De Nederlandsche
jaarbeurs geopend
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Sovjet-scheepvaart onmogelijk gemaakt
VRIJWIL
EGIOEN
D
Verduisteren
20.08 uur
Het „volksgerichtin
STAPHORST
Verlenging van
pachtovereenkomsten
BEZETTING VAN
SPITSBERGEN
De korenschuur
van Europa
Distributie van
vaste brandstoffen
De omsingeling van
Petersburg
ST. PETERSBURG
gebombardeerd
CHURCHILL OVER
DEN OORLOG
J
HONGERIGE HERTEN
plunderden de velden
Grooter dan ooit
en duurt tot morgenochtend
7.08 uur
KINDEREN VRAGEN
UW HULP
8-7-6-O-O
HELDERSCHE COURANT
KOKTNGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELER' 234 3 (2 LIJNEN)
WOENSDAG
10 SEPTEMBER 1941
Hoofdredacteur: J. BIJLSMA. Den Helder.
Uitgave der Uitg.-Mjj. „Hollands Noorderkwartier" N.V te Den Helder 69e JAARG. No. 9332
ENGELSCHE EN CANADEESCHE TROE
PEN ZIJN ER KORTEN TIJD GELE
DEN AAN LAND GEGAAN.
Stockholm, 9 Sept. (DNB). Naar uit een
Reuterbericht blijkt zijn korten tijd geleden
Britsche en Canadeesche troepen op Spits
bergen aan land gegaan. Naar uit de Engel-
sche berichten vérder blijkt is een groot deel
der aldaar wonende mijnwerkers met hun
familie naar Engeland geëvacueerd. Naar
het heet zullen zij daar worden ingescha
keld in de „oorlogsinspanning der gealli
eerden."
Zooals de Engelsche berichtendienst
aangaande de expeditie naar Spits
bergen meldt, had men er zich tevo
ren van overtuigd, dat geen Duit-
schers op Spitsbergen aanwezig wa
ren. Na de landing der troepen, in
hoofdzaak Canadeezen, werd de be
volking genoodzaakt naar Engeland
te gaan. Meerendeels betreft het hier
mijnwerkers, die nu blijkbaar in de
Engelsche mijnen moeten werken.
Naar het ANP. van welingelichte zijde te
Berlijn verneemt, moet in de bezetting van
Spitsbergen door Engelsche en Canadeesche
troepen naar de meening van toonaangeven
de Duitsehe kringen zonder twijfel een
nieuw bewijs worden gezien voor de toene
mende behoefte aan prestige der Engelschen
wien men met deze nieuwe „landaanwinst"
met het oog op de ruwheid van den winter
aldaar „veel genoegen" wenscht. Als naar
Duitsehe meening aan dit gebied inderdaad
militaire beteekenis moest worden toegekend
zou men zeker niet, naar men hier verklaart,
den Engelschen den voorrang hebben gela
ten.
De Berlijnsche correspondent van het VPB.
wijst er nog op, dat de Engelsche bezetting
van Spitsbergen in de Duitsehe bladen be
schouwd wordt als een actie, welke slechts
een bijkomstige beteekenis heeft en waarop
alleen maar ironische commentaren dienen
te worden gegeven. In het bijzonder wordt
in de Duitsehe pers gewezen op 't typische
karakter van deze operatie der Engelsche
vloot, waarmede men in Londen de popu
lariteit der Engelsche offensieven wil ver
sterken.
De economische beteekenis van Spitsber
gen, aldus gaat dit bericht verder, is bui
tengewoon klein. De daar voorhanden zijn
de voorraden kolen, kwamen uitsluitend ten
goede aan de bevolking van Noord-Noorwe-
gen. Daar de havens van Spitsbergen slechts
enkele maanden van het jaar vrij van ijs
zijn, kan men de geheele actie beschouwen
a ls een poging, de Britsche vloot weer wat
meer populair te maken.
Van Duitsehe zijde wordt er nog op gewe
zen, dat Spitsbergen reeds lang door de
Duitsehe troepen zou zijn bezet, wanneer dat
gebied eenige beteekenis had gehad.
DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN
LA VAL EN DéAT.
