Iran binnengerukt
WAAR DE ZON OPGAAT
Verplichte vertooning van
„de eeuwige jood"
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
a..--
„Lokloonen"
verboden
Wij moeten
anders stoken
Verduisteren -
20.43 uur
Grenzen door de Britsche en
Russische troepen overschreden
VRIJWIL
N
EGIOEN
D
^Nsromy
De omsingeling tusschen
Gomel en Kief
Hevige bolsjewistische
tegenaanvallen
EEN VOORBEELD
TER NAVOLGING
Gebruik van
P00TAARDAPPELEN
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
26 AUGUSTUS 1941
en duurt tot morgenochtend
6.41 uur
HE LDERSCHE COURANT
DINSDAG
Hoofdredacteur: J. BIJLSMA. Den Helder.
Uitgave der Uitg.-Mij. „Hollands Noorderkwartier" N.V. te Den Helder 69e JAARG. No. 9319
Stockholm, 25 Aug. (D.N.B.) Te Londen
is bekend geworden, naar Reuter in een ex-
trabericht mededeelt, dat de Britsche troepen
Maandagochtend de Iraansche grens hebben
overschreden.
Ook de Sovjet-Unie
binnen.
rukt Iran
Stockholm. 25 Aug. (D.N.B.) Officieel is
in Simla medegedeeld, naar Reuter in een
extrabericht mededeelt, dat de regeeringen
van Engeland en de Sowjet-Unie vandaag
een gemeenschappelijke militaire actie be
gonnen zijn tegen Iran.
Uit Moskou meldt Reuter, dat de Sowjet
commissaris van buitenlandsche zaken, Mo-
lotov, aan den Iraansohen ambassadeur
heeft medegedeeld, dat Sowjettroepen Iran
zijn binnengerukt.
Iraansch verzet,
Berlijn, 25 Aug. (D.N.B.) Reuter meldt
dat een Britsch contingent van zee uit bij
Ban dars jak poer aan den Perzischen golf ge
land is. De Britsche troepen zijn op verzet
gestuit. Het is echter nog niet bekend, waar
dit verzet begonnen is en hoe sterk het is.
De Britsche strijdkrachten bestaan uit Brit
sche en Indische troepen, doch niet uit troe
pen van de Dominions.
Reuter meldt nog, dat de Britsche strijd
krachten, die Iran binnentrekken, onder
opperbevel staan van generaal Waveil, den
opperbevelhebber in Britsch-Indië.
De Britsche marinestrijdkrachten in de
Perzische golf staan onder bevel van admi
raal Sir Geoffrey Arbuthnot, den opperbevel
hebber in de Oostelijke Indische wateren.
De Iraansche politiek.
Ankara, 25 Aug. (A.N.P.) De geheele
Iraansche natie verzamelt zich om den
staat, teneinde, getrouw aan haar eed. de po-
pitiek voort te zetten, welke in het belang
,van het land noodzakelijk is, zoo verklaar
de gisteren de radiozender van Teheran,
Verder werd er op gewezen, dat de regeering
van Iran haar politiek als een „politiek van
strenge neutraliteit" heeft gekenmerkt. Zoo
wel in tijden van vrede als van oorlog heeft
de Sjah er naar gestreefd de sociale verhou
dingen in het land te verbeteren, terwijl hij
er tevens zorg voor droeg, dat Iran buiten
de internationalè verwikkelingen gehouden
werd.
New York, 25 Aug. (D.N.B.) Associated
Press meldt uit Teheran, dat in het Iraan
sche antwoord op den Britschen eisch tot het
uit het land zetten van Duitschers wordt ge
zegd, dat Iran als souvereine mogendheid
zelf heeft te bepalen welke vreemdelingen
verwijderd moeten worden. Iran past sedert
lang het beginsel toe, dat slecht bekend
staande vreemdelingen, van welke nationali
teit zij ook zijn. het land moeten verlaten.
