De aanval
op Iran
N1 PP ER EN PELLE
Verklaring^ de
Iraansche regeering
„Er is nog een
mogelijkheid
Radioprogramma
nli
Feuilleton
De \/uud6ceHwacktec
door Adriaan J. Huisman
Orkaan in Amerika
Interessante grepen
Ï>E DUITSCHE PERS NOEMT DE OVER
VAL EEN „OPENLIJKE SCHENDING
VAN DE NEUTRALITEIT MET GE
BRUIKMAKING VAN EEN LEU
GENACHTIG VOORWEND
SEL".
Tunis, 26 Aug. (D.N.B.) Radio-Teheran
publiceerde gisteren het volgende:
De Iraansche regeering betreurt
het het volk te moeten mededeelen,
dat de Britsche gezant en de Sowjet
ambassadeur ondanks het naar Lon
den, resp. naar Moskou gezonden
antwoord van de Iraansche regeering
op de demarches van beide landen,
den Iraanschen minister van buiten-
landsche zaken Maandagochtend
vroeg om vier uur het besluit van
hun regeeringen hebben medege
deeld om militaire maatregelen te
gen Iran te nemen. Op hetzelfde
oogenblik hebben de Sowiettroepen
en de Britsche troepen de Iraansche
grens overschreden. De Sowjets ruk
ten Aserbeidsjan in een zone bin
nen welke als niet militair gebied
beschouwd wordt. Gemotoriseerde
troepen van de Engelschen hebben
de Iraansche grens bij Kasrchirin
van Khanakin komend overschreden
De Britsche vloot heeft de haven en
het kopstation van den Trans-Iraan-
schen spoorweg Sjapoer en de haven
van Kronsar in de Perzische Golf
beschoten, waarbij schade is ont
staan.
Het Britsche luchtwapen heeft een
aanval ondernomen op Teheran.
De Duitsche pers staat geheel en al onder
den indruk van de gebeurtenissen in Iran,
die door de bladen met de scherpste woor
den als een Britsch-Bolsiewistische overval,
als een „openlijke schending van de neu
traliteit met gebruikmaking van een leu
genachtig voorwendsel" worden geken
schetst. aldus een D.N.B. bericht uit Berlijn'.
Onder het opschrift „de een na den an
der" wijdt de Deutsche Diplomatisch-Poli-
tische Korrespondenz een artikel aan het
binnenrukken van Britsche en Sovjet-strijd
krachten in Iran.
Voor alle volken wordt..weer eens gedemon
streerd, van welke zijde voortdurende be
dreigingen, afpersing en tenslotte overwel
diging en overval te wachten zijn. aldus de
„Diplo". Churchill beschouwt het als het
eerste doel van zijn politiek, den oorlog uit
te breiden en andere volken tot deelneming
aan den strijd te bewegen. Hij waagt het
juist op het oogenblik waarop hij weer een
slachtoffer overvalt, behalve de Vereenigde
Staten ook nog Zweden en Turkije, ja zelfs
Spanje voor Duitsche aanvallen te waar
schuwen. Terwijl hij andere landen aan het
bolsjewisme overlevert, durft hii met een
toespeling op Duitschland te zeggen, dat
Europa wordt vertrapt, dat geheele streken
uitgeroeid en aan honger en ziekte blootge
steld worden. Men heeft van Engelsche zij
de niets achterwege gelaten om de burger
bevolking, bijvoorbeeld die van Warschau,
tot tegenstand aan te zetten, ofschoon de ge
volgen duidelijk te voorzien waren. Enge
land heeft zijn bondgenooten uit alle macht
geruineerd, ook door de onmenschelijke blok
kade. Dit blijkt ook uit Churchill's oproep
aan de bevolking van het bezette gebied,
waarin hij zeide, dat zij haar „beproevingen
en lijden moet dragen". Het hoogtepunt van
die cynische gezindheid is de laaghartige
overval op Iran. Churchill heeft openlijk be
kend gemakt, dat het Engelsche volk met
het Amerikaansche als het „heerenras" aan-
321. Fatty blijft op het droge,
1. „Je krjjgt me zover niet, om
nog eens een duik te nemen
naar al die doodshoofden
daar op de bodem van de
rivier! Ik kijk wel uit! Ik
blijf hier. Je weet, een kapi
tein laat zijn schip niet in
de steek!"
2. De meteoorsteen wordt
„geboeid"!
322. Fatty krijgt een
helder ogenblik.
1. „Aha; nou snap ik het! Jul
lie willen de meteoorsteen
een soort zwemvest aan
trekken!!"
