73ste Dividend-uitkeering! fluit LOOPJONEEN Ons Indisch Hoekje Onze BROODFABRIEK „DE EENDRACHT Onze watervoorziening INLEVtRING~van METALEN 73,te halfjaarlijksche Dividend-uitkeering ^uttektjeö Betrekkingen Te koop Lettergreeppuzzle In9ekomen personen Distributie-nieuws AFGEKEURD ïlimwJ uil Wik Bedrijfscompetitie Foto's persoonsbewijzen Aangifte leerlingen Kweekschool Officieele mededeeling zoo VERPLAATST Kapperszaak ANT. WITTENBERG naar GRAVENSTR. 52 aangeboden aangeboden Juttertjes worden alleen geplaatst bij vooruitbetaling Burgerlijke Stand van Den Helder Inlevering metalen DIE ZIJN GOED. voor winkeliers Inlevering bonnen Technisch kunnen der Indonesische volken Veilig gesteld. Den Helder ontvangt water langs drie verschillende wegen. In den Gemeenteraad van Dinsdag J.l. Is besloten tot een verbetering in onze watervoorziening, tengevolge waarvan de gemeente Den Helder in de toekomst langs drie verschillende wegen leiding water ontvangt. Deze maatregel is ge nomen om met alle eventualiteiten reke ning te houden. We hebben dezen winter eenige malen meegemaakt wat een onge- Hef het plotseling gebrek aan water met ■»en brengt en om nu de kans van een arsluiting van den toevoer practisch on mogelijk te maken, heeft men tot deze uitbreiding besloten. Den Helder ontving van twee kanten water, n.1. de eigen watervoorziening uit de duinen en de leiding van het provinciaal net, die van Callantsoog, langs de Langevliet, Doggers vaart en Jan Verfailleweg naar het pomp station liep. Nu komt er een derde leiding bij en wel een aftakking van den watertoren te Wierin- gerwaard.' Deze leiding zal loopen langs den Rijksweg, Callantsoogervaart naar de School- vaart. Zoodra het materiaal voor deze leiding aanwezig is, zal men met de uitvoering van het werk beginnen. Heeft men het meteriaal eenmaal, dan Is het kwestie van eenige weken, zoodat verwacht kan wor den, dat binnen eenige maanden Den Helder op zoodanige wjjze van water kan worden voorzien, dat stagnatie in den aanvoer wei voorgoed tot het verleden zal behooren. Uitslagen. Vrijdag: Torpedo-AtelierDe Roode Haan 03 Programma, Hedenmiddag half 3, H.R.C.-terrein. Scheidsr, v. d. Kooi: L.B.D. 1—DEBO. Halfvier, Helder-terrein. Scheidsr. Makelaar W.T.B.—THOR. Programma voor de week van 14 t/m 19 Juli. Maandag, 7 uur: R.W.J.Gem. Werken. (Makelaar) Dinsdag, 6.30 uur: Scheepsbouw 2A.P.G. (Kemna). Dinsdag, 7 uur: W.- en Lichtbedr.—B.W.W. (Steenkist). Woensdag, 3 uur: WillemsoordL.B.D. 2. (Huising). Woensdag, 6.30 u.: WalbedrijfTorp.-Atelier. (Makelaar). Donderdag, 7 uur: P.T.T.Gem. Werken. (Huising). Vrijdag, 6.30 uur: Scheepsbouw 2THOR. (v. d. Kooi). Zaterdag, 2.30 uur: DEBOScheepsbouw 1. (Goudswaardt). Zaterdag, 3.30 uur: L.B.D. 2A.P.G. (v. d. Hoff). Overige wedstrijden. Dinsdag 22 Juli: A.P.G—THOR. Zaterdag 26 Juli: Torp.-AtelierL.B.D. 1. De Roode HaanDEBO. Zaterdag 2 Aug.WalbedrijfDEBO. L.B.D. 2Scheepsbouw 2. De letters K, L, M. N, O aan de beurt. In een advertentie in dit nummer raadt de burgemeester allen, die den leeftijd van 15 Jaar hebben bereikt en wier geslachtsnamen beginnen met de letters K, L, M, N en O aan, om zich te vervoegen bij een van de plaatse lijke fotografen voor het doen gereed maken van de foto's, welke noodig zijn voor het per soonsbewijs. Voor bizonderheden zie men de betreffende advertentie. Zij, die wenschen te worden toegelaten