Verder meldt het Amerikaansche
agentschap, dat de bezetting van Iran
slechts uit' strategische motieven ge
schiedt. De Sovjet-Unie en Engeland
willen met elkander in contact ko-
Daar strijd een millioenenleger voor de
toekomst van Europa.
Daar waar de zon opgaat, in het Oosten,
zal zij ook opgaan voor het nieuwe Europa.
Reeds kleurt het morgenrood de nog drei
gende wolken van het bolsjewisme, maar al
les wijst er op dat de Europeesche zon straks
in volle glorie, aan een strak blauwen he
mel zal schijnen, millioenen zullen zich
koesteren in haar stralen, die vrede en le
vensgeluk zullen brengen, die ervoor zullen
zorgen dat spoedig alle ellende vergeten zal
zijn. Hoe moeilijk de strijd ook is, als altijd
zal het goede overwinnen en het kwaad on
dergaan.
Een gelukkige toekomst voor het nieuwe
Europa, zich daarvoor inzetten is een plicht,
die reeds duizenden Nederlandsche mannen
vervullen. Ook zij laten vrouw en kinderen,
ouders en verloofden achter. Maar zij brach
ten dit offer en zijn verder nog tot grootere
offers bereid, omdat zonder offers en zonder
strijd nu eenmaal niets mogelijk is.
In het Oosten strijdt een millioenenleger
voor de toekomst van Europa. Duizenden Ne
derlandsche strijders gaven u een voorbeeld
dat u zult navolgen, tenzij u het met uw eer
en geweten overeen kan brengen te parasi-
teeren op datgene waarvoor Nederlandsche
mannen nu hun goed en bloed veil hebben.
Indien u dat echter niet wenscht, indien
door uwe aderen echt Hollandsch bloed
stroomt, meldt u dan aan bij het
men. De Iraansche regeering wijst
de berichten over een mogelijken
Duitschen staatsgreep als dwaze ver
zinsels van de hand.
Londen over den inval in Iran.
Stockholm, 25 Aug. (D.N.B.) In Londen
werd er heden op gewezen, zoo meldt Reu
ter in een extrabericht over de kwestie Iran.
dat het antwoord der regeering van Iran
op de Britsche en bolsjewistische stappen
van 1 Augustus bewijst! dat het niet bereid
is, dienovereenkomstig rekening te houden
met de aanbevelingen van deze regeerin
gen. Het is nu duidelijk, zoo merkt men in
Londen op, dat andere stappen op gelijke
basis geen nut zouden hebben en dat de
Britsche regeering en de regeering der Sov
jets ter bescherming van haar belangen tot
andere middelen moeten overgaan. Overi
gens motiveert Reuter de actie van Enge
land en de Sowjets tegen Iran met de „aan
wezigheid van een overmatig groot aantal
Duitschers in Iran en noemt Iran „een bron
van Nazi-intriges". Iran was bestemd, zoo
meent Reuter, om als springplank voor een
Duitschen aanval op Britsch-lndië te die
nen. en ook een aanvalsactie tegen de Sov
jetunie moest van daar uit plaats hebben.
Iraansche gezant bij Snmner Welles.
Washington, 25 Aug. (D.N.B.):
De Iraansche gezant heeft vandaag een
onderhoud gehad met den onderstaatssecre
taris van buitenlandsche zaken, Sumner
Welles. Na afloop verklaarde hij, naar Asso
ciated Press meldt dat hij de positie van
Iran volledig had uiteengezet en voorts had
betoogd, dat Iran open kaart heeft gespeeld.
De BritschBolsjewistische beweringen over
een groot aantal „Duitsche agenten" zijn
slechts een voorwendsel voor den inval ge
weest. Er zijn geen Duitsche qgenten in Iran.
Dit land heeft steeds den wensch gekoesterd
tot vriendschappelijke betrekkingen met zijn
buren.
De Sowjetnota aan Iran.