2. „Vooruit! Aan de slag!!"
spraak maakt op ontwapening der „schul
dige" volken, terwijl Engeland en de Ver
eenigde Staten beschermd zullen blijven.
Wat dit op zijn Angelsaksisch beteekent, zal
ieder duidelijk zien, die het Britsche impe
rialisme kent.
De een na den ander, aldus vervolgt de
Diplo, dat is het doel, dat Churchill en ze
ker ook Roosevelt zich gesteld hebben, voor
den oorlog en ook voor de latere orde, naar
Angelsakssch recept.
Dit alles geschiedt, zooals Churchill er las
terend aan toevoegt, in den naam van den
Allerhoogste, en hij deinst er niet voor terug
degenen, die aan de zijde van Engeland
strijden, dus ook de legers van het godlooze
Sovjetregime, tot de „christelijke soldaten"
te rekenen. Churchill, de man. die dezen
oorlog gewild heeft, die wil offeren, had zich
niet meer bloot kunnen geven.
De Voelkische Beobachter ontmaskert aan
de hand van documenten de Britsch-Bolsje?
wistische politiek, volgens welke aan den
eenen kant de huidige overval op Iran
reeds sinds lang tot het oorlogsprogram
van Engeland in het Nabije Oosten behoort
en waaruit aan den anderen kant duidelijk
blijkt, dat het verdrag van 26 Februari 1921
tusschen de Sowjet-Unie en Iran. dat thans
als voorwendsel voor een bolsjewistische be
zetting dient, oorspronkelijk gericht was te
gen de imperialistische doelstellingen van
Engeland, wiens pogingen om via Perzië ac
ties te ondernemen tegen de Sowjet-Unie.
hierdoor verhinderd moesten worden.
Naar de Voelkische Beobachter schrijft,
was het de Britten en de Bolsjewisten niet
te doen om het handjevol Duitschers.. dat
in Iran de „vijfde colonne" zou hebben ge
vormd. doch om de vorming van een land-
brug tusschen het Nabije Oosten en de Sow
jet gebieden in den Kaukasus. Vervolgens
wijst het blad erop, dat na de worging van
Irak en Syrië thans de derde aanslag op
de vrijheid en het eigen leven in het Nabije
Oosten is gepleegd. Het omlaaghalen van de
ze volken tot den rang van Britsche uitbui
tingskoloniën is een belangrijk oorlogsdoel
der Britten.
Andere persstemmen.
De Japansche pers noemt den aanval op
Iran een actie van duidelijk aggressief ka
rakter.
De Itaüaansche pers spreekt van den mis-
dadigen aanval van Engeland en de Sow
jet Unie op Iran. De Popoio di Roma vraagt
ironisch, of het Iraansche volk Engeland
en de Sowjet Unie misschien gevraagd heeft
het land te willen beschermen tegen de 690
Duitschers en 310 Italianen, die er zich ge
vestigd hebben.
De Bulgaarsche pers wijst op het bericht
uit de Turksche hoofdstad, dat Turkije te
leurgesteld is door Engeland.
De Turksche minister van buitenlandsche
zaken Saradsjogloe heeft den Engelschen
Iraanschen en Sowjet ambassadeur te An
kara ontvangen.
In Turksche politieke kringen verwacht
men, dat de Turksche regeering in een com
muniqué haar neutraliteit zal verklaren.
De Spaansche en de Fransche bladen ver-
oordeelen zeer scherp den overval op Iran.
terwijl het door de Kroatische" pers een
nieuwe schending van het recht wordt ge
noemd.
Op tegenstand gestoten.
Stockholm. 6 Aug. (D.N.B.) Volgens een
door Reuter gepubliceerd radiobericht
wordt uit Moskou en Bagdad gemeld, dat het
Iraansche leger op alle aangevallen punten
tegenstand heeft geboden.
Verscheidene woonhuizen vernield.
Naar uit Woodbridge in den Ame-
rikaanschen staat New Jersey wordt
gemeld, heeft een orkaanachtige
storm twintig woonhuizen vernield.
Talrijke boomen ontworteld en de te
lefoonleidingen vernield. Vijftien per
sonen werden gewond. Kort na den
storm ontstond in een rubberfabriek
een groote brand.
Philadelphia werd eveneens door
een hevigen storm geteisterd. Een
persoon werd hier gedood. Meer dan
twintig personen werden gewond.
Vijf fabrieksschoorsteenen woeien
om, waardoor verscheidene woon
huizen werden vernield.
Japan en de rede van ChruchilL
Tokio, 26 Aug. (D.N.B.) De woordvoer
der der Japansche regeering heeft naar aan
leiding van de jongste rede van Churchill
verklaard, dat de Japansche regeering wei
gert hierop te antwoorden.
