P E.N. boert half millioeo achteruit Radioprogramma Roosevelt eischt: De bijeenkomst van Hitier en Mussolini De I/uudoc&iwacbtu sDmtschland strijdt voor Europa J APAN-AMERIKA Antwoord van Roosevelt spoedig verwacht LINDBERGH doet een voorspelling Havenwerken in Engeland bestookt POLITIE IN DE KAST Interessante grepen Onafgebroken productie van wapens Italiaansch weermachtbericht door Adriaan J. Huisman Petroleumleveranties nog ver der beperkt? New York, 31 Aug. (A.N P.) Naar Uni ted Press uit Washington meldt, voorzien diplomatieke kringen' aldaar, een periode waarin de betrekkingen tusschen Japan en de Vereenigde Staten koeler zullen worden. Weliswaar aarzelen deze diplomatieke krin gen nog om zich te uiten over het resul-, taat, dat de besprekingen tusschen Roose velt en Nomoera zullen opleveren, maar toch zijn zij algemeen van oordeel, dat Ame rika de Japansche veroveringen in Azië niet erkennen zal. Ook gelooft men in dezelfde Amerikaan- sche kringen niet, dat de Vereenigde Sta ten hun houding ten opzichte van Tsjoeng- king zullen willen wijzigen. Men neemt aan dat president Roosevelt zeer spoedig op de persoonlijke boodschap van Konoje zal ant woorden. De Japansche pers keert zich tegen ten dentieuze interpretatie en verminking van de boodschap, die Konoje aan Roosevelt heeft doen toe' omen. Het Japansche volk, aldus de bladen, moet het verloop der ko mende besprekingen met de Vereenigde Staten onbezorgd afwachten en er van over tuigd zijn, dat Japan niet voornemens is ook maar iets af te wijken van de onwrik baar vastgelegde lijnen. Associated Press meldt uit welin gelichte kringen te Washington »dat de controle autoriteiten voornemens zijn de petroleumleveranties kan Ja pan opnieuw te beperken. Een Ame- rikaansch ambtenaar heeft verklaard dat na het jongste beperkingsde creet van Roosevelt geen petroleum meer naai Japan is verzonden. De Engelsche burgers In Japan. De Londensche Sunday Times verwacht, dat omstreeks 1000 Britsche staatsburgers en 300 Voor-Indiërs Japan zullen verlaten, nu een nieuwe aansporing van de zijde der Britsche ambassade is gevolgd. De Brit sche consulaen in Japan en Mandsjoekwo hebben circulaires rondgestuurd waarin de aankomst van een speciaal schip wordt be kend gemaakt, dat Japan zal aandoen voor het vervoer der Britsche en Voor-Indische staatsburgers. Het bericht over de evacuatie der Brit sche burgers uit Japan heeft volgens de Ja pansche bladen in alle kringen te Tokio veel opzien gebaard, De Jomioeri Sjimboen wijst vooral op de politieke beteekenis van dezen stap en schrijft, dat Engeland den toch reeds gespannen toestand wil verscher pen en nieuw'voedsel wil geven aan crisis- geruchten. Niet onmogelijk dat Engeland straks tegen de Ver. Staten zal strijden. New York, 31 Aug. (ANP) Men meldt, dat de Amerikaansche vlieger, Lindbergh, toch zijn redevoering in Oklahama heeft ge houden, waarvoor het gemeentebestuur de zaadszaal niet beschikbaar wilde stellen. Lindbergh betoogde, dat de. Ver. Staten, indien zij zich met hun eigen zaken bemoeien geenszins behoeven te vreezen voor een aan val van Europeesche of Aziatische zijde. Dank zij zijn aardrijkskundige ligging be hoeft Amerika geen enkele invasie te duch ten. Volgens de New York Tribune heeft Lindbergh verder verklaard, dat het niet ondenkbaar is, dat Engelarjd nog voor het einde van den oorlog tegen de Ver. Staten zou strijden, zoo als het tegen Finland en Frankrijk gestreden heeft. Men behoeft slechts de