Riga, 25 Augustus (D.N.B.):
Naar de berichtendienst te Moskbu meldt,
heeft de Sowjetregeering er in een nota aan
de Iraansche regeering op gewezen, dat Iran
de eischen van de Sowjet-Unie heeft afgewe
zen. Derhalve aldus de nota heeft le
regeering der Sowje Unie „het rech4 geno
men tijdelijk Sowjettroepen in Iran te laten
binnenrukken." Als motief geeft de nota een
„Duits -b" gevaar aan.
De Sowjetgezant te Teheran heeft deze
nota vandaag aan de Iraansche regeering
overhandigd.
De Londensche nieuwsdienst meldt, dat
de Britsche regeering de regeeringen van
Turkije, Egypte, Afghanistan en Saoedi-Ara-
bië op de hoogte heeft gesteld van de tegen
Iran getroffen maatregelen.
WIT RUS LAND
Ysi re
y
BRJANSK
Tmglin
jakimofsk*
uSTARODOEB
Gorwk
rjetsjizA
Cv9°
(gjKLINZ't
(GOMEL)
HOME SYUKOf
-r— x.kumow
HN.Bjeliza v
^Adobrjanka nowsorc
T^Lotef sjewers
^TROEBT^EWSK
SJWERK
I Kf gorodnj^sy^t
loe tskop
s jern' krclewez i
Ts*nbiï\\ ,^/X^ERKIJERKa KONOTOP
bor5na
y'ofroetsj tsjenobu
Lkorosten «tewi
'HOOFDSPOORWEG
-SPOORWEG imy
(4160) 0
PRILOEKI 0 25 50km
Koninginnegracht 22. 's-Gravenhage.
De kaart geeft, de situatie weer van den
benedenloop van den Dnjepr, het terrein dat
de Duitsche troepen gekozen hebben voor
nieuwe operaties die nauw verband houden
naet den opmarsch in het zuidelijk deel van
de Oekraine.
Het front aan den Dnjepr is beveiligd, de
(Kaart van Pelt)
strijd ontwikkelt zich tusschen (zie de
kaart) Gomel (Homel) en Kief.
De plaatsen Bobroeis, Roratsjef, Jakimofsk,
Gorwa, Rjetsjiza, Lojef, Mosyr, Ofroetsj, en
Korosten zijn reeds in Duitsche handen, zoo
dat langs den Dnjepr tot aan de rivier de
Teterjef een gesloten frontlijn bestaat.
Vooruit geschoven Duitsche eenheden be
vinden zich ten Noorden van Homel tot aan
de Ipoet, terwijl volgens de jongste legerbe-
richten een concentrische opmarsch gaande
is ten Zuiden van Klinzy in de richting van
Brjansk.
Regelingen inzake loonen. sala
rissen en andere arbeidsvoor
waarden.
's-Gravenhage. In de Neder
landsche Staatscourant van gister
is opgenomen het derde uitvoerings
besluit van den secretaris-generaal
van het departement van sociale
zaken ingevolge de verordening van
den rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied getref-
fende de totstandkoming van rege
lingen in zake loonen, salarissen,
en andere arbeidsvoorwaarden.
Hierbij wordt o.m. bepaald:
Bij indienstneming van arbeiders mogen
zonder goedkeuring van het college van
rijksbemiddelaars door den werkgever geen
gunstiger loon en arbeidsvoorwaarden
worden overeengekomen dan welke gelden
ten aanzien van overeenkomstige, bij hem
in dienst zijnde arbeiders, of indien hu
zoodanige arbeiders niet in zijn dienst
heeft noch pleegt te hebben ten aanzien
van overeenkomstige arbeiders in den be
trokken bedrijfstak.
Iedere handeling, die ten doel heeft ar
beiders. dae de dienstbetrekking, waarin zij
werkzaam zijn. niet hebben opgezegd, door
het aanbieden van een hooger loon of an
dere gunstiger arbeidsvoorwaarden uit die
dienstbetrekking weg te lokken, is verbo
den.
De werkgever, die in strijd hiermede han
delt. is strafbaar Het feit wordt beschouwd
als overtreding en wordt gestraft met hech
tenis van ten hoogste drie maanden of
geldboete van ten hoogste drie duizend gul
den.