tot de Biz. Neutrale Kweekschool voor Onder wijzers (essen) worden verzocht zich aan te melden bij den directeur, onder overlegging van een geboorteakte. De aanmelding kan dagelijks plaats hebben aan het schoolgebouw in de Middenstraat. Voor bizonderheden zie men de advertentie in dit nummer. Geboren: PIETER ANTHONIE, zoon van: A. J. G. SOUWER. T. SOUWER—SCHUURMAN. Tijd. adres: Bogijnhof 35, Medemblik. De Burgemeester van Den Helder maakt bekend, dat op 11 dezer de cproepingen om te verschijnen voor de inlevering van metalen zijn verzonden voor het gedeelte der gemeente, om vattende de volgende straten: Californiestraat; Celebesstraat; Ceramstraat; C. Ditostraat; Cro- cusstraat; Cronjestraat; Dahlia straat; Diaconiestraat; Dok- steeg; Doolhof; D. Rijkersstraat; Draaisteeg en v. d. Dujjn van Maasdamstraat. Gelegenheid tot de inlevering van metalen zal bestaan op Dinsdag, 15 Juli 1941, in het gebouw „Musis Sacram", Ko ningstraat 79, van 8.30 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 17 u. De inleveringsplichtigen wor den er met nadruk op gewezen, dat het NIET ONTVANGEN VAN EEN OPROEPING HEN NIET ONTHEFT f'an de in de verordening betreffende de in levering van metalen opgelegde verplichtingen. Den Helder, 11 Juli 1941. De Burgemeester voornoemd, RITMEESTER. Door dezen deelen wij onze geachte diëntèle mede, dat onze heeft plaats gehad. Zij, die hun boekje nog niet ingeleverd hebben, worden verzocht dit SPOEDIG MOGELIJK te doen. Beleefd aanbevelend, »J ELECTRISOHE KOOKPLATEN In groote sorteering. Geschikt voor alle pannen. SCHELLINGER, v. Galenstraat. Tel. £01. van SCHAQENSTRAAT 74 (sohuin over Kalis) EXCELSIOR-STOFZUIGER van 81.voor 27.50, met garantie, aangeboden. Sluisdijkstraat 84 (hoek Goversstraat) gevraagd. Hoog loon. CENTRUM'S HALLEN, le Vroonstraat. sj Net MEISJE gervaagd voor Alkmaar. Groote wasch uit huis. Zich te melden: N. J. Grooff' v. Eikelenbergstraat 54 of Wall vischstraat 44, Den Helder. TULPENPELSTERS gevraagd. P. Nelis Zn., Rijksweg, Koe gras. Gevraagd een net MEISJE voor halve dagen; Vrijdags den geheelen dag. Adres: KI. Bregman, Smidsstraat 28. Gevraagd: EEN MORGENIMEISiJE. Adres: Hertzogstraat 16. Zuivere witte Keesjes. Bruin-bont Cocker-Spaniels. Pracht jonge Hazewind (reu). De Sportkennel, Diaconiestr. 37. Te koop: JONGE en SLACHTKONIJNEU W. Beukelsz.straat 4. van 11 Juli 1941. BEVALLEN: A. LastdragerPape, z. van VlietDuvekot, d. GEHUWD: P. ten Have en J. A. Buise. Uit onderstaande lettergrepen moeten woorden van de volgende beteekenis worden samengesteld. De beginletters van de nieuwe woorden vormen den naam van een veelge lezen rubiek van de Heldersche Courant. 1. Naamregister; 2. verstand: 3. Opvoed kunde; 4. aardewerk; 5. proef; 6. voorschrift; 7. aardbaan; 8. specerij; 9. bekendmaking; 10. verbintenis; 11. vloerbedekking; 12. let terkunde; 13. opslagplaats. bli - ca - ca - cla - clip - da - e - en - en ex - ga - ge - gen - gie - gle - go - in - kaat - le - lein - li - li - li - men - ment - ment ment - mus - no - no - no - pae - pe - por - pot - pu - ra - re - ri - se - te - te - tel - ti - tie - tie - tre - tuur - tuur - um. Prijswinnaar van dleze week is: de heer H. BAS, Zevenhuizen O 123, Texel. Horizontaal: 2. slang; 4. murw; 6. soda; 8. grenadine; 10. ruimte; 12. estrik; 15. salade; 16. taling; 18. embargo; 19. rubriek; 20. gra tie; 22. orkaan; 