geschiedenis tus schen de V. S. en Engeland van de laatste 150 jaar te bestudeeren en deze te vergelij ken met de beloften van eeuwige trouw, wel ke in de afgeloopen twee jaar tusschen Frankrijk en Engeland zijn uitgewisseld. Acht Britsche machines aan de Ncderlandsche kust neergescho- ten. Hoofdkwartier van den Führer, 31 Aug. (D.N.B.): Het opperbevel van de weermacht deelt mede: Zooals reeds in een speciaal bericht is medegedeeld, hebben Finsche troepen na hevige gevechten de Sowjetstrijdkrachten in het gebied van Viipuri vernietigend verslagen en op 30 Augustus de stad zelf heroverd. Tegelijkertijd rukten Finsche afdeelingen in het centrum der Karelische landengte met groote terreinwinst in de richting van St. Petersburg op. Aan de Engelsehe oostkust hebben ge vechtsvliegtuigen in den afgeloopen nacht verschillende havenwerken gebombar deerd. Andere aanvallen waren gericht op vliegvelden in midden-Engeland. Schepen der marine hebben aan de Nederlandsche kust acht Britsche vliegtuigen neerge schoten, jagers aan de Noorsche kust drie. Eenige Britsche bommenwerpers dron gen in den afgeloopen nacht in het Noordwesten van Duitschland door. Lucht afweergeschut heeft een der vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Winstsaldo f 102.759 (v. j. f 640.931) Aan het verslag over 1940 van het Pr°^_n' ciaal Electriciteitsbedrijf van NoordHolland te Bloemendaal ontleenen wij het volgende: De in het vorige jaar aangekondigde voor genomen uitbreiding van de centrale te Ve>- sen vond voortgang. Per 31 December 1940 was van het hiervoor toegestane crediet van f 7.000.000 een bedrag gebonden van ongeveer f 4.240.000. In verscheidene leve ringen is stagnatie ontstaan en zijn Priis" verhooginge opgetreden. In hoeverre het toegestane crediet toereikend zal zijn. is bij het schrijven van dit verslag nog niet te zeggen. Het centralebedrijf verliep ongestoord. De distributie is niettegenstaande de steeds grooter wordende moeilijkheden normaal verloopen. De aan het einde van het verslagjaar be gonnen onderhandelingen tot overneming van het electriciteitsbedrijf der gemeente Andijk hadden tot resultaat, dat de over dracht aan de Provincie met ingang van 1 Januari 1941 plaats vond. De provincie levert van dien datum af in 95 gemeenten rechtstreeks aan huis. terwijl nog 20 ge meenten den stroom zelf distribueeren. Het aantal aansluitingen voor verlichting en huishoudelijke doeleinden bedroeg per 31 December -1940 98.814; het aantal klein- krachtaansluitingen 4061: door evengenoem- de overneming vermeerderden deze getallen met resp. 1046 en 82. De bijzondere omstandigheden hebben het stroomverbruik voor verlichting en huis. houdelijke doeleinden niet zoodanig doen stijgen als na de voorafgaande jaren kon worden verwacht. Mede als gevolg van den verminderden energie-afzet wijst de winst- en verliesreke ning per saldo een overschot aan van f 102.759 (v. j. f 640.931). Dit bedrag is toe gevoegd aan de reserve voor extra afschrij vingen en vernieuwingen, doch opgemerkt dient daarbij te worden, dat een dergelijk bedrag als jaarlijksche toevoeging aan die DINSDAG 2 SEPTEMBER 1941. Hilversum I. 415,5 m. 6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.00 Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 8.00 BNO: Nieuwsberichten. 8.15 Schriftlezing en meditatie (Voorbereid door de Christelijke Radio Stichting). 8.25 Gramofoonmuziek. 9.15 Voor de huisvrouw. 9.25 Gramofoonmuziek. 11.00 Voordracht. 11.20 Zang, piano en gramofoonmuziek. 