Parijs. 9 September (D.N.B.j De ge-
neesheeren blijven tevreden over den ge
zondheidstoestand van Laval en Déat. In de
Oeuvre is vandaag weer het eerste artikel
van Marcel Déat na zijn verwonding ver
schenen.
Dat is de Oekraine. de landstreek-in het
zuiden van Rusland, waar de bewoners weer
moed gevat hebben, een gelukkige toekomst
tegemoet gaan. nu zii door de Duitsehe
weermacht bevrijd zijn van hun onmen-
schelijke onderdrukkers.
Overal in de Oekraine worden de Duitsehe
soldaten en hun bondgenooten geestdriftig
verwelkomd. Overal gaan zij weer aan den
arbeid en halen, daar in de korenschuur
van Europa, den oogst binnen.
Ziehier een der resultaten van den strijd
tegen het bolsjewisme. Overal waar de tra
wanten van Stalin vernietigd zijn, gaat een
gelukkige bevolking aan het werk en 'helpt
spontaan mede aan den opbouw Van het
nieuwe Europa.
De strijd tegen het bolsiewisme, is een
strijd die gestreden wordt ter wille van ons
aller toekomst. Het is 'n strijd, die Duitsch-
land begonnen is en die het met behu p van
zijn bondgenooten en de vrijwilligerslegioe
nen. zal voeren totdat de overwinning be
haald zal zijn.
De strijd tegen het bolsjewisme is een
strik*, waarin beslist wordt ook over de toe-
komst van Nederland. Daarom zijn reeds
duizenden Nederlandsche mannen, strijders
in de gelederen van ons legioen en d^rom
wordt ook van u verwacht, dat u zult hel
pen onderdrukte volkeren te bevrijden van
het bolsjewistische iuk.
Doet wat van u verwacht wordt, doet uw
plicht, meldt u aan bij het
GEEN VERVOER MEER OVER DE NEWA
NAAR HET LADOGAMEER EN OVER
HET KANAAL DAT NAAR DE
WITTE ZEE LOOPT.
Berlijn, 9 Sept. (DNB.) In aan
sluiting op het weermachtsbericht
verneemt het D.N.B., dat door de om
singeling van Petersburg de Sovjet
scheepvaart over de Newa naar het
Ladogameer en over het Kanaal naar
de Witte Zee onmogelijk is geworden.
Petersburg is na Moskou het belangrijkste
centrum - van metaalnijverheid, chemische
en electrotechnische industrie. Bovendien is
de helft van de scheepsbouwnijverheid te
Petersburg gevestigd. De energievoorziening
der stad is zeer geschaad door den Duitschcn
opmarsch en de Finsche successen bij de
Swir. De productie zal dan ook binnenkort
gestaakt moeten worden en dit verlies kan
niet door andere industriegebieden gecom
penseerd worden.
De lucht- en marinebases in het gebied
van Petersburg worden eveneens bedreigd,
waardoor ook de aanvoer van voorraden
voor de Sovjets te Hangoe en op Oésel en
Dagoe opnieuw beperkt wordt.
Nieuwe verliezen voor luchtmacht
der Sowjets.
Berlijn, 9 Sept. (DNB). Van be
voegde zijde wordt gemeld, dat een
Duitsch jachteskader gistermiddag in
een kwartier tijds 16 Martin-bom
menwerpers der Sowjets heeft neer
geschoten.
Volgens tot dusver bij het DNB. ontvangen
berichten, hebben de Sowjets op 8 September
in totaal 86 vliegtuigen verloren, waarbij 81
werden neergeschoten en 5 op den grond
vernield.
Luchtaanvallen op Moskou.
Berlijn, 9 Sept. (DNB). In den nacht van
8 op 9 Sept. hebben kleine formaties Duit
sehe gevechtsvliegtuigen voor den oorlog be
langrijke doelen in Moskou aangevallen. Een
autofabriek kreeg verscheidene bomtreffers
Er ontstonden eenige branden. Eén vrij groo
te groep gevechtsvliegtuigen deed met suc
ces aanvallen op de ravitailleeringsinstalla-
ties van de ingesloten stad Petersburg.
Britsche persstemmen over strijd
in het Oosten.