24. kreeft; 27. asbest; 28. irrigatie; 29. kaas; 30, echt; 31 kemel. Verticaal: 1. Brugge; 3. gedwee; 5. weelde; 6. sliert; 7. lias; 9. trog; 11. telegraaf; 13. stimulans; 14. emmer; 17. leest; 20. geel; 21. expres; 22. ovatie; 23. neef; 25. tirade; 26. egoïsme 27. aether; 31. mandaat. J. Huisman, surnumerair, Dijkstraat 21. B. A. Wolters, dienstbode, Keizerstraat 69. J. Bennis, Basstraat 47. G. Boortman, buffetchef, Srtandboulevard 6. P. Groenwoudt en echtgen., pianist, Violen straat 23. J. A. de Jong, varensgezel, H. de Groot straat 21. J. Langhorst, bankwerker, Jonkerstraat 21. T. J. Biersteker, Koningstraat 40. D. Eenkhoorn, adj. opzichter, Badhuisstr. 3 A. C. Faas, dienstbode, H. Treubstraat 44. J. C. SchenkRemond, Wagenstraat 17. H. G. van de Water en gezin, Ruyghweg 165 A. van Breukelen, Ceramstraat 42. A. Hanse, huishoudster, Badhuisstraat 10. H. Oost, boerenknecht, Vlamingstraat 52. H. G. van der Hoeven, marechaussee, Bree- dwarsstraat 2. S. A. Veldman, marechaussee, Breedwars- straat 2. D. van Vliet, huisknecht, Badhuisstraat 130. M. v. d. Berge, matr., Duinweg 1. M. E. OldenburgerLeuver, Rijksweg 6. T. N. Commandeur, bakker, Spoorstraat 1. A. Liibeck en gezin, muzikant, Violenstr. 23. A. J. Klaassen, Letterzetter, KI. Duitstr. 37. N. Hermans, Middenstraat 30. W. Kolkman, huishoudster, Anjeiierstr. 5. J. Bleeker marechaussee, Breedwarsstr. 2. M. W. M. Ligthart, Niasstraat 1. J. v. d. Burg, veeslager, v. L. Stirumstr. 30. F. A. A. Greve, banketbakker, Herzogstr. 6. J. v. d. Mark, los werkman, v. d. Duin van Maasdamstraat 8. C. GrinSchekkerman, Callantsoogerv. 17. A. Lokkers, werkman G. R., Keizersgr. 118. H. B. M. Vermeer, marechaussee, Breedwars- straat 2. M. C. Vader, E.H.B.O.-er, Dorus Rijkers straat 18. K. MollHanschitz, Koningsweg 21. K. J. Beun en gezin, kwartierm., Beuken kampstraat 24. L. G. A. van Swelm, kok, Havenplein 20. C. Basjes en gezin, munitiearb., Ceram straat 36. P. Roobol, schipper, Rijksweg 36. J. Varenhorst, dienstbode, Ambonstraat 84. D. A. Grin, landbouwer, Callantsoogerv. 17 J. v. Oudenaarden, sjouwer R.W., Havik straat 10. A. Smith, rijksveldwachter, Binnenhaven 19. A. F. VervoortCornegoor, Wachtstraat 66 J. Bakker, varensgezel, Binnenhaven 6. J. J. de Loor en echtgen., brandwacht, 2e Schagendwarsstraat 8. J. Meijers en gezin, monteur, Joubertstr. 46. W. Eren, Schagenstraat 18. P. Doves, Brakkeveldweg 75. J. A. Spaans, kapster, Kanaalweg 42. A. van Leeuwen, huishoudster, H. Treub straat 91. J. Brakenhoff en gezin, scheepsbesch. R.W., Sperwerstraat 49. J. de Ligt en gezin, mach. Rijnvaart, Kru- gerstraat 53. J. Petrus en gezin, los werkman, B. Hou- wingsingel 74. B. Schuurman, ontv. reg. dom., Dijkstr. 21 C. Tibboel, dienstbode, Begoniastraat 35. J. Timmerhaus, religieu3e, Javastraat 167. J. P. Boersma en gezin, stuurm. gr. vaart, B. Houwingsingel 67. D. Nijpelp, Keizerstraat 69. A. LugtenburgHamelink, Wagenstraat 3. T. Boonstra, arbeider, Rijksweg 6. N. BuijsSchong, Vischstraat 41. C. G. Dekker en gezin, chauff.-monteur, C. Ditostraat 10. P. J. Engbrenghof, bureaubed., Dijkstraat 44 J. van Engelsdorp Gastelaars, v. d. D. van Maasdamstraat 20. C. Felix, apotheker, Javastraat 100. J. Hoek en gezin, kantoorbed., 2e Emmadw. straat 5. J. P. P. Parlevliet en gezin, Vischstraat 53c. N. Kruik en gezin, serg. ziekenverpl., Boer- haavestraat 50. H. J. v. d. Kuijl en echtgen., Breestraa,t 75. H. J. Mallet, Ooievaarstraat 2b. Wed. W. J. v. TeeckelenburghWulffers en kinderen, Ooievaars.