12.00 Gramofoonmuziek. 12.25 Het kwartier van den arbeid. 12.40 Almanak. 12.45 BNO: Nieuws- en economische Bericht. 1.00 Cello en piano. I.30 Boyd Bachman en Klaas van Beeck en hun orkesten. 2.45 Revida Sextet. 3.30 Zang met pianobegeleiding. 4.00 Bijbellezing 4.20 Gramofoonmuziek. 4.45 Sport en spel voor de jeugd. 5.15 BNO: Nieuws-, economische en beurs berichten. 5.30 Ramblers. 6.00 Alleen voor mannen. 6.15 Cabaretprogramma. 6.45 Reportage. 7.00 Actueel halfuurtje. 7.30 Haarlemsche orkestvereeniging en solisten. 8.45 Voor den boer. 9.00 Orgelconcert. 9.45 BNO: Nieuwsberichten. 10.00 BNO: Engelsche uitzending: Economie News from Holland. Hilversum U. 301,5 m. 6.45-8.00 Zie Hilversum I 8.00 BNO: Nieuwsberichten. 8.15 Gramofoonmuziek. 10.20 Pianovoordracht. 10.40 Gramofoonmuziek. II.00 Omroeporkest en solisten, e.o. 12.00 Ensemble Rentmeester; 12.45 BNO: Nieuws- en economische bericht. 1.00 Orgelconcert en zang. 1.30 Ensemble Jonny Omhach. 2.00 Gramofoonmuziek. 3.30 Zonnestralen in ziekenzalen. 4.00 Causerie met muzikale begeleiding. reserve onvoldoende geacht moet worden. Bedoelde reserve bedraagt na de betrokken toevoeging f 3.959.090 3.857.149). Gezien de in het bedrijf geïnvesteerde kapitalen wordt een 'verdere krachtige versterking dier reserve noodzakelijk geacht teneinde daarover mede zoo noodig in geval van ernstige bedrijfsschaden te kuninen be schikken. ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag trachtten slechts een paar Britsche vliegtui gen boven ons land te komen, doch ontmoet ten een dergelijke» krachtigen afweer, dat de pogingen totaal mislukten. Waarschijnlijk hebben de slechte ervarin gen, welke aanvallende vliegtuigen Donder dag hier (en ook elders) opdeden, een zeer deprimeerenden invloed' op de aanvallen ge had. Er kan thans namelijk ter toelichting worden medegedeeld, dat toen van de 31 vij andelijke vliegtuigen, welke het Duitsche weermachtsbericht als in het Westen neerge schoten vermeldde, niet minder dan 15 bo ven Nederlandsch gebied vernietigd werden! Tezamen meer dan 50 pet. van de aanvallers. Een ruil ging niet door! Dezer dagen kreeg een bakker te Amster dam een aanbieding van een meelhandelaar, wonende aan de Houtmankade. Deze laatste had nog drie balen Amerikaansche patent-, meel, welke hij tegen de noodige bijbeta ling natuurlijk wilde ruilen voor evenzoo- veel regeeringsbloem. De bakker hield zich, alsof hij inderdaad wel iets voelde voor een dergelijke transactie en vroeg den handelaar, nog eens terug te komen. Hij waarschuwde echter de politie en toen de handelaar weer kwam, zat een re chercheur in een kast verborgen, die het geheele gesprek afluisterde en den handelaar daarop wegens overtreding van de distribu* tiewet arresteerde. De patentbloem, een hoeveelheid van 450 kg. almede 69 balen roggemeel en 'n partij witte boonen werd te zijnen huize in beslag genomen. 4.30 Gramofoonmuziek. 5.15 "BNO: Nieuws-, economische en beurs berichten. 5.30 Amabile-sextet. 6.15 Causerie over het ziekenfondswezen (II) 6.30 Ensemble Bandi Balogh. 8.00 Radiotooneel. 9.00 Voor de werkende vrouw. 9.15 Gramofoonmuziek. 9.45 BNO: Nieuwsberichten. 10.00 Avondwijding. 