Wanneer het strafbaar gestelde feit door
of vanwege een rechtspersoon wordt be
gaan. wordt de strafvervolging ingesteld en
de straf uitgesproken tegen dengene. die
de opdracht tot de strafbare handeling ge
geven heeft of daarbij de feitelijke leiding
heeft gehad.
In het Duitsche vuur gesmoord.
Naar het DNB verneemt, hebben de bols
jewisten de laatste dagen heftige aanval
len ondernomen in een sector aan het
centrale front, om den opmarsch der Duit
sche troepen tot staan te brengen. Ter ont
lasting van hun verslagen afd. wierpen zjj
sterke gepantserde strijdkrachten, die door ar
tillerie gesteund werden, in den strijd tegen
de stellingen van een Duitsche infanterie
divisie. In een heldhaftigen strijd, die da
genlang duurde, sloegen de Duitschers alle
aanvallen af en brachten zij den Sowjets
verliezen toe.
In drie dagen bleven 95 Sowjetpantser-
wagens voor de Duitsche stellingen liggen,
waaronder eenige van 32 en 45 ton. Ook in
den aangrenzenden sector mislukte de bols
jewistische aanvallen door den afweer van
een Duitsche infanterieregiment. Achtmaal
zonden de Sowjets hun aanvalsgolven te
gen de Duitsche stellingen, achtmaal smoor
de het Duitsche vuur de aanvallen. Op den
zelfden dag rukte Duitsche pantserwagens
tegen de bolsjewistische strijdkrachten op
en brachten haar opnieuw zware verliezen
toe.
Het aantai gesneuvelde en gewonde hols-
jewisten is nog niet hekend. Veel oorlogs
materiaal viel in Duitsche handen. Nog 28
sowjetpantserwagens werden vernietigd, 31
stukken geschut en 30 vrachtauto's vernield
of buitgemaakt
Maakt hei den brandstoffen-
handelaar niet noodeloos lastigI
Het Rijkskolenbureau schrijft:
Nu enkele brandstoffenbonnen geldig
verklaard zijn en de bestellingen bij den
handel binnenkomen, blijkt het, dat bij ve
len de opvatting heerscht, dat de brand-
stoffenhandelaar aan alle wenschen die
met betrekking tot soort en afmeting wor
den gesteld, kan voldoen.
Dit is geenszins het geval. Evenals ver
leden jaar zal het ook thans noodig zijn,
dat de bevolking genoegen neemt met de
soorten brandstof, welke voorradig zijn.
Zoo zal de brandstoffenhandelaar een deel
der bestellingen in anthraciet en eierkolen
moeten wijzigen in cokes, daar ook op zijn
bestelling verschuivingen toegepast wer
den en hij voor een gedeelte der eerder ge
noemde soorten cokes geleverd kreeg.
In het algemeen zal dus gemengd
gestookt moeten worden: anthraciet
of eierkolen met cokes Het gemengd
stoken is in de vakbladen uitvoerig
behandeld, zoodat de leveranciers
hierover zeker voorlichting kunnen
geven.
Verwijt den brandstoffenhandelaar dus
niet iets, waaraan hij geen schuld heeft,
maar overleg met hem, welke ter beschik
king zijnde brandstoffen in de gegeven om
standigheden voor eigen gebruik het beste
kunnen voldoen.
In de grootere steden, waar niet zulk een
direct contact is tusschen brandstoffenhan
delaar en klant, zal de eerste deze verdee
ling vrij gemakkelijk kunnen doorvoeren.
In de kleinere plaatsen; waar de „kolen
boer" meestal persoonlijk de brandstof
komt brengen, lijkt diens taak verre van
gemakkelijk.
Dikwijls zal hij aan de verlangens van
zijn afnemers niet kunnen voldoen, doch
staat' dan voor de onaangename consequen
tie, persoonlijk onaangenaamheden met
zijn klanten te krijgen.
Men aanvaarde echter de zaak, zooals
ze nu eenmaal ligt en bega niet de onbil
lijkheid den brandstoffenhandelaar aan
sprakelijk te stellen voor de noodige, mis
schien onaangename wijziging in de stook-
methode.