^aat 28. J. L. van Wolf eren, mach. bankw., de Ruij- terstraat 4. W. Kooijman, Langevliet 13. IJ. van Stipthout, Sternstraat 42. Men wordt er op attent gemaakt, dat men zich niet alleen in Musis Sacrum moet ver voegen met de oproepingskaart, doch dat de in te leveren metalen medegebracht moeten worden. Bij de inzameling van de laatste dagen is gebleken, dat hieromtrent een misverstand bij het publiek bestaat. Groote inleveringen van 20 kg en meer, kunnen op verzoek van Gemeentewege wor den afgehaald. Visscherij Urk, 10 Juli. Door 50 vaartuigen werd heden aan den gemeentelijken vischafslag alhier aangevoerd: 3148 kg aal en paling, van 8500 kg per vaartuig, prijs 0.621.54; 35 kg voorn en baars, 1468 ct. per kg; 20 manden possen 2.55 en 100 manden nest, 33 ct. per mand. worden honderden P^5P0T0'S Behalve van WERNER CRONE, Koningstraat 29. DE OUDE GARDE GAAT HEEN. Verschillende opzichters, welke van het begin van de Zuiderzeewerken al op Urk waren, gaan, nu de werkzaamheden van den Zuid-Wcst-polder een aanvang zullen nemen, Urk weder verlaten. Zoo is deze week op zichter Burger ook weder vertrokken. De drijvende woning „Bever 1" zal naar Edam worden gesleept. PRIJSOPDRIJVING. Op Urk zijn ook al enkele bekeuringen ge maakt wegens prijsopdrijving. Zoo moeten zelfs bij enkele winkeliers ook al goederen in beslag zijn genomen. Let onderzoek van de politie wordt voortgezet. STUDIE-TOCHT. Naar ons werd medegedeeld, komt de vol gende week de Chr. Boeren- en Tuindersbond, afdeeling Overijsel, naar Urk. Van hier wordt de tocht voortgezet naar den Wieringermeer, terwijl de Urker muziekvereeniging mee gaat om de boeren en tuinders onderweg te ver gasten op een stukje muziek. Speciaal zullen de modelboerderijen in den Wieringermeer worden bestudeerd. NIEUW SOORT BRANDSTOF. Aan den kant van de Urker Voormt (het drooggevallen gedeelte) graaft men tegen woordig een kleiachtige substantie o^ die, gedroogd zijnde, een behoorlijke hitte ver schaft. Deze soort brandstof valt nu nog buiten de distributie. lp het tijdvak van 14 t/m 18 Juli 1941 moe ten de detaillisten bij den distributiedienst in leveren met één ontvangstbewijs MD 201B: Bon 9 (tarwebloem) In veelvouden van 80 stuks met een mini mum van 80. Hieronder mogen maximaal 79 restantbonnen no. 8 voorkomen. En verder in veelvouden van 10 met een minimum van 40 stuks: Bon 43 (rijst) Hieronder mogen maximaal 9 restantbon nen no. 32 voorkomen. Bon 44 (havermout) Hieronder mogen maximaal 9 restantbon nen no. 24 voorkomen. Bon 54 (vermicelli) Hieronder mogen maximaal 9 restantbon nen no. 27 voorkomen. Bon 45 (gort) Hieronder mogen maximaal 9 restantbon- nen no. 25 voorkomen. Aardappelhandelaren Genoemde handelaren moeten van Maandag 14 t/m Donderdag 17 Juli a.s. inleveren de bonnen 08 van de oude aardappelkaart, ter wijl de bonnen 25 „reserve" van de nieuwe kaarten reeds in geleverd kunnen worden. De inlevering moet geschieden met een ont vangstbewijs MD 201. (Foto archief dr. H. F. Tillema). Met behulp van een kapmes en een dissel bouwt de Dajak in het diepe binnenland van Borneo zijn lange huis, zonder er één spijker bij te gebruiken. Wanden, daklatten, enz. bindt hij vast met rottan (Spaansch riet), evenals de dakpannen, lange smalle plankjes. Met