10.0510.20 Politiek weekpraatje (e.o.) Ernstige muziek: De cellist Bram Hemerik en de pianist Fred Boshart spelen van 13.0013.30 uur Hil- sum I de sonate in A gr. terts, opus 69, no. 3, van Beethoven. Van 19.1519.45 Hilversum I speelt Simon Jansen op het orgel .van de groote kerk te Arnhem, de sonate No. 2 in d kl. terts, opus 60, van Max Reger. Reportages: Van 19.3020.00 uur Hilversum II geven verschillende reporters in een reportage ge titeld „Zout" een beeld van de zoutindustrie te Boekelo. Hierbij komt tot uitdrukking, dat de te Boekelo aanwezige hoeveel zout zoo groot is, dat een tekort onmogelijk is. Voor de jeugd: In een uitzending van 16.4517.15 vertelt Karei Nort voor de jeugdige voetballers een. en ander uit de geschiedenis van het voet balspel. Gesproken woord: Van 12.25—12.40 uur Hilversum II wordt in een uitzending het kwartier van de arbeid uitgezonden onder den titel: Van man tot man in gesproken woord en drukwerk: de propaganda van het N.V.V." Luisterspelen: Van 20.0021.00 Hilversum II wordt in een uitzending getiteld „Socrates en Kritoon" in schoonen vorm verklaard, hoe Socrates in gevangenschap raakte, ter dood veroordeeld werd, hoe hij echter eenigen tijd op de uit voering van dit vonnis moest wachten, de gelegenheid kreeg te ontvluchten, doch daar van geen gebruik wilde maken. Voor de vrouw: Van 21.0021.15 uur Hilversum II Mevr. J. Holsbergen breekt in een causerie, ge titeld: „Waar werken onze vrouwen en meisjes" een lans voor de confectienaai- stertjes met betrekking tot de opleiding en arbeidsvoorwaarden. Verklaringen op Labourday. Washington, 31 Augustus. D.N.B.) Ter gelegenheid van Labourday heelt pre sident Roosevelt een verklaring gepubliceerd, waarin hij zegt, dat de Amerikanen den La bourday dit jaar in ernstiger stemming vie ren, dan 54 voorgaande jaren. De Vereenigde Staten aldus Roosevelt, staan thans voor de taak de democratie te handhaven. De hoofd kenmerken daarvan zijn vrijheid van gods dienst, woord en pers. Roosevelt eischt voorts de onafgebroken productie van wapens ter bescherming van de Vereenigde Staten en tol ondersteuning van degenen, die zich verzet ten tegen hen, die volgens Roosevelts mee ning „de vrijheid en het geluk van alle vol ken ter aarde willen vernietigen." Bij zijn aankomst te Hydepark heeft pre sident Roosevelt tot de bewoners gezegd, dat er veel reden is om dankbaar te zijn, onder meer het feit, dat zijn samenkomst met Churchill „nog zoo vreedzaam gevierd" kon worden. Ieder moet bidden, aldus Roosevelt, dat dit ook het volgende jaar nog zoo zal zijn Het is zeer wel mogelijk, dat de gevaren nog veel grooter worden dan eind Augustus 1939 het geval was. Verder beweerde de president zeker te we ten, dat de overheersching van de wereld, ook van Amrika, 'het doel der „dictatoren" is. VOORUITGANG IN DEN TOESTAND VAN LAVAL EN DEAT. Parijs, 31 Aug. (DNB.) Volgens het van ochtend uitgegeven bulletin heeft zich in den'toestand van La val en Deat een beslis sende verbetering voorgedaan. Laval heeft een rustigen nacht gehad, zijn temperatuur daalt gestadig. De kogel, die in het lichaam is gebleven, schijnt zich op een ongevaarlijke plaats vast te zetten. De toestand van Deat is na de zware .operatie zoo gunstig als men maar kan werischen. De dokters zijn van meening dat hij gered is. Ook over Laval lie ten zij zich vanochtend optimistisch uit. Wederzijdsch artillerievuur in Noord Afrika. Rome, 31 Aug. (Stefani). Het 453ste com muniqué van het Italiaansche hoofdkwartier luidt: „In Noord-Afrika wederzijdsch artillerie vuur aan het landfront. Duitsche vliegtuigen hebben Britsche oorlogsschepen in de haven van Tobroek gebombardeerd. De Engelsche luchtmacht heeft een aanval op Tripolis ge daan, waardoor eenige slachtoffers te betreu ren zijn en