Stockholm, 9 September (D.N.B.):
Volgens een bericht uit Londen in de
Dagens Nyheter schijnt een groot deel van
de verantwoordelijke Engelsche militaire
correspondenten den toestand aan het Ooste
lijke front thans als critiker te beschouwen
dan vroeger. Zoowel de militaire medewer
ker van de Daily Telegraph als ook Lidell
Hart in de Daily Mail geven in hun mi
litaire overzichten, naar het Zweedsche blad
meldt, uitdrukking aan de overtuiging, dat
het uitblijven van een krachtig tegenoffen
sief der Sowjets thans de gevaarlijkste fac
tor vormt. Lidell Hart schrijft in de Daily
Mail o.m.: men mag plaatselijke tegenaan
vallen der Sowjets niet verwarrén met een
tegenoffensief. De reden voor het uitblijven
van een tegenoffensief is waarschijnlijk, dat
de Sowjets niet voldoende reserves voor een
dergelijke operatie hebben. Lidell Hart wijst
verder op de ongetwijfeld buitengewoon
groote beteekenis van den eventueelen val
van Petersburg. Voorts zegt hij, dat men de
Duitscbland strijdt voor Europa
Hoofdkwartier van den Führer, 9
Sept (D.N.B.) Het opperbevel der
weermacht maakt bekend:
„Zooals reeds in een speciaal be
richt bekend is gemaakt, hebben snelle
divisies van het Duitsehe leger, op
schitterende wijze gesteund door ge
vechtsformaties *an het luchtwapen,
ten Oosten van St Petersburg de Ne
wa bereikt. De stad Schluesselburg.
aan het Ladogameer. is door een- regi
ment infanterie stormenderhand inge
nomen. Daarmede is de Duitsch-Fin-
sche ring om St. Petersburg gesloten
en de stad thans afgesneden van alle
verbindingen over land.
Gevechtsvliegtuigen hebben gisteren
en in den afgeoopen nacht wapen- en
ravitailleeringsbedrijven in St. Peters
burg gebombardeerd. Een tweede nach
telijke aanval van het luchtwapen was
gericht op Moskou.
Düikbooten hebben in het Noorden
van den Atlantischen Oceaan vier koop
vaarders. met een totaal van 21.500
ton, tot zinken gebracht.
Op het Britsche eiland heeft het
luchtwapen in den nacht van 8 op 9
September militaire installaties ge
bombardeerd in het graafschap York
en haveninstallaties van Great Yar-
mouth. Een aanval van Duitsehe ge
vechtsvliegtuigen in den nacht van 7
Op 8 September op vijandelijke schepen
in de golf en op de reede van Suez
heeft groot succes gehad. Een tank
schip van 7000 brt. werd vernietigd. Vijf
andere groote koopvaarders werden
zwaar beschadigd.
De vijand is in den afgeloopen nacht
naar West- en Zuidwest-Duitschland
gevlogen. Door het neerwerpen van
bommen op woonwijken, vooral in
Kassei heeft de burgerbevolking ver
liezen geleden aan dooden en gewon
den. Luchtafweergeschut schoot een
der aanvallende Britsche bommen
werpers neer.
Bij de uitvoering van convooi-dien-
sten ter ravitailleering van de in het
uiterste Noorden strijdende troepen
ontmoette de arilleriesehoolboot „Brem
se", groot 1400 ton. in Noord-Noorsche
wateren tijdens slecht zicht plotse
ling Britsche zeestrijdkrachten. be
staande uit een kruiser- en twee tor
npdobootia.cers Ter bescherming van
het convooi aanvaardde de „Bremse"
den strijd tegen deze superieure vij
andelijke striidkrachten en ging na een
kort. hard gevecht tengevolge van
verscheidene tornedotrpffers verloren
Door het dappere optreden van de
..Bremse" bereikten alle schenen van
het convooi ongedeerd hun plaats van
bestemming. Een deel der bemanning
is gpred.