een bijltje velt hij dikke boomen om er een paar vloerplanken van te maken. In een huis van een opperhoofd zag ik een vloerplank, die 21 m lang was, 1.10 m breed en 10 cm dik. Die plank was keurig bewerkt, net alsof een Euro- peesch timmerman ze had gezaagd en ge schaafd! (zaag en schaaf kent de Dajak niet). De dorpsbewoner van Java bouwt z(jn bam boewoning met behulp van een kapmes. Ook zijn weinige huisraad. Javanen overbruggen hun rivieren met bruggen var) bamboe ge maakt, techn'sch zóó goed geconstrueerd, dat ze de bewondering van ingenieurs opwekken. Ook bewoners van Celebes en Borneo verbin den de oevers van rivieren met eigen gemaakte bruggen, van rottan vervaardigd. Zelfs de zwervende Poenans vervaardigen die voor- loopers der geweldige hangbruggen, die Rijn en Hudson overspannen. Op het gebied van wapenfabricatie zijn de vele verschillende volken van den oneindig grooten Indonesischen Archipel niet minder handig. Ik wees in een mijner artikelen al op het technische wonder, het blaasroer. De edel smid aan de Javaansche hoven fabriceert van eeinge honderden dunne stukjes nikkelijzer en ijzer de sierlijke figuren op de kling van het sierwapen, de kris. Dit is het hoogst merk waardige „pajnor"-smeedwerk. De Javaansche houtsnijder of beter gezegd beeldhouwer bei telt met zijn smalle beiteltjes de sierlijke kamerschutten, lambrizeeringen, doozen, enz. En zoo zou ik door kunnen gaan een opsom ming te geven van het technisch kunnen der vele volken in onze onvolprezen Indië. De groote cultures deden hun intrede. Fa brieken moesten worden gebouwd, wegen, bruggen, sporen en trams, enz. aangelegd De nieuwe maatschappij eischte ingenieurs, technisch personeel, geschoolde timmerlieden^ metselaars, smeden, electriciens, enz. enz.,' geen duizenden, maar honderdduizenden, wei- licht millioenen in den loop der jaren. Het gou vernement en ook particulieren begrepen dit, waarom ze ambachtsscholen en inrichtingen voor hooger technisch onderwijs stichtten Ja zelfs een hoogeschool! Daar ontvangen Ja vanen, Maleiers, Chineezen, Europeanen, enz. onderwijs zonder onderscheid van ras. Op bijgaande foto, die ik ontving van de bekende Pamanoekan- en Tjiassemlanden (een cultuurmaatschappij zoo groot als onze pro vincie Utrecht!) ziet u Javaansche timmerlie den, die bezig zijn met het houtwerk van eenige honderden werkliedenwoningen. Let u even op den middelsten timmerman, die een handig gebruik van zijn teenen maakt iets waartoe wij met onze nogal stijve en stramme ledematen niet in staat zijn! Dr. H. F. TILLEMA. ANTIEKE EN MODERNE KOSMOLOGIE door Dr. W. B. Kristensen, Dr. H. J. Pos, Dr. E. J. Dijksterhuis, Dr. J. Kramers, Dr. H. A. Kramers en Dr. J. H. Oort. Van Loghem Sla terus' Uitgeversmaatschappij N.V., Arnhem. Prijs Van 2631 Augustus 1940 werd in de In ternationale School voor Wijsbegeerte te Amersfoort door de groep „Klassieke Oud heid" een studieconferentie ghouden, welke gewijd was aan de historische ontwikkeling der kosmologie. Het doel van deze conferen tie was, aan een Kring van klassiek gevorm de en wetenschappelijk geïnteresseerde, maar niet speciaal natuurwetenschappelijk ge schoolde hoorders een indruk te geven van den geleidelijken groei van de denkbeelden over den bouw van den kosmos van de oudste tijden af tot op heden. De daar gehouden voordrachten nu zijn op verzoek van de deelnemers