eenige schade is aangericht. Een onzer torpedobooten heeft voor Tripolis een grooten vijandelijken bommenwerper neer geschoten. Gistermiddag hebben vijandelijke vliegtui gen bommen laten vallen op woonwijken te Licata: vier burgers werden gedood, negen gewond. In Oost-Afrika, in den sector Wolsjefit, Britsche luchtaanvallen zonder resultaat,. In de andere sectoren van het front van Gon- dar hebben onze troepen met succes plaatse lijke operaties ondernomen. In de Middellandsche Z^e hebben onze ja gers een formatie vijandelijke bommenwer pers aangevallen: twee vliegtuigen van het type Wellington werden neergeschoten." „Een programma van realisme" De wereldpers houdt zich uitvoerig bezig met de ontmoeting van Hitier en Mussolini in het hoofdkwartier. De Duitsche pers laat niet na de historische beteekenis van ook deze conferentie te berichten. De Deutsche Diplomatisch-Politische Kor- respondenz schrijft: „De samenkomst van de leiders der spilmogendheden juist op de plaats, waar de verdedigers der Europee sche beschaving den beslissenden slag te gen het bolsjewisme strijden, is voor alle volken, die den strijd hunkerend gadeslaan, van de grootste symbolische en historische beteekenis. Het spreekt vanzelf, dat de beraadslagin gen der beide leiders zich niet beperkt heb ben tot dit even strategische als politieke oorlogsdoel. .De spilmogendheden hebben reeds vaak openlijk verklaard, dat zij op het Europeesche vasteland de voorwaarden willen scheppen voor een samenleving in eendracht, welstand en veiligheid. Vooral in het zuidoosten is op initiatief van de spel de weg naar de nieuwe orde ning betreden: Aan het einde van dien weg moet niet een tweede Versailles, maar een verzoening staan. De Deutsche Allgemeine Zeitung schrijft,, dat de volken van Europa reeds vaak pro gramma's hebben aangehoord. Wereldver beteraars en economisten hebben menig plan ontworpen Maar voor het eerst staat achter een programma het realisme van mogendheden, die tot de tenuitvoerlegging in staat zijn. Voor het eerst dus krijgt Eu ropa werkelijk de kans zijn verscheurd ver leden te overwinnen en te komen tot vreed zame, harmonische en vruchtbare samen werking op politiek, economisch en cultu reel gebied. DIEF GING MET ZIJN TIJD MEE! Merkwaardige praktijken achter, haald. 1 Een bewoner van de Nic. Witsenkade te Amsterdam zag Zaterdagochtend hoe een man verschillende brievenbussen aldaar van buiten af inspecteerde en trachtte, den in houd daarvan eruit te halen. Hij waar schuwde de politie en deze hield den brie- venvisscher aan. Twintig brieven, welke hij op deze wijze verzameld had. werden op hem bevonden. Het bleek, dat de man op deze wijze trachtte, distributiebonnen of an deren waardevolle inhoud der brieven te bemachtigen. Of de man reeds eerder soortgelijke dief stallen heeft gepleegd, is nog niet bekend. Ook voor deze langvingers zij men echter op zijn hoede. DE MOORD TE DELFT. Verdachten te Amsterdam? De commissaris van politie te Delft maakt bekend dat uit zeer belangrijke aanwijzin gen is gebleken, dat de verdachten in de moordzaak-Hugo de Man. J. xan Blerkom. alias Jan Verhagen, alias Jan Zwart, en Charles James Percy Hugenholtz. zich op houden in de omgeving van Amsterdam. Ook de derde gezocht. G. A. Dogger, uit Den Haag, zou in de hoofdstad vertoeven. Zooals bekend is voor dengene die aanwij zingen kan verstrekken, welke leiden tot opsporing van de daders van den moord, een belooning van f5000 uitgeloofd. Feuilleton 8. Je bent er sindsdien wel knapper'op ge worden, merkte haar pleegzuster complimen teus op. 