SD,e &£cuau-e
Au Bon Marché
HUlZeN
1
Cursus Gem Administratie
URK
ABEX
^uttebtpeó
Betrekkingen
GEVRAAGD
KRUIDENIERS-BEDIENDE
Diversen
Te huur
Te koo
Te koop
in hei heden
Maandag 18 Augustus 1941
Korfbaldag te Julianadorp
Betere
W*A*C(X-verbindingen
ONGEVALLEN-
SPOORSTRAAT 105
DINSDAG 19 en WOENSDAG 20
AUG. wegens inventarisatie
9vUeAJU&i100 jiGt. u-eAJhwjiAjuumAxLe.!
Tweede Blad
IDVtllHEftEIIOBEI VERKOSPEI
NUTSSPAARBANK
V*
i -
i v
t
"i
f
)lZe/f9s4^
l
- 'i
l
j
koop geboogd-
Uitvoerige aanbieding»»
worden goorne inge««M
ten kantore der
gevraag
f
d
aangeboden
Adwïtmt
in de Tialdctocfo 'Coulant
Visscherij
Uit de natuur
door J. K. S.
Avondstemming.
Langzaam valt de avond. Groot en rood
zakt de zon naar den horizon en kleurt de
arenzee van een korenveld als oud goud.
Meer en meer dooft het zonnevuur uit, vaag
en vreemd waast het laatste zonlicht laag
over de weiden. Grijze dauwzeeën rijzen uit
sloot en plas en breiden zich uit over de lan
den. Het avondrood verglimt tot vaal purpe
ren schimmer. Kikkers brommen in de slooten.
Daverend hotsebotst de melkkar met rin
kelende bussen en emmers door het land,
langs de sloot. Ver vooruit gooit zich een
groote, blauwgrijze vogel op de holle wieken;
langzaam roeit hij weg met ingetrokken hals.
„KraAtsch" klinkt zijn rauwe kreet.
Geduldig visscher.
Wie kent hem zoo niet, onze blauwer reiger?
Blauwgrijs is zijn kleur, want zoo vertelt
de oud-Romeinsche geschiedschrijver Ovidius
ons hij is ontstaan uit rook en asch van
een verbrande stad. De onderzijde is wit,
I kende paringsinleidingen waar te nemen. Als
de 4 of 5 groote, blauwe eieren eenmaal in
het groote takkenbouwsel gelegd zijn, broeden
beide dieren trouw om beurten. Het duurt
precies 4 weken tot de jongen geboren wor
den. Leelijke diksnavelige, grootkoppige, dun-
halzige monstertjes zijn het, met helgele
oogen, stoppellijfjes, ballonbuikjes als oude
heertjes en potsierlijke kuifjes. Eerst worden
ze uit den snavel gevoerd, later braken de
oude reigers met vischmaaltje eenvoudig in
de nestkom neer.
Erg plezierig van menschelijk standpunt
bekeken altijd is het verblijf in zoo'n rei
gerkolonie eigenlijk niet. Veel boomen zijn
door de scherpe uitwerpselen gestorven en
witgekalkt, en de kans, dat je zoo'n klodder
grondverf op je pet krijgt, is lang niet denk
beeldig. Behalve dus een voortdurend lucht
alarm, liggen op den grond bovendien nog
rottende stukken visch en doode jongen, die
uit de nesten gerold zijn, wat allerlei luchten
en luchtjes veroorzaakt, die de feestvreugde
niet bepaald verhoogen.
BLAUWE REIGER.
ewarte sierveeren hangen van het achter
hoofd op de schouders en grijze tooiveeren
sieren de borst. Geel is het felle oog, waar
doorheen een breede, zwarte streep loopt.
Ook vanuit den trein valt 't vaak te zien,
dat uit de spoorsloot een reiger opvliegt.
Hier, in het polderland, scharrelt hij zijn
kostje op: vischjes, kikkertjes, libellenlarven
en kokerjuffers, ratten en muizen; ook
kevers en andere insecten eet hij. En zijn er
in een jaar veel veldmuizen, dan jaagt hij in
het bouwland ook op muizen, met bedaarde,
afgemeten passen van de lange pooten. Zoo
bedaard en afgemeten zijn trouwens al hun
bewegingen, vooral ook hun vliegen. Uren
lang kunnen ze roerloos tusschen riet en
zwanenbloemen aan den kant van een slootje
staan, geduldiger dan menig visscher met een
visch- of hengelakte in z'n zak. Er komt pas
actie in, als er prooi in de buurt is: bliksem
snel schiet de oranjegele, scherpe snavel dan
toe en het volgend oogenblik maakt een zil
verig vischje een luchtreis. Soms gooit de
reiger het vischje nog wel een of tweemaal
omhoog, tot het hem goed in den snavel komt
om door te slikken, dat wil zeggen met den
kop naar voren.