Op een vraag over compensatie-onderhande
lingen tusschen Japan Amerika en Enge
land, antwoordde de woordvoerder, dat hij
hierover geen inlichtingen had. In ieder
geval zouden dergelijke onderhandelingen
slechts welkom zijn, wanneer zij de moge
lijkheid zouden bieden tot een verstandig
einde gevoerd te kunnen worden. Een ver
standig einde noemde woordvoerder het er
kennen van een Oost-Aziatische sfeer van ge-
meenschappelijken welstand, waar Japan
naar streeft.
it
Om den strijd tusschen Japan en
de Vereenigde Staten bij te leg
den.
Tokio, 26 Aug. (D.N.B.) Het Japansche
blad, de „Jomioeri Sjimhoen" verklaart naar
aanleiding van het jongste onderhoud tus
schen den Japanschen ambassadeur Nornoe-
ra en den Amerikaanschen minister Huil
het volgende:
„Hoewel wij het met Nomoera eens
zijn, dat er nog een mogelijkheid be
staat om'den strijd tusschen Japan
en de Vereenigde Staten bij te leg
gen, zoo heeft ons geduld toch zijn
grenzen. Of er in het Verre Oosten
een brand zal ontstaan, hangt uit
sluitend en alleen af van Engeland
en de Vereenigde Staten.
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1941.
Hilversum I. 415.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten}
8.15 Morgenwijding.
8.25 Graamofoonmuziek.
9.15 Voor de huisvrouw.
9.25 Gramofoonmuziek.
11.00 Voor den boer.
11.20 Gramofoonmuziek.
12.00 Revtda-sextet.
12.40 Almanak.
12.45 BNO: Nieuws- en economische berichten
1.00 Ensemble Bandi Balogh.
1.30 Klaas van Beeck en zijn orkest.
2.00 Rotterdamsch Philharmonisch orkest en
soliste (opn.).
3.00 Voor de Vrouw.
3.20 Gramofoonmuziek.
4.30 „Groote rollen en hun vertolkers. III.
Aida", causerie met gramofoonmuziek.
5.15 BNO: Nieuws-, economische- en beursbe
richten.
5.30 Orgelconcert.
6.00 Gramofoonmuziek.
6.15 Filmpraatje.
6.30 Kurt Hohenberger en zijn orkest.
7.00 Actueel halfuurtje.
7.30 Amusementsorkest, soliste en het kleine
Omroep-mannenkoor.
8.30 Gramofoonmuziek.
8.45 Voor den boer.
9.00 „Landstreken van Spanje", gramofoon-
piatenprogramma.
9.30 Gramofoonmuziek.
9.45 BNO: Nieuwsberichten.
10.0010.15 BNO: Engelsche uitzending: Na
tional features of the Netherlands.
Hillversum II. 301.5 m.
6.458.00 Zie Hilversum II.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgendienst (Voorbereid door de
Christ. Radio Stichting).
10.20 Zang en pianobegeleiding.
10.40 Declamatie.
11.00 Ensemble Rentmeester en gramofoon
muziek.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.15 Orkest Malando en solist.
12.45 BNO: Nieuws- en economische berichten
1.00 Bonte parade.
3.00 Orgelconcert.
3.30 Voor de zieken.
4.00 Gramofoonmuziek.
4.30 Voor de jeugd.
5.00 Lezen van Christ. lectuur (Voorbereid
door de Christ. Radio Stichting).
5.15 BNO: Nieuws-, economische en beurs
berichten.
5.30 Viool en piano.
5.50 Gramofoonmuziek.
6.00 Sport en lichamelijke opvoeding.
6.15 Vervolg van 5.30.
6.35 Zang met pianobegeleiding.
7.00 Actueel halfuurtje.
7.30 Gramofoonmuziek.
7.45 Brandende kwesties, causerie.
8.00 Omroepsymphonie-orkest, soliste en gra
mofoonmuziek.
9.45 BNO: Nieuwsberichten.
10.0010.15 Gramofoonmuziek.
Ernstige muziek:
Het Omroepsymphonieorkest o.I.v. Pierre
Reynaerds laat zich van 20.0021.45 uur
Hilversum II hooren met als soliste Annie
Woud, die onder meer drie aan haar opge
dragen liederen van Cor Kuiler zal zingen.
Voorts dirigeert Pierre Reynaerds o.a. de
Heroische ouverture van Henk Badings en
Les Preludes van Franz Liszt.