Stockholm, (DNB). De Britsche minister
president, Churchill, heeft gister in het La
gerhuis verslag over den oorlogstoestand uit
gebracht. Hij verklaarde onder meer, dat
Britsch-Amerikaansche hulpverleening voor
de Sowjet-Unie dringend noodig is, hoewel
de Sovjet-Unie over zeer groote middelen en
zeer groote troepenmassa's beschikt. Daarom
aldus Churchill, moeten de Engelschen zich
groote offers getroosten om de Sowjetbehoef-
ten door leveranties te bevredigen.
beteekenis van de bezetting van Iran door
de Engelsch—Bolsjewistische troepen niet
mag overschatten. Iran. zoo schrijft hij woor
delijk volgens het Zweedsche blad, heeft geen
directe spoorwegverbinding met de Sowjet-
Unie. De Kaspische havens hebben slechts
een beperkte canaciteit. en de wegen zijn
slecht. Iran is weliswaar een rugdekking
voor de algemeene posities van Engeland en
de Sowjet-Unie in het middenoosten, Iran
waarborgt zekere olievel'den, maar biedt
geen oplossing van het probleem der hulp
transporten aan de Sowjets.
MAA/t TOCH HEEFT HET DE LIEFDE
NIET VERMOGEN TE DWINGEN.
Dezer dagen hebben we gemeld, dat de
Staphorster boerenzoon Jan. zich onder den
indruk van een volksgericht, dat recht over
hem sprak, had bekeerd tot een Staphorster
schoone. die bepaalde rechten op hem kon
doen gelden, en beloofd had haar te zullen
trouwen.
Bii nader inzien doet hij dat echter niet.
Want den avond daarop kwam het meisje,
dat door hem verlaten was. hem aan zijn
woning opzoeken en zij slaagde erin Jan's
hart te heroveren.
Jong Staphorst had het zoo echter niet
bedoeld, toen het zich met het geval was
gaan bemoeien Nauwelijks had het er dan
ook kennis van gekregen, dat Jan ten twee
de malen voor de charmes van Jentje was
gezwicht of het begon een belegering va«j
de woning, waarin het paar zich ophield,
met de bedoeling Jan nu voor goed voor
Hiliigje te winnen. Deze opzet is evenwel
mislukt. Tot 12 uur des avonds hebben on
geveer 3<P opgeschoten Staphorster jongens
en meisjes de woning van Jan's ouders om
singeld. Zii hebben de „vesting" met tal
van projectielen bekogeld, en haar ook da
nig beschadigd, maar ze hebben niet het
resultaat van hun belegering gezien. .Tan gaf
zich voor de tweede maal niet over. Bij
■Tentje was hij in den kelder gekropen en
daar zat hij veilig.
Den volgenden dag is het paar voor dag
en dauw naar het gemeentehuis getogen
voor den ondertrouw. Toen kon een volks
gericht geen effect meer hebben. En na hun
ondertrouw zijn bruid en bruidegom naar
de stad geyan voor het inkoopen voor de
bruiloft. Jentje had gezegevierd, Hiliigje
den strijd verloren.
Waaruit men ziet. dat ook een volksge
richt liefde niet altijd vermag te dwingen.
Herten hebben de laatste nachten
groote schade aangericht aan de land
bouwgewassen op de landgoederen ..De
Hindekamp" en ..De Ginkel", gelegen
op circa 4 K M. ten Noord-Oosten van
Ede. Schade is toegebracht aan de
rogge, aardappelen en bieten. De rogge-
schoven ziin uit elkaar gerukt, waar
na de gevulde aren zijn opgegeten
Voorts hebben de dieren aardappel
velden omgewoeld, waardoor zij in de
gelegenheid waren zich te goed te doen
aan aardappelen. Verder hebben ook
de bietenvelden het moeten ontgelden.
De schade wordt geschat op eenige
honderden guldens.
Koninginnegracht 22, 's Gravaniag*-
AAN DE VOOBLICHTING EEN BE
LANGRIJKE PLAATS INGE
RUIMD.
De 45e Jaarbeurs is geopend, het negen
de lustrum is hiermede ingeluid. De Direc
teur dr. J. Milius heeft een rede gehouden
voor de pers, waarin hij o.m. zeide, dat na
de Mei-gebeurtenissen de eerste taak was
het „verzamelen blazen".
De door de deelnemers in totaal ingeno
men ruimte bedraagt 17.796 M2„ opper
vlakte, hetgeen wil zeggen, dat zij in groot
te haar voorgangsters overtreft
Dr. Millius zette uiteen dat de jaarbeurs
aan beteekenis nog niets heeft verloren en
het zakelijk karakter, ondanks de collectie
ve inzendingen, volkomen blijft gehand-
h£L£Lf d
Daarnaast krijgt de Jaarbeurs meer en
meer beteekenis als centrum van economi
sche voorlichting.