Gezinsleven.
Een belangrijk deel van hun leven speelt
zich af ver van hun jachtgebied in den polder.
Ze broeden namelijk koloniegewijze, meestal
in hooge boomen, hoewel ze zich ook wel met
lage tevreden stellen, zooals b.v. in het
Zwanenwater, waar ze op lage wilgen, en
zelfs tusschen riet nestelen. Reigerkolonies
zijn er gelukkig heel wat in ons land, want ik
zou ze niet graag uit ons polderland willen
missen. Daar komt bij, dat de reiger nog
steeds staat op de zwarte lijst van gedurende
het heele jaar niet door de wet beschermde
vogels.
In de reigerkolonie.
In zoo'n reigerkolonie gaat het hoogst ge
zellig'toe. Al in Februari is de kolonie bezet.
In dien tijd vallen er allerlei zeer belangwek-
Foto Burdet,
Bij 't Zwanenwater.
Ik ga maar liever op een lente-middag het
gedoe in de kolonie van 't Zwanenwater met
een goeden kijker op een afstand observeeren.
Dat is heusch de moeite waard. En misschien
heb ik nog wel geluk en krijg ik andere orni
thologische geneugten te genieten: lepelaars,
bruine kiekenduiven, roerdompen, of iets van
dergelijk gehalte! 't Is steeds een heele drukte
bij de kolonie. Voortdurend zeilen de groote,
grijze reigerfiguren over, van en naar de
kolonie, waar de jongen voortdurend kèkke-
ren om steeds meer visch. Overal in den pol
der staan, langs weteringen en slooten, de
oude vogels te visschen.
Mooie gelegenheid om zoo'n overvliegenden
reiger eens rustig in den kijker te nemen. De
hals is S-vormig ingetrokken, de lange poo
ten steken ver uit, opvallend langzaam wap
peren de breede, holle vleugels op en neer.
Vijanden heeft de reiger ook. Vooraan de
menschen, die hem, omdat hij zonder visch-
akte visch vangt, veel visch zelfs, nog maar
steeds op de zwarte lijst laten staan, al heb
ben de geleerden vastgesteld, dat nut en
schade tegen elkaar opwegen, want door het
eten van waterinsecten, die het vischbroed
belagen, maakt hij zich voor den vischstand
zelfs verdienstelijk; en zoo valt er meer in
z'n voordeel op te merken. Tot 1854 werden
in ons land valkenjachten op reigers gehou
den; vooral in de Soerensche bosschen hadden
de heeren ridders er nogal plezier in. De
reiger was daarbij slachtoffer, maar Werd
anderzijds door de zeer strenge jachtwetten
in bescherming genomen.
In strenge winters sneuvelen onder de rei
gers heel wat van de hier gebleven dieren.
Je vindt ze dan stijf bevroren tusschen het
riet staan, tot op het gebeente vermagerd.
Het kraaienvolk, zwarte- en bonte kraaien
en eksters, waardeeren ten slotte een reiger-
ei klaarblijkelijk als zeer smakelijk; eierroof
door deze snaken in een kolonie is dan ook
aan de orde van den dag. Omelette naturelle,
en dat zonder bon! Geef ze 's ongelijk?
Alleen zielig voor de reigers!
K.V.H. wordt lid van den N.H.K.B.
Reeds diverse malen werd door ons blad ge
wag gemaakt van de werkzaamheden der
jonge korfbalvereeniging K.V.H. Dank zij
de ijver van bestuur en leden is de trai
ning der vereeniging terstond goed aange
pakt onder leiding van de heeren de Jong,
Hemelrijk en Borking.
Gezien het resultaat, richtte het bestuur een
verzoek aan het bestuur van den Noord Hol-
landschen Korfbalbond om een tweetal wed
strijden hier ter plaatse te komen spelen. Dit
verzoek werd, dank zij de bereidwilligheid van
het Bondsbestuur, ingewilligd mits de wed
strijden gespeeld kunnen worden te Juliana
dorp.
Het bestuur van K.V.H. is accoord kunnen
gaan met deze eisch, echter zal voor de toe
komst worden geprobeerd de wedstrijden op
eigen terrein, aan de Kemphaanstraat, te doen
plaats vinden. Zoo zullen a.s. Zondag, 24
Aug., op het terrein van J.V.C. de 2 twaalf
tallen van de jonge vereeniging den strijd
aanbinden tegen twee twaalftallen van de
Zaanstreek. Gezien de bekende reputatie der
dames en heeren van de voormalige korfba -
vereenigingen zal het zeker gaan spannen
wie als winnaar uit het strijdperk za re
Genoegzaam bekend zijn de dames Tim
mans, Lokkers, Reinders, de Jong van de^op
geheven vereenigingen Elto, H.K.C. en k.