'Ja, wat zal ik er vreeselijk uitgezien hebben; ik wilde toch wel weten wie ik eigen lijk ben. Ik geloof, dat ik je wél kan vertellen, wie je binnenkort zal zijn. Hildur kreeg een kleur. Ik geloof ook, dat Björn mij zal vragen, mompelde zrj. En wat zul je antwoorden? Hildur opende haar mond, maar zonder iets te zeggen, verborg ze haar gezicht tegen den schouder van haar pleegzuster. Dagmar, zei ze, ik vind het verschrik kelijk, Jou en vader te moeten verlaten. Waar om heeft Björn niet nog een broer, die even aardig is als hij Dagmar's hartelijke lach verbrak de span ning. Maak je maar niet ongerust, zei Dagmar eindelijk, trouw jij maar met Björn en noodig dan alle officieren uit, dan kan ik uit zoeken, misschien is er wel een admiraal, die weduwnaar is. Ze bereikten het dienstvertrek boven in den toren, waar Olsen aan een ruw houten tafeltje zat te schrijven. Waarover lachten jullie zoo? vroeg hij opkijkend. O, Dagmar gaat met een admiraal trou wen. Welken admiraal? Dien ze krijgen kan Ja, maar een ouden neem ik niet. Dan zou ik je aanraden hem te nemen, terwijl hij nog luitenant is, was de raad van haar vader. Hildur heeft den luitenant al ingepalmd, zei ze, daar zij deze schoone gelegenheid om haar vader op de hoogte te brengen, niet voor bij wilde laten gaan. Olsen keek verbaasd op. Drommels! riep hi; uit, als mijn ge- lukwenschen maar niet te laat komen... Hildur had weer een hoogroode kleur ge kregen en viel haar vader om den hals met de woorden: Gelooft u haar maar niet, papa, zij is ja- loersch. Dagmar had een boek gevonden, waarop in keurig handschrift stond: „Reglement voor den «vuurtorendienst". Ze wou opeens zooveel inlichtingen van haar vader hebben, dat deze haar met Hildur weg stuurde om te gaan kijken of ze iets van de „Trondjem", den torpedojager van Aagaard, te zien konden krijgen of dat er soms seinen werden gegeven. Maar hoe de meisjes hun oogen ook inspanden, zij zagen niets anders dan een paar visschersschepen en een trans- atlantischen stoomer, dien middag uit Oslo vertrokken. Oogenschijnltjk zag de zee er rustig uit, maar bij nadere beschouwing en toen zjj er op letten hoe de golven tegen de rots sloegen, waar zij zich bevonden, werd het haar duide lijk, dat de schijn ook hier bedroog. Ze staarden met Ingehouden adem naar het water, dat zich terugtrok. De zee was wilder geworden en het gedonder der golven veel heviger dan toen zij er 'n uurtje tevoren met de „Ingebjorg" middenin waren. De zee leek een geketende reus, die aan zijn boeien trok. Af en toe richtte het water zich tientallen meters hoog op. Terwijl zij sprakeloos naar het Imposante schouwspel keken, zat Olsen kalm zijn dagrap porten in te vullen en toen hij klaar was, voeg de hij zich bij de beide meisjes. De baai was bijna verlaten; de duisternis viel snel. Olsen lette nauwelijks op het slaan van de zee tegen het rif; hij had dat angstaanjagende geluid reeds te vaak gehoord om er nog bijzondere aandacht aan te besteden. Toen hij tot de con clusie kwam, dat er geen sleepboot in aan tocht was, zei hq een beetje spottend: Ik geloof, dat ik jullie beiden mag geluk- wenschen; als ik mij niet heel sterk vergis, zullen jullie den nacht hier moeten doorbren gen, een onderscheiding, die nog niet veel dames te beurt is gevallen. Hildur klapte in haar handen en riep opge wekt: O, wat vind is dat prettig! Kom er storm, vader? vroeg Dagmar. Ik