Dick Vos en Max van Doorn spelen van
17.3018.15 Hilversum II sonates voor
viool en piano van Mozart en Brahms.
Voor de jeugd:
Van 16.3017.00 uur Hilversum II zingt de
schoolgaande jeugd het Nederlandsche lied
onder leiding van Melchert Schuurman.
Voor de vrouw:
Van 15.0015.20 uur Hilversum I geeft
Mevrouw Olffvan Boven enkele prakti
sche aanwijzingen over het passen van een
japon zonder hulp van anderen.
En hij liet een doekspeld zien, met goud en
smaragd versierd, in den vorm van een vier-
master.
Staat de naam van den maker niet op
het zeil?
Nee, ik denk, dat ze deze boot gebruiken
om water mee te halen, zei Olsen en hij streek
peinzend met zijn hand over zijn voorhoofd.
Was ik maar niet zoo haastig geweest, ging
hij voort, die kerel had natuurlijk papieren
bij zich.
Maar misschien zijn de kleeren van het
kind gemerkt.
Die kans hebben we.
Reeds flikkerde het signaal om den dokter
naar den toren te ontbieden. De toren van
Frettenor zou het zien en doorgeven aan
Christiansand. Maar het zou wel laat in den
morgen zijn, voor er hulp van de kust bfj den
vuurtoren op de eenzame rots kon zijn.
Toen Olsen en Knut Andersen's slaapkamer
binnen kwamen, vonden ze hem bezig met het
wasschen van de kleeren van het kind.
Ze slaapt, zei hij, met een hoofdbeweging
ln de richting van zijn kooi. Ik heb haar
een pintje melk met water gegeven. Ze huilde,
omdat er niet meer was, maar een warm bad
met wat boorzuur heeft haar slaperig, ge
maakt.
De huiselijke Andersen zat tot zijn ellebogen
onder de zeep.
Heb je merken of voorletters op haar
kleeren gevonden? vroeg Olsen.
Ja, hier, kgk!
H(j vischte uit de kleine kom, waar h(j in
stond te wasschen, een hemdje, waar de let
ters „H.T." in witte zjjde op geborduurd wa
ren.
Jongen, jongen, dat is belangrijk. Nu
kunnen wij misschien haar identiteit vaststel
len. Vooral als er ook nog een merk van de
wasscherjj is.
Ik ben bang, dat er verder niets is, zei
Andersen. Maar ik heb nog niet alles pre
cies nagekeken, want ik zal werk hebben om
te zorgen, dat alles droog is voor ze wordt
gehaald. Mijn vrouw zal wel voor haar zorgen,
totdat er iemand komt om haar op te eischen.
Misschien zal dat wel nooit gebeuren.
Maar we zullen toch zeker wel bericht
krijgen, dat er een schip is vergaan.
Ja, dat is wel het minste wat je kunt
verwachten. Toch is het meer dan waarschijn
lijk, -dat haar ouders zjjn omgekomen. Een
baby kan alleen maar door den dood van haar
moeder worden gescheiden. Er is groote kans
dat de arme „H.T." jarenlang onder de hoede
blijft van de menschen, die nu op zich nemen
voor haar te zorgen. Of ze moet naar een
weeshuis.
Kijk eens, Andersen, zei Olsen, men
kan van jou niet verlangen, dat je zoo'n last
op Je neemt. Nu kan ik mjj toevallig veroor
loven een kind aan te nemen... als ze in leven
blijft en niet door familie wordt opgeëischt.
Als de dokter komt, stel ik voor hem te
vragen er voor te zorgen, dat het kind aan
juffrouw Lindberg wordt gegeven, die ook
voor mijn kind zorgt. Ik zal een briefje voor
haar meegeven. Volgende week is het mijn
beurt om naar den wal te gaan, dan kan ik
zien of ik inlichtingen kan krijgen.
Andersen maakte geen tegenwerpingen. Hij
wist, dat Olsen's voorstel goed was en hij be
loofde stilzwijgendheid wat het gevecht met
den haai betrof. Vuurtorenwachters begrijpen
over het algemeen vlug de redenen, die een
ander kan hebben om geen ruchtbaarheid aan
zijn daden te geven. Zij leven in zichzelf ge
keerd en eenzaam. Het lawaai, de herrie en de
doellooze activiteit van het leven aan den wal
zijn hun vreemd.
Nadat ze dus voor de onmiddellijke toe
komst van de drenkeling hadden gezorgd, gin
gen zij van elkaar. Olsen wierp zich overver
moeid op een bed om een zeer noodige rust te
genieten, terwijl de anderen de vele plichten,
die hen wachtten, gingen vervullen.