D.H. Evenzoo de heeren Hemelrijk, Lokkers,
Coen P. de Jong, Gielis en spelers van buiten,
die zich hier hebben gevestigd. Men ziet, spe
lersmateriaal is aanwezig.
De respectievelijke tweede twaalftallen zul
len te 12 uur een wedstrijd spelen, terwijl te
half drie de eerste twaalftallen het veld zul
len betreden.
In een Zondag j.1. gehouden bespreking is
besloten dat de vereeniging lid zal worden van
den Noord Hollandschen Korfbalbond, terwijl
voorloopig met één twaalftal aan de competi
tie zal worden deelgenomen.
Naar de Enk. Cour. schrijft zal met ingang
van heden de autobus-dienstregeling van de
W.A.C.O. niet onbelangrijk worden uitgebreid.
De dienst Hoorn—Enkhuizen door De Streek
zal negen maal per dag vica-versa worden ge
reden. De bussen rijden nu om de anderhalf
uur.
De nieuwe regeling geeft heel goede ver
bindingen met Den Helder en Anna Paulowna
door de Wieringermeer. Ook de dienst naar
Amsterdam, negen maal per dag te Purmerend
aansluitende op de N.Z.H.T.M. mag zich in
een toenemende belangstelling verheugen.
Via het Roode Kruis ontvin
gen wij J.L Zaterdag het blijde
bericht, dat op 30 Mei geboren
is onze kleinzoon
GERARD JOHAN MOSTERT
Den Helder, 16 Aug. 1941.
Familie SCHENDELAAR,
Parallelweg 6.
zoowel In- als buiten beroep
Assurantiekantoor Koningstraat 90
Telefoon 984
Naaister vraagt Naaiwerk,
nieuw en verstel.
Brieven onder nr. 850, aan het
Bureau van dit blad.
In onze kofferkluis kunnen
tegen geringe vergoeding
pakketten met waarden in
bewaring worden gegeven
r
yff;;
Cf;,. r ij
jihmJimi»1
r
Lp|0Qg'n9
voor beieya
HX AANNEEM-. BOUW- EN
EXPlOlEAElE-MAAfSCHAPPU
Dm t ÏWOISMAN
8ag»nf»«eplein I Oeo Haag
Telefoon 394855*
SCHAGEN.
Leeraren
G. G. LOGGERS.
A. BLAAUBOER.
Burgemeester en
Secretaris van
Wieringermeer.
Lesgeld 125,— per jaar.
Aangifte van Leerlingen
vóór 1 September e.k. bij de
leeraren.
aangeboden
Manl. of vr. jongste Kantoor
bediende gevraagd.
Brieven onder nr. 849, aan het
Bureau van dit blad.
Coöperatie „HELDER"
vraagt voor haar Filiaal te Oudeschild
een flinke
Aanmelden: KANTOOR KONINGSTRAAT 102-104
Net MEISJE
gevraagd bij:
Mevr. BREEBAART,
Schagerbrug.
Voor dir. gevr. net MEISJE,
zelfst. k. w., v. d. of d. en n.
Adres: Fr. BOSCH, fotogr.
Hofpl. 47, Alkmaar.
Net KOSTHUIS aangeb., mooie
groote slaapk. (str. water),
geen beroeps.
Adres: v. Speijkstraat 48.
gevraagd
WOONGELEGENHEID
gezocht in Breezand.
Brieven onder nr. 848, aan het
Bureau van dit blad.
Schagen. Een n. bej. juffr. vr.
per 15 Sept. een ruime ongem.
of gestoff. Kamer, m. st.- en
kookgelegenheid, a. d. str. op
ger. st.
Brieven onder nr. 852, aan het
Bureau van dit blad.
Te koop gevraagd een HUIS
Reigerstraat of omgeving Ruijgh-
weg.
Brieven onder nr. 851, aan het
Bureau van dit blad.
Te koop 3 paar keurige Dames
schoenen, witte, blauw, zwart
met zilver, weinig gedragen,
maten 38%39.
Adres: Bureau van dit blad.
Te koop Konfjnen met hokken
en een jonge Hond. Na 5 uur.
Adres: Herzogstraat 16.
iii.