zoji het wel zeggen; in elk geval zou de sleepboot ons alleen door een wonder vóór morgen kunnen bereiken. En op zee gebeuren niet z(»a vaak wonderen. Ik weet er één, zei Hildur en Olsen, die begreep, wat zij bedoelde, zei peinzend: Ja, maar toen was ik nog jonger; ik ben nu al vijftig. HOOFDSTUK 5 De storm. Ze zaten met hun drieën In het dienstver trek. Laat eens kijken, zei Hildur, 30 Juli is het negentien jaar geleden dat ik hier aanspoelde, nietwaar? Ja, dat is de datum. En ze hebben mij toen op een jaar „geschat". Is het niet vreemd, dat een kind van een jaar aanspoelt, zonder dat er ooit naar wordt geïnformeerd? Ik geloof, dat ik toen niet erg op prijs werd gesteld. Mijn lieve kind, ik heb je altijd ver teld, dat de boot in den mist op een andere is geloopen en dat al degenen, die zich om jou zouden hebben moeten bekommeren, bij de ramp zijn omgekomen. Maar alléén, heelemaal alleen! Dat vind ik zoo vreemd. Misschien ben ik wel een Amerikaansche; Amerikanen zorgen allemaal al vroeg voor zichzelf, hé? Nu, dan zal jij toch wel sflle records op dat gebied gebroken hebben! Ja; en ik moest mijn nuttig en werk zaam leven maar zonder eenige romantiek beginnen, zei Dagmar. Ik ben in Oslo geboren en moeder stierf een jaar na mijn geboorte, nietwaar, vader! Ja, toen je dertien maanden was, héb ben wij haar verloren, zei Olsen en hij boog zich over één van zijn instrumenten om een onzichtbare vlek weg te wisschen. Ze is in Oslo begraven hè? Wat gek, dat we nooit naar haar graf zijn geweest peinsde Dagmar. Dat zou maar verkeerde sentimentali teit kweeken, meende Olsen stroef. je moeder, Dagmar, kan voor jou niet méér be- teekenen, dan die van Hildur voor haar- jullie hebt geen van beiden je moeder ge- kend. Als om van het droeve onderwerp af te stappen, legde Axel Olsen zijn hand op een instrument, dat op een tafeltje apart stond Het was de vinding waaraan hij ziln lewr.' had gewijd. Het was ongeveer Z ioot a,s een aneroide barometer en de schaal was als, die van een kompas verdeeld, echter zonder letters. Door louter toeval was het gesprek op een onderwerp gekomen, waar Olsen nooit over sprak. Dagmar's moeder. Wat hiervan de re den was, waren zij nooit te weten gekomen, vLvv eenige' d'e het hun huiten vader zou hebben kunnen vertellen, juffrouw Lundberg, al even zwijgzaam was. Dagmar had er spijt van, dat zij onwille keurig dit voor haar vader merkbaar pijn lijke onderwerp had aangeroerd. vinding °1S6n ging al weer °P in zijn uit- "Het kostte mij niet heel veel moeite een diaphragma te construeeren, dat gevoelig was voor geluiden, maar het was de kunst er Üt?, m n' dat slechts op een bepaald soort geluiden reageerde, onverschillig of dat geluid ï^11 h- 0f mel- andere was vermengd, legde hij uit. Nu ben ik zoover, dat ik een instrument heb geconstrueerd, dat net als het van Niels Ström ongevoelig is voor on 00n,e gedichten en lieflijk gezang, maar aue stoomfluiten en misthoorns van elkaar n onderscheiden; dat ook niet reageert op £?„i,faZen van de zee- maar niets dan mist- Kan en-stoomfluiten registreert. Ik denk niet, dat jullie hier mist zullen meemaken; maar anders zouden Jullie zien, hoe het, lang r wij iets hooren, met zijn wijzer de rich ting van het schip, waar het geluid vandaan Komt, aanwijst en het aardige is, dat je de e route van het'schip kunt volgen. Zou het voorgoed een eind aan botsingen °P zee maken? (Wordt vervolgd..)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1941 | | pagina 1