„Jaarbeurs thans", wil zeggen, met
kennis van de lessen van het ver
leden. onder inspanning van alle
daarvoor in aanmerking komende
economiche krachten samen stand
houden voor het heden en samen
bouwen aan een nieuwen tijd Bi] de
geweldige omwenteling, welke zich
op economisch gebied voltrekt, is
afwachten en terzijde staan onmo
gelijk Hij, die thans verzuimt tijdig
met open oog en koel verstand zich
rekenschap te geven van de ingrij
pende wijzigingen, die zich voor
doen en niet reeds thans zijn kan
sen benut en zijn standpunt be
paalt. zal bij een herstel van nor
maler verhoudingen een slag achter
zijn en den voorsprong van zijn ac
tiever bedri.jfsgenoot moeilijk meer
kunnen inhalen.
De Agrarische Jaarbeurs.
Op de Jaarbeurs '-nnen thans industrie
en handel het agrarisch bedrijfsleven terzij
de staan. Het toetreden van het Agararische
bedrijfsleven tot de jaarbeursbemiddeling
he» l het groote voordeel, dat in ruimer
kring niet alleen de beteekenis van den
landbouw voor de samenleving meer en be
ter aan het licht treedt en daardoor de waar
deering voor zijn arbeid wordt vergroot,
doch ook, dat een besef van den samenhang
van het geheele bedrijfsleven: nijverheid,
handel en landbouw zich baan breekt, waar
door de samenwerking tusschen deze drie
groepen aan sterkte en innerlijke kracht
slechts kan winnen, haar uiteindelijke ge
meenschappelijke alleen geldende doelstel
ling: de volksgemeenschap tot zoo groot mo
gelijk nut te zijn, beter en doeltreffender kan
worden benaderd.
De officieele Duitsehe inzending op deze
najaarsbeurs zal voornamelijk aan den land
bouw zijn gewijd. Zij stelt zich ten doel te
laten uitkomen, dat ondanks het hooge peil,
waarop de Nederlandsche landbouw staat,
het Duitsehe bedrijfsleven bij machte is,
voorwaarden voor verbeteringen en nieuwe
ontwikkelingsmogelijkheden te scheppen en
de Duitsehe wetenschap en techniek aan de
hiervoor in aanmerking komende kringen
waardevolle aanwijzingen kunnen geven.
De officieele Duitsehe afdeeling wil het
bewijs leveren, dat aan een gezonden na
tuurlijken goederenruil tusschen beide lan
den geenszins eenzijdig speculatieve bedoe
lingen ten grondslag liggen, doch het oog
merk uitsluitend erop gericht zal zijn den
opbouw van het wederzijdsche bedrijfsleven
voor te bereiden.
De landbouwvoorlichting geprezen.
Tijdens een maaltijd heeft dr. Fentener
van Vlissingen, voorzitter van den raad van
beheer der Ned. Jaarbeurs nog een korte
rede gehouden, waarin hij de rol schetste,
die de voorlichting op de Jaarbeurs speelt.
Het is dan ook in normale tijden hoogst
nuttig en zeer gewenscht om vanuit een
centraal punt goede voorlichting te geven.
Ons volk is voor voorlichting zeer ontvan
kelijk. al worden wij dan ook wel eens een
conservatief volk genoemd. Vroeger deed
steeds hardnekkig het verhaal de ronde, dat
de boer en de landbouwer maar het liefst
de wijze van nroduceeren van zijn vader,
zijn grootvader en liefst van zijn bet-over
grootvader volgde. Maar de werkelijkheid
is geheel anders. Onze agrarische voorlich
ting is ongeveer vijftig jaar oud. In dien
tijd is het landbouwonderwijs opgekomen,
er zijn landhouwconsulenten overal in den
lande aangesteld en het wetenschappelijk
onderzoek op de laboratoria is tot grooten
bloei gebracht. Hoeveel is er in dien tijd
op landbouw, en veeteeltgebied niet verbe
terd? Zoowel op het gebied van de Droduc-
tie als op dat van de inrichting van het
bedrijf!