's-Gravenhage. 25 Augustus De staats
courant van hedenavond bevat besluit
no. 1 van den secretaris-generaal van het
departement van volksvoorlichting en
kunsten van 22 Augustus 1941 ter uitvoe
ring van het besluit van 9 Juli 1941 be
treffende het verplichtend stellen van de
vertooning van bepaalde films.
Het besluit luidt als volgt:
Artikel 1.
De secretaris-generaal van het departe
ment van volksvoorlichting en kunsten ver
plicht alle ondernemers van bioscopen in
Nederland in het tijdvak van Vrijdag 29
Augustus 1941 tot en met Donderdag 30
April, volgens een door den Nederland-
schen bioscoopbond na instelling van het
filmgilde door het filmgilde op te stel
len plan, in openbare voorstellingen de
navolgende film te vertoonen: „De eeuwige
Jood" („Der eeuwige Jüde") in Nederland
voor openbare vertooning toegelaten onder
no. I 931.
Artikel 2.
De secretaris-gneraal voornoemd kan in
bepaalde gevallen van de in het vorige ar
tikel genoemde verplichting ontheffing ont
heffing verleenen.
Artikel 3.
Dit besluit treed in werking op den dag
zijner afkondiging.
Vanavond gaat de
verduistering in om
's-Gravenhage, 25 Augustus:
De Nederlandsche ambulance heeft een gift
ontvangen van f 700.Het is een vrijwil
lige bijdrage van het personeel van de N.V.
„Velenzo", rijwielfabriek te Amsterdam.
Ongetwijfeld verdient dit goede voorbeeld
navolging.
Er zijn in ons land honderden groote be
drijven waar het personeel gezamenlijk het
prachtige werk van de Nederlandsche am
bulance kan steunen. Het wachten is slechts
op de initiatiefnemers, die zich willen belas
ten met de inzameling.
En die initiatiefnemers zullen zeker ge
vonden worden.
Wij twijfelen er niet aan of het voorbeeld
van het personeel van de N.V. „Velenzo"
zal nagevolgd worden.
Het gironummer van de Nederlandsche
ambulance is:
8—7—6—0—0.
NEDERLANDSCHE AMBULANCE,
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
DOOR DE N.A.K. TE VELDE GOEDGE
KEURDE POOTAARDAPPELEN VAN
DE OOGST 1941. MOGEN VOOR
GEEN ANDERE DAN POOT-
DOELEINDEN GEBRUIKT
WORDEN.
De Nederlandsche Staatscourant van
heden bevat een besluit van den
Secretaris-Generaal van het Departe
ment van Landbouw en Visscherij,
waarbij het wordt verboden door de
N.A.K. te velde goedgekeurde poot-
aardappelen van den oogst 1941 te ge
bruiken voor andere dan pootdoel-
einden.
Het verbod geldt niet indien biervan
door de N.I.C.A. ontheffing is ver
leend en de voorwaarden, zoo noo
dig aan deze ontheffing te verbin
den, zijn nagekomen.
TOESTEMMING VOOR HET VERVREEM
DEN VAN ZAAIZADEN NOODIG.
's-Gravenhage, 25 Aug. De Nederland
sche Staatscourant van heden bevat een be
sluit van den secretaris-generaal van het
departement van landbouw en visscherij,
waarbij het vervreemden van voor zaai-
doeleinden bestemde granen, peulvruchten
en zaden aan een beperking wordt onder
worpen. In het vervolg zal dit nl. slechts
zijn toegestaan, indien een vergunning door
de Prov. Inkoopcentrale van Akkerbouw
producten of Ned. Inkoopcentrale van Ak
kerbouwproducten is verleend.
De bolsjewistische verliezen aan krijgsmateriaal hebben ontzaglijke afmetingen aange
nomen. Ook aan het Noord Oostelijk front hebben de Finsche troepen enorme voorraden
oorlogstuig buitgemaakt. (Suomen-Holland).