda
ment, waarvan het gebouw verdwenen is. Een
fundament, dat echter stevig en solide was en
dat ook wellicht als een symbool beschouwd
kan worden van de zaak, die het eens droeg.
Op dat reclamebord staat met groote, sug
gestieve letters „En toch dan volgt er
een reclame. Juist door de naaaktheid van do
omgeving spreekt deze reclame zoo sterk. Als
datzelfde bord gestaan had aan het fraaie
winkelpui, dan was het zeker niet zoo opgeval
len. Nu is het een „blikvanger" bij uitnemend
heid.
En tochdaar zit iets bemoedigends in. Het
wil zeggen: ook al zijn de menschen voor een
'tijd verdwaasd, ook al woedt de waanzin van
den oorlog, ook al wordt het werk van jaren
vernietigd, ook al staan we bij de puinhoopen
van wat eens een bloeiende zaak wasen
toch versagen we nieten toch gaan we ver
der, en toch bouwen we weer op.
Die toon van moed treft ons telkens weer in
onze stad. We hebben daar al meer op ge
wezen en we zullen in de toekomst ongetwij
feld nog tal van malen gelegenheid hebben om
dat te doen. Want daten tochis de
moed voor de toekomst. We hebben nog geen
Heldersche zakenman gezien, die bij de puin
hoopen van zijn zaak bleef zitten, die het
hoofd in den schoot liet hangen, die de han
den, tot werkeloosheid gedoemd, liet rusten
We twijfelen er niet aan of menige stadgenoot,
die ernstig getroffen werd, heeft wel eens
moedeloos terneergezeten. Menige traan zal
gevloeid hebben als men de vernietiging zag
van jarenlangen arbeid. Dat is geen sentimen
taliteit, dat is de natuurlijke reactie op het
aanschouwen van de waanzinnige vernietiging
waarmee deze oorlog gepaard gaat.
En tochmen blijft niet zitten, maar pakt
opnieuw aan. Onder de meest moeilijke om
standigheden vaak, men gaat weer door, men
bouwt weer aan een nieuwe toekomst, men
gelooft dat het niet alles verloren i^^n ont
dekt ongekende krachten, nieuwe energie. Iets
van den oud-vaderlandschen geest wordt vaar
dig over die getroffenen. Wel gebogen, maan
niet gebroken, wel geslagen, maar niet ver
slagen.
Er zijn in onze historie van die prachtige
voorbeelden van moed. We merken in dezen
tijd, dat die geest nog velen bezielt. En daar
om blijven we optimistisch voor de toekomst.
Het zal weer goed komen. Laat ons dan een
tijd moeten worstelen tegen den stroom in,
maar we zullen er komen, is het vandaag niet,
dan morgen. Wij versagen niet.
Er is veel vernield in onze goede stad en wtt
zijn nog niet uit den oorlogen toch -■
Jiet sal alles reg kom".
worden honderden
Behalve van
WERNER CRONE. Koningstraat 29.
Bij informatie bij den secretaris van de
Toewijzingscommissie omtrent den aan
voer van slachtvee voor Den Helder, werd
ons medegedeeld, dat deze waarschijnlijk
iets minder is dan de vorige week, zulks
in verband met het feit, dat uitsluitend
magere koeien aangevoerd konden wor
den.
Wat aangevoerd is bestaat uit 10 lichte
koeien, enkele kalveren en 5 varkens,
waaruit volgt, dat er geen sprake is van
overdaad. Dat beteekent, dat het weer
een puzzle voor de slagers zal zijn lederen
klant aan een stukje vleesch voor Zon
dag te helpen. In dit verband doen wjj
dan ook wederom een beroep op de wel
willendheid van de huismoeders, die on
mogelijk meer van de slagers kunnen
eischen dan waartoe dezen thans in staat
zijn.