Voorts voerde tijdens den maaltijd het
woord rtrs. Goedhuvs. die namens de Ne
derlandsche pers sprak en die hulde bracht
aan het Jaarheurshestuur voor zijn door
zettingsvermogen en energie en zijn kracht
en zijn breeden kijk op het zakenleven.
Vanavond gaat de
verduistering in om
Kan verleend worden voor ter
mijn van twee jaar.
In de Nederlandsche Staatscourant van 9
September 1941, no. 175, is gepubliceerd het
besluit van de secretarissen-generaal van
Justitie en van Landbouw en Visscherij, De
treffende pachtovereenkomsten, welke reeds
vóór 1 Januari 1936 van kracht waren. Dit
besluit geeft den pachter het recht om na
afloop van den overeengekomen pachtter-
mijn aan de Pachtkamer een verlenging van
de overeenkomst te vragen voor den tijd
van twee jaar.
Ten gevolge van dit besluit is het mogelijk
geworden, dat de pachter na afloop van de
overeenkomst nog op het gepachte blijft en
zijn bedrijf voortzet. De pachtrechter kan
daartoe onder bepaa'le voorwaarden de
pachtovereenkomst verlengen en indien
zulks noodig is daarin wijzigingen aan
brengen. Het verzoek daartoe moet van den
pachter zelf uitgaan en wel binnen een
maand na het verstrijken van den overeen
gekomen termijn.
De termijn van twee jaar, waarmede de
pachtovereenkomst verlengd kan worden,
doet vermoeden, dat binnen dien tijd een
nadere regeling ten aanzien van overeen
komsten als de onderhavige tot stand zal
komen.
's-Gravenhage. De secretaris
generaal van het departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart
maakt bekend, dat gedurende het
tijdvak van 10 September 1941 tot en
met 30 April 1942, de met de woor
den „een eenheid eerste periode",
„een eenheid tweede periode", „een
eenheid dierde periode" en ..een een
heid vierde periode" gemerkte bon
nen van de periode bonnenstellen
voor vaste brandstoffen, recht aeven
op het koopen van een eenheid
vaste brandstoffen, met uitzondering
van fabrieksturf.
Deze periode-bonstellen zijn uitgereikt
aan de verbruikers in de groepen B, C en
D. alsmede aan particuliere verbruikers,
die een extra-toewijzing verkregen hebben
voor verwarming van ruimten voor bij'zon-
dere doeleinden als kantoren, winkels, enz.
voor zoover de hun toegewezen hoeveelhe
den minstens 12 eenheden bedragen.
DUITSCHE SCHOLEN IN HET NOORDEN
DES LANDS.
Gisteren is aan de Nassaulaan te Gronin
gen een Duitsehe school geopend, welke om
te beginnen vier klassen zal tellen.
Ook te Winschoten zal binnenkort een
Duitsehe school worden geopend, welke
twee klassen zal hebben.
In de gebieden, waar in de Sovjet
unie strijd gevoerd is. heerscht een
schrijnend kinderleed. Tallooze klei
nen. die in de door de Sovjet-troepen
prijsgegeven dorpen en steden woon
den. zijn door de vluchtende bevol
king en overheidsinstanties volkomen
aan'hun lot overgelaten. Als hongerige
dieren zwerven zij door de verwoeste
straten, totdat de eerste Duitsehe troe
pen komen, die zich over hen ontfer
men. Want met het strijdende en
overwinnende leger is het leger van
de menschlievendheid opgetrokken, on
der de witte vlag van het Roode
Kruis. Liefderijk worden de arme ver
laten Sovjet-kinderen opgenomen, ge
voed en verzorgd.
Hier is een schitterend werk voor
de Nederlandsche ambulance te ver
richten, die straks naar het Oostfront
zal vertrekken.
Kinderen vragen uw hulp!
Gij kunt die niet weigeren
Steunt naar uw vermogen het werk
van de Nederlandsche ambulance, die
zich ook met deze stakkers zal bezig
houden.
Stort uw bijdrage, iets meer dan u
missen kunt. op girorekening
Nederlandsche Ambulance.
Koninginnegracht 22. 's-Gravenhage.