De laatste jaren is een groot en machtig
werk bjj Urk uitgevoerd. Als ge in dien tijd
een bezoek aan Urk bracht, hebt ge het kun
nen zien aan de vele sleepbooten, die af en
aanvoeren met volle en leege bakken, en aan
de rookpluimen, die alom opstegen en ver
waaiden. Ge hebt het ook kunnen hooren aan
het loeien der sirenes van zandzuigers en aan
het knarsen en knerpen van de baggermachi
nes, die keileem losscheurden uit den harden
bodem, of op weeke plaatsen het veen weg-
baggerden. Dat keileembaggeren is een moei
lijk werk. Niet het minst omdat er zich zoo
veel enorme steenen in bevinden, waar de ma
chine soms voor stopte. Dan moest de kraan
eraan te pas komen, om zoo'n gevaarte uit
den grond te trekken. Doch al deze drukte en
bedrijvigheid is thans grootendeels voorbij,
want de 3 groote maatschappijen Blankevoort
Zoon te Bloemendaal, ZanenVerstoep te
's Gravenhage en de M.U.Z. (Maatschappij tot
uitvoering der Zuiderzeewerken) zijn klaar
gekomen met het leggen van de 2 geweldige
dijklichamen van Urk naar Friesland en van
Urk naar Overijsel. Door 't geheele dorp
hoorde men het gewring en gestoot der ma
chines. 't Was, alsof ze het luide wilden uit
roepen, dat ze bezig waren, een einde te
maken aan de geschiedenis van het aardige,
typische eiland. Het verdwijningsproces is zich
al aan 't voltrekken, langzaam, maar zeker.
Eigenlijk is het jammer, dat met het ver
dwijnen van oud-Urk ook zooveel moois en
eigenaardigs weggaat. Wat is er op Urk al
niet veranderd in dat 10-tal jaren! De natio
nale kleederdracht wordt al minder en minder
NEDERL. HERV.
KERK TE URK.
(Foto Keuter).
gedragen. Men ziet al meer en meer vrouwen,
vooral de jonge, zich kleeden met een nieuw
modisch japonnetje. Onder de mannen houden
vooral de visschers nog vast aan hun oude
kleederdracht, doch de dijkwerkers hebben
veelal de zware Urker kleeren verwisseld voor
de lichtere burger kleeren. En dan het dialect!
Het vernederlandscht al meer en meer. Denk
ook aan de visscherij. Want sinds sluiting van
de Vlieter op 28 Mei 1932 is de Zuiderzee een
meer geworden, waarop niet iedereen maar
mag visschen. Deze afsluiting, wat is er onder
de Zuiderzeevisschers veel over te doen ge
weest, en niet het minst op Urk. Want die
groote dijk belet de visch om binnen te zwem
men. En van de visch moet het overgroote
deel der Urker bevolking bestaan. Wat een
ontzaggelijke scholen haring en ansjovis trok
ken ieder jaar de Zuiderzee binnen, om kuit te
schieten. Enorme hoeveelheden van deze glin
sterende visschen zijn in de jaren vlak voor de
afsluiting nog boven water gehaald. En was
de haring- en ansjovisvisscherfj afgeloopen,
dan vischte men op paling en garnalen. En
door dien dijk was alles nu voorbij. Alleen de
paling bleef over, doch men koesterde al te
hooge verwachtingen van deze vischsoort. Ge
lukkig is deze bezorgdheid ijdel gebleken, want
de laatste jaren is de palingrijkdom van het
IJselmeer zoo groot, dat de binnenvloot des
zomers behoorlijk brood kan verdienen. Veel
is er dus verdwenen, ook in de visscherij. En
nu gaat Urk een andere toekomst tegen. Want
Urk is geen eiland meer. De twee lange dijk-
armen, die zich uitstrekken van Overijsel en
Friesland vinden hun vereenigingspunt in Urk.
Zoo is Urk dus ingesloten. Nieuw land is er al
bijgewonnen. Want sinds de stoomgemalen bij
Lemmer en de Voorst draaien, breidt zich
iederen dag het Urker land uit En wat zal dit
nieuwe lot Urk brengen Wel zal de visscherij
hoofdmiddel van bestaan blijven, doch het
achterland zal nieuwe bestaansmogelijkheden
openen. Laten wij hopen, dat al deze verande
ringen voor het eens zoo typische eiland ten
beste zullen zijn.
Urk, 14 Augustus 1941.
Door 12 vaartuigen werd heden aan den Ge
meentelijken vischafslag alhier aangevoerd:
474 kg kuilaal, van 31100 per vaartuig, prijs
74 ct. per kg; 421 kg fuikaal, van 0.68
1.54 per kg; 94 manden nest, 33% ct. per
mand.
Wegens het slechte weder werd er heden
zeer weinig gevischt. Bij betere weergesteld
heid is grootere aanvoer van aal en paling te
verwachten. Snoekbaars visscherij wordt beter.
Men verwacht goede vangsten.
Urk 15 Augustus 1941.
Door 20 vaartuigen werd heden aan den Ge
meentelijke vischafslag alhier, aangevoerd
3310 kg aal of paling, 74 ct. per kg, van 28
510 kg per vaartuig; 759 kg snoekbaars, 68
ct. per kg; 116 kg voorn en baars, 1436 ct.
per kg; 200 manden nest, 33% ct. per mand.