Toen de dokter kwam, schudde hij het hoofd.
Ik begrijp niet, hoe die in het leven is
gebleven, het is vel over been, zei hij.
Olsen legde de zaak uit met de theorie, die
hij er over had opgesteld.
Ik zal zorgen, dat ze de eerstkomende
dagen goed wordt verzorgd, het is een buiten
gewoon zeldzaam geval.
Andersen had het zoover gebracht, dat de
kleertjes van het kind droog waren. In een
schoone deken gewikkeld, werd ze ln de sloep
van de stoomboot neergelaten. Deze nam ook
de kapotte boot op sleeptouw mee naar Chris
tiansand.
Dienzelfden avond bracht een visscher een
briefje van juffrouw Lundberg. Onder anderen
schreef zij, dat de kleeren van het kind heel
mooi waren en waarschijnlijk een heelen boel
hadden gekost. De dokter had gezegd, dat het
kind koorts had, maar dat kwam waarschijn
lijk van den toestand van haar huid en lippen
en van de uitputting.
Olsen las den brief aan zijn makkers voor,
toen ze met hun drieën op de „promenade
wandelden.
Als haar familie niet opduikt, hoe wil je
haar dan noemen, vroeg Knut.
Trygvasson, was het onmiddellijke ant
woord. De voorbijvarende mailboot bracht
me op het idee en het is een nationale naam.
De beide anderen knikten instemmend. Maar
Knut merkte op:
Dat is heel aardig gevonden voor de „T",
maar nu dè ,,H" nog.
Hildur, klonk het even prompt als zoo
even. Zoo heette mijn grootmoeder, en het
past prachtig b(j den historischen achternaam.
Dat is dus afgesproken, riep Knut uit,
op een toon alsof hij het voorstel had gedaan
en hij wees met zijn pijp in de richting van
Christiansand. ik hoop maar, dat juffrouw
Hildur Trygvasson het goed maakt en vast
slaapt. En dat ze tot een mooie en goede
vrouw opgroeit!
Olsen antwoordde niet. Hjj ging naar bin
nen om voor het licht te zorgen. Vijf minuten
later knipperde een groot aantal lichten langs
de kust van Noorwegen tegen elkaar, om pas
met het aanbreken van den morgen hun lich
tende oogen weer te sluiten.
HOOFDSTUK III
Het signaal.
Aan den voet van een hooge trap, welke van
de kade naar de stille wateren van de haven
van Christiansand voerde, lag een flinke boot
gemeerd. De twee personen, die in de boot
zaten, verschilden genoeg om de aandacht te
trekken van een groot aantal leegloopers die
pruimend stonden toe te kijken
De man in de boot was een door de zon ver
brande zeeman, de andere passagier een
frisch, jong meisje. De zeeman was zoo ge
bruind door de zon en de zilte lucht, dat hij
in kleur overeenkomst met zijn schip was
gaan vertoonen. Maar man en schip zagen er
beide vertrouwenwekkend uit. Het fijnbesne-
aen gezicht van het meisje deed aan een camee
denken. Haar lichtblonde haar en blauwe
oogen en haar gezonde gelaatskleur, welke
getuigde van veel leven in de buitenlucht,
gaven haar, zonder dat zij direct een schoon
heid was, iets buitengewoon aantrekkelijks.
Dat zij niet voor het eerst aan boord was,
zagen de vaklui, die boven over een leuning
hingen, onder anderen aan de manier, waarop
zij op de hevig schommelende boot heen en
weer liep, terwijl ze bezig was voorraden in
de bergplaatsen te sjouwen.
Ze droeg een mantel en een rok van groen
laken, met rood afgezet en een grooten, wit
ten zonnehoed. Onder haar mantel kwam een
witte jersey te voorschijn.
df schiPPer van de „Ingebjorg"
heette de boot was met zjjn zeilen bezig
terwijl zij aan het werk waren, praatten zij
en wat zij zeiden, werd woord voor woord door
de toekijkers afgeluisterd.
Denk je, dat het weer zoo zal blijven?
vroeg het meisje.
De barometer daalt wel, juffrouw, maar
k geloof, dat we, nu de wind omloopt, hoog-
s ens voor wat regen bang behoeven te zijn-
kome l'5 "le' da^ we °P op de rots zullen
Ik zal mijn best doen, juffrouw Hildur.
Je wilt me toch niet vertellen, dat wfl,
na al onze toebereidselen, met onverrichter-
zake zullen moeten terugkeeren?
Haar verontwaardiging tooverde een glim
lach op het gelaat van haar metgezel.
(Wordt vervolgd-)