uitgegeven en worden ons nu in bovenstaand werk over Antieke en Moderne Kosmologie aangeboden. Deze onderwerpen munten uit in degelijkheid van behandeling en beheerschtheid van de te behandelen stof. Het is heusch niet alleen voor de deelnemers aan deze conferentie, maar voor ieder eenigszins ontwikkeld mensch een genot deze voordrachten te bezitten. Op welk een voor treffelijke wijze wordt de onderlinge samen hang tusschen de astronomische opvattingen van de verschillende tijden aangetoond. Welk een diepte van gedachte legt de schrijver van het opstel over Kosmologische voorstel lingen in de vroegere oudheid bloot van de kosmologische beschouwingen van Babylo- niërs en Egyptenaren. Kosmische orde is voor hen goddelijke orde; het heelal een levend organisme, een harmonie vol tegen strijdigheden. Welk een beteekenis krijgt Plato's Timaios door dit werk voor ons. De schrijver laat zien, dat het maar geen over wonnen phase is in de opvatting van het heelal, maar dat we hier te doen hebben met een overgang tusschen beeldende aanschou wing en rationeel begrip. Het is de hoogste verzoening van beeldend en rationeel denken, een profetie van een verre toekomst waarin de zware tweestrijd tusschen onmiddellijk heid en begrip overwonnen zal zijn. Dit werk wordt gedragen door eerbied voor den arbeid der ouden. Wat een geweldige berekeningen ligger er niet aan het geocentrisch stelsel van Ptole- maios ten grondslag. Ook al hebben deze mannen bij gebrek aan voldoende kennis en middelen gefaald, zij dwingen ons eerbied af voor de wijze waarop zij getracht hebben tot een bevredigende verklaring van de hemelver schijnselen te komen. Welk een mathematisch vernuft en een virtuoze beheersching van de ruimte-meetkunde heeft dit geëischt! Dit alles wordt in dit werk op voortreffelijke wijze tot uitdrukking gebracht. Er zit climax in dit werk. Men voelt bij de lezing de waar heid van de bewering van een der inleiders, dat de ontwikkeling van de natuurweten schap zeer vaak beteekent een vereeniging van zaken, die vroeger als in sommige op zichten wezensverschillende golden. Van Co- pernicus, die met zijn heliocentrisch stelsel een betere theorie tot redding var. de ver schijnselen der planetenbeweging ontwierp dan Ptolemaios met zijn geocentrisch stelsel, gaat het naar Kepler, die breekt met de eeuwenoude heerschappij van Plato's axioma der eenparige cirkelbeweging. Van Kepler naar Galilei, die met de studie van de aard- sche bewegingsverschijnselen een begin heeft en, de gronds'ag van de mechanica heeft gelegd. Van Galilei naar Newton, die van dit alles een grandioze synthese maakte en zoo kwam tot een axiomatisch gefundeerd systeem en dit systeem toepaste op de pla- 1^egweging. En zoo klimmen bij de aller- mnrw i eindelijk uitkomen bij de aller- modernste theoriën over de sterrenstelsels tkeone van een uitdijend heelal. Dit Doek brengt ons aan den rand van de huidige kennis der kosmologie. Het werk is te rijk van inhoud, dan dat n een 'eknopte recensie in staat zouden 'jn iets van zijn v aardevollen inhoud te laten uitkomen. j. ^et eenige wat wj.j iezers van recensie, die belangstelling hebben voor kosmologische vraagstukken, zouden kunnen adviseeren is au: Koop en bestudeer het. Gij bezit dan op au gebied een overzichtelijk werk van groote waarde.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1941 | | pagina 6